İslamiyet'te neden kız istenirken, Allah'ın emri Peygamberin kavli ile,.. deniyor. Bunun hikmeti nedir?

Transkript

1 1

2 İçindekiler İslamiyet'te neden kız istenirken, Allah'ın emri Peygamberin kavli ile,.. deniyor. Bunun hikmeti nedir?... 3 Hz. İsa (as)'ın aslında milatdan üç yüz-dört yüz sene önce yaşadığı iddia edilmektedir; bunun aslı var mıdır?... 4 Cuma günü devletin selameti için dua etmek caiz mi? Cuma namazlarındaki imam efendinin hutbede ettiği duada veya camide edilen herhangi bir duada, devletin selameti için edilen dualara el açıp amin demeyenler var. Bu konuda ne dersiniz? Peygamberimizin 13 ila 20 yaşları arası ortadan kaybolduğu bu yüzden İslam tarihlerinde bu dönem hakkında bilgi olmadığı doğru mudur? Kişinin ayakkabıyı ayakta giymesini yasaklayan hadisi nasıl anlamalıyız? Bir şeyin faili olmak, o şeyin halıkı olmak anlamına gelir mi? Levlake hadisi olarak bilinen "Sen olmasaydın, ey Habîbim, felekleri (kâinatı) yaratmazdım" kudsî hadisi ne anlama gelmektedir? Kaynağı var mıdır? Müslümanların antisosyal olduğu iddiasına ne dersiniz? Araf Suresindeki, Hz. Adem ve Havva nın kendilerine gizlenmiş avret yerleri nden maksat nedir? Kuran Allah'ın sözüdür. Allah ise her şeyin yaratıcısıdır. O halde Kuran'da neden Güneş'in de bir yıldız olduğu söylenmemiştir? Cinler neden sadece bazı insanlara gözükür? Allah'ın, akıldan daha degerli bir alet yaratmadığı ile ilgili hadis var mı? Sicim Teorisi ve esir maddesi hakkında bilgi verir misiniz? Sicimler Esir Maddesi Olabilir mi? Uzay Boşluğu Esîr ile Mi Doludur?

3 İslamiyet'te neden kız istenirken, Allah'ın emri Peygamberin kavli ile,.. deniyor. Bunun hikmeti nedir? Allah ın emri, peygamberin kavli ile Bu sözle başlayan işi yani nikahlanma işini, Allah emretmiştir. Evlenmek sözü ile nikah kastedilmiştir. Çünkü eşlerin birbirlerine helal olması için nikah farzdır. Biz de bu emre uyuyor, bu işi yapıyoruz. Böylece Allah ın emrine uymuş oluyoruz. Kur'an-ı Kerîm'den evlenmenin meşrûluğuna şu ayetler delildir; "... Size helâl olan kadınlardan ikişer, üçer, dörder adet nikâh edin..." (Nisâ, 4/3); "Sizden bekârları ve kölelerinizle câriyelerinizden sâlih olanları nikâh edin. Eğer fakir olurlarsa Allah onları Fazl ve keremiyle zengin kılar. Allah vâsi'dir, âlimdir."(nûr, 24/32). Bu iş aynı zamanda Peygamberimiz Hazreti Muhammed (asv) in bizzat yaptığı bir iştir, yani onun sünnetidir. Dolayısıyla biz onun sünnetini (kavlini) de yapmış olmaktayız, diyoruz. Beyhakî ve Taberanî'nin rivâyet ettikleri bir hadiste Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurur: "Evlenmeye gücü yetip de evlenmeyen benden (benim ümmetimden) değildir.'' Allah ın emrinin tutulması, peygamberin kavlinin yapılması, bu eyleme konu olanların dünya ve ahiret saadetine ermesi demektir. Cennet onları beklemektedir. Cennette kavuşulabilecek en büyük nimet olan cemalullah ı (Allah ın yüzünü) seyretmek, onları beklemektedir. 3

4 Hz. İsa (as)'ın aslında milatdan üç yüz-dört yüz sene önce yaşadığı iddia edilmektedir; bunun aslı var mıdır? " Hz. İsa (as) Peygamberimiz (asv)'den yaklaşık altı yüz yıl önce dünyaya gelmiştir. Her peygamber gibi Hz. İsa (a.s) da insanları hakka, hakikate davet ediyor, onları Allah ın varlık ve birliğine inanmaya, Ona kul olmaya çağırıyordu. Bu vazifesinde hiç tereddüt göstermiyor, korku ve endişeye kapılmıyordu. Davasında sebatkar ve sadıktı. Hz. İsa (as) tebliğ vazifesini taviz vermeden yapmaya devam ettikçe Yahudilerin haset ve kinleri artıyordu. Sonunda bir hileye girişerek vücudunu ortadan kaldırmaya kadar yeltendiler ve planlarını tatbik sahasına koydular. İçlerinden Tatyanos isimli bir münafığı Hz İsa (as) ın yanına gönderdiler. Kendileri de dört bin kişilik bir kalabalıkla evinini etrafını çevirdiler. Tatyanos içeri girdiğinde Hz. İsa (as) ı bulamadı. Haberi duyurmak üzere dışarı çıkarken, Cenab-ı Hak onun yüzünü Hz. İsa (as) ın yüzüne benzetti. Yahudiler kendisini görür görmez, Hz. İsa (as) zannederek yakaladılar. Her ne kadar Ben İsa değilim diye feryat etse de kimse dinlemedi. Sonunda çarmıha gererek öldürdüler. Evet Hz. İsa (as) hâlâ hayattadır, ölmemiştir. Ahir zamanda ise yeryüzüne ineceğini pek çok sahih hadis bildirmiştir. Sahih-i Müslim de Cabir bin Abdullah ın rivayet ettiği hadis-i şerifin meali şöyledir: Ümmetimden bir cemaat kıyamet gününe kadar hakka yardımcı ve hizmetçi olarak devam edecektir. Nihayet Meryemoğlu İsa iner, Müslümanların emiri O na der: Gel, bize namaz kıldır. Hz isa der: Hayır, Allah ın bu ümmete bir ikramı olarak sizin bir kısmınız diğer kısmı üzerine emirlersiniz. (1) Bu ve buna benzer rivayetleri Mektubat ta tefsir ve izah eden Bediüzzaman şu hususlara dikkat çeker: Dünyayı saran dinsizlik cereyanı çok kuvvetli göründüğü bir zamanda, Hristiyanlık, özüne, yani tevhide yaklaşarak hurafelerden ve tahriflerden kurtulacak ve İslamiyet ile birleşecektir. Bir bakıma, Hristiyanlık bir biçimde İslam a inkılap edecektir. Hakiki Hristiyanlığın İslamiyet e tabi olması neticesinde, hak din büyük bir kuvvet bulacak ve dinsizlik cereyanı karşısında ayrı ayrı iken mağlup olan İslamiyet ve Hristiyanlık dinleri birleşip büyük bir güç elde ederek onu bozguna uğratacaktır. Bu ittifakı gerçekleştirecek olan ahir zaman Hristiyanları hakkında sahih rivayetlerde büyük medihler vardır. Hz. İsa (as) ın cismen yeryüzüne inmesi konusuna gelince, bu hususu Mektubat tan dinleyelim:...alem-i semavatta cism-i beşerisiyle bulunan Şahs-ı İsa Aleyhisselam, o din-i hak cereyanının başına geçeceğini bir Muhbir-i Sadık (Peygamberimiz) bir Kadir-i Küll-i Şey in (Allah ın) vaadine istinat ederek haber vermiştir. Madem haber vermiş, haktır. Madem Kadir-i Küll-i Şey vaad etmiş, elbette yapacaktır." 4

5 "Evet, her vakit semavattan melaikeleri yere gönderen ve bazı vakitte insan suretinde va z eden (Hz. Cebrail in Dıhye suretine girmesi gibi) ve ruhanileri alem-i ervahtan gönderip beşer suretinde temessül ettiren, hatta ölmüş evliyaların çoklarının ervahlarını cesed-i misaliyle dünyaya gönderen bir Hakim-i Zülcelal, Hz. İsa Aleyhisselamı, İsa dinine ait en mühim bir hüsn-ü hatimesi için, değil semay-ı dünyada cesediyle bulunan ve hayatta olan Hz. İsa, belki alem-i ahiretin en uzak köşesine gitseydi ve hakikaten ölseydi, yine şöyle bir netice-i azime için O na yeniden ceset giydirip dünyaya göndermek, o Hakîm in hikmetinden uzak değil, belki Onun hikmeti öyle iktiza ettiği için vaad etmiş ve vaad ettiği için elbette gönderecek." "Hz. İsa Aleyhisselam geldiği vakit, herkes Onun hakiki İsa olduğunu bilmek lazım değildir. Onun mukarreb ve havassı (yakınları ve has dostları) nur-u iman ile onu tanır. Yoksa bedahet derecesinde herkes onu tanımayacaktır. " 5

