TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ VE TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTELERİNDEKİ YERİ

TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİ VE TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTELERİNDEKİ YERİ Nida Nurbay, Ali Çınar Kocaeli Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü 41380, Umuttepe Yerleşkesi / Kocaeli nnurbay@kou.edu.tr alicinar@kou.edu.tr ÖZET Günümüzde, ülkelerin en önemli sorunlarının başında enerji gelmektedir. Dünyada fosil yakıt rezervlerinin tükenmeye başlaması ve buna bağlı olarak hammaddenin pahalılaşması, fosil yakıtların çevre kirliliğine yol açması; yenilenebilir enerji kaynaklarının önemini ortaya çıkarmıştır. Rüzgar enerjisi dünyada en hızlı gelişen ve en yaygın kullanılan yenilenebilir enerji çeşididir. Türkiye, Avrupa ile karşılaştırıldığında, rüzgar enerji potansiyeli en iyi olan ülkelerden birisidir. Denizlerle çevrili olan ülkemizde rüzgar enerjisi için en cazip bölgeler Marmara, Güneydoğu Anadolu ve Ege bölgeleridir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin önemli sorunlarından birisi de işsizliktir. AB ülkelerinde rüzgar enerjisi ile ilgili alanlarda çalışan milyonlarca kişi bulunmaktadır. Ülkemizdeki rüzgar enerjisi potansiyeli çok iyi değerlendirilip, yatırımlar artırılırsa yeni iş imkanları yaratılabilir. Bir taraftan bu alandaki yatırımlar artırılırken, diğer taraftan da bu alanda çalışacak işgücünün yetiştirilmesi gerekir. Bu konuda Teknik Eğitim Fakültelerine önemli işler düşmektedir. Bu çalışmada, yenilenebilir enerji kaynakları ve özellikle rüzgar enerjisi eğitimi ile ilgili olarak Teknik Eğitim Fakültelerinin mevcut durumu araştırılmıştır. Ülkemizdeki Teknik Eğitim Fakültelerinde doğrudan bu konuda eğitim veren bir programın olmadığı, ancak bazı Teknik Eğitim Fakültelerinde son sınıfta bu konuyla ilgili birkaç ders okutulduğu belirlenmiştir. Bu konuyla ilgili derslerin okutulduğu iki farklı teknik eğitim fakültesinin dördüncü sınıf öğrencileri ile bir anket yapılmıştır. Ankette öğrencilere yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgileri ile ilgili sorular sorulmuştur. Anketin sonuçları değerlendirildiğinde; öğrencilere göre, Teknik Eğitim Fakültelerinde bu konuda yüzeysel ve yetersiz bir eğitim verildiği, ancak bu enerji kaynaklarına önem verilmesi gerektiği ve rüzgar başta olmak üzere her bir yenilenebilir enerji dalında daha ayrıntılı eğitim almak istedikleri ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: Rüzgar Enerjisi, Türkiye, Teknik Eğitim, Alternatif Enerji. WIND ENERGY IN TURKEY AND ITS PLACE IN TECHNICAL EDUCATION FACULTIES ABSTRACT Nowadays, energy is one of the most important problems of the countries. The renewable energy sources are receiving increasing attentions due to low oil reserves, increasing petroleum prices, and environmental pollution. Wind energy is the most developing and prevalent renewable energy in the world. When the wind energy potential of Turkey is compared with that of Europe, Turkey is one of the best countries. In our country which is surrounded by seas, the most attractive regions for the wind energy potential are the Marmara, Southeast Anatolia and 1

