Yerel Yönetim Derecelendirmeleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yerel Yönetim Derecelendirmeleri"

Altan Keleş
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Yerel Yönetim Derecelendirmeleri Dr.A.Botan Berker Fitch Ratings AŞ Genel Müdürü Mayıs 2008

2 Fitch in Yerel Yönetim Kredi Analizi > Kredi notu nedir? Kredi notu bir kuruluşun mali yükümlülüklerin zamanında yerine getirme kabiliyetine ilişkin bir görüştür. > Kredi notu neyi ölçer? Kredi anapara ve faizinin zamanında ve tam olarak ödenmeme olasılığını belirtir.

getirme kabiliyetine ilişkin bir görüştür. > Kredi notu neyi ölçer?

3 Yerel Yönetim Derecelendirmesi: > Yerel Yönetimlerin derecelendirmesi yerel yönetimin kullanımına sunulan gelir ve finansman imkanları ile yerel yönetimin sorumluluklarınca belirlenen harcama yapısı incelenmek suretiyle oluşturulur. > Yerel Yönetim derecelendirmesi merkezi hükümetin desteğinin derecesi, ve niteliği hakkında da bir görüş içermektedir. > Kalitatif faktörler, yapısal çerçeveyi politik faktörleri, sosyoekonomik profili ve yükümlülüklerin yerine getirilmesindeki istekliliği veya hükümetin olası desteğini göstermektedir. > Kantitatif faktörler ise vergi ve transfer gelirleri dahil finansman trend ve projeksiyonlarını, borç seviyelerini gösteren faktörlerden oluşup yükümlülükleri yerine getirebilme kabiliyetini belirler.

> Kalitatif faktörler, yapısal çerçeveyi politik faktörleri, sosyoekonomik profili ve yükümlülüklerin yerine getirilmesindeki istekliliği veya hükümetin olası desteğini göstermektedir.

4 Yerel yönetimlerin sahip oldukları kaynaklar nelerdir? > Yerel yönetimce kontrol edilen ve toplanan vergi gelirleri > Paylaşılan vergiler merkezi yönetimce toplanarak dağıtılan ve yerel yönetimlerin üzerinde kontrol imkanı olamayan vergi gelirleri > Merkezi yönetimin bir formüle bağlı olarak bölgesel mali dengeleme amacıyla yaptığı transferler > Merkezi yönetimin herhangi bir objektif kritere bağlı olmadan yaptığı transferler

toplanarak dağıtılan ve yerel yönetimlerin üzerinde kontrol imkanı olamayan vergi gelirleri > Merkezi

5 Yerel Yönetim için Tercih Edilen Gelir Elde Etme Biçimi Nedir? > Sosyoekonomik profilin ulusal ortalamanın üzerinde olması halinde yerel yönetim bünyesinde toplanmış mali yetkiler önem kazanır > Sosyoekonomik profilin ulusal ortalamanın altında olması halinde merkezi yönetimce yapılan transferler ön plana çıkar > Vergi oranlarının belirlenmesindeki özerklik, sabit vergi geliri oranlarının ötesinde katkı sağlar > Vergi toplamada özerklik sağlanmadan yetkilerin yerele kaydırılması, mali dengesizliği arttırıcı etki yapabilir.

Sosyoekonomik profilin ulusal ortalamanın altında olması halinde merkezi yönetimce yapılan transferler ön plana çıkar > Vergi

6 Finansman, yerel yönetimin performansını nasıl etkiler? > Yerel yönetimin ekonomik dalgalanma dönemlerinde finansal operasyonlarında ne derece esnekliğe sahip olduğu derecelendirme sırasında incelenir. > Yönetimin cari yükümlülüklerini yerine getirmesi için gerekli likiditesi kritik bir kredi risk faktörüdür. > Diğer faktörler vergileri arttırabilme özerkliği, harcamaları kısma istekliliği, nakit akımı yönetimi ile sermaye harcamalarının ağırlığı olarak sıralanabilir. > Zayıf bir vergi tabanının eksikliklerini giderebilecek bir finansman dengeleme mekanizması var mı? > Gelirleri kim topluyor?

> Yönetimin cari yükümlülüklerini yerine getirmesi için gerekli likiditesi kritik bir kredi risk faktörüdür.