6 Cuma günü devletin selameti için dua etmek caiz mi? Cuma namazlarındaki imam efendinin hutbede ettiği duada veya camide edilen herhangi bir duada, devletin selameti için edilen dualara el açıp amin demeyenler var. Bu konuda ne dersiniz?.. Dârülharp; İslâm'ın siyasî otoritesinin dışında kalmış olup, yönetim tarzı ve yürürlükteki hukuku İslâmî olmayan bölgeler. Genel olarak İslâm hukukunda kâfir ve İslâm düşmanı yöneticilerin hâkimiyet ve yönetimleri altındaki toprakları anlatmada kullanılır. Ö. Nasuhî Bilmen Hukuk-u İslâmiye ve Istılâhat-ı Fıkhiyye Kamûsu'nda Darü'l-İslâm ve Darü'l-Harb'i şöyle tarif eder: «Darü'l-İslâm, Müslümanların hâkimiyeti altında bulunup Müslümanların emn ve eman içinde yaşayarak dinî vazifelerini ifa ettikleri yerlerdir. Müslümanlar ile aralarında müsalâha ve muvadecı bulunmayan gayr-i müslimlerin hâkimiyeti altında bulunan yerler de Darü'l-Harb'tir» (1). İslâm hukukçuları, ülkeleri, İslâmî hükümlerin uygulanıp uygulanmamasına göre tasnif etmişlerdir. Dârülharpte ikamet edenlere genel olarak harbî denir. Harbîler, dârülislâm yönetimi ile bir emân anlaşması yapmadıkları müddetçe, kanları ve malları mübah sayılır. Kâfir bir insanın malının ve canının masun olabilmesi için Müslüman olması veya İslâm devleti ile anlaşma yapmış olması gerekir. Bir harbî gizlice ve emân dilemeden darülislâma girip de yakalandığında kanı ve malı mübah sayılır. Darülharpte Müslüman olan bir kimsenin ise hicret etmeden evvel, bulunduğu bölge fethedildiğinde, elindeki mallar kendisine kalır, ancak gayr-i menkul malları ganimet hükmündedir. (2). Darülharpte ikamet edip İslâm ülkesine gelmemiş olan Müslümanlar İslâm ülkesinde yaşayan bir fert gibi görülürdü; dârülislâma hicret etmek istediğinde engellenmezdi. İmam-ı Azam'a göre sadece Müslüman olmakla masun sayılmıyor; İslâm devletinin otoritesine girmekle can ve malını emniyete alabiliyordu. Bu kısa açıklamadan sonra Şafiî ve ve Hanefî mezheblerinin «Darülharb» ve «Darülislâm» hakkındaki hükümlerini izah edelim: Şafiî mezhebine göre, bir diyar yahut bir memleket bir defa dahi olsun Müslümanlar tarafından zaptedilmis ise, o diyar ve o memleket artık kıyamete kadar «DarüIislâm»dır. Böyle bir memleket sonradan kâfirlerin eline geçse bile, bu hüküm değişmez. Hatta Müslümanlarla barış halinde bulunan gayri müslimlerin ülkeleri de «Darülharb» değildir. (3). İmam-ı Şafiî'nin içtihadı açık ve te'vilsizdir. Demek ki Şafiî mezhebine göre değil Türkiye; Yugoslavya, Bulgaristan, Yunanistan, Buhara, Semerkant, Kırım bile «Darülharb» değil, «Darülislâm»dır. İmam-ı Şafiî'ye göre, bir diyarın «Darülharp» olması için, Müslümanların idaresi altına hiç girmemiş olması ve Müslümanlarla sulh halinde olmaması lâzımdır. Hanefî mezhebinde, bir «Darülharp», «ahkâm-ı İslâm'ın bazısının icrası ile «Darülislâm»a inkılâp eder (3). Bu hususta ittifak vardır. Bir «Darülislamın, «Darülharb»e inkılâp etmesi hususunda ise, iki ayrı görüş mevcuttur. Bu görüşlerden birincisi İmamı A'zam Hazretlerine, diğeri ise İmameyn'e (İmam Muhammed ve İmam Yûsuf) aittir. 6

7 İmam-ı A'zam'a göre «Darülislâm»ın «Darülharp»e inkılâp edebilmesi için aşağıdaki üç şartın birlikte tahakkuk etmesi lâzımdır. Eğer bu şartlardan birisi noksan olursa, yine o diyar, «Darülislâm»dır, «Darülharb» değildir. 1. İçerisinde küfür ahkâmı bitemamiha -yani yüzde yüz- tatbik edilecek. Küfür ahkâmının yüzde yüz tatbik edilmediği meselâ, sadece cuma ve bayram namazlarının kılınabildiği bir diyara «darülharb» denemez. Serahsî bu hususta şöyle buyurur: «Bu şartın tahakkuku için orada şirk ahkâmının tamamiyle açıktan açığa icra edilmesi ve İslâm ahkâmının kat'î surette kaldırılmış olması gerekmektedir. Burada İmam-ı A'zam hâkimiyet ve kuvvetin tamamiyle ehl-i küfürde olmasına itibar eder'» (4). Yani, bu şartın tahakkuku için bir İslâm memleketinde hâkimiyet ve galebenin noksansız bir şekilde kâfirlerde olması lâzımdır. Bazı arızalar sebebiyle ehl-i küfrün hâkimiyetinde bir noksanlık olursa orası «darülharb» olamaz. Nitekim sadece cuma ve bayram namazlarının ifa edilmesiyle orası «Darülislâm» olur. Ve yine fukahâdan İsticabî'nin içtihadına göre, «Bir diyarda İslâm'ın sadece bir tek hükmü dahi icra edilebiliyorsa o diyar «Darülislâm»dır.» İbn-i Âbidin'e göre «Bir diyarda Müslümanların ahkâmı ile müşriklerin ahkâmı birlikte icra edilirse, orası yine «Darülislâm»dır (5). Bezzaziye'de, «Peygamber Efendimiz (S.A.V.) Medine-i Münevvere'ye teşriflerinde orada Yahudiler ve müşriklerin hükmü cari olduğu halde Resûlüllah Efendimizin (S.A.V.) İslâm icraatına başlamasıyla o beldenin «Darülislâm»a inkılâb ettiği» kaydedilir (6). 2. O diyar «Darülharb»e muttasıl olacak, yani o diyarın sınırları ve komşu hudutları tamamen kâfirler tarafından kuşatılmış olacak. Eğer bir diyarın hudutlarından herhangi bir tarafı «Darülislâm»la muttasıl, yani bir Müslüman memleketine komşu olursa, o diyar «Darülharb» olamaz. Çünkü İmam-ı A'zama göre «Bir Müslüman memleketle komşu olan Müslümanlar tamamen mağlûp sayılmazlar. O Müslüman memleket ile imanî, ahlâkî, itikadî, içtimaî, siyasî, ticarî ve an'anevî ilişkilerini devam ettirebilirler; İslâmî şeairi yaşatabilirler.» Bu noktada bir hususun açıklanmasında fayda vardır. Gayri müslimlerce ihata şartı, müstakil İslâm devletleri için değil, gayri müslim bir devletin hükmü altında bulunan ve kendini müdafaadan aciz vilâyet, köy ve kasabalar için söz konusudur. (Rusya ve Bulgaristan'daki Müslüman köyler gibi.) Nitekim, fakîhlerin bu mevzuyla ilgili izahlarında «devlet» değil, «belde», «dar» ifadeleri kullanılmıştır. Yoksa kendini müdafaaya muktedir ve müstakil bir İlâm devleti, her taraftan gayri muslim devletlerle kuşatılmış olsa da, yine «Darülharb» olmaz. 3. İçinde eski eman ile emin bir Müslüman veya zımmî kalmamış olacak. Yani o beldede daha önce can ve mal güvenlikleri mevcut olan Müslümanların veya zımmîlerin (gayri muslim azınlıkların) bu güvenlikleri bir kâfir istilâsıyla ortadan kalkmış olacak. Bu üçüncü şart, ancak bir İslâm beldesinin kâfirlerin istilâsına uğraması halinde geçerlidir. Serahsî bu hususu şöyle beyan eder: «Bir beldede emin bir müslim veya zımnimin kalmış olması müşriklerin hâkimiyetinin tam olmadığına delildir. Çünkü fukahâ-i İzam, sonradan arız olana değil de, asıl olana itibar ederler. Burada asıl olan ise, oranın «Darülislâm» olmasıdır. Bir zımmî veya müslimin orada kalmış olması, asıldan bir emaredir. Bu emare var oldukça, asıldan bir iz kalmış demektir ve o diyar «Darülislâm» hükmünde devam eder." (7). 7