Aegean. One of the most important problems of the developing countries such as Turkey is unemployment. In European countries, there are millions of people working in the area of wind energy. If the wind energy potential of our country is evaluated very well and the investments are increased, new employment opportunities can be created. Therefore, the people, who will work in this area, are required to be trained. Technical Education Faculties are responsible for this important task. In this study, survey results, related to renewable energy sources and especially wind energy education at the Technical Education Faculties at the moment, has been presented. It has been determined that there is no any program which is directly related to the renewable energy education at the Technical Education Faculties in our country. But a few courses related to this area are given only at the two different of the Technical Education Faculties. According to survey results, it is situated that the education in the renewable energy area is simplified and insufficient in these Faculties, and should be focused on these types of energy sources more carefully. The students want to study on the renewable energy sources and the wind energy in details. Keywords: Wind Energy, Turkey, Technical Education, Renewable Energy 1. GİRİŞ Günümüzde ülkelerin karşı karşıya kaldıkları en önemli sorunların başında enerji ihtiyacı ve bunun elde edilmesi gelmektedir. Böyle bir sorunun çözümünde, temiz enerjinin üretilmesi, depolanması, dağıtılması ulusal ve uluslararası düzeyde çok önemli bir konu olarak yer almaktadır. Bugün Avrupa nın bugünkü enerji ihtiyacının %50 si petrole bağlıdır. İleriki 20 30 yılda da %70 i petrole bağlı olacaktır. Bu bakımdan rüzgar enerjisinin kullanımı, çevresel kaygılar da dikkate alındığında oldukça önemlidir. Rüzgar enerjisi alternatif enerjiler arasında en ucuz maliyetli ve popülaritesi her geçen gün artan bir enerjidir. Artık tüm ülkeler bu enerjiden en üst seviyede yararlanmak için yapılan bütün çalışmaları desteklemektedir. Önümüzdeki yıllarda bu enerjinin atılım yaparak pazar payının artacağı düşünülmektedir. 2. TÜRKİYE DE BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ Türkiye nin enerji kaynaklarının %75 i ithal kaynaklara bağlıdır ve bu durum süratle artmaktadır. Hammaddenin yurtdışından alınması ise, ülke ekonomisinin uzun yıllar yurtdışına bağımlı kalmasına sebep olmaktadır. Dünyada fosil yakıtlara bağımlı çalışan enerji üretim tesisleri, çok yakın bir gelecekte hammadde temininde sıkıntıya girecek ve hammadde pahalılaşacaktır. 2

