BURSA DA TARIM Bursa

Transkript

1 BURSA DA TARIM Bursa

2 1-GENEL DURUM İdari ve Sosyo Ekonomik Yapı İlçe Sayısı 17 Büyükşehir belediye Sayısı İlçe Belediye sayısı Belde belediye sayısı Toplam Köy Sayısı 661 Kaynak:Bursa Valiliği, Yılı Nüfus Verileri Toplam Nüfus Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu Yüzölçümü (Km2) ,38 Kaynak:Tüik

3 2013 Yılı İklim Verileri 2013 sıcaklık ve yağış değer. Ortalama Sıcaklık Aylık Toplam Yağış Miktarı Ort.(kg/m2) Ocak 7,2 105,6 Şubat 9,3 95,5 Mart 10,9 85,6 Nisan 13,8 51,8 Mayıs 20,2 26,2 Haziran 22,6 62,2 Temmuz 24,8 21,5 Ağustos 26,0 1,6 Eylül 20,4 18,3 Ekim 13,0 140,1 Kasım 11,7 68,6 Aralık 4,8 50,0 Kaynak: Meteoroloji Müdürlüğü,2013 3

4 2-TARIMSAL DURUM İlin Genel Arazi Dağılımı(Hektar) Arazinin Kullanım Durumu Alanı (Ha) Toplam Araziye Oranı (%) Tarım Arazisi ,8 31,4 Orman ve Fundalık ,1 44,5 Çayır Mera ,2 2,2 Su Yüzeyleri ,8 5,1 Doğal Su Yüzeyleri Gölet Yüzeyleri ,7 Baraj Rezervuar 2.668,1 Yüzeyleri Akarsu Yüzeyleri 1.466,0 Diğer ,1 16,8 T O P L A M Toplam il yüzölçümünün yarıya yakını orman vasıflı olan ilimizde tarım arazilerinin önemli kısmı doğu, batı ilçeleri ile Bursa ovasında yer almaktadır. İznik ve Uluabat gölleri Bursa için hem turizm hem de ekonomik katkı anlamında büyük önem taşımakta olup, Orhangazi, İznik, Mustafakemalpaşa, Nilüfer ve Karacabey ilçelerimiz bu göllerimiz ile kıyı komşusu durumundadırlar. 4

5 İlin Kültür Arazisinin Kullanım Durumu(ha) Alan(ha) Oran(%) Tarla Arazisi ,5 44,9 Sebzelik ,8 13,0 Meyvelik (İçecek ve Baharatlı Bitkiler ,9 11,2 dahil) Bağlar 7.066,7 2,1 Zeytinlik ,1 12,1 Nadas Alanı ,5 7,2 Tarıma Elverişli Olup Kullanılmayan Arazi ,4 9,4 Süs Bitkileri Alanı 316,9 0,1 TOPLAM ,8 100 Kaynak:Tüik,2013 İlimiz kültür arazisi varlığı içerisinde alan bakımından ilk sırayı tarla arazisi almaktadır. Sebze alanlarından sonra yer alan Zeytinliklerin tamamına yakını körfez ilçeleri olarak tanımlanan Mudanya, İznik, Orhangazi ve Gemlik ilçelerimiz sınırlarında yer almaktadır. 5

6 Sulama Durumu: Tarım arazisi: ,8 ha Sulanabilir arazi: ,3 DSİ tarafından sulanan arazi: ha İl Özel İdaresi tarafından sulanan arazi:26.105,2 ha Üreticiler tarafından sulanan arazi:54.679,4 ha Toplam Sulanan Alan: ,6ha Tarım yapılan ha arazinin hektar kadarı sulanabilir durumdadır. Sulanabilir durumda bulunan arazinin %56 lık kısmı ( ha.) DSİ, İl Özel İdaresi ve üreticiler tarafından sulanmaktadır. 6