8 Şimdi İmam-ı A'zam'ın öne sürdüğü bu üç şartı bir misal ile izah edelim. Daha önce bir îslâm memleketi olan Endülüs sonraları Hristiyanlar tarafından işgal edilmiştir. Müslümanların hiçbir cihetle mal ve can güvenliği kalmamış, küfür ahkâmı yüzde yüz tatbik edilmiştir. Bu ülkenin hiçbir İslâm ülkesi ile de sınırı yoktur, İmam-ı A'zam'ın ileri sürdüğü üç şart Endülüs'te birlikte tahakkuk ettiği için orası «Darülharb»dir. İmameyn ise, «Darülislâm»ın «Darülharb»e inkılâp etmesini «Orada şirk ahkâmının yüzde yüz tatbik edilmesine ve gayri müslimlerin Müslümanlar üzerinde mutlak galebesine» bağlamışlardır. Bu ise bir İslâm beldesinin gayri müs-limlerce tamamen istilâ edilmesine bağlıdır. Meselâ, Batum yüzde yüz Rus hâkimiyeti altında bulunduğu ve içerisinde küfür ahkâmı yüzde yüz tatbik edildiği için, îmameyne göre «Darülharb»dir. Şayet Batum'da herhangi bir İslâm ahkâmına müsaade edilirse, (Bayram ve Cuma namazlarının kılınması gibi) orası yine îmameyne göre, «Darülharb» olmaktan çıkar. Müslüman, ister darülislâmda olsun, ister darülharbte, her halükârda Allah'ın emirlerini yapmak, yasaklarından da kaçmakla mükelleftir. İbadet, insanın yaratılış gayesi, varoluş hikmetidir. Hiçbir hal, onu, bu ulvî vazifeyi ifadan alıkoyamaz. İslâmiyetin günümüzde tüm dünyada çığ gibi büyüdüğü; Fransa, İngiltere, Almanya, Afrika ve Amerika'da İslâm'a girenlerin sayısının gittikçe arttığı bilinen bir gerçektir. Bu yeni Müslümanlar, bulundukları gayr-i îslâmî muhitlerde, dinî vecibe ve ibadetlerini eksiksiz ifa etme şuur ve azmi içinde hareket ediyorlar. Mezkûr iddia geçerli olsaydı, bu yeni Müslümanların, inanç ve ibadetlerinin bir mânâsı kalmazdı. Dinî gayretleri boş bir çaba olmaktan öteye gidemezdi. Bu ise, gayr-i müslim memleketlerde İslâmiyet yaşanamaz, dindar olunamaz neticesini doğururdu. Daha da ötesi, İslâm'a yeni giren bir kimse (*), Şu halde, darülislâm'da ibadetin hükümsüz olduğunu söylemek, Müslümanları gayri müslimlerden ayıracak mühim bir alâmetten mahrum koymak, onları gayri müslim muamelesine maruz kalma tehlikesiyle karşı karşıya bırakmak demektir. Yanlış değerlendirilen bir mes'ele de, dar-ı harbte günah işlemenin serbest olduğu, sanki caiz hale geldiği telâkkisidir. Halbuki günahın hükmü, darülislâm'da da, darülharbte de aynıdır. Günahın günahlığı baki; uhrevî azab ve mesuliyeti sabittir. Ancak günahların dünyevî cezalarını, merci olmadığı için, dar-ı harbte tatbik etme imkânı yoktur. Darülharbte faiz almak gibi bazı haram muamelelerin caiz olması da, haramların serbestiyetine delil olamaz. Zira bu muameleler, darülharbte, ancak gayri müslimlerle Müslümanlar arasında cereyan eder ve Müslümanların faydasına olduğu takdirde caiz olur. Bu bakımdan, bir Müslüman bir gayri müslimden faiz alabilir, fakat ona faiz veremez. Müslümanların kendi aralarında ise, bu gibi muameleler tecviz edilemez.(8). Bahsimizi tamamlarken bir hususa dikkatleri çekmek isteriz: Her devirde olduğu gibi bugün de insanlara yapılacak en büyük hizmet, onlara iman hakikatlanm öğretmek, gönüllerine Allah'ın marifet, muhabbet ve mehafetini nakşetmektir; onlara İslâm'ın esaslarını ta'lim ettirmek, kalb ve dimağlarına güzel ahlâkı, adaleti, istikameti yerleştirmektir. Aralarında birlik ve beraberliği, itaat ve hürmeti, şefkat ve merhameti te'sis etmek; vicdanlarına vatan ve millet sevgisini, mukaddesata hürmet duygusunu aşılamaktır. Bu gibi hizmetleri bırakıp, bilinmesi ve bildirilmesi ne farz, ne vacib olan «Darülharb» mes'elesini, İslâm'ın en büyük bir mes'elesi imiş gibi ortaya sürmek, milleti huzursuz ve kalbleri müşevveş etmekten başka bir şey değildir. 8

9 Kaynaklar: (1) Bilmen, Ö. Nasuhî; Hukuk-u İslâmiye ve Istılâhat-ı Fıkhiyye Kamusu, c. m, s (2) Bilmen, Ö. N. a.g.e., c. III, s (3) Kuhistanî, c. II, s (4) Serahsî, Mebsût, c. X, s (5) İbn-i Âbidin, Dürrü'l-Muhtar Şerhi, c. IV, s (6) Bezzaziye, c. VI, s (7) Serahsî, a.g.e., c. X, s (*) Mukarrer bir kaidedir ki, dar-ı harbte küfür; dar-ı islâm'da da iman hali esas alınır. Bu kaideye binaen, dar-ı harbte herhangi bir mahalde, sahipsiz bir ölü bulunsa, o ölü tereddütsüz küfür ehlinden kabul edilir. Götürüp gayr-i müslim mezarlığına defnedilir. O ölünün Müslüman olduğuna hükmetmek ancak sağlığında dil ile ikrarı veya dinî ibadetleri ifası gibi bir alâmete bağlıdır. Halbuki dar-ı İslâm'da sahipsiz bir ölü bulunsa, ona, hiçbir alâmet aranmadan Müslüman muamelesi yapılır. Cenaze namazı kılınarak, islâm mezarlığına gömülür. (8) Ahmed Şahin, Dinî Bilgiler, s. 187, 2. baskı, Cihan Yayınları, ist. 9

10 Peygamberimizin 13 ila 20 yaşları arası ortadan kaybolduğu bu yüzden İslam tarihlerinde bu dönem hakkında bilgi olmadığı doğru mudur? Bu bilgi doğru değildir. Peygamberimiz bu yaşlarda amcası Ebu Talip ile birlikte Mekke'de yaşamaktaydı. 10

11 Kişinin ayakkabıyı ayakta giymesini yasaklayan hadisi nasıl anlamalıyız? Ebu Hüreyre den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "Sizden biriniz tek ayakkabı ile dolaşmasın. Ya ikisini de giysin veya ikisini de çıkarsın!" (Buhârî, Libâs 40; Müslim, Libâs 68, 71) Câbir den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, bir kimsenin ayakta ayakkabı giymesini yasaklamıştır. (Ebû Dâvûd, Libâs 41; Tirmizî, Libâs 35; İbni Mâce, Libâs 30) Zevâid yazarı, bu hadisin Zevâid nevinden olduğuna işaret etmiş, fakat senedin durumuna değinmemiştir. (bk. İbn Mace, a.y.) İlk hadîs-i şerîf, ülke, yöre ve mevsimlere göre potin, tokyo, nalın, bot, mest, çizme ve çarık gibi ayağa giyilen ayakkabı türlerinden hangisi kullanılırsa kullanılsın, bunların her iki ayağa da giyilmiş olmasını, bir ayağında ayakkabı diğeri çıplak olarak yürünmemesini öngörmektedir. Müslüman her zaman olduğu gibi sokakta insanlar arasında dolaşırken de ciddî ve tabiî bir tavır içinde olmalıdır. Bir ayağında ayakkabı diğeri çıplak olarak dolaşmak, çok ciddî bir mazeret olmadıkça hoş bir manzara arzetmez. Her türlü dengesizliğe karşı çıkan Peygamber Efendimiz, insanın yürüyüş dengesini bozacağı için bir ayağında ayakkabı diğeri çıplak dolaşmaktan sakındırmış, yapılması gerekeni ise, ya ikisini giymek yahut da ikisini çıkarmak olarak belirlemiştir. İkinci hadis'te, mest, çizme, bot ve uzun bağcıklı ayakkabı gibi insanı uğraştıracak olan ayakkabı türlerinin ayakta giyilmesi, bazen insanın dengesini kaybedip düşmesine sebep olabileceği için bunların oturarak giyilmesi tavsiye edilmektedir. Gerçekten bazı ayakkabıları ayakta giymek çok zor olur. Böylesi ayakkabıları giyebilmek için el yardımına ihtiyaç vardır. Ayakla giyildiği takdirde insanın düşüp zarar görmesi ani eğilip doğrulmalarla belinin sakatlanması mümkündür. Bu bakımdan ulemadan bazıları hadisteki bu tavsiyenin her ayakkabı için olmayıp ancak giyilmesi el yardımıyla mümkün olan ayakkabılar için olduğunu söylemişlerdir. İslam, her işte olduğu gibi ayakkabı giymede bile edeb kurallarına önem verir. (Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 14/207; Abdullah Parlıyan, Açıklamalı Tam Riyazu s-salihin Tercümesi: 486) 11

