KÜNYE. Koleksiyon: Demet - Cengiz ÇETİNDOĞAN. Sergi Küratörleri ve Katalog Hazırlık Yrd. Doç. Dr. Hüseyin GÜNDÜZ Prof. Dr.

Benzer belgeler
Estetik kurallara bağlı kalınarak ölçülü ve güzel yazı


Osmanlı dan Günümüze Kur an Ve Hüsn-İ Hat Sempozyumu Kasım 2013, Amasya

Hüsn-i Hat yazı çeşitleri - İlyas Uçar - Ebû Rudeyha - Evvâh - Kişisel Bilgi Sitesi

ZER-EFŞAN. İSMEK ÖĞRETMEN ve ÖĞRENCİLERİ TEZHİP SERGİSİ NİSAN 2016 / EMİNÖNÜ HÜNKAR KASRI SERGİ ALANI

HAT SANATINDAN ENSTANTANELER İSMEK HÜSN-İ HAT HOCALARI KARMA SERGİSİ

Resim 114- Hattat Hâmid Aytaç hattýyla sülüs nesih bir kýt a. (Tezhib: Fatma Özçay) 108

Prof. Dr. FARUK TAŞKALE

OSMANLI YAPILARINDA. Kaynak: Sitare Turan Bakır, İznik

OSMANLI TÜRKÇESİ. Hafta 1. Yrd. Doç. Dr. Mehmet MEMİŞ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ

Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Camilerden Türk Vakfı Hat Sanatları Müzesine Gelen Hat Eserleri

III. MİLLETLER ARASI TÜRKOLOJİ KONGRESİ Y A Z M A ESERLERDE SERGİSİ. 24 Eylül - 5 Ekim 1979 SÜLEYMANİYE KÜTÜPHANESİ.

Kur'an-ı Kerimde tevafuk mucizesi Kainatta tesadüf yok, tevafuk vardır

Sakıp Sabancı Müzesi Sakıp Sabancı Cad. No:42 Emirgan İstanbul

FIRÇADAKİ ÇİÇEKLER İSMEK TEZHİP ÖĞRETMENLERİ KARMA SERGİSİ

KURAN I KERİMİN İÇ DÜZENİ

İSMEK İN USTALARI DURUŞ İSMEK USTA ÖĞRETİCİLERİ EBRU, MİNYATÜR VE TEZHİP SERGİSİ

PT/Mo SA/Tu ÇA/We PE/Th CU/Fr CT/Sa PA/Su

KONYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ II. ULUSLARARASI İSLÂM SANATLARI YARIŞMASI

T.C. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığı Eğitim Müdürlüğü

İSMEK İN USTALARI SANATA ADANMIŞ BİR ÖMÜR ETEM ÇALIŞKAN ETEM ÇALIŞKAN KALİGRAFİ SERGİSİ

ANADOLU İMAM HATİP LİSELERİ HÜSN-İ HAT. YAZARLAR Mehmet Arif VURAL Aziz TEKİNER Murat KARİPÇİN Ümmühan GÜNER

9. Uluslararası Halil İbrahim Buluşmaları Kapsamında Gerçekleştirilecek. Ulusal Hüsn-i Hat Yarışması

Servet BASOL 1

Hz. Mevlânâ nın 741. Vuslat Yıldönümü Anısına... Aşk İle... GELENEKSEL TÜRK SANATLARINDA

TILSIMLI GÖMLEKLER VE TAKILAR

5. SINIF DİN KÜLTÜRÜ ve AHLAK BİLGİSİ

İSMEK İN USTALARI SANATIMIZ YAŞAMIMIZ İSMEK MİNYATÜR SANATÇILARI SERGİSİ

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır.

