ATIK PĠLLERĠN TOPLANMASI VE BERTARAFI. TaĢınabilir Pil Üreticileri ve Ġthalatçıları Derneği Web:

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ATIK PĠLLERĠN TOPLANMASI VE BERTARAFI. TaĢınabilir Pil Üreticileri ve Ġthalatçıları Derneği Web: www.tap.org.tr E-mail: info@tap.org."

Kudret İşcan
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ATIK PĠLLERĠN TOPLANMASI VE BERTARAFI TaĢınabilir Pil Üreticileri ve Ġthalatçıları Derneği Web:

bağlandığında gerekli elektrik akımını sağlayan çeģitli tip ve boyutlardaki araçlardır.

2 PĠL NEDĠR? NERELERDE KULLANILIR? Pil, kimyasal reaksiyonlar sonucunda elektrik enerjisini depolayabilen, (+) ve (-) uçları bir cihaza bağlandığında gerekli elektrik akımını sağlayan çeģitli tip ve boyutlardaki araçlardır. Piller, radyolardan bilgisayarlara, telefonlardan el fenerlerine fotoğraf makinelerinden saatlere, oyuncaklara ve kablosuz güç aletlerine kadar, kadar günlük yaģantımızın her aģamasında kullanılır.

PĠLLERĠN SINIFLANDIRILMASI ġarj edilemeyen veya tek kullanımlık (primer piller) ġarj edilebilen veya çok kullanımlık (sekonder piller) olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir.

3 PĠLLERĠN SINIFLANDIRILMASI ġarj edilemeyen veya tek kullanımlık (primer piller) ġarj edilebilen veya çok kullanımlık (sekonder piller) olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. Ayrıca piller Ģekilleri itibariyle de silindirik, düğme ve prizmatik olarak üç grupta tanımlanabilir. Piller, türlerine göre, kadmiyum, çinko, mangan, demir, lityum, nikel, kobalt vb. metalleri ve çeģitli kimyasal bileģikleri içermektedir.

4 PĠLLER VE PĠLLERE AĠT AMBALAJLAR ÜZERĠNDEKĠ ĠġARETLER Pillerin çöpe atılmaması gerektiğini gösterir. Hg Cd Pillerdeki cıva miktarının ağırlıkça %0,0005 den fazla olduğunu gösterir. Pillerdeki kadmiyum miktarının %0,025 den fazla olduğunu gösterir. 4

5 PĠLLERĠ DĠKKATLĠ KULLANMALIYIZ! Pilleri serin ve rutubetsiz yerlerde saklayınız. Bu Ģekilde pilin sağlıklı depolanmasını sağlayabilirsiniz. Pilleri/atık pilleri ateģe atmayınız, gömmeyiniz ve su kaynaklarına atmayınız. AkmıĢ pilleri çıplak ve ıslak elle tutmayınız. ġarj edilmeyen piller ve özellikle Ģarj edilmeyen lityum piller kesinlikle Ģarj iģlemine tabi tutulmamalıdır. Aksi takdirde aģırı ısınma, ĢiĢme, gaz çıkıģı, alevlenme ve hatta patlama görülebilir. Bir aleti pil takılı iken uzun süreli çalıģtırmıyorsanız, pilleri aletin içinden çıkartınız. Aksi durumda pil sızmasından ve pilin kendi kendine boģalmasından dolayı cihazınız zarar görebilir. Yeni alınan pilleri kullanıncaya kadar orijinal ambalajında muhafaza ediniz. Pillerin (+) ve ( ) uçları metal cisimler (para,anahtar, bilezik, vb) ile direkt temas etmesi sonucunda kısa devre yaparak ısınırlar ve hasar oluģturabilirler.

6 TÜRKĠYE DEKĠ PĠL SEKTÖRÜ Türkiye de taģınabilir türde pillerin üretimi yapılmamaktadır.talebin tamamı ithalat yoluyla karģılanmaktadır. Son beģ yıl içerisinde ithalat miktarı tondan 2009 yılında 7000 tona düģmüģtür. Ġthalat miktarlarındaki düģüģün temel nedeni son yıllarda yaģanan ekonomik kriz olarak gösterilebilir. Bu miktarlara çeģitli türdeki elektrikli ve elektronik cihazlar içerisinde yurda getirtilen piller ve küçük bakım gerektirmeyen sızdırmaz tip kurģun asit akümülatörleri dahil değildir. Ġthal edilen pillerin yaklaģık %85 i Ģarj edilemeyen türde (çinko-karbon, alkali mangan ve düğme ) ve geride kalanı da Ģarj edilebilen tipteki nikel-kadmiyum, nikel-metalhidrit veya lityum-iyon pilleridir. 6