12 Bir şeyin faili olmak, o şeyin halıkı olmak anlamına gelir mi? Bi şeyin faili olmak o şeyin halıkı olmak anlamına gelmez. Örneğin, ehl-i sünnetin mezhebine göre, kul fillerinin failidir, Allah ise onun fiillerinin Halıkı dır. Bunun anlamı şudur: İnsan kendi özgür iradesiyle kuvvetini kullanarak bazı işler yapabilir. Fakat bu işlerin icadi noktaları, yaratılmaya ihtiyaç duyan yönleri Allah tarafından yaratılır. Mesela bir insan bir kimseye kurşun sıkar ve adam ölür... Bu ölüm işinin fiil ciheti katile bakar. Çünkü onu öldürmeye niyet eden ve ölüm fiili olan kurşun sıkmayı gerçekleştiren odur. Fakat (Mülk suresinin başında ifade edildiği üzere) ölüm de hayat gibi yaratılan bir olgudur. Bu sebeple ölümün yaratılması Allah a aittir. Canı veren de alan da Allah tır sözü bu hakikate işaret eder. Bu konuda dikkat edilmesi gereken bir nokta da şudur: Fail kelimesinin kök harfleri olan Faale=yaptı yapmak anlamına gelir. Haleka ise bazen yapmak anlamına gelmekle beraber, asıl manası yaratmaktır(türkçede HALEKA nın yapmak anlamı yok, sadece yaratmak anlamında kullanılır). Buna göre Allah hem Halıktır hem faildir. İnsan ise sadece faildir. Örneğin bir ağacı dikmek, insanın işi olduğu için onun faili odur. Fakat o ağacın filizlenip büyümesi, meyve vermesi yaratmakla ilgili bir iş olduğu için sadece Allah a ittir. Allah hem hakiki fail, hem de Halıktır. İnsan ise kendi çapına göre faildir. Şimdi düşünsenize o akıttığınız meniyi! Onu yaratıp insan haline getiren siz misiniz, yoksa Biz miyiz? (Vakıa, 56/58-59), Ektiğiniz tohuma baksanıza! Siz mi onu yetiştiriyorsunuz Biz mi? Eğer isteseydik onu kuru çöp haline getirirdik, siz de şaşıp kalır, pişman olurdunuz (Vakıa, 56/63-65) mealindeki ayetlerde Meniyi akıtma fiili ile ekin ekme/tohumu toprak altına koyma fiili insana ait gösterilmiştir. Demek bu işlerin faili insandır. Ancak her iki fiilin gerçek tahakkuku, yani insanın ve -mesela- buğdayın olması bir halktır/yaratmadır, onların Halıkı Allah tır. İlgili ayetlerin bulunduğu surede başka misaller de var, bakılabilir.. Buna göre, sebepler noktasından insana fail denilebilir. Ancak tevhid noktasından, isteyen insan ise de yaratan Allah'tır. Allah sizi de sizin yaptıklarınızı da yaratmıştır. (Saffat, 37/96) mealindeki ayette bu açıkça ifade edilmiştir. 12

13 Levlake hadisi olarak bilinen "Sen olmasaydın, ey Habîbim, felekleri (kâinatı) yaratmazdım" kudsî hadisi ne anlama gelmektedir? Kaynağı var mıdır? Hz. Cabir anlatıyor: Ey Allah ın Resulü! Anam-babam sana feda olsun, Allah ın her şeyden önce ilk yarattığı şeyi bana söyler misiniz? diye sordum. Şöyle buyurdu Ey Cabir! Her şeyden önce Allah ın ilk yarattığı şey senin peygamberinin nurudur. O nur, Allah ın kudretiyle onun dilediği yerlerde dolaşıp duruyordu. O vakit daha hiçbir şey yoktu. Ne Levh, ne kalem, ne cennet, ne ateş/cehennem vardı. Ne melek, ne gök, ne yer, ne güneş, ne ay, ne cin ve ne de insan vardı. Allah mahlukları yaratmak istediği vakit, bu nuru dört parçaya ayırdı. Birinci parçasından kalemi, ikinci parçasından Levh i (Levh-i mahfuz), üçüncü parçasından Arş ı yarattı. Dördüncü parçayı ayrıca dört parçaya böldü: Birinci parçadan Hamele-i Arşı (Arşın taşıyıcılarını), ikinci parçadan Kürsi yi, üçüncü parçadan diğer melekleri yarattı. Dördüncü kısmı tekrar dört parçaya böldü: Birinci parçadan gökleri, ikinci parçadan yerleri, üçüncü parçadan cennet ve cehennemi yarattı. Sonra dördüncü parçayı yine dörde böldü: Birinci parçadan Müminlerin basiret nurunu/iman şuurunu, ikinci parçadan -marifetullahtan ibaret olan- kalplerinin nurunu, üçüncü parçadan tevhitten ibaret olan ünsiyet nurunu (La ilahe illallah Muhammedu rresulüllah nurunu) yarattı. (Bkz. İmâm Ahmed, Müsned IV-127; Hâkim, Müstedrek II-600/4175; İbni Hibban, El İhsân XIV-312/6404; Kastalanî, Mevahibü'l-Ledünniye: 1/6; Krş. Aclunî, I/262-6) Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bir hadisi kudsîde : "ALLAH : "Seni kendi nurumdan, diğer şeyleri de senin nurundan yarattım."buyurdu" buyurmuştur. (Îmân Ahmed, Müsned IV- 127; Hâkim, Müstedrek II-600/4175; İbni Hibban, El İhsân XIV-312/6404; Aclûnî, Keşfü'l- Hâfâ I-265/827) Kâinatta en büyük hâdise hiç şüphe yok ki, Kâinatın Efendisi Peygamberimiz (s.a.v.) Hz. Muhammed'in (a.s.m.) dünyaya teşrifleri hâdisesidir. Çünkü, hilkat ağacının çekirdeği odur. Kâdir-i Zülcelâl, onun gelişini takdir etmemiş olsaydı, kâinat da, insan da olmayacaktı. Dolayısıyla imtihan dünyasının kapısı da açılmayacaktı. "Şu gördüğün büyük âleme büyük bir kitap nazarıyla bakılırsa, Nûr-u Muhammedî (a.s.m.) o kitabın kâtibinin kaleminin mürekkebidir: Eğer o âlem-i kebir, bir şecere tahayyül edilirse, Nuru Muhammedî hem çekirdeği, hem semeresi [meyvesi> olur. Eğer dünya mücessem bir zîhayat farzedilirse, o nur onun ruhu olur. Eğer büyük bir insan tasavvur edilirse, o nur onun aklı olur." İşte, "Sen olmasaydın, ey Habîbim, felekleri (kâinatı) yaratmazdım" kudsî hadisi, bu sırra işaret etmektedir. Sen olmasaydın kainatı yaratmazdım hadisi nasıl anlaşılmalıdır ve Hakikat-ı Muhammediye nedir? Tasavvufi anlayışa göre, Allah tan başka hiçbir şey yokken ilk defa hakikat-i Muhammediye var olmuş, bütün yaratıklar bu hakikatten ve onun için halkedilmiştir. Alemin var olma sebebi, maddesi ve gayesi bu hakikattir. 13