İSMEK İN USTALARI LÂLE AÇAN VARAKLAR İSMEK ÖĞRETMENLERİ LÂLE EBRULARI SERGİSİ

Hilye-i Şerîfeler Sergisi

KÖYÜMÜZ AİLE LİSTESİ AKGÜL A Y K A N A T KAMİL AYKANAT A S M A G Ü L A Y C I L KENAN ATLAS CEMAL ATLAS ALİ AKTEN MEHMET AKTEN

İLÂHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ

LALE BAHÇELİ SOKAKLAR

GÖRSEL SANATLAR. Mehmet KURTBOĞAN

1. İnanç, 2. İbadet, 3. Ahlak, 4. Kıssalar

Necmi ATİK. Çaybaşı Mah. Ali Çetinkaya Cad. Doğu Apt. No:62/5 Muratpaşa ANTALYA

TAKVA AYI RAMAZAN TAKVA AYI RAMAZAN. Rahman ve Rahim Allah ın Adıyla

FOSSATİ'NİN "AYASOFYA" ALBÜMÜ

İSMEK İN USTALARI BİLLURDAN DAMLALAR SERAP BOSTANCI TULUK VE ÖĞRENCİLERİ TEZHİP SERGİSİ

Necip Fazıl ın Yaşamındaki Düşünce Labirentleri - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

Tombstone Inscrıptıon of Osman Hulûsi Pasha from Siverek

VAKT-İ BAHAR ŞEYDA ÖZDEM ve ÖĞRENCİLERİ EBRU SERGİSİ

TARİHİN IŞIĞINDA SANATSAL BİR DOKUNUŞ

YAHYA SOFÎ NİN İSTANBUL FATİH CAMİİ PENCERE ALINLIKLARINDAKİ FATİHA SÛRESİ

Medresetü l Hattâtîn Yüz Yaşında M.Uğur Derman, İstanbul, Kubbealtı Neşriyat, Mayıs 2015, 224 sayfa, ISBN:

KÂBE VARAK YALDIZ + LAK ST-D001 KÂBE

LEVENT KUM VE KURSİYERLERİ ÇİNİ SERGİSİ

FUAT SEZGİN VE İSLÂMÎ İLİMLER

SELANİK HORTACI CAMİSİ

ġevkġ EFENDĠ ve HASAN RIZA EFENDĠ SÜLÜS-NESĠH MURAKKAʻLARININ MUKAYESESĠ

OSMANLI DAN ALTIN DOKUNUŞLAR HÜLYA DÖNMEZ TEZHİP VE MİNYATÜR SERGİSİ

İSLÂM TARİHİ VE SANATLARI BÖLÜMÜ. Yrd. Doç. Dr. Ömer SABUNCU İslâm Tarihi Anabilim Dalı

İçindekiler. Giriş Konu ve Kaynaklar 13 I. Konu 15 II. Kaynaklar 19

6. DİYANET İŞLERİ REİSİ HASAN HÜSNÜ ERDEM SEMPOZYUMU

Balım Sultan. Kendisinden önceki ve sonraki Postnişin'ler sırası ile ; YUSUF BALA BABA EFENDİ MAHMUT BABA EFENDİ İSKENDER BABA EFENDİ

SANAT VE TASARIM HÜSN-İ HAT MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

İLAHİYAT 3. SINIF - 1. ÖĞRETİM DERS ADI ÖĞRETİM ELEMANI BÖLÜM SINIF ÖĞRETİM GRUP FARSÇA I DOÇ. DR. DOĞAN KAPLAN İLAHİYAT HADİS TENKİDİ PROF.

M. Sinan Adalı. İllustrasyonlar: Sevgi İçigen. yayın no: 114 NASIL MÜSLÜMAN OLDULAR? / 2

TİN SURESİ. Rahman ve Rahim Olan Allah ın Adıyla TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ TİN SURESİ. 3 Bu güvenli belde şahittir;

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ

Deniz Esemenli ile Üsküdar Turu 27 Ekim 2013, Pazar

Tel: / e-posta:

BİN YILLAR BOYU AZİZ İSTANBUL

YETİŞKİN ve ÇOCUKLAR İÇİN YAZ DÖNEMİ SANAT KURSLARI. Kayıt Başlangıç

13 MAYIS 2016 CUMA OSMANCIK BELEDİYESİ KÜLTÜR SALONU Çorum-Osmancık İlçesine Hareket AÇILIŞ KONUŞMALARI

13 MAYIS 2016 CUMA OSMANCIK BELEDİYESİ KÜLTÜR SALONU Çorum-Osmancık İlçesine Hareket AÇILIŞ KONUŞMALARI

- 1 - Hz. Bahaullah-ın hicri yılı olarak mübarek doğumu 1233 suudu ise 1309 mübarek yaşı 76 yıldır.