7 Bitkisel üretim yapan işletmelerin dağılımı (2013) Sağlıklı tarım politikalarının oluşturulması, güncellenmesi, geliştirilmesi ve tarımsal desteklemelerin denetlenebilir, izlenebilir bir şekilde yürütülmesini amacıyla oluşturulmuş ÇKS (Çiftçi kayıt Sistemi) 16 Nisan 2005 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği kapsamında işlevini sürdürmektedir. Bitkisel amaçlı tüm tarımsal desteklemeler, ÇKS kayıtları esas alınarak takip edilmektedir yılı verilerine göre ilimizde Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı üretici sayımız olup, sahip olunan işletmelerin arazi ölçeklerine göre dağılımı şu şekildedir. Arazi Dilimi(da.) İşletme Sayısı % < , , , , , , ,4 500 < 51 0,2 TOPLAM Kaynak:Bursa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü,2014 7

8 Meyve (İçecek ve Baharatlı Bitkiler dahil) Ürün adı Alanı(da) Üretim (ton) Ortalama verim (kg/ağaç 8 Meyve veren yaşta ağaç sayısı TL TARIMSAL DEĞER(TL) Zeytin (Sofralık) , ,00 Armut , ,00 Şeftali (Diğer) , ,00 Üzüm (Sofralık- Çekirdekli) , ,00 Kiraz , ,00 Çilek , ,00 İncir , ,00 Ceviz , ,00 Erik , ,00 Elma (Starking) , ,00 Şeftali (Nektarin) , ,00 Ayva , ,00

9 Ahududu , ,00 Kestane , ,00 Elma (Diğer) , ,00 Elma (Golden) , ,00 Elma (Grannysmith) , ,00 Böğürtlen , ,00 Vişne , ,00 Badem , ,00 Anason , ,00 Kivi , ,00 Elma (Amasya) , ,00 Fındık , ,00 Dut , ,00 Çörekotu , ,00 9

10 Kırmızı Biber (Baharatlık- İşlenmemiş) , ,00 Kızılcık , ,00 Nar , ,00 Üzüm (Sofralık- Çekirdeksiz) , ,00 Trabzon Hurması , ,00 Muşmula , ,00 Antep Fıstığı , ,00 Kayısı , ,00 Hünnap , ,00 Zerdali , ,00 Yenidünya , ,00 İğde , ,00 TOPLAM ,00 Kaynak:Tüik,

11 NOT:Çilek, Ahududu, Üzüm, Anason, Kırmızıbiber, Çörekotunda, verim birimi kg/da olu p meyveveren ve meyve vermeyen ağaç sütunları alan (dekar) dır.bu nedenle ağaç sayıs ı toplamına dahil etmeyiniz. Üzümde, toplam bağ alanı; meyve veren ve vermeyen bağ alanlarının toplamıdır. Meyve alanları, plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir. Ağaç sayılarına dağınık ağaçlar dahildir. Sebze Ürün adı Ekilen Alan (Dekar) Üretim (Ton) TL TARIMSAL DEĞERİ(TL) Domates (Salçalık) , ,00 Domates (Sofralık) , ,00 Fasulye (Taze) , ,00 Biber (Sivri) , ,00 11

12 Soğan (Kuru) , ,00 Karpuz , ,00 Biber (Salçalık) , ,00 Patlıcan , ,00 Biber (Dolmalık) , ,00 Bezelye (Taze) , ,00 Kavun , ,00 Karnıbahar , ,00 Enginar , ,00 Hıyar (Sofralık) ,00 Kabak (Sakız) , ,00 Ispanak , ,00 Pırasa , ,00 Marul (Kıvırcık) , ,00 Lahana (Beyaz) , ,00 Barbunya Fasulye (Taze) , ,00 12

13 Lahana (Kırmızı) , ,00 Bamya , ,00 Brokoli , ,00 Maydonoz , ,00 Marul (Göbekli) , ,00 Balkabağı , ,00 Roka , ,00 Kereviz (Kök) , ,00 Soğan (Taze) , ,00 Lahana (Brüksel) , ,00 Tere , ,00 Semizotu , ,00 Sarımsak (Taze) , ,00 Bakla (Taze) , ,00 Hıyar (Turşuluk) , ,00 Dereotu , ,00 Sarımsak (Kuru) , ,00 13