Tablo (1) Mevcut enerji elde etme kaynaklarının kalan ömürleri. Kalan Ömür (yıl) Dışa Bağımlı / Yerel Yatırım Maliyeti ($ / kwh) Üretim maliyeti (cent / kwh) Petrol 40-45 Dış 1500-2000 6.0 Kömür 200-250 Yerel / Dış 1400-1600 2.5-3.0 Doğal Gaz 60-65 Dış 600-700 3.0 Uranyum 200 Dış 3000-4000 7.5 Hidrolik - Yerel 750-1200 0.5-2.0 Rüzgar - Yerel 1000-1200 3.5-4.5 Güneş - Yerel Yüksek 10.0-20.0 Jeotermal - Yerel 1500-2000 3.0-4.0 Türkiye de elektrik ihtiyacının her yıl %8 oranında artmakta olduğu dikkate alınırsa, bu artışın; kömür, petrol, doğalgaz ve hidroelektrik gibi kaynakların yanında, yeni enerji kaynaklarıyla karşılanması ve desteklenmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. Tablo (2) Türkiye de Birincil Enerji Üretimi Ve Tüketimi [ 2 ]. Tüketim Üretim Üretim/ Tüketim T.kömürü(bin ton) 11.039 2357 % 21.4 Linyit (bin ton) 64.883 64.883 Doğalgaz(Milyon m3) 16.339 312 % 1.9 Petrol((bin ton) 29.661 2551 % 8.6 Hidrolik(GWh) 24.010 24.010 Jeo+Rüzgar(GWh) 152 152 Jeotermal 618 618 Odun(bin ton) 16.263 16.263 Bio-enerji(hayvan+bitki)(Bin ton) 5790 5790 Güneş(tep) 287 287 TOPLAM(BİN TEP) 77.044 26.266 % 34.1 3. TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİSİNİN KULLANIMI Türkiye, Avrupa ile kıyaslandığında, rüzgar enerji potansiyeli en iyi olan ülkelerden biridir. Ayrıca teoride bütün enerjisi ihtiyacını rüzgardan karşılayabilecek düzeydedir. Üç tarafı denizlerle çevrili olan ve yaklaşık 3500km kıyı şeridi bulunan Türkiye de özellikle Adalar, Ege ve Marmara kıyıları sürekli ve düzenli rüzgar alan bölgelerdir. Tablo (3) Türkiye nin Çeşitli Bölgelerinin Rüzgar Potansiyeli [ 3 ]. BÖLGE ADI YILLIK ORTALAMA RÜZGAR YOĞUNLUĞU (W / m 2 ) YILLIK ORTALAMA RÜZGAR HIZI (m / s) Marmara 51,9 3,3 Güneydoğu Anadolu 29,3 2,7 Ege 23,5 2,6 Akdeniz 21,4 2,5 Karadeniz 21,3 2,4 Orta Anadolu 20,1 2,5 Doğu Anadolu 13,2 2,1 3

Rüzgar enerjisi bakımından Türkiye nin en cazip bölgeleri Marmara, Güneydoğu Anadolu ve Ege bölgeleridir. Bu bölgelerin birçok yerinde rüzgar hızı 3 m/s i aştığından elektrik gücü üretimi için elverişlidir. En yüksek rüzgar hızları; Nurdağı(Gaziantep)11,4 13,7m/s, Belen(Hatay)8,7 11,0m/s, Kocadağ(Samsun)7,2 10,3m/s ve Akhisar(Manisa) 6,5 10,0m/s olarak belirlenmiştir. Rüzgar potansiyeli bakımından zengin olan bu bölgelerden başlanarak oluşturulacak rüzgar çiftlikleri; enerji tüketiminin 2 katı bir enerji üretimi sağlayabilecektir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi nin (EİEİ) çalışmasına göre, Türkiye de 2000-2025 dönemi için rüzgar kurulu gücünün gelişimi, Tablo 4 te gösterilmiştir. Bu tablodaki değerler 2200 saatlik çalışma süresi içindir. Tablo (4) Türkiye de oluşturulması önerilen rüzgar kurulu gücü ve üretimi [ 4 ]. Yıl Kurulu Güç (MW) Ortalama Üretim GWh) Arzdaki Payı (%) 2000 300 675 0,50 2005 1359 3058 1,53 2010 2979 6703 2,31 2015 5141 11570 2,91 2020 7849 17660 3,23 2023 9733 21900 3,43 2025 11200 25200 3,55 Türkiye de mevcut rüzgar enerjisi santrallerinin gücü 19MW tır. Fakat gerçekleşecek projeler de hesaba katıldığında, rüzgar santrallerinin kurulu gücü giderek artacaktır. 