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. Yayın Kataloğu

BALAT TA İTALYA RÜZGARI ANGELO DAN MUHTEŞEM SANAT

İSMEK İN USTALARI GÜZEL YAZI İSMEK BAĞLARBAŞI TÜRK İSLAM SANATLARI İHTİSAS MERKEZİ KALİGRAFİ BRANŞI ÖĞRETMEN VE KURSİYERLERİ SERGİSİ

Bin Yıllık Vakıf Medeniyeti ve Vakıfların Eğitimdeki Yeri Sempozyumu

Mehmet Yıldırım. istanbul Ticaret Odası olarak bir yandan ekonomik alanda sorumluluklarımızı yerine

10. SINIF TARİH DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

RESTORASYON ÇALIŞMALARI

ÖZGEÇMİŞ. 2 Ünvanı : Prof.Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

GİRİŞ. İstanbul Gençlik Festivali olarak,

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

Ana Stratejimiz Milletimizle Gönül Bağımızdır BÜLTEN İSTANBUL B İ L G. İ NOTU FİLİSTİN MESELESİ 12 de İÇİN 3 HEDEFİMİZ, 3 DE ÖDEVİMİZ VAR 3 te

SEMPOZYUM DAVETİYESİ ve PROGRAMI

3. AHMET ÇEŞMESİ (İSTANBUL - SULTANAHMET MEYDANI)

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Arşivcilik İstanbul Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

ÇANAKKALE ŞEHİTLERİMİZİN AZİZ HATIRASINA

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ KLASİK TÜRK BEZEME SANATLARI ATÖLYESİ

İnönü Üniversitesi Fırat Üniversitesi Siirt Üniversitesi Ardahan Üniversitesi - Milli Eğitim Bakanlığı ‘Değerler Eğitimi’ Milli ve Manevi Değerlerimiz by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer


HATTATI İSTANBUL UN DR. SÜLEYMAN BERK İSTANBUL UN YÜZLERİ 00

KUR AN ve SAHÂBE SEMPOZYUMU

tarafından yazıldı. Pazartesi, 13 Ağustos :33 - Son Güncelleme Pazartesi, 13 Ağustos :52

03-05 Ekim / October Yrd. Doç. Dr. Mehmet YAZICI

İlim gıda gibidir. Ona her zaman ihtiyaç vardır. Faydası da herkesedir.

50 MİMARİ I TAHİR AĞA TEKKESİ TAHİR AĞA TEKKESİ. Yazı ve Fotoğraf: İsmail Büyükseçgin /

Devrim Erbil Ressam, Profesör, Devlet Sanatçısı

İstanbul, Açıkhava Hat Müzesi

Meselâ; Kur an Mekke de nâzil oldu. Kahire de okundu. Đstanbul da yazıldı. sözü meşhur olmuştur.

AKS-I LALE İSMEK ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLERİ TEZHİP SERGİSİ

TÜRK VE İSLÂM ESERLERİ MÜZESİ KUR ÂN KOLEKSİYONUNDAN NÂDİR BİR MUSHAF: HATTAT ŞEYH HAMDULLAH EFENDİ NİN 350 YIL SONRA TAMAMLANAN MUSHAFI *

SARAY-I HÜMAYUN NAKKAŞHANESİ

Şefkat Sarayları İSMEK BAĞLARBAŞI TÜRK İSLAM SANATLARI İHTİSAS MERKEZİ ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLERİ SERAMİK SERGİSİ

Transkript:

KÜNYE Koleksiyon: Demet - Cengiz ÇETİNDOĞAN Sergi Küratörleri ve Katalog Hazırlık Yrd. Doç. Dr. Hüseyin GÜNDÜZ Prof. Dr. Faruk TAŞKALE Sergi Yöneticisi: İrem KONUKCU Grafik Tasarım: Murat BOYRAZ Bu kataloğun tüm hakları saklıdır. DEMSA Group a aittir. Katalogda yer alan tüm görseller ve metinler izin almaksızın herhangi bir şekilde tamamen ve kısmen çoğaltma yayma işlemi, temsil veya iletim konusu edilemez. 24 Ocak 2017