14 Marul (Aysberg) , ,00 Havuç , ,00 Lahana (Karayaprak) , ,00 Turp (Bayır) , ,00 Turp (Kırmızı) , ,00 Nane , ,00 Kırmızı Pancar , ,00 Börülce (Taze) , ,00 Mantar (Kültür) 0 2 4, ,00 TOPLAM ,00 Kaynak:Tüik,2013 (Sebze Alanlarına ikinci ekilişler dahil olup toplam sebze arazisine dahil edilmemiştir. 14

15 Tarla Bitkileri Ürün adı Ekilen alan(dekar) Üretim (ton) Verim (kg/da) TL DEĞER(TL) Yonca (Yeşil Ot) , ,00 Buğday (Diğer) , ,00 Mısır (Silajlık) , ,00 Mısır (Dane) , ,00 Fiğ (Yeşil Ot) , ,00 Çeltik , ,00 Ayçiçeği (Yağlık) , ,00 Ayçiçeği (Çerezlik) , ,00 Patates (Diğer) , ,00 Arpa (Diğer) , ,00 Yulaf (Yeşil Ot) , ,00 Fasulye (Kuru) , ,00 Nohut , ,00 15

16 Şekerpancarı , ,00 Yem Şalgamı , ,00 Yulaf (Dane) , ,00 Sorgum (Yeşil Ot) , ,00 Tritikale (Dane) , ,00 Hayvan Pancarı , ,00 Çavdar , ,00 Tritikale (Yeşil Ot) , ,00 Mısır (Hasıl) , ,00 Tütün , ,00 Bakla (Yemeklik) , ,00 Korunga (Yeşil Ot) , ,00 Bakla (Hayvan Yemi) , ,00 Fiğ (Dane) , ,00 Buğday (Durum) , ,00 Kolza (Kanola) , ,00 Bezelye , ,00 Burçak (Yesil Ot) , ,00 16

17 Mercimek (Yeşil) ,00 Susam , ,00 Mercimek (Kırmızı) , ,00 Pamuk (Kütlü) , ,00 Pamuk (Lif) , ,00 Pamuk Tohumu (Çiğit) , ,00 Mürdümük (Yeşil Ot) ,39 390,00 TOPLAM ,00 Kaynak:Tüik,2013 (İkinci ekilişi olan ürünlerin alanları,üretim alanına dahil edilmiş toplam tarla arazisine dahil edilmemiştir) 17

18 Bursa Tarımının Türkiye Tarımı İçindeki Yeri Ürün Bursa Türkiye Üretim Üretim % (ton) (ton) Şeftali (Diğer) ,7 Şeftali(Nektarin) ,0 Armut ,1 İncir ,5 Kiraz ,4 Zeytin (Sofralık) ,9 Çilek ,8 Üzüm (Sof.Çek.li) ,5 Ceviz ,3 Ayçiçeği Yağlık ,5 Mısır (Silajlık) ,7 7 Domates ,3 (Sofralık) Domates (Salçalık) ,8 4 Soğan(Kuru) ,2 Biber ,3 Patlıcan ,8 Karpuz ,9 Ispanak ,7 Bezelye ,0 Taze Fasulye ,8 Kaynak:Tüik,

19 Bursa Tarımının Türkiye Tarımı İçindeki Yeri Ürün Bursa Türkiye Alan Alan % (da) (da) Şeftali (Diğer) ,4 Şeftali(Nektarin) ,9 Armut ,1 İncir ,9 Kiraz ,7 Zeytin (Sofralık) ,0 Çilek ,3 Üzüm (Sof.Çek.li) ,1 Ceviz ,1 Ayçiçeği (Yağlık) ,6 Mısır (Silajlık) ,3 Domates ,1 (Sofralık) Domates ,8 (Salçalık) Soğan(Kuru) ,8 Biber ,8 Patlıcan ,9 Karpuz ,1 Ispanak ,9 Bezelye ,1 Taze Fasulye ,3 Kaynak:Tüik,

