MEKÂNSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE

Transkript

1 Ünite MEKÂNSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE 1. Yaşadığım Yerden Ülkeme Konu Değerlendirme Testi

2 Yaşadığım Yerden Ülkeme NEREDE YAŞIYORUM Yaşadığımız yerin coğrafi konumu yer şekilleri kısaca şöyledir: Yaşadığımız yerin iklimi ve bitki örtüsü kısaca şöyledir: Yaşadığımız yerin sıcaklık ve yağış grafiği Yağış (mm) Sıcaklık ( C) O Ş MNM H T A E E K A Yağış Sıcaklık 140

3 MEKANSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE Yaşadığımız yerin nüfus ve yerleşme özellikleri kısaca şöyledir: Yaşadığımız yerin ekonomik özellikleri kısaca şöyledir: 141

4 Yaşadığımız yerin kültürel özellikleri kısaca şöyledir: 2. YERLEfi M B R MLER NDE YAŞANAN DEĞİŞİM Örne in; Zon gul dak ve Batman bir za man lar kü çük bir yer leflim birimiyken bu iki kentte yer alt kaynaklar n n iflletmeye aç lmas yla günümüzde yo un nüfuslu iki flehir haline gelmifllerdir. Herhangi bir yerleflim biriminde de iflimi h zland ran bafll ca faktörler flunlard r: Yer al t kay nak la r n n ifl le til me ye aç l ma s Do al afet le rin ya flan ma s Yeryüzünde do al flartlara ba l olarak yerleflim birimlerinde zamanla de iflim meydana gelebilece i gibi befleri flartlara ba l olarak da de iflim meydana gelebilir. Do al bir afet, iflletmeye aç lan bir yer alt kayna veya genifl etkiye sahip befleri yat r mlar flehirlerin do al geliflim ve de iflim seyrini h zland r r. Ba raj in fla edil me si Sa na yi te sis le ri nin in fla edil me si Bölgesel ve küresel etkiye sahip sosyal, ekonomik veya kültürel tesislerin infla edilmesi Havaalan, demiryolu, otoyol, metro gibi ulafl m hatlar n n infla edilmesi 142

5 MEKANSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE Afla da stanbul un Kurtköy semtinde zaman içinde meydana gelen de iflim ana hatlar ile ele al nacakt r Kurtköy, stanbul un Pendik ilçesine ba l bir köy iken zamanla geliflmiş, günümüzde yo un nüfusa sahip bir yerleflim birimi haline gelmifltir. Kurtköy 1990 l y llara kadar genifl arazileri ve tar m alanlar ile tipik bir Anadolu beldesi görünümündeydi y l nda Sabiha Gökçen Havaalan n n bu bölgede infla edilmeye bafllanmas yla birlikte Kurtköy de büyük de iflim yaflamaya bafllam flt r. Toplu konutlar, al flverifl merkezleri, sosyal tesisler ile yeni bir flehir görünümüne kavuflmufltur. Kurtköy ün bu h z l de i fli mi, s tan bul Park Grand Prix'sin 21 A ustos 2005 tarihinde faaliyete girmesi ile büyük bir ivme daha kazand rm flt r. Bu iki yat r m n etkisiyle Kurtköy fiziki de iflimle birlikte flehir kültürü ve flehir yaflant s yönüyle de büyük bir de iflim geçirmeye bafllam flt r. De iflim ivmesi devam eden bölgede 2011 y l n n sonunda nüfus miktar n n 600 binden fazla olmas beklenmektedir. 143

6 Konu Değerlendirme Testi Aşağıda Konya'nın farklı zamanlara ait fotoğrafları görülmektedir. 5. Yerleşim birimleri farklı etkenlere bağlı olarak zamanla değişir ve gelişir. Bazı yerleşim birimlerindeki değişim zorunlu nedenlerden kaynaklanırken bazılarında ise sosyal ve ekonomik faktörlere bağlı olarak değişim gerçekleşir. Buna göre aşağıdaki yerleşim birimlerinden hangisindeki değişim beşeri faktörlerden kaynaklanmamıştır? Fotoğraflardan da faydalanarak bu değişim hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) Şehrin ulaşım hatlarında gelişmeler yaşanmıştır. B) Şehir yatay ve dikey doğrultuda gelişmiştir. C) Şehirde fiziki değişim yaşanmıştır. D) Şehrin gelişimi alt yapı sorunları ortaya çıkarmıştır. E) Şehir daha geniş bir alana yayılmıştır. A) Birecik Barajı'nın inşa edilmesiyle Halfeti'nin yerleşim yerinin değişmesi B) Deprem sonucu Bingöl şehrinin yeni yerleşim bölgesine inşa edilmesi C) Bor işletmeleri sonucu Kırka ilçesinin gelişme göstermesi D) Demir-Çelik Fabrikasının inşa edilmesiyle Karabük şehrinin büyümesi E) Petrolün bulunmasıyla Batman şehrinin gelişmesi 2. Sanayi tesislerinin işletilmeye açılmasıyla yerleşim birimlerinde hızlı bir değişim yaşanır. Küçük bir köy ya da kasaba olan yerleşim alanları bu nedene bağlı olarak gelişir ve bazen de büyük bir kent halini alır. Aşağıdaki yerleşim merkezlerinden hangisindeki değişim bu duruma örnek gösterilemez? A) Seydişehir B) Kırıkkale C) Batman D) İskenderun E) Afyonkarahisar 3. Aşağıda bazı şehirler ile bu şehirlerin gelişim ve değişimi üzerinde etkili olan faktörler eşleştirilmiştir. 6. Bazı mekanlar, sundukları avantajlar sayesinde bulundukları yerleşim alanında hızlı bir değişime neden olurlar. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bulunduğu yerleşim yerinin daha hızlı değişmesini sağlamıştır? A) İzmir fuarı B) Sabiha Gökçen Havaalanı C) Atatürk Olimpiyat Stadı D) Konya Fuarı E) Tortum Şelalesi Bu eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Denizli sanayi faaliyetleri B) Eskişehir sanayi faaliyetleri C) Safranbolu Turizm D) Gaziantep Ticaret E) Yozgat Turizm 7. Bazı kentlerde yapılan yatırımlar ve uluslararası faaliyetler o kentin gelişmesini etkiler. 4. Bazı kentler doğal faktörlerin etkisiyle zamanla gelişip değişirken bazı kentler de beşeri faktörlerin etkisiyle gelişip değişir. Aşağıdaki kentlerden hangisinin gelişmesinde beşeri faktörlerin etkisi daha fazla olmuştur? A) Adana B) Ankara C) Zonguldak D) Batman E) Elbistan 144 Aşağıdakilerden hangisi bu yatırımlara örnek verilebilir? A) İstanul'da, İstanbul Park Grand Prix'in inşa edilmesi B) Konya'da üçüncü organize sanayi bölgesinin inşa edilmesi C) Trabzon ilinde kentsel dönüşüm projesinin uygulanması D) Ankara-Konya arasında hızıl trenin faaliyete girmesi E) Muş ilinde havaalanının inşa edilmesi