14 Tasavvuftaki ilk yaratılışa dair bu bilgiler, Risale-i Nur daki bilgilerle büyük benzerlikler göstermektedir. İlk yaratılan Hz. Peygamberin temsil ettiği nübüvvet nurudur. Kainat onun nurundan yaratılmıştır. Varlığın mebde ve müntehası Hz. Muhammed (s.a.v.) dir. Hem o melek, cin ve beşerin seyyidi olan zat, şu kâinat ağacının en münevver ve mükemmel meyvesi ve rahmet-i İlâhiyenin timsali ve muhabbet-i Rabbâniyenin misali ve Hakkın en münevver bürhanı ve hakikatin en parlak sirâcı ve tılsım-ı kâinatın miftahı ve muammâ-yı hilkatin keşşafı ve hikmet-i âlemin şârihi ve saltanat-ı İlâhiyenin dellâlı ve mehâsin-i san'at-ı Rabbâniyenin vassâfı; ve câmiiyet-i istidat cihetiyle, o zat mevcudattaki kemâlâtın en mükemmel enmuzecidir. Öyleyse, o zâtın şu evsâfı ve şahsiyet-i mâneviyesi işaret eder, belki gösterir ki, o zat kâinatın illet-i gaiyesidir. Yani, "O zâta şu kâinatın Hâlıkı bakmış, kâinatı halk etmiştir. Eğer onu icad etmeseydi, kâinatı dahi icad etmezdi" denilebilir. Evet, cin ve inse getirdiği hakaik-i Kur'âniye ve envâr-ı imaniye ve zâtında görünen ahlâk-ı âliye ve kemâlât-ı sâmiye, şu hakikate şahid-i kat'idir. "Levlake hadisi Tasavvufta sık sık kullanılan ve kutsi hadis olarak da rivayet edilen, Sen olmasaydın ben kainatı yaratmazdım (Levlake...) (Acluni, II: 164; Hakim el Müstedrek, II: 615) ifadesiyle varlığın Hz. Muhammed için yaratıldığı anlatılır. Çekirdek ve Meyve Tasavvufi anlayışta, Rasül-i Ekrem in ruhu ve nuru bütün insanlardan, peygamberlerden, hatta meleklerden önce var olduğundan Peygamber insanlığın manevi babasıdır. Hz. Adem insanların maddeten babası (ebul beşer) Hz. Peygamber ruhların babası olduğu söylenir. Risale-i Nur da da Hz. Peygamber, yaratılmışların çekirdeği ve en mükemmel meyvesi olarak ifade edilir. Bu hakikat aşağıdaki alıntıda şöyle izah edilir: Ve herhalde, zîhayat içinde o fert zîşuurdan olacaktır. Çünkü, zîhayatın envâı içinde en mükemmeli zîşuurdur. Ve herhalde, o ferd-i ferid, insandan olacaktır. Çünkü, zîşuur içinde hadsiz terakkiyâta müstaid, insandır. Ve insanlar içinde, herhalde o fert Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm olacaktır. Çünkü, zaman-ı Âdem'den şimdiye kadar hiçbir tarih, onun gibi bir ferdi gösteremiyor ve gösteremez. Zira, o zat, küre-i arzın yarısını ve nev-i beşerin beşten birisini saltanat-ı mâneviyesi altına alarak, bin üç yüz elli sene kemâl-i haşmetle saltanat-ı mâneviyesini devam ettirip, bütün ehl-i kemâle, bütün envâ-ı hakaikte bir üstâd-ı küll hükmüne geçmiş. Dost ve düşmanın ittifakıyla, ahlâk-ı hasenenin en yüksek derecesine sahip olmuş; bidâyet-i emrinde, tek başıyla bütün dünyaya meydan okumuş; her dakikada yüz milyondan ziyade insanların vird-i zebânı olan Kur'ân-ı Mu'cizü'l-Beyânı göstermiş bir zat, elbette o ferd-i mümtazdır, ondan başkası olamaz. Bu âlemin hem çekirdeği, hem meyvesi odur. Evet, nasıl ki hayat bu kâinattan süzülmüş bir hülâsadır. Ve şuur ve his dahi hayattan süzülmüş, hayatın bir hülâsasıdır. Akıl dahi şuurdan ve histen süzülmüş, şuurun bir hülâsasıdır. Ve ruh dahi, hayatın hâlis ve sâfi bir cevheri ve sabit ve müstakil zâtıdır. Öyle de, maddî ve mânevî hayat-ı Muhammediye (a.s.m.) dahi, hayat ve ruh-u kâinattan süzülmüş hülâsatü'lhülâsadır ve risalet-i Muhammediye dahi (a.s.m.), kâinatın his ve şuur ve aklından süzülmüş en sâfi hülâsasıdır. Belki maddî ve mânevî hayat-ı Muhammediye (a.s.m.), âsârının şehadetiyle, hayat-ı kâinatın hayatıdır. Ve risalet-i Muhammediye (a.s.m.), şuur-u kâinatın şuurudur ve nurudur. Ve vahy-i Kur'ân dahi, hayattar hakaikinin şehadetiyle, hayat-ı kâinatın ruhudur ve şuur-u kâinatın aklıdır. 14

15 Evet, evet, evet! Eğer kâinattan risalet-i Muhammediyenin (a.s.m.) nuru çıksa, gitse, kâinat vefat edecek. Eğer Kur'ân gitse, kâinat divane olacak ve küre-i arz kafasını, aklını kaybedecek, belki şuursuz kalmış olan başını bir seyyareye çarpacak, bir kıyameti koparacak. Şu gördüğün büyük âleme büyük bir kitap nazarıyla bakılırsa, Nur-u Muhammedî (sallallâhu aleyhi ve sellem) o kitabın kâtibinin kaleminin mürekkebidir. Eğer o âlem-i kebir, bir şecere tahayyül edilirse, Nur-ı Muhammedî hem çekirdeği, hem semeresi olur. Eğer dünya mücessem bir zîhayat farz edilirse, o nur onun ruhu olur. Eğer büyük bir insan tasavvur edilirse, o nur onun aklı olur. Eğer pek güzel şaşaalı bir cennet bahçesi tahayyül edilirse, Nur-ı Muhammedî onun andelîbi olur. Eğer pek büyük bir saray farz edilirse, Nur-ı Muhammedî o Sultan-ı Ezelî'nin makarr-ı saltanat (saltanat merkezi) ve haşmeti ve tecelliyat-ı cemaliyesiyle âsâr-ı san'atını hâvi olan o yüksek saraya nâzır ve münadi ve teşrifatçı olur. Bütün insanları davet ediyor. O sarayda bulunan bütün antika san'atları, hârikaları ve mucizeleri tarif ediyor. Halkı o saray sahibine, sâniine iman etmek üzere câzibedar, hayret-efza davet ediyor. Binaenaleyh İncil'de "Ahmed", Tevrat'ta "Ahyed" ve Kur ân da "Muhammed" ismiyle müsemma, iki cihanın güneşidir. İnsanlardan bir çekirdek var ki, Cenâb-ı Hak şecere-i hilkati o çekirdekten inbat etmiştir. O çekirdek de ancak ve ancak bütün ehl-i kemâlin ve belki nev'-i beşerin nısfının ittifakıyla efdalül halk, seyyid-ül enâm (herkesin efendisi) Hazret-i Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm'dır. Bu kâinat sahibinin tezahür-ü rubûbiyetine ve sermedî (ebedî) ulûhiyetine ve nihayetsiz ihsanatına küllî bir ubudiyet ve tanıttırmakla mukabele eden Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm, bu kâinatta güneş lüzumu gibi elzemdir ki; nev'-i beşerin üstad-ı ekberi ve büyük peygamberi ve Fahr-i Âlem ve hakikat-ı Muhammediye (sallallâhu aleyhi ve sellem) hem sebeb-i hilkat-i âlem, hem neticesi ve en mükemmel meyvesi olduğu gibi, bu kâinatın hakikî kemalâtı ve sermedî Cemîl-i Zülcelâl'in bâki âyineleri ve sıfatlarının cilveleri ve hikmetli ef'alinin vazifedar eserleri ve çok manidar mektupları olması ve bâki bir âlemi taşıması ve bütün zîşuurların müştak oldukları bir dâr-ı saadet ve âhireti netice vermesi gibi hakikatları, hakikat-ı Muhammediye (sallallâhu aleyhi ve sellem) ve Risalet-i Ahmediye (sallallâhu aleyhi ve sellem) ile tahakkuk ettiğinden, nasıl bu kâinat O nun risaletine gayet kuvvetli ve kat'î şehadet eder. F. Gülen Hocaefendi, bu konuda şunlara dikkat çeker: Hakikat-ı Muhammediye (sallallâhu aleyhi ve sellem) hem hayatın hayatı, hem kâinatın hayatı, hem İsm-i A'zam'ın tecelli-i a'zamının mazharı ve bütün zîruhların nuru ve kâinatın çekirdek-i aslîsi ve gaye-i hilkati ve meyve-i ekmeli olmasından, o hitap doğrudan doğruya O na bakar. Sonra hayata ve şuura ve ubudiyete O nun hesabına nazar eder.efendimiz in temsil ettiği bir Hakikat-ı Ahmediye var, bir de Hakikat-ı Muhammediye var. Dünyayı teşriflerinden önce O, Hakikat-ı Ahmediyesi ile vardır ve Kâ be hakikatı ile tev emdir. Bu sebeple O, İncil de Ahmed ismiyle anılmıştır; Kur an da da geçtiği üzere, Hz. İsa (as) O nu, Ahmed ismiyle müjdelemiştir. O, dünyayı teşrifleri ve risaletleriyle birlikte Hakikat-ı Muhammediye yi temsil etmiştir. Vefatından sonra da, yine Hakikat-ı Ahmediye nin tecellisi söz konusudur. Meselenin bir diğer yönü de şudur: Hz. Peygamber'in (sav) risâlet ve nübüvveti temelde, diğer bütün peygamberlerden önce idi. Nitekim O, bir hadislerinde: "Allah'ın ilk yarattığı şey, benim nûrumdur" buyurmaktadır. Diğer bir hadislerinde de; "Hz. Adem henüz çamur ve balçık arasında debelenirken, Ben peygamber idim" ferman etmektedir. Demek ki, O'nun peygamber olarak planlanması, herkesten önceydi. Bu mesele, tasavvufçularca "hakikat-ı Ahmediyye" ünvanıyla ele alınmış ve uzun uzun üzerinde durulmuştur. Onların bu mevzudaki mülahazalarında, hakikat-ı Ahmediyye, aynı zamanda kainatın da hakikatı olarak işlenmiştir ki, bununla da, Hz. Peygamber'in (sav) büyüklüğü ve en büyük risâlete mazhariyeti anlatılmak istenmiştir. 15