ÖNSÖZ TÜRK HAT SANATI Kişiler arasında yazılı iletişim ihtiyacından doğan yazı, insanlar ve toplumlar geliştikçe estetik değerler kazanarak bir sanat haline gelmiştir. Günümüzde hiç kuşkusuz resim, heykel gibi görsel sanatların yanında yazı sanatı da yerini almıştır. Yazı sanatları içerisinde estetik değerlere sahip, belirli ölçüleri olan ve tasarıma en uygun yazı Arap yazısından gelişmiş olan Türk Hat Sanatıdır. Estetik kurallara bağlı kalınarak ölçülü ve güzel yazı yazma sanatı olan hüsn-i hat, dünya sanat tarihinde önemli bir yere sahiptir ve yüzyıllar boyu gelişimini sürdürerek günümüze kadar gelmiştir. İslâm yazısının ilki, dik ve köşeli, kûfî adı verilen yazıdır. Kûfî yazının birçok çeşidi vardır ve Kur ân-ı Kerîm in yazılmasında çokça kullanılmıştır. Kûfî yazısı Selçuklu yapılarının vazgeçilmez bir unsurudur. Sülüs ve nesih yazılarının mucidi olarak bilinen İbn Mukle (ö.940), koyduğu kuralla yazının tekamülüne katkıda bulunmuştur. Hat sanatı, İbn Mukle ile birlikte X.yüzyılın başlarında, kural ve kaideleri belirlenmiş bir sanat özelliği kazanmıştır. İbn Mukle yazının kaidelerini tesbit için üç esas kabul etmiştir. Bunlardan birincisi nokta, ikincisi daire, üçüncüsü elif tir. Nokta harflerin uzunluk ve derinliklerini,daire dairevi harflerin dönüşlerini, elif harfi de dikey harflerin uzunluklarını göstermek için kullanılmıştır. İbnü ül Bevvâb (ö. 1022), İbn Mukle nin hattını inceleyerek geliştirmiş ve güzelleştirmiştir. Sülüs ve nesih yazılarının yanı sıra muhakkak, reyhânî, tevkî ve rıkâ yazı çeşitleri de geliştirilerek aklâm-ı sitte (altı kalem) oluşturuldu. aklâm- ı sitte, İslam yazılarının temelini oluşturur. Kamış kalemin ucunu ilk kez eğri kesen Yâqut-el Musta sımî (ö. 1298), yazı tarihinde önemli bir isimdir ve aklâm-ı sitte nin terakki ettiricisi olarak kabul edilir. Hat sanatında gelişme, Osmanlı toplumunda ortaya çıkmış ve Türk sanatkârların eliyle yeni boyutlar kazanmıştır. Hat sanatının kıblesi olarak kabul edilen Şeyh Hamdullah (1429-1520), aklâm-sitte de büyük değişiklikler yaparak, bu yazıları Türk beğeni ve anlayışına göre yeniden düzenlemiştir. Şeyh Hamdullah, aklâm-ı sitte de klasik Türk ekolünün kurucusudur. Şeyh Hamdullah ın çağdaşı sayılan Ahmed Karahisârî (ö.1556), klasik çizgideki başarısının yanısıra yeni ve farklı denemeleriyle Türk hat sanatında önemli bir yere sahiptir. XVII. yüzyılda Şeyh ekolünü geliştiren Hâfız Osman (1642-1698) ile nesih ve sülüs yazıları tekamülün zirvesine ulaşmıştır. Hâfız Osman ın kendisine has şivesiyle yazdığı Kur ân- Kerîm ler tüm İslam ülkelerine itibar görmüştür. Hz. Muhammed in kutsal vasıflarını anlatan hilye-i şerîfelerin yüzyıllar boyunca benimsenen klasik grafik tasarımını da ilk kez Hâfız Osman geliştirmiştir. İslâm Dininde kutsal kişilerin resimlerinin yapılmasına sıcak bakılmamış ve hiçbir sanatkâr birkaç minyatür dışında Hz. Peygamber in resmini yapmaya cesaret edememiştir. Dolayısıyla hat sanatçıları Hz.Muhammed i yazıyla anlatma yoluna gitmişlerdir. Hz.Peygamber in kızı Hz.Fatma nın Hz.Peygamber den sonra O nun yüzünü hatırlayamayacağı kaygısını dile getirdiğinde Hz. Peygamber damadı Hz. Ali ye Benim hilyemi yazın ve ona bakın beni görmüş gibi olursunuz demiştir. Hilye; süs, ziynet, güzel özellikler, güzel yüz anlamına gelmektedir ve Hz.Peygamber in kutsal özelliklerini anlatan yazılara 2

