KIRIKKALE NİNŞEHİRLEŞMESÜRECİVEİLOLUŞU

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KIRIKKALE NİNŞEHİRLEŞMESÜRECİVEİLOLUŞU"

Özlem Yerli
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KIRIKKALE NİNŞEHİRLEŞMESÜRECİVEİLOLUŞU Kırıkkale, temelleri 1925 lerde atılan bir Cumhuriyet şehridir yılında Top ve Mühimmat Fabrikası nın temellerinin atılması, Kırıkkale nin şehirleşmesinin çekirdeğini oluşturur. Hızlı biçimde nüfus artışı görülür yılları dönemi Kırıkkale nin gelişmesinde ikinci aşamayı oluşturur. Hizmete açılan fabrika sayısı hızla çoğalmış, buna bağlı olarak da işçi ihtiyacı artmıştır. Kırıkköyünden ve çevre köylerden akın akın işçiler gelmiştir. Bu dönem şehre rastgele bir yerleşmenin de başladığı dönemdir. Bu dönemde 6 mahalle daha oluşmuştur. Ovacık, Yenidoğan, Hüseyin Kâhya, Tepebaşı, Gürler ve Kurtuluş Mahalleleri, Devlet daireleri ve okullarının bir bölümünün kurulma ve açılması bu dönemdedir da Belediyelik, 1944 yılında da ilçe olan Kırıkkale, küçük bir kasaba görünümünü alır. Kentin bir sanayi şehri olarak öneminin artması ve artan nüfusun baskısıyla, Çalılıöz,Güzel tepe ve Sanayi Mahalleleri kurulmuştur ve 1950 lerdeki nüfus artışı ve hızlı göç olayı ile sadece yakın çevredeki köylerden değil; Orta, Doğu, Güneydoğu ve Karadeniz bölgesi illerinden hızlı bir nüfus akışı olmuş ve Kırıkkale büyümüş ve gelişmiştir lerde konut alanları Samsun Karayolu üzerine, kuzeye doğru taşmış ve doğuya da genişlemiştir. Karşıyaka ve Kızılırmak mahalleleri de bu dönemde oluşmuştur lı yıllarda Kırıkköyü ve Yuva köyünü mahalleleri içine katan Kırıkkale, 1970 li yıllardan itibaren hızlı nüfus artışıyla birlikte mahallelerini de artırmıştır lerde 12 hanelik bir köyden 2001 de 25 mahalleli ve nüfuslu bir yerleşim alanı ortaya çıkmıştır. Kırıkkale 21 Haziran 1989 tarih ve 3578 sayılı yasa gereğince İl olmuştur. İlk Valisi Fikret Güven 17 Ağustos 1989 tarihinde yapılan törenle İl Valiliği görevine başlamıştır. Şu anda ise KIRIKKALE Valiliğine. 3 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan valiler kararnamesi ile Ali KOLAT atanmıştır. Kırıkkale ye yasal düzenlemelerle 9 ilçe (merkez dahil), 14 belde ve 173 köy bağlanmıştır. Kırıkkale Valisi - Sayın Ali KOLAT 1951 yılında Malatya - Darende'de doğdu. İlkokulu Darende - Balaban İlkokulu'nda, ortaöğrenimini Kahramanmaraş'ta tamamladı yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu ve İçişleri Bakanlığı'nda memuriyet görevine başladı yılında Kayseri'ye Maiyet Memuru olarak atandı yılında Manisa Sarıgöl Kaymakam Vekilliği; daha sonra Artvin - Borçka, Ağrı - Eleşkirt, Ankara - Nallıhan, Tekirdağ - Hayrabolu Kaymakamlık görevlerinde bulundu yıllarında Belçika'da inceleme ve araştırmalar yapmak üzere görevlendirildi.

1931-1941 yılları dönemi Kırıkkale nin gelişmesinde ikinci aşamayı oluşturur. Hizmete açılan fabrika sayısı hızla çoğalmış, buna bağlı olarak da işçi ihtiyacı artmıştır.