20 İlin Hayvan Varlığı Dağılımı(2013) Miktar (Baş) Koyun Keçi Manda Sığır Toplamı Kültür Irkı Melez Yerli At Tavuk (Yumurtacı) Tavuk (Broiler) Kaz-Ördek-Hindi Arı Kovanı (Eski) Arı Kovanı (Yeni) Kaynak: TÜİK,

21 Hayvansal Ürünler 2013 Kırmızı Et (Ton) Kantlı Et(ton) B.Baş Süt (Ton) K.Baş Süt(Ton) Yumurta (Adet) Bal (Ton) 778 Balmumu (Ton) 36 Yün,Kıl,Tiftik(ton) 783 Su Ürünleri Üretimi 2013 (kg) 1) İç Su Ürünleri (Avcılık ve Yet.) -Balık ) Deniz Balıkları Avcılığı - Balık Karides Midye Kaynak: TÜİK,

22 TARIMSAL GELİR-2013 İlimizin ürün grupları itibariyle tarımsal geliri (G.S.H.) aşağıda verilmiştir. Tarla Ürünleri Geliri ,00 Meyve Ürünleri Geliri ,00 Sebze Ürünleri Geliri ,00 Hayvan Ürünleri Geliri ,00 Su Ürünleri ,00 T O P L A M ,00 TARIMSAL DESTEKLEMELER Yılı Destekleme Adı Destekleme Tutarı(TL) 2013 Anaç Sığır ve Manda ,00 Yetiştiriciliği Desteklemeleri 2013 Arıcılık Desteği(Ana arı, bal ,00 ve kovan) 2013 Besilik Erkek Sığır Desteği , Biyolojik Mücadele Desteği 1.356, Çiftlik Muhasebesi Veri Ağı ,00 Projesi Desteklemesi 22

23 2013 Çiğ Süt Üretiminin Desteklenmesi (Süt Teşvik Pirim) , Çiğ Süt Üretiminin ,00 Desteklenmesi (Süt Tozu) 2013 Damızlık Anaç Koyun Keçi ,00 Yetiştiriciliği 2013 Fındık Desteği(Alan bazlı) 444, Hastalıkran ari işletmeler ,00 Desteklemesi 2013 Halk Elinde Ülkesel ,00 Küçükbaş Hayvan Islahı 2013 Hayvan Genetik Kaynaklar ,00 Yerinde Korunması(Boz ırk) 2013 Hayvan Hastalıkları ,00 Mücadele/Tazminat/Aşı Desteği 2013 Hububat Baklagil Destekleme Prim Ödemesi (Buğday,arpa,çavdar,çeltik) 2013 İpekböceği Yetiştiriciliğinin Desteklenmesi 2013 KKYDP Ekonomik Yatırımlar Hibe Desteği 2013 KKYDP Makine Ekipman Hibe Desteği 2013 Koyun ve Keçilerde Verimlilik Art. Desteği , , , , ,00

24 2013 Mazot ve Gübre ,00 Desteklemesi 2013 Organik Tarım Uygulaması ,00 Desteklemesi 2013 Sertifikalı Fidan ,00 Desteklemesi 2013 Sertifikalı Tohum ,00 Desteklemesi 2013 Sertifikalı Tohumluk Üretimi ,00 Desteklemesi 2013 Su Ürünleri Yetiştiriciliği ,00 Desteklemesi 2013 Suni Tohumlamadan Doğan ,00 Buzağı Desteklemeleri 2013 Tabii Afetlerden Zarar ,00 Gören Çiftçilere Yapılacak 2013 Tarım Sigortası Prim Desteği , Tarımsal Yayım Danışmanlık ,00 Hizmet Desteği 2013 Toprak Analiz Desteği , Yem Bitkileri Üretimi ,00 Desteklemesi TOPLAM: ,00 Not:Nisan 2014 itibari ile alınan rakamlar olup,değişiklik olabilecektir. 24