verilen isimdir. Hilye-i şerîfe, hilye-i saadet, hilye-i nebevî, hilye-i şerîf gibi isimlerle de anılmaktadır. Hilyeler, XVII.yüzyıla kadar saygı belirtisi olarak katlanıp cepte taşınacak kadar ufak ve küçük kitapçıklar şeklinde yazılmıştır. Ancak XVII.yüzyılın en önemli hattatı Hâfız Osman ile birlikte, duvarlara asılacak levhalar şekilde klasik tasarımı yapılmış olup günümüze kadar da bu klasik tasarımda yazıla gelmiştir. Mahmud Celâleddîn ( 1829) gibi hattalar klasik tasarım dışında farklı tasarımlar da geliştirmişlerdir. Hâfız Osman dan sonra güzel hilye yazan hattatlar arasında ilk akla gelenler, Yedikuleli Seyyid Abdullah (1670-1731), Mahmud Celâleddin (ö.1829), Yesârîzâde Kazasker Mustafa İzzet Efendi (ö.1849), Kazasker Mustafa İzzet Efendi (1801 1876), Mehmed Şefik (1819-1880), Mehmed Şevki (1829-1887), Yahyâ Hilmi (1833-1907), Hasan Rıza (1849-1920), Ahmed Kâmil Akdik (1861-11940) ve Hâmit Aytaç (1891-1982) dır. Hilye yazıp tezhiplemek hat ve tezhip sanatçıları için onur kaynağı olmuş ; koleksiyonerler için ise vazgeçilmezler arasına girmiştir. Hilyeler sanatçılar ve sanatseverler için günümüzde de en fazla tercih edilen eserlerin başında gelmektedir. Hilyelerin bu kadar önemli olmalarının en önemli nedenleri : Hz. Peygamber in kutsal özelliklerini anlatıyor olmaları, insanın gözünü ve gönlünü doyuran bir tasarıma sahip olmaları, bulundukları yerleri her türlü kötülüklerden korudukları ve o yerlere sağlık, huzur ve bereket getirdiklerine dair olan inançtır. Osmanlı ferman ve beratları hem devletin yönetim sistemini yansıtmakta, hem de tarihinin diplomatik, ekonomik, dini, hukuki, mali, askeri, sosyal ve kültürel yönlerini tanıtan ve ilişkilerini anlatan gerçek bir bilgi kaynağı oluşturmaktadır. Ferman, berat, vakfiye gibi belgelerde en göze çarpan unsur olan tuğra, Osmanlı sultanlarının yazılı alameti ve bir çeşit imzasıdır. Önceleri ferman, berat, vakfiye gibi belgelerin baş kısmına konan tuğraların kullanım alanları zamanla yaygınlaşmış ; mühürler, paralar, pullar ve kitabelerde de kullanılmaya başlanmıştır. Bilinen ilk Osmanlı tuğrası, Orhan Gazi tarafından 1324 de verilmiş bir vakfiye üzerindedir. Bu tuğrada sultanın kendi adı ve babasının adı, Orhan bin Osman şeklinde yazılıdır. Tuğra metninde geçen üç elif harfi yukarı doğru uzatılmış, üç nun harfi ise solda iç içe yerleştirilmiştir. İlk düzenlenmesi bu ana tema üzerinde olan tuğra, gelişmiş, metninde ve istifinde değişimler olmuştur. İlk tuğralar son derece basit bir şekilde düzenlenmiştir. Aynı sadelikte Fatih Sultan Mehmed zamanına kadar devam eden tuğra, bu devirde gerçek kimliğini bulmaya başlamış ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde daha belirgin bir kimlik kazanmıştır. Zamanla şekil olarak daha gelişen tuğra en gelişmiş şekliyle II. Mahmud devrinin hat üstadı ; celî sülüs yazısını gerek harf gerekse istif açısından en mükemmel şekilde yazan Mustafa Râkım (1758-1826) tarafından düzenlenmiştir. Mustafa Râkım dan sonra hattatlar günümüze kadar aynı üslupta tuğra yazmayı tercih etmişlerdir. Râkım Efendi den sonra birçok hattat tuğra yazmakta önemli olmuşlardır. Bunların başında Hâşim Efendi (ö. 