4. RÜZGAR ENERJİSİ VE İŞ İMKANI Bilindiği gibi dünyanın ve özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin en önemli sorunlarından birisi de işsizliktir. Rüzgar enerjisi sanayinin Türkiye de de kurulması binlerce kişiye iş olanağı sağlayacaktır. Yeni iş imkanlarının ortaya çıkması, genç nüfusa sahip ülkeler açısından oldukça önemlidir. Almanya da 130.000 kişi rüzgar sanayisinde çalışmaktadır. Avrupa Birliği hedeflerine göre ülkeler; 2010 a kadar enerji tüketimlerinin %10 unu yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmak zorundadır. Türkiye, enerjisinin %10 unu rüzgar enerjisinden sağlarsa yaklaşık 60.000 kişiye iş imkanı sağlanacaktır. Türbin inşaatı, kurulduğu yörenin halkına iş olanakları yaratacaktır. Türbinlerin tamamının yerli sanayi tarafından yapılması ile, bu konuda yetişmiş insan gücüne ihtiyaç duyulacaktır. Hükümetler, enerji politikalarını rüzgar 4

enerjisi kullanımı yönünde geliştirirken, bu konudaki eğitime de önem vermelidirler. Teknik ve Endüstri Meslek liselerinde ve Meslek Yüksek Okullarında bu alanda kalifiye iş gücü yaratacak eğitim verilmelidir. Tabi ki bu konuda en büyük görev Teknik Eğitim Fakültelerine düşmektedir. Ayrıca enerji konusunda yetişmiş kalifiye elemanlar Kanada ve AB ülkelerinde çok rahatlıkla iş imkanı bulabilmektedirler. 5. RÜZGAR ENERJİSİ VE TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTELERİ Mühendislik ve Mühendislik Teknolojisi birbirinden farklı meslek alanlarıdır. Mühendislik teknolojisi uygulama ağırlıklı bir alan olup, meslekler arasında mühendisliğin yanında bulunmaktadır. Mühendislik teknolojisi; AB, ABD, Kanada gibi ülkelerde Politeknik veya Teknoloji Fakültelerinde lisans düzeyinde öğretimle verilmektedir. Mezunlar Teknolog, Uygulama Mühendisi veya Teknolojist unvan almaktadır. Mühendislik veya Mühendislik Teknolojisi lisans öğretimi mezunları isterlerse pedagojik formasyon sertifikası alarak teknik öğretmen olarak çalışabilmektedir. Türkiye de ise Mühendislik Teknolojisi ve pedagojik formasyon eğitimi Teknik Eğitim Fakültelerinde ve birlikte verilmektedir. Teknik Eğitim Fakültelerinde %25-30 Matematik-Fizik-Kimya, %25-30 Teknik Bilimler, %25-30 Mesleki Bilimler ve Uygulamalar, %20-25 Sosyal Bilimler dersleri verilmektedir. Teknik eğitim fakültesi mezunları Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda teknik öğretmen, branşları ile ilgili özel sektörde, kurum veya şirketlerin AR- GE ve eğitim departmanlarında, üniversitede öğretim görevlisi, araştırma görevlisi veya tekniker olarak çalışabilmektedir. Şu anda, Teknik Eğitim Fakültelerinden mezun olanların ancak %5'i Milli Eğitim Bakanlığı tarafından istihdam edilebilmektedir. Geriye kalan %95'lik dilim ise sanayide veya özel sektörde çalışmaktadır. Türkiye de 16 üniversitede Teknik Eğitim Fakültesi bulunmaktadır. Bu üniversitelerden Gazi Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesinde hem Teknik Eğitim hem de Mesleki Eğitim Fakülteleri bulunmaktadır. Tablo (5) de öğrenci seçme sınavında kontenjanı olan teknik eğitim fakülteleri ve bölümleri verilmiştir. Tablo 5 den de görülebileceği gibi üniversitelerimizin Teknik Eğitim Fakültelerinde, rüzgar enerjisi veya diğer alternatif enerjiler üzerine doğrudan eğitim veren bir bölüm bulunmamaktadır. Süleyman Demirel Üniversitesi ve Marmara Üniversitesinde Yeni (Alternatif) enerji kaynakları ve Güneş enerjisi ve uygulamaları adlarında 7. ve 8. dönemlerde ders verilmektedir. Bu derslerin 5

