Mustafa DAŞCI Yönetim Kurulu Başkanı baskan@tuder.org.tr Tüm Tıbbi Cihaz Üreticileri Derneği
ÖZET PAZAR VE MEVCUT EKONOMİK DURUM TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜ Sorunlar / Çözüm Önerileri ÜRETİM VE AR-GE TEŞVİKLERİ ÜRETİM VE İNOVASYON Sorunlar / Çözüm Önerileri SONUÇ
PAZAR VE MEVCUT EKONOMİK DURUM Dünya Tıbbi Cihaz Pazar Büyüklüğü 2015 368 Milyar Dolar Türkiye Tıbbi Cihaz Pazar Büyüklüğü 2018 3.3 Milyar Dolar Beklenen
PAZAR VE MEVCUT EKONOMİK DURUM Türkiye o Türkiye nin Dünya Pazar Payı %0.8 o İthalat 2.6 Milyar Dolar o İhracat 850 Milyon Dolar o İhracatın İthalatı Karşılama Oranı % 17,8 o Ana Tedarikçiler Amerika, Almanya, Çin o İthalat % 85
PAZAR VE MEVCUT EKONOMİK DURUM Türkiye Toplam Sağlık Harcaması 120 Milyar TL -2016 Tıbbi Cihaz Alımlarının Toplam Sağlık Harcamalarında Oranı % 10
PAZAR VE MEVCUT EKONOMİK DURUM Türkiye Tıbbi Cihaz İthalatında Ülkelerin Payları 1- % 31 Amerika 2- % 21 Almanya 3- % 14 Çin
PAZAR VE MEVCUT EKONOMİK DURUM 2015 GERİ ÖDEME FİYAT ANALİZ (Milyon TL) o 597 Milyon TL- ARTROPLASTİ o 583 Milyon TL- KARDİYOLOJİ o 339 Milyon TL- OMURGA CERRAHİSİ
PAZAR VE MEVCUT EKONOMİK DURUM % 7.1 TANISAL GÖRÜNTÜLEME Tanısal görüntülemede, ithalat karşılama oranından anlaşılacağı gibi yüksek teknoloji içeren Tomografi, Ultrason, MR, PET, PET/CT, gibi cihazları ve robotik sistemleri henüz üretemiyoruz.
TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI POLİTİKA BELİRSİZLİĞİ o Devletimizin en üst makamları Millileşmeden bahsederken, neredeyse tek alıcı olan kamunun, en ucuzu temin edebilmek için toplu alımlara yönelmesi. Dolayısıyla, dünya pazarına teknoloji ve ekonomi olarak hakim olan global firmalarla yerli firmaların rekabet edememesi sonucu ithalatın artması
TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI İTHALAT o Sağlık harcamaları artarken yerli üreticinin iç pazarda aldığı pay değişmiyor. Özellikle Çin ve diğer ülkelerin ürünleri hiç bir koruma, kota engeline takılmadan kolayca ülkemize giriş yapabiliyor. Bu anlamda yerli üreticiyi koruyacak tedbirlerin alınması gerekiyor.
TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI UZUN VADELİ GERİ ÖDEMELER o Üniversite hastanelerinin ödemeleri yıllarla ifade edilirken kamu hastanelerinin ödemeleri ise şartnamelerde belirtilen tarihlerden daha uzun bir zaman diliminde ödeniyor. Tıbbi malzeme ödemeleri her zaman en son kalem olarak değerlendiriliyor. Bu ödeme süreleri 3 aya indirilmeli. Ödemeleri SGK direkt olarak firmalara yapmalı.
TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI ADRESE TESLİM ŞARTNAMELER o Bazı şartnameler belirli bir marka ve ürünü işaret edecek şekilde hazırlanıyor. Tek tip şartname ve belirli bir markayı işaret eden şartnamelerin önlenmesi gerekiyor.
TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI KDV FARKI Hammadde % 18 KDV oranı ile alınırken mamul madde ve ürünlerin satışında % 8 KDV oranı uygulanıyor. Yıllardır dile getirilen bu soruna hala bir çözüm üretilebilmiş değil.
TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI YERLİ ÜRÜNE % 15 DEVLET TEŞVİKİ o Yıllardır var olan ama uygulanmayan bir teşvik. Bu destek firmalara değil hastanelere ve doktorlara verilmeli ki doktorların yerli ürün kullanım alışkanlıkları gelişsin.
TIBBİ CİHAZ SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ o Girdiler ve maliyetler artarken yıllardır bazı ürünlerin fiyatlarında bir artış olmuyor. Yeni ürün fiyatlandırmalarının nasıl yapıldığı konusunda bir açıklık yok. Yeni ürünlerin SUT listesine girmesinde de sıkıntılar yaşıyoruz.