7 TÜRKĠYE DEKĠ PĠL SEKTÖRÜ Primer pillerin tüketimi kırsal ve kentsel olmak üzere farklılıklar gösterir.kırsal kesimde tüketim %85 ZnC ve %15 AlMn iken, kentsel kesimlerde bu oran %75 ZnC ve %25 AlMn Ģeklindedir. DeğiĢikliğin temel nedeni fiyat farklılığıdır.tüketilen primer pillerin takriben %80-85 ini kalem boy(aa) ve ince kalem boy(aaa) teģkil eder. ġarj edilebilir türdeki NiCd pillerinin tüketimi, kadmiyum maddesinden dolayı, Avrupa Birliğinde bu pillerin kullanıldığı cihazlara getirilen kısıtlamalar neticesinde düģmektedir. Ülkemizde daha önceki senelerde ithal edilen NiCd pil miktarı 200 ton civarında iken bu miktar 2009 yılında yaklaģık120 tona düģmüģtür. Cep telefonlarında ve dizüstü bilgisayarlarında son yıllarda görünen talep artıģı sonucunda ithal edilen Li-iyon pillerin miktarında da büyük artıģlar görülmüģtür. NiMH pillerinin pazarında önemli bir değiģiklik yoktur. 7

ATIK PĠL NEDĠR? NE YAPMALIYIZ? Kullanım ömrünü tamamlamıģ ve/veya uğramıģ olduğu fiziksel hasar sonucu kullanılamayacak duruma gelmiģ olan pillere, atık pil diyoruz.

8 ATIK PĠL NEDĠR? NE YAPMALIYIZ? Kullanım ömrünü tamamlamıģ ve/veya uğramıģ olduğu fiziksel hasar sonucu kullanılamayacak duruma gelmiģ olan pillere, atık pil diyoruz. Atık hale gelmiģ pillerin onarılarak tekrar kullanımı mümkün değildir. Atık piller kesinlikle evsel atıklarla karıģtırılmamalı, çöpe, ateģe, su kaynaklarına atılmamalı ve toprağa gömülmemelidir.. Aksi taktirde pilin dıģ kabı zamanla delinerek içindeki metaller ve kimyasal maddeler toprağa ve suya karıģabilir. Atık piller ayrı biriktirilerek Atık Pil Kutularına atılmalıdır.

9 ATIK PĠLLERLE ĠLGĠLĠ MEVCUT YASAL DÜZENLEME Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanmakta olan 91/157/EC sayılı atık pil ve akümülatörlerin kontrolü yönetmeliğine paralel olarak, Çevre ve Orman Bakanlığınca hazırlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (APAK) Ağustos 2004 tarihinde yayınlamıģ ve tarihinden itibaren yürürlüğe konmuģtur. Bu yönetmeliğin temel hedefleri Ģunlardır : 1. Çevrenin korunması bakımından üretimin kontrol altına alınması, 2. Çevreye atık pillerin atılmasının önlenmesi, 3. ĠĢaretleme ve etiketleme yoluyla ; a) Kalitenin kontrolü, b) Ġthalatın kontrolü, c) Zararlı ağır metal miktarlarının kontrolü, 4. Yönetim için idari ve teknik standartların belirlenmesi, 5. Cıva, kadmiyum ve kurģun gibi metallerin, mevcut APAK yönetmeliği sınırları üstünde olan piller ve akümülatörlerin, üretim, ithalat, ihracat veya satıģının önlenmesi, 6. Atık pil ve akümülatörlerin ayrı toplanması için bir sistem oluģturulması ve bu tür atıkların nihai bertarafı, 7. Bir yönetim planının hazırlanması,

10 TAP IN KURULUġU Ülkemizde yürürlükte olan APAK Yönetmeliğine göre taģınabilir pil üreticileri atık pilleri çevreye zarar vermeyecek Ģekilde toplamak ve bertaraf etmekle yükümlüdür. Türkiye de taģınabilir pillerin üretimi yapılmadığından, tüm pil ithalatçıları üretici yükümlülüğünü taģımaktadır. Yönetmelik, atık pillerin ayrı toplanma, taģınma, geri dönüģüm veya bertaraf iģlemlerinin münferiden yapılmasına imkan sağladığı gibi bu çalıģmaların kollektif bir sistem içerisinde sürdürülmesine de imkan sağlamaktadır. Bu suretle TaĢınabilir Pil Üreticileri ve Ġthalatçıları Derneği (TAP), 14 pil ithalatçısının katılımıyla Ağustos 2004 yılında kurulmuģtur. ġu andaki üye sayısı 324 dür. Halen TAP atık pillerin toplanması ve bertafı konusunda Çevre ve Orman Bakanlığı nca yetkilendirilmiģ tek kuruluģtur. 10

