MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2018 yılı II. Dönem) GSYH Büyüme Hızı (%) (2018 yılı I. Dönem) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Temmuz 2018) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Eylül 2018) TÜFE % (Eylül 2018) ÜFE % (Eylül 2018) İşsizlik Oranı % (2018 Haziran) Kaynak: TÜİK, TCMB (*) : Orta Vadeli Program Yılsonu Gerçekleşme tahmini 2014 2015 2016 2017 2018 2018* 799,3 719,6 856,7 851,0 204,2 923 3,0 4,0 3,2 7,4 5,2 5,5 0,4 0,7-0,2 0,9 +3,5-74,6 75,8 76,5 79,0 76,2-8,17 8,81 8,53 11,92 6,3 7,0 6,36 5,71 9,94 15,47 10,9-9,0 10,3 10,9 10,9 10,2 10,5 TÜİK ve TCMB Verilerine göre, 2018 yılı II. Dönem GSYH değeri 204,2 milyon dolar olurken, GSYH Büyüme Hızı % 5,2 oranında artmıştır. Sanayi Üretim Endeksi, Temmuz 2018 de bir önceki aya göre %+3,5 oranında artış göstermiştir. Kapasite Kullanım Oranı Eylül 2018 ayında %76,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2018 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre TÜFE de %+6,3 artış, ÜFE de %+10,9 artış gerçekleşmiştir. İşsizlik Oranı 2018 yılı Haziran ayında %10,2 ye yükselmiştir. 1
DÖVİZ KURLARINDAKİ DEĞİŞİM (EYLÜL 2018) Sayı: 22 8 7 6 6,9505 5,9902 5 4 3 2 1 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 1,1603 USD EURO EURO/USD Kaynak: TCMB 2000-2017 yılları arasındaki döviz kurları incelendiğinde, USD nin 2002 yılından itibaren düşüş trendine girdiği, 2011 yılından itibaren tekrar bir yükseliş trendine girdiği ve 2017 yılında son yılların en yüksek değerine ulaştığı görülmektedir. 2018 yılı Ağustos ayında en yüksek değere ulaşmıştır. EURO 2018 yılı Eylül ayında son yılların en yüksek değerine ulaşmıştır. 2
TÜRKİYE GENELİ DIŞ TİCARET VERİLERİ (OCAK-AĞUSTOS 2018*) milyar dolar 400 399,7 351 341,2 390,7 300 200 157,6 143,8 142,6 157,0 108,6 242,1 207,2 233,7 198,6 157,8 266,4 100 0-100 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi -63,3-56 -49,2-84,5-76,7 2014 2015 2016 2017 Ocak-Ağustos 2018 Kaynak: TÜİK TÜİK verilerine göre, Ocak-Ağustos 2018 döneminde ihracat 108,6 milyar dolar, ithalat 157,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi 266,4 milyar dolar, dış ticaret dengesi -49,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Türkiye Geneli ithalat verilerine sadece TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Ağustos 2018 dönemine ait veriler yer almaktadır.) 3
TÜRKİYE GENELİ ÜLKE BAZINDA İHRACAT (OCAK-EYLÜL 2018) (İlk 10 Ülke, milyar $) 12,0 10,8 11,8 10,0 8,0 6,0 6,8 8,1 7,0 6,0 6,0 5,9 6,1 5,8 5,5 5,3 4,6 4,7 4,0 3,5 2,6 2,9 2,8 2,2 2,4 2,0 - ALMANYA BİRLEŞİK KRALLIK İTALYA BİRLEŞİK DEVLETLER İSPANYA FRANSA IRAK HOLLANDA ROMANYA İSRAİL Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül 2018 Kaynak: TİM Ülkeler Bazında 2018 yılı Ocak-Eylül dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Almanya pazarı 11,8 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer alırken, Almanya yı sırasıyla 8,1 milyar dolar ile Birleşik Krallık pazarı, 7 milyar dolar ile İtalya pazarı, 5,9 milyar dolar ile Birleşik Devletler ve 5,8 milyar dolar ile İspanya pazarı izlemektedir. 4