ÜRETİM VE ARGE TEŞVİKLERİ AR-GE ve ÜRETİM TEŞVİKİ VEREN KURUM VE BAKANLILAR o BİLİM, TEKNOLOJİ VE SANAYİ BAKANLIĞI TÜBİTAK, KOSGEB, o EKONOMİ BAKANLIĞI o KALKINMA AJANSLARI o TTGV (Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı)
ÜRETİM VE AR-GE TEŞVİKLERİ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AR-GE MERKEZLERİ 2008-20 2016-335 2017-708 Gerekli minimum personel sayısı 15 e indirildi. AR-GE projeleri kapsamında ithal edilen eşya gümrük ve damga vergisinden istisna edildi.
ÜRETİM VE AR-GE TEŞVİKLERİ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı 2014-2015 Proje - 204 Toplam Ödenen 15 Milyar 256 Milyon TL Desteklenen Sektör Başvuruları Makine ve Ekipman İmalatı 43 Kimyasalların Ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı 24 Elektrikli Teçhizat İmalatı 23 Tıbbi ve Dişçilik İle İlgili Araç ve Gereçlerin İmalatı - 3
ÜRETİM VE AR-GE TEŞVİKLERİ KOSGEB ARGE, İNOVASYON VE ENDÜSTRİYEL UYGULAMA DESTEK PROGRAMI Proje Esaslı, 1,5 Milyon TL Üst Limit, %75 Destek TEKNOPAZAR-TEKNOLOJİK ÜRÜN TANITIM VE PAZARLAMA DESTEK PROGRAMI Yurtiçinde 50 Bin TL, Yurt dışında 100 Bin TL Toplam 150 Bin TL %100 Toplam Destek: 25 Milyon 263 Bin TL
TÜBİTAK ÜRETİM VE AR-GE TEŞVİKLERİ 1512 - Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı (BiGG) 1301 - Bilimsel ve Tekn. İşblğ. Ağları ve Platf. Kurma Girişimi Proj. (İŞBAP) 1501 - TÜBİTAK Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı 1507 - TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı 1511 - TÜBİTAK Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik P. D. P. 1515 - Öncül Ar-Ge Laboratuvarları Destekleme Programı 1505 - Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı 1513 - Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı
ÜRETİM VE İNOVASYON / Tıbbi Cihaz Sorunlar/Çözüm Önerileri o Ekonomik Sürdürülebilirlik o Uzun Vadeli Geri Ödemeler o Zorunlu İstihdam o Eşit Olmayan Rekabet Ortamı o Hammadde Girdilerinin Artması Firmalarımızı Ar-Ge faaliyetleri yapma yerine mevcut ekonomik durumlarını korumaya yöneltiyor.
ÜRETİM VE İNOVASYON / Tıbbi Cihaz Sorunlar/Çözüm Önerileri o Pazar Dinamikleri o o o Yurt Dışı Firmaların Türkiye Pazarına Kolay Erişimi Kamunun En Ucuzu Alma Politikası Toplu ve Büyük Ölçekli Alımlar İç pazara güvensizlik oluşturmakta, bu da yeni ürün geliştirme faaliyetlerini sekteye uğratmaktadır.
DEĞERLENDİRME o Ödemelerini yıllar geçtikçe daha geç alan firmalar, ekonomik sürdürülebilirlik konusunda zor bir dönemden geçmekte, ürettikleri ürünleri iç pazara arzında ise büyük sıkıntı çekmektedir. Bu durum Ar-Ge faaliyetlerinin ve inovatif üretimin önünde önemli sorun oluşturmaktadır. o Sağlık harcamaları yıllara göre önemli artışlar gösterirken yerli tıbbi cihaz sektöründe ekonomik anlamda geriye gidiş, üzerinde önemle durulması gereken bir husustur.
DEĞERLENDİRME o o Tıbbi cihaz da ihtiyacımızın % 85 i ithalatla karşılanmaktadır. Tıbbi cihaz firmalarının ekonomik anlamda geleceği görememeleri Ar-Ge faaliyetlerine sekte vurmakta, inovatif üretimin önünde engel teşkil etmekte, ithal ikamesi yapılamamaktadır. Serbest bölgelerin, teknoloji geliştirme bölgelerinin kurulması, özellikle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının üretim ve Ar-Ge ye verdiği desteklerin anlamlı şekilde artması, bakanlığın üretim konusu üzerinde ciddiyetle durması ilerisi için umut verici gelişmelerdir.
Teşekkürler Mustafa DAŞCI baskan@tuder.org.tr