Beklenmeyen bir anda, plan dışı gelişen, yaralanma ya da ölüm ile birlikte maddi zarara da neden olan durum

ancak

Çoğu durumda önceden görülebilecek ya da önlenebilecek ve böylece kaçınılabilece k olaylardır.

Dünyada trafik kazaları yaralanmaya neden kazalar arasında birinci En fazla genç ve genç erişkin nüfus üzeride etkili Hafta sonu ve hafta başı, Sabah saat 07-09, Öğleden sonra saat 16-17 kaza riskinin artmakat Saat 02 04 arası ölüm riskinin artmakta ve otobüs kazalarında en çok ölümün bu saatlerde olmaktadır.

Cep telefonu ile konuşma trafikte kaza riskini % 400 artırıyor Cep telefonuyla konuşulurken her 3 dakikada bir trafik ikaz işaretinin dikkatten kaçtığını Ülkemizdeki trafik kazasından ölümlerin % 80'inin ilk bir saat içinde ilk yardım yapılmadığı için kan kaybından olduğunu 2 saatte bir ortalama 10 kurban verdiğimizi yılda 5 bin kişinin sakat kaldığını Herkesin yaşamı boyunca kaza geçirme riskinin % 30 olduğunu Alkollü, aç, yorgun ve dikkati etkileyen ilaç alımı durumlarında araç kullanılmaması gerektiğini Dikkat, algı ve refleks aktiviteyi etkileyen hastalıklarda araç kullanılmaması gerektiğini

Ne yapmalıyız

Çoğu kazazede( yaklaşık %80), bilinçsizce araçtan çıkartılma ve karga tulumba taşınarak hastaneye götürülme sırasında yaşamını yitirmekte ya da sakat kalmaktadır.

İlkyardım eğitiminiz yoksa olay yerinde yardım ekipleri gelinceye kadar gereksiz ve zarar verebilecek müdahaleleri önlemeniz bile en önemli yaşam kurtarıcı uygulama olacaktır.

Herkesin bilmesi gereken Ayrıntılı bilgi gerektirmeyip mutlaka uygulamaya gereksinim duyan Gerektiğinde ne kadar önemli olduğu anlaşılan yaşam kurtarıcı uygulamalar bütünü olup

sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi ya da kişilerdir.

yaşamsal tehlikeyi ortadan kaldırmak, Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak Hasta / yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek İyileştirmeyi kolaylaştırmak

K Koruma :Güvenli Bir Çevre!!! B Bildirme: 112 K Kurtarma

Hasta ya da yaralının güvenliğinin sağlanması Hasta / yaralıların durumunu değerlendirmek (ABC) Öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek Mümkünse kaza yerinin belirlenmesi Paniğin önlenerek kalabalığın dağıtılması Yardımcı olacak kişileri organize etmek

Sakin, hızlı, gerektiği kadar müdahale Acil tıbbi yardım istemek(112) Bilinç kapalı ise yiyecek-içecek vermemek Solunumu desteklemek Kanamayı durdurmak Şoku önlemek Kırıklara yerinde müdahale etmek Bilmediğiniz durumlar karşısında ısrarcı olmamak

Olay Yerinin Değerlendirilmesi Güvenliğinin Sağlanması İletişim Müdahale

Olay yeri (yer, numarası, cadde adı,vs)? Telefon numarası? Olay nedir? (kalp krizi, trafik kazası, vs) Hasta sayısı? Hastaların durumu? Siz ne yaptınız? Gerekliyse diğer bilgiler.

Ek kazalara zemin hazırlanmamalı. Kendi güvenliğinizle birlikte kazazedenin güvenliğinin sağlanmalı Trafik kazasına müdahale ederken aracı güvenli bir yerde durdurup ve uyarı ışıkları yakılmalı Mümkünse dikkat çekici giysi ile olay yerine yaklaşılmalı Trafik uyarı işaretlerinin yerleştirilmesi

Kazaya uğrayan araç mümkünse yolun dışına ve güvenli bir alana alınmalı, Kontağı kapatılmalı, el freni çekilmeli, Araç LPG li ise aracın bagajında bulunan tüpün vanası kapatılmalıdır. Olay yeri yeterince görünebilir biçimde işaretlenmelidir.. Üçgen reflektörler kullanılmalıdır. Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır. Olay yerinde sigara içilmemelidir

kazazedeye boyunluk takmak yangın tehlikesi yoksa mümkünse kıpırdatmamak trafik kazası nasıl olursa olsun hemen kazazedeye boyunluk takmak Boyunluk, otomobilde bulundurulması gereken en önemli gereçlerden biridir. Sadece boyunluk takmak ve bilinçsizce taşınmaya engellemek yaşam şansının artmasına katkıda bulunacaktır.