7 İhtiyaçlar Nasıl Değerlendiriliyor > Yerel yönetimin sorumlulukları kurumsal çerçevede belirlenmiştir. > Sorumlulukların bir bölümü zorunlu diğerleri ihtiyari olarak mütalaa edilir > Yönetimin politik gündemi harcamalardaki öncelikleri belirleyebilir > Seçmenler öncelikleri etkileyebilir > Sosyoekonomik profil ihtiyaçları etkileyebilir.

> Sorumlulukların bir bölümü zorunlu diğerleri ihtiyari olarak mütalaa edilir >

8 Sorumluluklar - Harcama > Yapısı itibarıyla cari harcamalar (eğitim gibi) > Sermaye harcaması (yol ve diğer altyapı) > Kaynak tüketen (sağlık hizmetleri) > Sınırlı etkisi olan harcamalar (çöp toplanması gibi)

9 Yönetimin Kurumsal Çerçevesi Operasyonel Gelirlerin Yapısını Etkiler > Yönetimin merkeziyetçi veya ademi merkeziyetçi olması gelirlerin ve giderlerin yapısında etkilidir. > Yerel yönetimin gelirlerinde transferlerin payı, > Transferlerin belli bir harcama ile mi ilişkili yoksa genel operasyonel giderler için mi kullanıldığı, > Yasal olarak yerel yönetime tahsis edilmiş gelir kaynaklarının varlığı ve niteliği, > Değişen ekonomik ortamda vergi gelirlerini uyarlama esnekliği, > Gelir paylaşım sistemindeki yasal ve politik riskler kurumsal çerçeveden etkilenirler.

> Yerel yönetimin gelirlerinde transferlerin payı, > Transferlerin belli bir harcama ile mi ilişkili yoksa genel operasyonel giderler için mi

10 Kurumsal Yapının Giderler Üzerindeki Yapısal Etkileri > Yönetimin zorunlu harcamalarının büyüklüğü (sağlık, eğitim yükümlülükleri gibi) > Operasyonel giderlerin kullanıcılar tarafından mı yoksa vergi ve ücretler ile mi fonlandığı, yoksa harcama için hükümet bütçesinden ayrılmış bir gelir mevcut mu, > Yerel yönetimin genel ekonomik konjonktüre göre bütçesini ayarlama esnekliği > Kamu hizmetleri için olan talebin sosyoekonomik nedenleri, nüfus artışı kamu hizmetlerinde ne ölçüde artış gerektiriyor gibi konular derecelendirme sırasında yerel yönetimin kurumsal çerçevesinin oprasyonel giderlere etkisini belirlemek için incelenir.

yönetimin genel ekonomik konjonktüre göre bütçesini ayarlama esnekliği > Kamu hizmetleri için olan talebin sosyoekonomik nedenleri, nüfus artışı kamu

11 Tüm Bu Unsurlar Kredi Notunu Nasıl Etkiler? Fitch in yerel yönetim kredi derecelendirme metodolojisi dört temel alana odaklanır: Kurumsal yapı, sosyoekonomik profil, bütçe performansı, borç ve yönetim > Kurumsal Yapı araçları (finansman) ve ihtiyaçları (sorumluluk) belirler > Sosyoekonomik Yapı ihtiyaçları (nüfus dinamikleri) ve araçları (vergi tabanı) belirler > Bütçe Performansı araçlar (mali ve diğer gelirler) ile ihtiyaçları (cari ve faaliyet harcamaları) dengeler > Borç ve Yönetim araçlar ve ihtiyaçlar arasındaki farklılıkları ele alarak bunların nasıl yönetilebileceğini ve finansmanını değerlendirir

yönetim > Kurumsal Yapı araçları (finansman) ve ihtiyaçları (sorumluluk) belirler > Sosyoekonomik Yapı ihtiyaçları (nüfus dinamikleri) ve araçları