içerikleri: Mevcut enerjiler hakkında genel bilgiler, çevre ve ekonomi, alternatif enerjiler (güneş, rüzgar, jeotermal, dalga, hidrojen enerjisi), enerjilerin çevre ile olan ilişkisidir. Tablo (5) Türkiye de mevcut Teknik Eğitim Fakülteleri ve bölümleri [ 5 ]. Öğretmenlikler Teknik Eğitim Fakülteleri Abant İzzet Baysal Üni.Düzce T.E.F Afyon Kocatepe Üni.T.E.F Dicle Üni.Batman T.E.F Dumlupınar Üni. Simav T.E.F Fırat Üni.T.E.F Gazi Üni.T.E.F Kacaeli Üni.T.E.F Marmara Üni.T.E.F Mersin Üni.T.E.F Muğla Üni.T.E.F Pamukkale Üni.T.E.F Sakarya Üni.T.E.F Selçuk Üni.T.E.F Süleyman Demirel Üni. T.E.F Trakya Üni.T.E.F Zonguldak Karaelmas Üni. Karabük T.E.F Bilgisayar Bilgisayar Sist. Bilgisayar ve Kontrol Döküm Elektrik Elektronik Elok. ve Bilgisayar Elok.Haberleşme Enerji Hazır Giyim Kalıpçılık Mobilya Dekorasyon Makine Resmi Konst. Matbaa Mekatronik Metal Otomotiv Talaşlı Üretim Tasarım Konst. Tekstil Tekstil Terbiye Tesisat Yapı Yapı Ressamlığı Ülkemizdeki enerji ihtiyacının günden güne arttığı bu dönemde, Enerji Bakanlığı, Türkiye Elektrik Kurumu (TEK), Devlet Meteoroloji İşleri (DMİ) gibi kurumlar rüzgar enerjisinin ülkemizde de kolaylıkla kullanılabileceğini gösteren çalışmalarda bulunmuşlardır. Yüksek öğrenim kurumlarının bu konudaki çabaları, sadece öğretim üyelerinin kişisel ilgi boyutunda kalmıştır. Yapılan çalışmalarda, Bandırma, Bozcaada, Çeşme, Gökçeada, Çanakkale, Karadeniz Ereğlisi, Florya, Siverek te [6] rüzgar enerjisi potansiyelleri belirlenmiştir. Ülkemizin enerji ile ilgili kurumları bu konudaki çalışmalarını hızlandırmalı ve buna paralel olarak üniversitelerimiz de bir taraftan rüzgar enerjisi ile ilgili projeler üretirken, diğer taraftan da bu konudaki teknik eğitimi arttırmalıdır. 6

6. ANKET ÇALIŞMASI Bu çalışmada, Türkiye de rüzgar enerjisi konusundaki teknik eğitimin durumunu irdelemek için bir anket çalışması yapılmıştır. Yapılan anket çalışmasında alternatif enerjiler ve özellikle rüzgar enerjisinin ne kadar bilindiği, kullanılabilirliği ve iş olanakları hakkındaki düşünceler araştırılmıştır. 11 sorudan oluşan anket; alternatif enerji dersi verilen Süleyman Demirel Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Tesisat öğretmenliği 4. sınıf öğrencilerine ve Marmara Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Enerji Öğretmenliği 4.sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Sorular Likert Ölçeği ne uygun olarak 5 şıkla seçeneklendirilmiştir. Toplam 50 öğrenciye dağıtılan anketten, 43 öğrencinin cevapları SPSS versiyon 10,0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Kalan 7 öğrencinin anketi, cevap verilmemiş soruların çokluğu nedeniyle analize alınmamıştır. Anket Croncbach Alfa Testine tabi tutulmuş ve güvenli olduğu belirlenmiştir. Tablo (6) Anket soruları ve Teknik Eğitim Fakültesi öğrencilerinin verdiği cevaplar. SDÜ. ve Marmara Ü. T.E.F. öğrencilerine uygulanan anket çalışması Kesinlikle Katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Kesinlikle Katılmıyorum Sorular 1. Türkiye de alternatif enerji kullanılabilir Kişi Sayısı Yüzde % 15 7 13 8 34,9 16,3 30,2 18,6 0 0 43 100 2. Okulumda alternatif enerji Kişi Sayısı 0 0 3 14 26 43 üzerine aldığım dersler yeterlidir Yüzde % 0 0 7 32,6 60,5 100 3. Okuldan mezun olduğumda Kişi Sayısı 4 6 17 7 9 43 alternatif enerji üzerine çalışabilirim Yüzde % 9,3 14 39,5 16,3 20,9 100 4. Alternatif enerji dersinin 2 T.E. F. de Kişi Sayısı 2 4 27 5 5 43 okutulması Türkiye deki gelişimi için yeterlidir Yüzde % 4,7 9,3 62,8 11,6 11,6 100 5. Türkiye de rüzgar enerjisi diğer Kişi Sayısı 14 12 2 6 9 43 alternatif enerjilere göre daha verimlidir Yüzde % 32,6 27,9 4,7 14 20,9 100 6. Rüzgar enerjisi diğer alternatif Kişi Sayısı 28 13 0 2 0 43 enerjilere göre daha avantajlıdır Yüzde % 65,1 30,2 0 4,7 0 100 7. Rüzgar enerjisi geleceğin enerjisidir Kişi Sayısı 2 7 26 4 4 43 Yüzde % 4,7 16,3 60,5 9,3 9,3 100 8. Rüzgar enerjisinin kullanılması Kişi Sayısı 21 16 6 0 0 43 Türkiye de iş olanağı sağlayacaktır Yüzde % 48,8 37,2 14 0 0 100 9. Rüzgar enerjisi üzerine okulda edindiğim Kişi Sayısı 11 14 8 10 0 43 bilgiler iş hayatında yeterli olmayacaktır Yüzde % 25,6 32,6 18,6 23,3 0 100 10. AB ülkelerinde ve Kanada da rüzgar Kişi Sayısı 6 10 19 5 3 43 enerjisi üzerine çalışabilirim Yüzde % 14 23,3 44,2 11,6 7 100 11. Yasal düzenlemeler yapılırsa rüzgar Kişi Sayısı 13 15 9 4 2 43 enerjisi kullanımı artacaktır Yüzde % 30,2 34,9 20,9 9,3 4,7 100 Toplam 7

Ankete katılan öğrencilerin %81 inin, alternatif enerjinin Türkiye de kullanılmasına olumsuz bakmadığı Şekil 1 deki grafikte görülmektedir. Türkiye'de alternatif enerji kullanılabilir 19% 0% katılıyorum 35% kararsızım 30% katılıyorum 16% Şekil 1.Türkiye de alternatif enerji kullanılabilirliği. Anket özellikle Yeni (Alternatif) Enerji Kaynakları ve Güneş Enerjisi dersi alan 4. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Tablo 6 dan da görülmektedir ki 43 öğrenciden 40 tanesi dersin kredisinin azlığından şikayet etmektedir. Okulda alternatif enerji üzerine aldığım dersler yeterlidir. katılıyorum katılıyorum 0% 0% kararsızım 7% 60% 33% Şekil 2. Okulda alınan derslerin yeterliliği. Ankete katılan öğrenciler bu alanda iş imkanının çok olduğunu fakat Türkiye de eğitim eksikliği ve rüzgar enerjisi kullanım azlığı nedeniyle iş imkanı bulamayacaklarını belirtmişlerdir. Rüzgar enerjisi üzerine yurtdışında çalışmaya ise, ülkelerinden ve ailelerinden ayrılmak istemedikleri için kararsız kalmışlardır. Rüzgar enerjisi potansiyelinin çok yüksek olduğu bir ülkede yaşadıklarını ve yasal kolaylıklar yapıldığı 8