Olay yeri (yer, numarası, cadde adı,vs)? Telefon numarası? Olay nedir? (kalp krizi, trafik kazası, vs) Hasta sayısı? Hastaların durumu? Siz ne yaptınız? Gerekliyse diğer bilgiler.

Bilinç düzeyi Havayolunun açıklığı / yeterliliği Solunum varlığı ve niteliği Dolaşım durumu

Hasta/yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapmak Hasta ya da yaralının rahat nefes almasını sağlamak Hasta/yaralının korku ve endişelerini gidermek Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek Hasta ya da yaralıyı sıcak tutmak, Sıkı giysileri gevşetmek Hasta ya da yaralıyı ayrıntılı olarak incelemek- muayene etmek Durumunun ağırlaşmasını önlemek için gerekli müdahalelerde bulunmak

Kazazede baygın ancak yeterli solunumu var- soluk alıp verebiliyor Ya da bilinci açık ise En uygun pozisyon= bekleme pozisyonu sağlanmalıdır.

ambulans gelene kadar bu pozisyonda bekletilmeli ancak kısa zaman aralıkları içinde nefes alıp verişi ve nabız kontrol edilmeli

Eğer omurilik yaralanması olasılığı varsa hastayı kesinlikle kıpırdatmamalı ve bekleme pozisyonuna getirmeye çalışmamalıyız.

kanama olan bölgeye bası Kanama bölgesi yukarı kaldırılır (gögüs seviyesinin üzeri). Turnike önerilmez. (özel durumlar hariç) Uzuv kopması Birden fazla yaralı varsa Elastik bandajla sıkı sargı

Bilinç açık ise sözel iletişim kurumalı Böylece bilinç açıklığı sürekli kontrol edilebilir Yararlı olabilecek gerekli bilgiler alınabilir Özellikle yakınmasının olduğu alanlar belirlenebilir. Sorulara yanıtlarda mantıksızlaşma durumunda beyin zedelenmesi olabileceği düşünülmeli.

Konuşma çabaları sonuçsuz ise mutlaka yaşamsal fonksiyonları hızla değerlendirilmeli Nefes alıp veriyor mu? Gögüs kafesi kalkıp iniyor mu? Cilt rengi nasıl Ağrılı uyarana tepki var mı Gözbebeği hareketleri değerlendirilmeli Işığa tepki veriyorsa (büyüyüp-küçülme)henüz beyin zedelenmesi yok denilebilir. Morfin, alkol ve gözbebeğini etkileyen ilaç kullanımı olabileceği akılda bulundurulmalı

Göğüs kafesi hareket etmiyor Hava yolu açıklığı boyun omurları korunarak baş geri çene yukarı manevrası ile sağlanmalı ( boyunluk ya da bu işi yapabilen düzenek oluşturulması) Görünen yabancı cisim varsa alınması (bilinç kapalı olmak kaydı ile) Bak dinle hisset yötemi ile nefes alıp almadığı kontrolü

Şah damarından bakılmalı Ancak sağlık personeli olmayan ilkyardımcıların bakması önerilmiyor.

Normalde tırnak üzerine basıp bıraktığınızda en çok 2 sn de beyazlaşıp kızarma görülür. Dolaşım sorunu varsa bu süre uzar.

Suni solunum Kalp masajı

İlkyardım eğitimi yok ise bundan sonra müdahale yapılmamalıdır.

Ağızdan ağıza solunum 2 soluk ver Her biri 1.5 sn.

Tekrar normal bir nefes alınmalı, toplam iki olacak şekilde etkili solunum yaptırılmalıdır. 30:2 oranında göğüs kompresyonu kurtarıcı soluk uygulaması yapılmalıdır

Bir elinizi hastanın göğüs kafesinin ortasına yerleştiriniz.

Diğer elinizi bu elinizin üstüne koyunuz.

Parmaklarınızı kenetleyiniz ve hastanın kaburgalarına temas etmeyecek şekilde yerleştiriniz.

Kollar dik olacak şekilde, kazazedenin göğüs duvarının üstünde 3,5-5cm arkaya doğru basılmalıdır.