TÜRKİYE GENELİ SEKTÖREL BAZDA İHRACAT (OCAK-EYLÜL 2018) (İlk 10 Sektör, milyar $) 25,0 20,0 23,4 20,8 15,0 10,0 5,0 12,6 13,3 11,8 12,8 11,0 8,2 7,4 8,2 5,9 6,3 4,9 6,0 4,4 5,3 4,7 4,8 3,2 3,6 0,0 Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül 2018 Kaynak: TİM Sektörel Bazda 2018 yılı Ocak-Eylül dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi 23,4 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer almaktadır. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, Hazırgiyim ve Konfeksiyon, Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Çelik, Elektrik Elektronik ve Hizmet ile Tekstil ve Hammaddeleri Sektörleri izlemektedir. 5
UİB İHRACAT VERİLERİ (OCAK-EYLÜL 2018) SEKTÖRLER Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül 2018 DEĞİŞİM % 2018 PAYI % OTOMOTİV ENDÜSTRİSİ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ 18.598.669.456 21.146.825.871 14% 87% TEKSTİL VE HAMMADDELERİ 857.121.445 944.039.863 10% 4% HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON 415.472.517 487.522.009 17% 2% MEYVE SEBZE MAMULLERİ 115.750.220 127.717.866 10% 0,5% YAŞ MEYVE VE SEBZE 89.667.401 103.318.555 15% 0,4% DİĞER BİRLİKLER 1.228.454.342 1.546.692.562 26% 6% GENEL TOPLAM 21.305.135.381 24.356.116.725 14% 100% Kaynak: UİB UİB ihracatı 2018 yılı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %+14 artışla 24,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılı Ocak-Eylül döneminde en çok Otomotiv Endüstrisi ihracatı gerçekleşmiş olup, sektörün UİB ihracatından aldığı pay %87 olmuştur. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, %4 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri, %2 pay ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon, %0,5 pay ile Meyve Sebze Mamulleri ve %0,4 pay ile Yaş Meyve ve Sebze sektörleri izlemektedir. 6
TÜRKİYE GENELİ İLLER BAZINDA İHRACAT (OCAK-EYLÜL 2018) (milyar $) 60,0 50,0 45,6 52,9 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 10,3 9,2 10,3 10,2 7,2 6,3 5,5 5,0 4,7 4,8 3,8 4,1 3,1 2,7 2,2 2,5 1,7 2,0 Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül 2018 Kaynak: TİM Türkiye Genelinde 2018 yılı Ocak-Eylül döneminde en çok ihracat yapan il 52,9 milyar dolar ihracat ile İstanbul olmuştur. İstanbul u sırasıyla, 10,3 milyar dolar ile Kocaeli; 10,2 milyar dolar Bursa ile 7,2 milyar dolar ihracat ile İzmir ve 5,5 milyar dolar ihracat ile Ankara izlemiştir. 7
BURSA İLİ DIŞ TİCARET VERİLERİ /(OCAK-AĞUSTOS 2018*) milyar dolar 20 15 10 9,7 10,5 8,6 7,5 8 8,7 9,1 6 19,6 18,4 16,6 13,5 5 0 0,6 1 1,4 1,5 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2015 2016 2017 Ocak-Ağustos 2018 Kaynak: TÜİK Ocak-Ağustos 2018 döneminde Bursa ihracatı 7,5 milyar dolar, ithalat 6 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve dış ticaret hacmi 13,5 milyar dolar, dış ticaret dengesi 1,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Bursa İli ithalat verilerine TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Ağustos 2018 dönemine ait veriler yer almaktadır.) 8