16 Necip Fazıl, O nu ifade için O ki, o yüzden varız derdi. Bu yaklaşım, hadis kriterleri açısından tenkid edilse de, mânâsı doğru olan Sen olmasaydın, âlemleri yaratmazdım hadis-i kudsîsinden mülhemdir. Evet Allah, kâinatı O nun için yaratmıştır. Kâinat, Allah ı anlatan bir kitapsa -ki, öyledir- bu kitabın tercümanı Hz. Muhammed (s.a.s) dir. O olmasaydı, kâinat kitabı okunamayan, anlaşılamayan bir sır olarak kalacaktı. Dolayısıyla onun içinde yaşayacak ama, onunla Allah ı tanıyamayacak ve O na ulaşamayacaktık. Oysa ki, Allah, Kur ân-ı Kerim de beyan ettiği üzere, varlığı, kendisine ibadet etsinler, İbn Abbas ın tefsirine göre de, kendisini tanısınlar diye yaratmıştır. Bu itibarla denebilir ki, Hz. Muhammed olmasaydı, varlık bilinmeyecek ve dolayısıyla Allah da tanınmayacaktı. Öyle ise O na varlığın ille-i gaiyesi, yani, yaratılış sebebi denebilir. O nu, kendinden önce gelen her peygamber, misyonu ölçüsünde ve çerçevesinde anlatmış ve haber vermiştir. Meselâ, Endülüslü büyük alim Kadı Iyaz ın Şifa-i Şerif inde geçtiği üzere, Hz. Âdem, kendisine yasaklanan meyveden yedikten sonra Cenâb-ı Allah a O nu şefaatçi ederek yalvarmış; Muhammed hürmetine beni affet! demiştir. Cenâb-ı Allah ın, Sen Muhammed i nereden biliyorsun? sorusuna karşılık da, Ben, Cennet in kapısında Lâ ilâhe illallah, Muhammedün rasûlüllah yazısını gördüm. İsmi, Senin İsm-i Şerifi nin yanında anılan biri, Sen in yanında en kıymetli olmalıdır şeklinde cevap vermiştir. En son Hz. İsa da O ndan çok bahsetmiş, İncillerin eldeki nüshalarında Size daha çok söyleyeceklerim var; fakat, şimdi siz bunları kaldıramazsınız. Ben gideyim, ta ki, dünyanın Efendisi, gerçeğin ruhu, hakkı bâtıldan ayıran Zât gelsin ve size bütün hakikatleri anlatsın (Yuhanna, Bab 16/12-14) demiştir. Hz. İsa, O nu Ahmed olarak haber vermiştir. İlâhî bir tevafuktur ki, dedesi Abdülmüttalib, Gökte ve yerdekiler O nu övsün diyerek, O na Muhammed ismini koymuştur. İmam-ı Rabbanî gibi büyük zatlar, önemle Hakikat-ı Ahmediye ve Hakikat-ı Muhammediye üzerinde dururlar. O, yeryüzüne gelmeden önce Hakikat-ı Ahmediye nin sahibiydi. Dolayısıyla Hz. İsa, O nu Ahmed ismiyle müjdelemiştir. Dünyadaki misyonu itibarıyla de O Hakikat-ı Muhammediye yi temsil etmiştir. Nebiler Serveri bu temsil sonunda Hakikat-ı Ahmediye ye bi l-fiil ulaşarak veya Hakikat-ı Ahmediye yi bilfiil gerçekleştirerek, yine Hz. Ahmed ünvanıyla işaret buyurulan varlığın ruhu olma âlemine dönmüştür. O, en çok eza ve cefaya maruz bırakıldığı bir zamanda Mirac la şereflendirilmişti. Bu, kâinat içinden kâinat ötesine yolculukla, kendisine rehberlik eden Cibril i bile bir noktadan sonra geride bırakmış, yoluna devam etmişti de, kendisine Top senin, çevkan senin bu gece denmişti. Mahzen-i Esrâr sahibi Nizamî nin engin ve renkli ifadeleri içinde, Yıldızlar, yolunda kaldırım taşları gibi dizilmiş, melekler kendisine teşrifatçılık yapmış, yarım ay atının ayakları altında bir nal gibi kalmış, Güneş O nun ışık kaynağına sığınmıştı. O, Kur ân da ifade buyurulan Kâbe kavseyni ev ednâ nın mânâsına göre, imkânla vücub arası bir noktaya gelmişti. Bu şu demekti: Bir kere O da, bir insandı ve yerdi, içerdi, uyurdu, sokaklarda dolaşırdı. Fakat, Buseyrî nin ifadesiyle, bir beşerdi, ama herhangi bir beşer gibi değildi; taşlar arasında bir yakut gibiydi. Bunu avâmî bir benzetmeyle şöyle izah edebiliriz: Meselâ; Selimiye nin önünden geçen herkes, kendince, bir şeyler hisseder: İyi ve zevk-i selim sahibi bir mimar, ondaki sanat karşısında zevkten zevke girer. Bir çoban da kendine göre onun karşısında bir şeyler hisseder. Bir diğer misal verecek olursak, mesela; iyi gelişmiş damak zevki olanlar, yemekleri çok iyi ayırırlar ve onlar sıradan insanlardan farklıdırlar. Bunun gibi, onun her şeyi hissedişi bir başka idi. Dış görünümü ve yapısıyla bizim gibi bir beşer görünümündeydi ama bambaşka buudlarda yaşıyordu. Namaza durunca bazen, O nun önünde cennet temessül eder, ona doğru adım attığı olurdu. Bazen de, bir başka şeyin temessülü karşısında geri çekilirdi. İşte, Mirac la beşeriyetin en son sınırına varmıştı ki; ondan sonra sonsuzluk başlıyordu. Hiç bir şekilde Allah olunamayacağına göre, şüphesiz o Allah değildi ve olamazdı da. 16

17 Bu yüzden, O nun ulaştığı makama imkânla-vücub arası mânâsına Kâb-ı kavseyni ev ednâ dendi. O makamdaki, durumu itibarıyla kelamcılar, hadisçiler başka türlü değerlendirmelerde bulunsalar da, sufîler, O nun Mirac da zaman, mekân hususiyet ve kayıtlarından, müberra olarak Allah ı gördüğünü söylerler. İşte bu makamda iken bile O, yeryüzüne aramıza geri dönmek istemiş ve dönmüştü. Büyük velilerden Abdü l-kuddüs: Eğer ben, o makama varıp, orada kalmak ile geriye dönmek arasında muhayyer bırakılsa idim, vallahi dönmez, orada kalırdım der. Ama O, geri gelmiş ve kendilerinden eza-cefa gördüğü insanların arasına inerek, onları da, bizi de, kaybettiğimiz cennete taşımıştı. Hiç olmazsa hepimizi o duyguya uyarmıştı. Mevlâna nın ifadesiyle, bir ayağı hakikatte, diğer ayağı da 72 milletin arasında, ömrünün bakiyesini, halkın içinde Hak la beraber sürdürmüştü. Nur-u Muhammedî hakkında bilgi almak için tıklayınız. 17

18 Müslümanların antisosyal olduğu iddiasına ne dersiniz? Sosyal olmaktan maksat; içe kapanmaktan kurtulmak, diğer insanlarla iç içe olmak, onların sevinç ve kederlerini paylaşmak gibi manalara gelir. Eğer müslümanlar anti-sosyaldir demekten maksat, İslam dini onları anti-sosyal yapmış demek ise, bu aslı astarı olmayan bir yalandır ve iftiradır. Çünkü evrensel, insanlığa açık, insanlara yardım etmeyi tavsiye eden ve Hadis-i şerifte ifade edildiği gibi komşusu aç iken tok yatan bizden değildir, insanların en hayırlısı başka insanlara en faydalı kimsedir, "İnsanlar arasına karışıp da onların eziyetlerine sabreden mümin, insanlara karışmayan ve eziyetlerine sabretmeyen kimseden daha hayırlıdır" şeklinde yüzlerce evrensel ve sosyal prensibi vazeden İslam dini için anti-sosyal demek mümkün değildir. Eğer, anti-sosyaldan maksat bu günkü müslümanlar ise, bunun iki yönü vardır: Birincisi: Müslüman ülkeler bu günkü İnsanlık camiasında fazla rol oynayamıyorlar, fazla bir kıymet-i harbiyeleri yoktur, kimse onları dinlemiyor.. şeklinde bir mütalaadır ki, bunun haklı tarafı olduğu ortadadır: Bu da Osmanlı devletinin ve İslam hilafetinin sahneden çıkmasından sonraki bir durumdur. Müslümanlar, tarih boyunca İslam dinine sahip çıktıkları sürece dünyada en başrol oynamışlardır. İkincisi: Müslümanların fertler olarak anti-sosyal olmalarını söyleyen görüştür. Bu konu insanların bireysel durumlarıyla ilgilidir. Sadece müslümanlar değil, her insan topluluğunda anti sosyal kimseler olduğu gibi, müslümanlar arasından bunlar çıkabilir. Bir şey daha var ki, bazı kimseler bu söz ile müslümanların çağdaş dedikleri değerlere sahip olmadıklarını kast edenler... Yani, müslümanlar, içki içmez, kumar oynamaz, fuhuş yapmaz v s... Böyle sonu hüsran ve cehennem olan bir çağdaşlık ve sosyalleşmekten Allah a sığınırız.. 18