25 İlçe Bazında Tarımsal Desteklemeler (2013) İlçe Bitkisel Üretim (TL) Hayvansal Üretim (TL) Toplam (TL) Büyükorha , , ,00 Gemlik , , ,00 Gürsu , , ,00 Harmancık , , ,00 İnegöl , , ,00 İznik , , ,00 Karacabey , , ,00 Keles , , ,00 Kestel , , ,00 Mudanya , , ,00 MKPaşa , , ,00 Nilüfer , , ,00 Orhaneli , , ,00 Orhangazi , , ,00 Osmangazi , , ,00 Yenişehir , , ,00 Yıldırım , , ,00 TOPLAM , , ,00 25

26 Yılları Arası İl Özel İdaresince Kırsal Kalkınma Projelerine Yapılan Destekler Arıcılık, Bağ, Meyvecilik, Koyunculuk, İpekböcekçiliği ve diğer (Yem Kırma Mak., Arı Keki Üretim Tesisi, Mera Islahı Amaçlı Trafo Makinesi, Tarım Danışmanı, Yakıt Temini) konularda projeler yapılmıştır , , , , , , , , ,0 TOPLAM ,5 26

27 Bursa İli 2013 Yılı Organik Tarım İlçe Köy Sayısı Üretici Sayısı Üretim Alanı (Da) 27 Başlıca Ürünler B. Orhan Çilek 349 da, Fiğ 510 da, Kiraz 25 da, Vişne 23 da, Yulaf 52 da, Tritikale 70 da, Yem Şalgamı 98 da, Mısır 84 da, Ceviz 25 da, Armut 19 da İnegöl Yabani erik, kocayemiş, muşmula, ahududu, böğürtlen (Tamamı Doğadan toplama ) İznik Yaban mersini 130 da, domates 59 da, biber 20 da, kiraz 16 da, vişne 12 da, kurt üzümü 12 da, hünnap 8 da, erik 10 da Karacabe y Badem 225 da, şeftali 17 da Keles Çilek 331 da, ceviz 125 da, elma 36 da erik 35 da, kiraz 184 da yonca 170 da, Kestel Ahududu 20 da, 2 fıstık çamı, 84 da nadas Mudanya Zeytin 109 da, şeftali 92 da, erik 52 da, elma 68

28 da, badem 39 da, ayva 68 da, armut 78 da M.KPaşa Arpa 120 da, nadas 19 da, Nilüfer ,5 da nadas 1 da altında 16 ürün (sebze) Orhaneli Armut 258 da, ayva 309 da, badem 205 da, biber 210 da, ceviz 437 da, çilek 772 da, domates 83 da, elma, 648 da, enginar 80 da, erik 411 da, fasulye 102 da, Kiraz 840 da, vişne 791 da, şeftali 252 da, soğan 61 da, pırasa117 da, patates 83 da, ( 81 ürün) Orhangazi Zeytin 124 da, ahududu 3 da, böğürtlen 3 da, ceviz 5 da Osmanga zi Ahududu 93 da, çilek 181 da, incir 279 da, kiraz 18 da, şeftali 51 da, zeytin 154 da, Yenişehir nadas TOPLAM da Doğadan Toplama Kaynak:Otbis Kayıtları,

29 2013 YILI İHRAC EDİLEN YAŞ SEBZE MEYVE İCMALİ (KG) Ürün Adı Toplam ACUR ,000 AHUDUDU 0,000 ARMUT ,000 AYVA ,580 BAKLA ,000 BAMYA 2.630,000 BARBUNYA ,000 BEZELYE 264,000 BROKOLİ ,000 SİVRİ BİBER ,000 ÇARLİSTON BİBER ,000 DOLMA BİBER ,000 KIRMIZI BİBER ,000 BÖRÜLCE 390,000 ÇAĞLA 8.700,000 ÇİLEK 0,000 DEREOTU 80,000 DİĞER MEYVE VE SEBZELER ,000 DOMATES ,000 ELMA ,000 29