2 1988 yılında Emniyet Genel Müdürlüğü Personel Daire Başkanı olarak atandı yıllarında Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Başmüfettişliği, yıllarında Emniyet Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığı, yılları arasında Emniyet Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Emniyet Genel Müdürlüğü'nde çalıştığı dönem içerisinde Polis Akademisi'nde Personel Yönetimi konusunda dersler verdi. Üç dönem Polis Sandığı Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Ankara Sigorta ve Ankara Emeklilik Sigortası Yönetim Kurulu Başkanlıklarında bulundu. Bu süre içerisinde görüşme ve incelemelerde bulunmak üzere birçok ülkeyi ziyaret etti yılları arasında Sivas Valisi olarak hizmet eden Sayın Ali KOLAT; tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan kararname ile ilimize Vali olarak atanmış olup tarihinde görevine başlamıştır. Valimiz Sayın Ali KOLAT, İlksen Hanımefendi ile evli olup üç çocuk babasıdır. Kırıkkale; km² lik yüzölçümü ile Orta Anadolu, Orta ve Doğu Karadeniz ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kavşak noktası konumunda olması itibariyle önemli bir coğrafi konumda bulunmaktadır. Zengin tarihsel ve kültürel bir geçmişi olan yöre bir turizm kenti olma potansiyeli taşımaktadır. Coğrafik olarak Kırıkkale ili İç Anadolu Bölgesinin iç bölümünde yer alır. Ankara, Kırşehir, Çorum, Çankırı ve Yozgat illerine komşu olup, ülkenin en önemli Karayolu ve Demiryolu güzergahında bulunmaktadır. Denizden ortalama yüksekliği 700 m.dir. En yüksek noktası 1742m.dir. En önemli ovası Kırıkkale ovasıdır. Kızılırmak nehri şehrin en önemli akarsuyudur. İl de hakim bitki topluluğu steptir. Kırıkkale de sert kara iklimi hüküm sürer ve yarı kurak şeklindedir. Kışları soğuk, yazları sıcak geçer. Sıcaklık +39 C ile -21 C arasında değişmekte olup, ortalama sıcaklık 13 C civârındadır. Ortalama yağış miktarı 329 mm dir. Topraklarının bir kısmı bozuk

görevlerinde bulundu. Emniyet Genel Müdürlüğü'nde çalıştığı dönem içerisinde Polis Akademisi'nde Personel Yönetimi konusunda dersler verdi.

3 meşe ormanları ile kaplıdır. Bu ormanlardan elde edilen odun yakacak olarak kullanılır. İl topraklarında kurşun, demir, manganez ve kömür yatakları vardır. İl toprakları platolar ve düzlüklerden meydana gelmiştir. İl merkezinin doğusunda Koçubada Dağları, güneydoğusunda Dinek Dağı (Yediler Tepesi 1586 m), güneyinde Kızılada Dağları vardır. İl topraklarından güney-kuzey doğrultusunda geçen Kızılırmak ile Kırıkkale kenti yakınlarında ona karışan Kılıçözü Deresi başlıca akarsularındandır. Kızılırmak ın geçtiği bölgede Çoruhözü Vâdisi vardır. Ankara sınırında Kızılırmak üzerinde Kesikköprü Barajı yer alır. İLİN ADI İlin isminin nerden geldiğine dair kesin bilgi yoktur. Ancak bu konuda değişik görüşler ileri sürülmüştür. Şehre en yakın köy olan Kırık Köyü ile şimdi kent merkezinde kalan Kaletepe nin birleştirilmesinden geldiği söylendiği gibi Osmanlı Arşivi belgelerinde Ankara yakınlarında Türkmen aşiretlerinin yerleştiği Kırıkkal a diye bir yerden bahsedildiği ve bu ismin Kırıkkale ye dönüştüğü de söylenir. TARİHSEL GELİŞİMİ Şehir olarak Kırıkkale nin kuruluşu ve gelişimi oldukça yenidir. Onun için Kırıkkale Cumhuriyet Şehri olarak bilinir. Ancak, İl sınırları içerisinde bulunan tarihi yapılar,höyükler, yüzey araştırmalarında ortaya çıkan bulgular Kırıkkale nin M.Ö li yıllara giden bir tarihi olduğunu ortaya koymaktadır. Bu tarihi bulgulardan Kırıkkale de Hititlerin, Friglerin, Lidyalıların, Sümerlerin, Galatların ve Romalıların Türklerden önce bu bölgede yaşadığı ortaya çıkmaktadır. Hamzalı,Kalekışla ve Ceritkale de bulunan kaya sığınakları ile yüksek tepeler üzerinde bulunan sivri höyükler bölgenin ulaşımda önemli bir noktada bulunduğunu göstermektedir. Ayrıca Kızılırmak üzerindeki tarihi Çeşnigir Köprüsü ve yakınındaki Büklükale ve Kral Yolu Kırıkkale nin ulaşımdaki öneminin kanıtı gibi durmaktadır Malazgirt Zaferi nden sonra, İlimiz dâhilindeki Böhrek (Böbrek) Dağı civarı, Anadolu nun Türk ve İslam diyarı yapılması için mücadele veren bölgelerin başında gelir. Ayrıca Anadolu daki ilk Türk-İslam yerleşim merkezlerinden birisi de 1120 yılında kurulan Balışeyh tir. Daha sonraki yüzyıllarda bu bölgede, Orta Asya dan Anadolu ya göç eden muhtelif Oğuz Türkmen aşiretlerinin iskân edildikleri görülmektedir. Bu arada Oğuzhan oymağının, Ankara yakınlarında (o zamanki söylenişiyle) Kırıkkala Bölgesi nde iskân edildiğine dair Osmanlı ar şiv belgeleri mevcuttur. Osmanlı Devleti nin son dönemlerinde Kırıkkale Bölgesi, Ankara Vilayetinin sancağı olan Kırşehir e bağlı Keskin Kasabasının, Kızılırmak Havzası içinde; Yahşihan, Kırıkköyü ve Yuva Köyü gibi yerleşim alanları ile dikkati çekmektedir. Malazgirt Zaferinden sonra yoğun biçimde Türklere ve Müslümanlara açılan Anadolu toprakları gibi ilimizin topraklarına da bu değişimden payına düşeni almıştır. İlimizde bulunan Balışeyh, Hasandede, Konur, Haydardede, Koçu-baba, Halildede v.b. gibi şahıs isimlerinin yer ismi olarak verilmesi Hoca Ahmet Yesevi ile simgeleşen hareketin il topraklarına yansıması olarak görülmelidir. Bunun yanında Karakeçili, Cerit, Oba, Avşar, Barak gibi aşiret ve oymak isimlerinin yaygın bir şekilde kullanılıyor olması İlin geçmişiyle olan bağlantısını korumaya özen gösterdiğinin delilidir. Evliya Çelebi de İpek Yolu üzerinde bulunan Kırıkkale çevresindeki Keskin, Yahşihan ve Sulakyurt gibi yerleşim merkezlerinden övgüyle bahsetmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulmaya başlayan Silah Sanayi ve Petrol Ürünleri Rafinerisi ile gelişen Kırıkkale, tarih, kültür ve sanayisi ile önemli bir yerleşim merkezidir.