19 Araf Suresindeki, Hz. Adem ve Havva nın kendilerine gizlenmiş avret yerleri nden maksat nedir? İlgili ayetlerin meali: Sana gelince Âdem, seninle eşin cennete yerleşiniz, istediğiniz her tarafından yiyip içip yararlanınız. Yalnız sakın şu ağaca yaklaşmayın! Böyle yaparsanız zalimlerden olursunuz. Fakat şeytan onlara, onlardan gizlenmiş olan edep yerlerini açığa çıkarmak için vesvese verdi. Onlara şöyle telkinde bulundu: Rabbinizin size bu ağacın meyvesini yasaklamasının tek sebebi, sizin meleklerden veya ölümsüz hayata kavuşanlardan olmanızı önlemektir diyerek, kendisinin onların iyiliğini istediğine dair yemin üstüne yemin etti. (Araf, 7/19-21) Bu ayetlerde Hz. Adem ve Hz. Havva ya avret yerleri gizlenmiş/veya gizli kalmıştı denilmektedir. Önce bu gibi gaybi haberlerin ve müteşabih ayetlerin kesin yorumunu, doğru olarak yapmak kolay değildir. Tefsirlerde farklı yorumların varlığı bunun delilidir. Bu konuyu şöyle yorumlamak da mümkündür: Hz. Adem ve Hz. Havva birer insan olarak yaratılmışlardı. Fakat çocukluk dönemlerini yaşamamışlardı. Halbuki diğer insanlar, dünyaya geldikten sonra safha safha büyür ve nihayet erginlik çağına geldiğinde cinsel içgüdüsünün farkına varır. İşte bu tedriç safhalarını yaşamamış insanlığın anne-babasına da şok etkisi yapan belli bir aşı yapılmak suretiyle onlar erginlik dönemine ulaştırılmıştır. Bu aşı Kur an da ağaç olarak adlandırılmıştır. Demek ki, ağaçtan yemeleri ile bu ergenlik dürtüsüne kavuşmuşlardır. Onlara/onlardan gizlenmiş olan edep yerlerini açığa çıkarmak için vesvese verdi mealindeki ifadede onların kendi cinsiyetlerinin farkına varmalarıdır. Bu işin şeytanın eliyle yapılmış olmasının pek çok hikmetleri vardır. Bir tanesi belki de erginlik çağına giren insanların bu dürtülerini tahrik eden" şeytanın tuzağına düşmemek için insanlara bir uyarı mahiyetinde olabilir. Hz. Adem in bulunduğu cennet onun için bir imtihan vesilesi olmuştur. Cinselliğin olmaması doğaldır. Çünkü Cinsellik cennetle alakalı değil, insanlarla alakalıdır. Kaldı ki, cinsellik dürtülerinin tohumları da yine cennette atılmıştır. Bundan sonra, insanların varacağı cennet bir mükâfat yeridir. İnsan için en önemli bir lezzet kaynağı olan cinselliğin olmaması düşünülemez. Kaldı ki, bir çok ayet ve hadislerde cennette cinselliğin varlığı öyle açıkça ifade edilmiş ki, aksini düşünmek mümkün değildir. 19

20 Kuran Allah'ın sözüdür. Allah ise her şeyin yaratıcısıdır. O halde Kuran'da neden Güneş'in de bir yıldız olduğu söylenmemiştir? Evvela Kur an, coğrafya dersini vermek için gönderilmiş bir kitap değildir ki güneşin fiziki özelliğinden bahsedilsin. Bununla beraber güneşin bir yıldız olduğuna işaret vardır. "Ve Ay'ı bunlar içinde bir nur kılmış, Güneş'i de (aydınlatıcı ve yakıcı) bir kandil yapmıştır." (Nuh Suresi, 16) Yukarıdaki ayette Ay için ışık (Arapça "nur"), Güneş için kandil (Arapça "sirac") kelimeleri kullanılmıştır. Bu kelimelerden Ay için kullanılan, ışığı yansıtan, parlak, hareketsiz bir kitleyi ifade eder. Güneş için kullanılan kelime ise, sürekli yanma halinde olan, ısı ve ışık kaynağı, gökteki bir oluşum anlamına gelmektedir. 20

21 Cinler neden sadece bazı insanlara gözükür? Bir takım yolları ve usulleri olmakla beraber cinlerle irtibat kurma, mürşit ve rehber ister ve o işin ehli olmayı gerektirir. Usul, prensip ve rehber olmazsa, hata ve yanlışlıklar yapıp paçayı kaptırma ihtimali de vardır. Bu tür şeylerle meşgul olanların gözleri mana alemine açık değil ve kendileri ayaklarını basacakları yeri bilemiyorlarsa, o zaman habis ruhların saldırısına uğrarlar; onların hakimiyeti altına girerler ve onların oyuncakları olurlar. Neticede cinler, böyle kimseleri bazen gurur ve kibre sevk eder, okşayıp şımartır; yeri, zamanı gelince de korkutup tehdit ederek tesirleri altına alırlar ve kendi hesaplarına konuşturup, iş yaptırırlar. Nitekim, 20. Asırda Hindistan da Gulam Ahmed Kadıyanî, böylesi habis ruhların kurbanı olmuştur. Hint Yogizmine karşı Fakirizm yolunda İslam adına mücadele etmek istemiş, fakat habis ruhların saldırısına uğrayıp, oyuncakları haline gelmiş... Habis ruhlar, önce kendisine müceddid olduğunu kabul ettirmişler; sonra da Mehdiliğine, ardından da İsa-Mesih olduğuna inandırmışlardır. En sonunda da, -Haşa- Allah bana hulûl etti ve bende göründü demeye kadar gitmiştir. Habis ruhlar, habis olanlarla çabuk kontak kurar ve cinnete kadar götürebilirler. Bu bakımdan cinler daha çok manevi bünyesi zayıf insanlara görünür. Cinler görmek her zaman için üstünlük değildir. Hatta onların şerlilerine aldanma olduğundan görmemek daha iyidir. 21