30 ERİK ,000 TAZE FASULYE ,000 GREYFURT ,000 HAVUÇ ,000 HIYAR ,000 TAZE İNCİR ,170 ISPANAK ,000 KABAK ,000 KABAK(BAL,KESTANE) ,000 KARNİBAHAR 730,000 KAVUN ,000 KELEK ,000 KARPUZ ,000 KAYISI ,000 KESTANE ,000 KIRMIZI PANCAR ,000 TAZE KİRAZ ,500 KORNİŞON ,000 LAHANA ,000 LİMON ,500 MANDALİNA ,000 MARUL ,000 MAYDANOZ 5.850,000 MISIR 4.171,000 MUŞMULA 7.000,000 30

31 NANE 435,000 NAR ,310 NEKTARİN ,000 NOHUT 0,000 PATATES 0,000 PATLICAN ,000 PAZI 336,000 PIRASA ,000 PORTAKAL 5.270,000 MEDİKA 0,000 ROKA 990,000 SALATALIK ,000 SEMİZOTU 0,000 SOĞAN ,000 SARIMSAK 0,000 ŞALGAM 5.740,000 ŞEFTALİ ,000 TERE 1.243,000 TURP ,000 TAZE ÜZÜM ,000 YABAN MERSİNİ 0,000 YENİ DÜNYA 0,000 VİŞNE 0,000 TOPLAM ,060 31

32 2013 YILI İHRAÇ EDİLEN ÜRÜN MİKTARLARI (TON) İhraç Edilen Ülke Sayısı 112 Ülke YAŞ SEBZE MEYVE VE DONDURULMUŞ ÜRÜNLER Bursa Bursa Yaş Ürünler +Gemlik Dondurulmuş TOPLAM KURU ZİRAİ ÜRÜN VE TOHUM Bursa+ Gemlik Kuru Ürünler Bursa Tohum TOPLAM Faaliyet Alanlarına göre Kooperatif Sayıları Tarımsal Sulama Su Ürünleri Toplam Kalkınma Koop. Koop. Koop

33 Kooperatif Birlikleri Kooperatif Birliğinin Adı Birliğe Bağlı Toplam Koop. Sayısı Bursa Bölgesi Hayvancılık Kooperatifl. Bir. 40 Bursa BölgesiOrmancılık Kooperatifleri Bir. 102 Bursa BölgesiTarım Kooperatifleri Bir. 87 Yetiştirici Birlikleri Üye Birliğin Adı Sayısı 1 Arı Yetiştiricileri Birliği Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği 33 33

34 Üretici Birlikleri İLÇE BİRLİĞİN ADI ÜYE SAYISI Büyükorhan Süt Üreticileri Birliği 595 Gemlik Zeytin Üreticileri Birliği 39 Gürsu Meyve Üreticileri Birliği 92 Harmancık Süt Üreticileri Birliği 343 İnegöl Süt Üreticileri Birliği 592 İnegöl Meyve Üreticileri Birliği 109 İnegöl Kırmızı Et Üreticileri Birliği 136 Karacabey Çeltik Üreticileri Birliği 27 Karacabey Süt Üreticileri Birliği 855 Keles Sert Çekirdekli Meyve Üreticileri B 164 Keles Süt Üreticileri Birliği 619 M.Kemalpaşa Süt Üreticileri Birliği 2515 M.Kemalpaşa Meyve Üreticileri Birliği 46 M.Kemalpaşa Kırmızı Et Üreticileri Birliği 524 Mudanya Meyve Üreticileri Birliği 730 Orhaneli Kırmızı Et Üreticileri Birliği 59 Orhaneli Süt Üreticileri Birliği 627 Orhangazi Meyve Fidanı Üreticileri Birliği 26 Merkez Bursa İli Merkez İlçeleri Süt Üre.Bir 289 Osmangazi Yumurta Üreticileri Birliği 24 34

35 Osmangazi Bursa İli İncir Üreticileri Birliği 165 Yenişehir-İznik Süt Üreticileri Birliği 690 Yenişehir Kırmızı Et Üreticileri Birliği 16 35