11 TAP IN ÇALIġMALARI Yönetmeliğe göre, atık pil ve akümülatörlerin yıllık toplama miktarları bakanlıkça belirlenen kota oranlarına uygun olarak yapılması gerekmektedir. Bunu sağlamak üzere TAP ın 3 ana amacı bulunmaktadır : a) Verimli bir toplama sisteminin kurularak çalıģtırılması, b) Yıl boyunca tüketicilere yönelik kampanyaların yapılması ve okullarda bilinçlendirme çalıģmalarının gerçekleģtirilmesi, c) Atık pillerin bertaraf öncesi ve bertaraf iģlemlerinin yürütülmesi, Bugün TAP bünyesinde ayrıca kurulmuģ olan bir Ġktisadi ĠĢletme vasıtasıyla Türkiye nin tamamında atık pillerin toplanması yönünde gerekli çalıģmalar sürdürülmektedir. 11

12 TOPLAMA Atık pillerin toplama miktarlarının arttırılması ve toplama iģlemlerinin verimli bir Ģekilde sürdürülmesini sağlamak üzere TAP aģağıdaki kuruluģlarla muhtelif protokoller ve özel anlaģmalar yapmaktadır; Belediyeler, Ulusal Zincir Marketler, Tekno Marketler, Bakanlıklar (Eğitim, Sanayi, Kültür ve Turizm, vb) ve Organize Sanayi Bölgeleri, ÇeĢitli sivil toplum kuruluģları, odalar, dernekler, birlikler, (TEB, TUROB, TEMA, vb.) Bu kuruluģlara ilaveten, AEEE yönetmeliği yayınlandıktan sonra, Çevre ve Orman Bakanlığından lisans alacak olan tüm geri dönüģümcüler ile çalıģma baģlatılacaktır. Toplama faaliyetlerinde özellikle büyükģehir ve ilçe belediyeleri ile yapılan ikili veya üçlü protokoller vasıtasıyla Türkiye genelinde çok miktarlarda atık pilin toplanması mümkün olmaktadır. Protokol yapılan belediye sayısı halen 250 civarındadır. Bu protokoller vasıtasıyla ilgili yörelerde okul eğitimleri de yaygın olarak yapılabilmektedir.

13 ATIK PĠL TOPLAMA MALZEMELERĠMĠZ

14 ATIK PĠL TOPLAMA MALZEMELERĠMĠZ

15 WEB SĠTEMĠZ (

16 ATIK PĠL TOPLAMA NOKTALARI Okul, market, eczane, muhtarlık, hastane, iģ merkezi, vb.

17 ATIK PĠL TOPLAMA ARAÇLARI

18 BELEDĠYELER ĠLE ĠġBĠRLĠĞĠ 18

19 TÜRLERĠNE GÖRE AYRIġTIRMA Atık pillerin türlerine göre ayrıģtırılması için TAP ın kendi tesisi yoktur.ancak TAP la anlaģmalı iki elektrik ve elektronik atık toplama firması toplanan pil atıklarını kendi tesislerinde türlerine göre ayrıģtırırlar.bu ayrıģtırma sonucunda elde edilen NiCd, NiMh ve Li-Ġon türlerindeki Ģarjlı piller geri dönüģüm için Avrupa daki firmalara gönderilir. Atık pil miktarlarının azlığı nedeniyle ayrıģtırma iģlemi elle yapılmaktadır. 19

20 GERĠ DÖNÜġÜM ve BERTARAF Türkiye de atık pillerin geri dönüģümünü yapabilen bir tesisi henüz yoktur. Bu nedenle toplanan Ģarj edilemeyen türdeki piller bertaraf iģlemine tabi tutulurlar. Bertaraf özel olarak yer altında inģa edilmiģ betonarme depolarda ve ĠSTAÇ A.ġ. nin Ġstanbul ġile de yaptırılarak 2010 yılında faaliyete giren yerüstü depolama sahasında gercekleģtirilir. Ġstanbul Kemerburgaz da TAP tarafından inģa ettirilen atık pil yer altı depolama sahası. 20

21 TAP ve ATIK PĠLLER

22 ATIK PĠLLERĠN TOPLANMASI,TAġINMASI,DEPOLANMASI VE BERTAFINDA ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞINCA YETKĠLENDĠRĠLMĠġ TEK KURULUġ OLAN TAP BU SORUMLULUĞUNUN BĠLĠNCĠ ĠÇĠNDE OLUP, ÇALIġMALARINI HER YIL ARTAN BĠR TEMPOYLA SÜRDÜRMEKTEDĠR ÇEVREYE VE ORTAK GELECEĞĠMĠZE GÖSTERMĠġ OLDUĞUNUZ HASSASĠYETE TEġEKKÜR EDERĠZ Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği web:

Benzer belgeler

ATIK PİLLERİN TOPLANMASI VE BERTARAFI. Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Web: www.tap.org.tr E-mail: info@tap.org.

ATIK PİLLERİN TOPLANMASI VE BERTARAFI Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Web: www.tap.org.tr E-mail: info@tap.org.tr PİL NEDİR? NERELERDE KULLANILIR? Piller, kimyasal reaksiyonlar sonucunda