BURSA ÜLKE BAZINDA İHRACAT VERİLERİ (OCAK-EYLÜL 2018) (1000 $) ÜLKELER Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül 2018 DEĞİŞİM 2018 PAYI % BELÇİKA 191.441 225.836 ALMANYA 1.535.762 1.509.718-2% 15% İTALYA 1.447.861 1.329.015-8% 13% FRANSA 1.008.538 812.971-19% 8% İSPANYA 654.520 648.595-1% 6% POLONYA FAS BİRLEŞİK KRALLIK 275.830 304.557 333.462 247.897 358.363 528.550 BİRLEŞİK DEVLETLER 577.845 600.213 4% 6% ROMANYA 450.097 573.250 27% 6% ROMANYA BİRLEŞİK DEVLETLER 573.250 450.097 600.213 577.845 Ocak-Eylül 2018 Ocak-Eylül 2017 BİRLEŞİK KRALLIK 528.550 358.363-32% 4% FAS 247.897 333.462 35% 3% POLONYA 304.557 275.830-9% 3% BELÇİKA 225.836 191.441-15% 2% İSPANYA FRANSA İTALYA 648.595 654.520 812.971 1.008.538 1.329.015 1.447.861 DİĞER 3.332.772 3.532.938 6% 35% ALMANYA 1.509.718 1.535.762 GENEL TOPLAM 10.314.235 10.165.797-1% 100% 0 1.000.000 2.000.000 Kaynak: TİM 9
BURSA SEKTÖREL BAZDA İHRACAT VERİLERİ (OCAK-EYLÜL 2018) (1000 $) SEKTÖRLER OCAK-EYLÜL 2017 2018 DEĞ. 2018 Payı % Otomotiv Endüstrisi 6.537.356 5.763.396-12% 57% Tekstil ve Hammaddeleri 717.591 796.314 11% 8% Çelik 570.188 635.331 11% 6% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 480.725 555.831 16% 5% Makine ve Aksamları 450.963 564.239 25% 6% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 308.476 401.462 30% 4% Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 303.508 375.226 24% 4% Demir ve Demir Dışı Metaller 252.002 313.183 24% 3% İklimlendirme Sanayii 186.317 244.119 31% 2% Elektrik Elektronik ve Hizmet 114.013 108.043-5% 1% Diğer 393.094 408.653 4% 4% GENEL TOPLAM 10.314.235 10.165.797-1% 100% Kaynak TİM Sektörel bazda 2018 yılı Ocak-Eylül döneminde Bursa ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi sektörünün %57 ile en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Bu dönemde Otomotiv Endüstrisi ihracatı %-12 oranında düşüşle 5,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv Endüstrisi sektörünü sırasıyla, %8 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri sektörü, %6 pay ile Çelik ve Makine ve Aksamları, %5 ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon sektörü izlemektedir. 10
5% 6% 6% 4% 8% 4% 3% 2% 1% 57% Otomotiv Endüstrisi Tekstil ve Hammaddeleri Çelik Hazırgiyim ve Konfeksiyon Makine ve Aksamları Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller İklimlendirme Sanayii Elektrik Elektronik ve Hizmet 11
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) (OCAK-EYLÜL 2017/18) SEKTÖRLER TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 2017 2018 2017 2018 2017 2018 Otomotiv Endüstrisi 6,87 7,34 7,70 8,28 7,81 8,55 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 15,06 14,91 12,91 14,52 16,02 17,22 Tekstil ve Hammaddeleri 4,38 4,38 8,35 8,70 9,42 9,91 Yaş Meyve Sebze 0,58 0,56 2,08 1,67 2,81 2,13 Meyve Sebze Mamulleri 0,85 0,90 0,76 0,81 0,74 0,75 TOPLAM 1,25 1,31 4,37 4,56 3,47 3,40 12
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) / (OCAK-EYLÜL 2018) 20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 8,28 8,55 7,34 Otomotiv Endüstrisi 14,9114,52 17,22 Hazırgiyim ve Konfeksiyon TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 4,38 8,70 9,91 Tekstil ve Hammaddeleri 1,67 2,13 0,56 0,90 0,81 Yaş Meyve ve Sebze 0,75 Meyve Sebze Mamulleri YASAL UYARI; Bu rapor Birliğimiz uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Birliğimiz hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Birliğimizin yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 13