taktirde rüzgar enerjisi başta olmak üzere bütün alternatif enerjiler ile ilgili alanlarda çalışabileceklerini belirtmişlerdir. Rüzgar enerjisinin kullanımı Türkiye'de iş olanağı sağlayacaktır 0% kararsızım 14% katılıyorum 37% 0% katılıyorum 49% Şekil 3. Türkiye de rüzgar enerjisinin sağlayacağı istihdam olanağı. 7. SONUÇ Gelecek nesillere dünyayı doğalgaz, petrol ve kömürden yoksun bir şekilde bırakacağımız unutulmamalıdır. Bu yüzden, yeni enerji kaynaklarına yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Türkiye nin rüzgar potansiyeli enerji üretmeye oldukça elverişlidir. Rüzgar enerjisinin yaygın hale getirilebilmesi için öncelikle halkın ve özellikle gençlerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla devlet, enerji politikalarını düzenlerken hem temiz enerji elde etmeye, hem de yeni iş imkanları yaratmaya öncelik vermelidir. Rüzgar çiftlikleri genelde kırsal alanlara kurulduklarından arazi için ödenen para yöredeki halka da ciddi ekonomik girdi sağlayacak ve iş olanakları yaratacaktır. Bu çalışmalara paralel olarak, ihtiyaç duyulacak işgücünü karşılamak için bu alanda teknik eğitime önem verilmelidir. Üniversiteler, bir taraftan rüzgar enerjisi ile ilgili projeler üretirken, diğer taraftan da bu konudaki teknik eğitimi arttırmalıdır. Teknik Eğitim fakültesi öğrencilerine yapılan anket sonuçlarına göre, anketi değerlendirilen 43 öğrencinin: % 51,2 si Türkiye de alternatif enerjinin kullanılabileceğini, % 93,1 i Okuldaki alternatif enerji üzerine verilen derslerin yetersizliğini, % 23,3 ü Okul bittikten sonra alternatif enerjiler üzerine çalışabileceklerini, % 23,2 si Alternatif enerji derslerinin 2 T.E.F. de okutulmasının, rüzgar enerjisinin Türkiye deki gelişiminde yeterli olmadığını, 9

% 60,5 i Türkiye için rüzgar enerjisinin diğer alternatif enerji kaynaklarına göre daha verimli olacağını, % 95,3 ü Rüzgar enerjisinin diğer alternatif enerjilere göre daha avantajlı olduğunu, % 21,0 i Rüzgar enerjisinin geleceğin enerjisi olacağını, % 86 sı Rüzgar enerjisi kullanımının yeni istihdam olanakları yaratacağını, % 58,2 si Rüzgar enerjisi üzerine okulda aldığı bilgilerin iş hayatında yeterli olmayacağını, % 37,3 ü Rüzgar enerjisi üzerine AB ülkeleri veya Kanada da çalışabileceklerini, % 65,1 i Yasal düzenlemeler yapılırsa rüzgar enerjisinin kullanımının artacağını, belirtmişlerdir. Anket çalışmasından varılan sonuçlarda görüldüğü gibi Teknik Eğitim Fakültelerinde bu konuda yüzeysel ve yetersiz bir eğitim verildiği, öğrencilerin yenilenebilir enerjiler üzerine ayrıntılı eğitim almak istedikleri ortaya çıkmıştır. Bu nedenle Yenilenebilir Enerji Kaynakları programına yer verilmeli ve bu konuda kapsamlı eğitim yapılmalıdır. KAYNAKLAR [ 1 ] Şalvarlı, H., Türkiye de Sürdürülebilir Kalkınma, Enerji Politikası Ve Verimliliği Hakkında Bazı Görüşler Yeni Ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu Bildiri Kitabı, Kayseri, 325-330, Ekim, 2003. [ 2 ] Çengel, Y.A., Dünyada ve Türkiye de Jeotermal, Rüzgar ve Diğer Yenilenebilir enerjilerin kullanımı Yeni Ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu Bildiri Kitabı, Kayseri, 1-14, Ekim, 2003. [ 3 ] Oğulata, R.T., Energy Sector And Wind Energy Potential İn Turkey, Renawable And Sustaineble Energy Reviews, 7, 469-484, 2003. [ 4 ] EİEİ yayınları,2000 [ 5 ] OSYM kılavuzu,2004 [ 6 ] Dündar, C., Rüzgar Enerjisi ve Türkiye Rüzgar Atlası III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu Bildiri Kitabı, İstanbul, 431-439, Mart, 2003. 10