22 Allah'ın, akıldan daha degerli bir alet yaratmadığı ile ilgili hadis var mı? Peygamberimiz (sav) şöyle buyuruyor: Kişiyi ayakta tutan aklıdır. Aklı olmayanın dini de yoktur. (Camiü s-sağir, 4: 528 (H. No:6159) Böylece teklifin akla yapılacağını beyan etmiş oldular. Bundan dolayı bilginler: Sahih nakil, sarih akla muhalif düşmez demişlerdir. Her faziletin bir esası, her edebin bir kaynağı vardır. İnsanlardaki faziletin esası ve edebin kaynağı Allah ın din için bir esas yaptığı ve dünya için direk kıldığı akıldır. Hz. Enes ten rivayet edilen bir hadiste: Biri Resulullah ın (sav) huzurunda birisini övdü. Peygamberimiz (sav): Bu adamın aklı nasıldır? diye sordu. Sahabeler cevap verdi: Ya Resulullah biz bu adamın iyiliklerinden ve ibadetlerinden bahsediyoruz. Siz aklını mı soruyorsunuz? dediler. Peygamberimiz (sav): İnsanlar ahmaklığı ile günahkarlardan daha büyük hatalara düşerler. İnsanların yarın kıyamet gününde mertebeleri akılları nispetindedir. (İhya-ı Ulum, Gazali, 1/211) İnsan aklı gibi, hidayete eriştiren ve felaketten kurtaran bir şey kazanmadı. İşitmediniz mi, facirler cehenneme atıldıklarında Biz aklımızı kullanmış olsaydık bu cehenneme düşmezdik (Mülk Suresi, 10) diye pişmanlık gösterisinde bulunacaklardır (Maverdi, Ebu l-hasen Ali bn. Muhammed, Edebü d-din ve d-dünya (Beyrut-Lübnan, 1979), s. 2) buyurdular. Hz. Aişe (ra) bir gün Peygamberimiz e (sav) sordular: Ya Resulullah insanlar dünyada ne ile üstünlük kazanırlar? Peygamberimiz (sav) cevap verdi: Akıl ile.. Hz. Aişe sordu: Herkesin kıymeti ameliyle ölçülmez mi? Peygamberimiz (sav) cevap verdi: Ya Aişe! Onlar akıllarından fazla bir şey yapabilirler mi? Allah ın onlara verdiği akıl nispetinde ibadet ederler. Ondan sonra da amelleri nispetinde mükafatlandırılırlar. (Gazali, İhya, 1/213) Yine İbn-i Abbas dan (ra) mervidir ki, Resulullah buyurdular: Her şeyin bir aleti vardır: Müminin aleti akıldır. Her şeyin bir biniti vardır. Kişinin biniti akıldır. Her şeyin bir direği vardır. Dinin direği akıldır. Her kavmin bir dayanağı vardır. İbadetin dayanağı akıldır. Her kavmi bir çağıran vardır. Alimi ibadete çağıran akıldır. Her şeyin bir tamirci ustası vardır. Ahiretin tamircisi akıldır. Herkesin kendisinden sonra unutulmayacak bir eseri vardır. Sıddıkın eseri akıldır. Her yolcunun bir çadırı vardır. Müminin çadırı akıldır. (Gazali, İhya, 1/213) Yine buyurdular: En akıllınız, Allah tan çok korkanınızdır. En iyiniz Allah ın emir ve yasaklarına riayet edeninizdir. Her ne kadar nafile ibadetleriniz az bile olsa. (Gazali, İhya, 1/214) İşte Aklın bu öneminden dolayı Peygamberimiz (sav) Allah akıldan daha değerli bir şey yaratmamıştır (Gazali, İhya, 1/217) buyurdular. Evet, akıl Cennetten kıymetlidir. Zira kimse aklı verip, Cenneti almaz. Hz. Ali (ra): İnsanı, şeref ve izzet sahibi yapan üç şey vardır. Bunlar: Akıl, din ve ilimdir der. (Bkz. Maverdi, Edebü d-din ve d-dünya, s. 4, 11) 22

23 Gazali ye göre akıl göz gibi bir alettir. Onun görmesi için Tevfik-i İlahi denilen ilimle hayatlanmış ve Vahy-i İlahi denilen güneşle ona medet verilmiş olmalıdır. Tevfikten ve dinden mahrum olan akıl, kamil akıl değildir. Amir bn. Kays: Aklın seni dinen yakışıksız söz ve fiillerden men ediyorsa, sen gerçekten akıllısın demiştir. Nitekim Hz. Ömer (ra), Ubey bn. Ka ab ve Ebu Hureyre (ra), Peygamberimiz in (sav) huzuruna gidip, sordular: Ya Resulullah! İnsanların en alimi kimdir? Resulullah cevap verdi: Akıllı olandır. Tekrar sordular: En çok ibadet eden kimdir? Resulullah (sav): En çok akıllı olan. Bu sefer: İnsanların en faziletlisi kimdir? diye sordular. Resulullah (sav): En akıllı olan... Sordular: Ya Resulullah akıllı kimse, mürüvvet sahibi, cömert, konuşmasını bilen ve hatırı sayılır kimse değil midir? Peygamberimiz (sav): Bu saydıklarınız dünyaya aittir. Ahiret ise muttakilerindir. En akıllı kimse ise muttaki olan kimsedir (Gazali, İhya, 1/217) karşılığını verdiler. Yine buyurdular ki: Muhakkak ki, akıllı kimse Allah a inanan, Resulünü tasdik eden ve Allah a ve Resulüne itaat ederek amelini İslamiyete uygun kılandır (Age, 1/218) Aklın da üç mertebesi vardır. Birincisi: İfrat Diğeri: Tefrittir. İstenen ise: Vasat olanıdır. İfrattan Cerbeze, tefritten Hamakat ortaya çıkar. Gerçek akıl ise, aklın vasatı olan Hikmet mertebesidir ki, Hakkı hak bilir, ona uyar; batılı batıl bilir, ondan da sakınır. (İşaratü l-icaz, 29) Hz. Peygamber "Akıllı, nefsini kontrol altına alıp, ölümünden sonraki ebedi hayat için hazırlanan kimsedir." (İbn-i Mace, Züht, 31) buyurmuştur. 23

24 Sicim Teorisi ve esir maddesi hakkında bilgi verir misiniz? Sicimler Esir Maddesi Olabilir mi? Uzay Boşluğu Esîr ile Mi Doludur? Öteden beri hem maddenin hem de uzayın dokusu ve esasının Esir Maddesi olduğuna dair - daha ziyade dinî kaynaklara dayanan bir kanaat ve inanç- insanlığın gündeminde yer etmiştir. On dokuzuncu yüzyılın sonlarında bilim dünyasında da Esir in yapı ve özellikleri ile ilgili yoğun bir tartışma yaşanmıştı. On dokuzuncu yüzyılın sonlarında esir maddesinin nasıl anlaşıldığını yansıtması açısından, 1883 yılında ünlü Nature dergisinde yer alan ifadeler hayli ilginçtir: Esir genelde bir akışkan, ya da bir mayi olarak adlandırılmaktadır ve yine katılığı itibariyle bir jele benzetilmektedir. Oysa bu adların hiçbiri uygun değildir. Bunların hepsi moleküler gruplardır, dolayısıyla esir gibi değildir. Eylemsizlik özelliği olan sürekli sürtünmesiz bir ortamı basit olarak ve tek başına düşünelim, mefhumun muğlâklığı, bilgimizin şu anki durumunda münasip olduğundan daha fazla bir şey olmayacaktır. Kusursuz devamlılığı olan, ince, sıkıştırılamayan, tüm uzaya yayılan ve içinde yerleşik sıradan maddenin molekülleri arasında sızan ve kendi imkânları ile birini diğerine bağlayan bir özdek fikrini idrak etmeye çalışmalıyız. Ve onu cisimler arasındaki tüm hareketlerin sürüp gittiği evrensel bir ortam olarak kabul etmeliyiz. O halde bu onun -hareket ile enerjinin ileticisi olarak- fonksiyonudur (1). Uzayın dokusu gibi, madde (örneğin elektron ve kuark gibi atom altı tanecikler) ve hatta ışın ve elektrik gibi şeyler esir maddesinden mi meydana geliyor? Hatta insan ve canlıların aura denen ikinci bedenleri (misali bedenleri) esirden yapılmış olabilir mi? Bediüzzaman a göre evet. O, Kuran ın yaratılışa ait sırlarına dair açıklamalarda bulunan Hud Suresi yedinci ayetinde ki Arş su üzerindeyken ifadesini Esîr maddesiyle yorumlar. Esîr maddesinin yaratılış silsilesinin ilk adımını teşkil ettiğini ve sonra atom altı taneciklerin (cevahir-i ferd) yaratıldığını ifade eder. Bu yoruma göre, Cenab-ı Hakk ın arşı, su hükmünde olan Esîr maddesi üzerinde yer almaktadır. Esîr maddesi yaratıldıktan sonra, Sani in ilk icatlarının tecellisine merkez olmuştur (2). Esîr maddesinin varlığı ve mahiyetiyle ilgili bir başka bilgiye de, Yasin sûresi 36. ayetten elde ediyoruz. Bu ayette geçen Hepsi bir felekte (yörüngede) yüzüp gitmektedir ayetindeki yüzme bir boşlukta değil, ancak bir madde içinde olabileceğine göre, ayette uzay boşluğu bir denize benzetilmektedir. Elmalılı Hamdi Yazır Arş, su üzerindeyken ayetinin tefsirinin bir manasını, Bunlar arşın her şeyi kaplayan bir cisim olması anlamıyla ilgilidir şeklinde açıklar. Bu yorumda da Esîr ve Esîrin özelliklerine dolaylı yoldan bir açıklama getirildiğini söyleyebiliriz. Bediüzzaman, fezanın esir ile dolu olduğunu ifade ettikten sonra; Meyveler ağacını; çiçekler çimenlerini; sümbüller tarlalarını; balıklar denizini bilbedahe gösterdiği gibi; şu yıldızlar dahi, bizzarure; menşe lerinin tarlasını, denizini, çimengâhını vücudun, aklın gözüne sokuyorlar (3) ifadeleriyle de esirin varlıkların hem teşekkül, hem de faaliyet alanı olduğunu belirtir. Devamla, ulvî âlemde, yani fizik ötesi kanunlara göre çalışan metafizik âlemlerin muhtelif tabakalara ayrıldığını, her birinin kendine has kanunları bulunduğunu, böylece yedi farklı uzay-mekânın farklı işleyiş mekanizmaları olduğunu, esir in bu âlemlerin ortamı ve alanı olduğunu ifade eder: 24