12 Fitch Yerel Yönetim Kredi Derecelendirmeleri Yabancı Para Uzun Vadeli Yerel Para Uzun Vadeli Ülke Yabancı Para Uzun Vadeli Temerrüt Ülke Yerel Para Uzun Vadeli Temerrüt Türkiye İstanbul Büyükşehir Belediyesi BB-/ BB/ BB-/ BB/ Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi B+/ B+/ BB-/ BB/ Türkiye Erzurum Büyükşehir Belediyesi B+/ B+/ BB-/ BB/ Romanya Bükreş Şehri BBB-/ BBB-/ BBB/ Negatif Negatif Romanya Oradea Şehri BBB-/ BBB-/ BBB/ Negatif Negatif

BB/ Türkiye Bursa Büyükşehir Belediyesi B+/ B+/ BB-/ BB/ Türkiye Erzurum Büyükşehir Belediyesi B+/ B+/ BB-/

13 Fitch Yerel Yönetim Kredi Derecelendirmeleri Yabancı Para Uzun Vadeli Yerel Para Uzun Vadeli Ülke Yabancı Para Uzun Vadeli Temerrüt Ülke Yerel Para Uzun Vadeli Temerrüt Polonya Katoviçe Şehri A- / A- / A-/ A / Polonya Kozalin Şehri BB- / - A-/ A / Rusya Moskova Şehri Rusya St.Petersburg Şehri BBB/ BBB/ Rusya Novosibirsk Bölgesi BB/ BB/ Ukrayna Kiev Şehri BB-/ BB-/ BB-/ Pozitif BB- / Pozitif Ukrayna Odessa Şehri B+/ B+/ BB-/ Pozitif BB- / Pozitif

Kozalin Şehri BB- / - A-/ A / Rusya Moskova Şehri Rusya St.

14 Mali Yükümlülük 1: Banka Kredisi Investor 1 Altyapı Projesi Yerel yönetim Kredi Borç servisi Banka Fonlama Investor 2 Investor 3 Ücret Vergiler Bilgi Investor n Kullanıcı Vergi ödeyen Credit Rating

15 Mali Yükümlülük 2: Tahvil Investor 1 Altyapı Projesi Yerel yönetim Tahvil geliri Borç servisi Investor 2 Investor 3 Ücretler Vergi Bilgi Investor n Kullanıcı Vergi ödeyen Credit Rating

16 Belediye Tahvilleri > SPK Yerel Yönetimlere ihraççı tanımında yer vererek bu kuruluşlara sermaye piyasası ihracı konusunda imkan tanımıştır. > Gelişmiş ekonomilerde belediye tahvilleri oldukça yaygın olarak kullanılan bir finansman yöntemidir. > Altyapı yatırımlarında artan finansman ihtiyacı tabiatı itibarı ile uzun vadeli finansmanı gerekli kılmakta olduğu için sermaye piyasası araçları daha uygun görülmektedir. > En çok kullanılan belediye tahvilleri yatırımdan elde edilen gelirlerin menkul kıymetleştirilmesine dayanan tahviller ve genel yükümlülük yaratan sade tahvillerdir. > Genel Yükümlülük (GY) Tahvilleri Bunlar teminatlandırılmamış ve garantisiz tahvillerdir. Tamamen söz konusu belediyenin geri ödeme riskine bağlıdırlar. Genellikle vadeleri 10 yıl civarındadır ve belediyenin vergi veya ücret gelirleri ile geri ödenirler. Gelire Dayalı Tahviller Bunlar gelir yaratacak projelerin finansmanı için ihraç edilirler ve söz konusu nakit akımları ile anapara ve faiz ödemeleri gerçekleştirilir. Paralı yolların yapımı kira getircek yeni binaların yapılması gibi proje örnekleri görülmektedir.bazen belli miktarda bir gelir yaratılana kadar ihraççı faiz de ödemeyebilir.

> Altyapı yatırımlarında artan finansman ihtiyacı tabiatı itibarı ile uzun vadeli finansmanı gerekli kılmakta olduğu için sermaye piyasası araçları daha uygun görülmektedir.

Benzer belgeler

TÜRKİYE DE MAHALLİ İDARELERİN MALİ YAPISI

TÜRKİYE DE MAHALLİ İDARELERİN MALİ YAPISI Erhan USTA Devlet Planlama Teşkilatı 22 Mayıs 2008 Sunuş Planı Ülkemizde belediyelerin kaynak ve harcamalarının Gelişimi Artış nedenleri Kullanımı Belediyelerde