İl topraklarından güney-kuzey doğrultusunda geçen Kızılırmak ile Kırıkkale kenti yakınlarında ona karışan Kılıçözü Deresi başlıca akarsularındandır.

4 Silah Sanayi Müzesi : MKE Silahsan Hafif Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren bir müzedir. 15 Temmuz 1990 tarihinde faaliyetine başlayan müze, daha geniş bir mekânda yeniden düzenlenerek 2 Kasım 1993 yılında yeniden ziyarete açılmıştır. Müzedeki eserlerin büyük bölümü 2. Dünya Savaşı yıllarında Karadeniz Bölgesi halkından devlet tarafından toplanmıştır. Bir kısmı da koruma altına alınmak üzere, İstanbul-Tophane de bulunan silah fabrikasından gönderilmiştir. Savaş sırasında çelik malzeme sıkıntısı çekildiğinden bu silahların büyük bir bölümü çelik fabrikasında eritilerek, namlu çeliği üretilmiştir. Müzede halen 299 adet eser sergilenmekte olup, eserler 14 üncü yüzyıldan günümüze kadar kronolojik sırayla teşhir edilmektedir. Kırıkkale Rafinerisi : Başta Ankara olmak üzere Orta Anadolu Bölgesinin birçok ilinin petrol ürünleri talebini karşılamak amacıyla kurulan Kırıkkale Rafinerisi 25 Ekim 1986 tarihinde işletmeye alınmıştır. Stratejik amaçlarla Kırıkkale yakınlarındaki Hacılar da inşaatına 1976 yılında başlanılan rafinerinin hampetrol işleme kapasitesi 5.0 milyon ton/yıldır. Rafinerinin hampetrol ikmali BOTAŞ ın Ceyhan Terminalinden 447 km. uzunluk ve 5.0 milyon ton/yıl kapasitesi olan Ceyhan-Kırıkkale boru hattı ile yapılmaktadır. Rafinerinin kuruluşunda ROMANYA- ABD teknolojisi kullanılmıştır

Dünya Savaşı yıllarında Karadeniz Bölgesi halkından devlet tarafından toplanmıştır. Bir kısmı da koruma altına alınmak üzere, İstanbul-Tophane de bulunan silah fabrikasından gönderilmiştir.

Benzer belgeler

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Ülkemizin güney doğusunda yer alan bölge nüfus ve yüzölçümü en küçük bölgemizdir. Akdeniz, Doğu Anadolu Bölgeleriyle, Suriye ve Irak Devletleriyle