1845), Vahdeti ( 1833-1871), Abdülfettah Efendi ( 1814-1896), Sami Efendi (1838-1912 ve Tuğrakeş İsmail Hakkı Altunbezer (1873-1946) gelmektedir. İsmail Hakkı Altunbezer, imparatorluğun son resmi tuğrakeşiydi. Osmanlı İmparatorluğu nda matbaanın yaygın olarak kullanılmaya başlanması ile birlikte kitap yazımı işlevini büyük ölçüde kaybetmiştir. Ayrıca XIX. Yüzyıldan itibaren sülüs ve ta lîk hatlarının celî ( büyük) şeklinin tekâmül etmesinden dolayı hattatlar sanatlarını daha çok âyet ve hadisleri, şiirleri, güzel ve anlamlı sözleri ihtiva eden; duvarlara asılacak şekilde tasarlanan levhalar ve kıt alar yazmak şeklinde icra etmeye başlamışlardır. Celî sülüs, celî ta lîk hatları ile hazırlanan levhalar ayrıca zer-endûd ( sürme altın) tekniğinin gelişmesine de sebep olmuş ve zer-endûd levhalar sıkça yazılmıştır. Genellikle sülüs, nesih ve ta lîk hatları ile yazılmış olan küçük ebaddaki levhalara kıt a adı verilir.kıt anın yazılmasında kullanılan hat çeşidi, kıt a kelimesinin başına getirilerek kıt a adını da belirlemiş olur. Sülüs kıt a, sülüsnesih kıt a, ta lîk kıt a, muhakkak-reyhâni kıt a gibi. En yaygın kıt a sülüs- nesih kıt adır. Kıt aların bir araya getirilmesi ile hazırlanan yazı albümlerine murakkaa adı verilir. Mimariden resme, musikiden tezhibe kadar bütün sanat dallarımızın, XVIII. yüzyıldan itibaren Batı etkisinde kalmasına rağmen hat sanatı günümüze kadar klasik çizgide başarılı bir şekilde devam etmiştir. Bunun en büyük sebebi; diğer sanat kollarının aksine hat sanatını etkileyecek bir karşılığının Batı da bulunmayışı ve hat sanatının hat ustalarınca nesilden nesile sağlam kurallar ve büyük bir sevgi ile ulaştırılmış olmasıdır. Ta lik yazı üstadı Mehmed Esad Yesârî (ö.1798), kendisine has ekolü ile Mahmud Celâleddîn (ö.1829), tuğranın son şeklini yerine oturtan Mustafa Râkım(1758-1826), Yesârizâde Mustafa İzzet (ö.1849), Ayasofya daki kalem ağzı genişliği otuzbeş cm.olan levhaları yazan, celî hattın en başarılı isimlerinden olan Kazasker Mustafa İzzet (1801-1876), Sami Efendi (1838-1912), Nazif Bey (1846-1913), Hulusi Efendi (1869-1940), Reis ül Hattâtîn Hâcı Kâmil Akdik (1861-1941), Emin Yazıcı (1883-1945),Tuğrakeş İsmail Hakkı Altunbezer (1873-1946), Mustafa Halim Özyazıcı (1898-1964), Necmettin Okyay (1883-1976), Hâmit Aytaç (1891-1982) ve Emin Barın (1913-1987) gibi birçok hattatın muhteşem eserleri bunun en belirgin delilidir. Hat sanatkârlarının katı bir gelenekçilikten uzak olmaları yazı sanatında farklı üslupların gelişmesine sebep olmuştur. Bugün hat sanatı bu ustaların yolunu izleyen hattatlar tarafından başarıyla devam ettirilmektedir. 3

Hat sanatında, başlangıcından bugüne harflerin anatomik yapılarındaki arayışlar, değişiklikler ve gelişmeler aynı zamanda harflerin oluşturduğu genel görünüş şekil ve istifte de birtakım değişiklik ve gelişmelere sebep olmuştur. Yapılanın tekrarından ve benzerinden kaçma ve mistik duygular içerisinde daha güzele ulaşma isteği yazının gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Yazının kullanılacağı alanın ve malzemenin; dönemin yönetici ve halkının sanata olan bakış açısının da yazının gelişimindeki etkin rolü küçümsenemez. Yazıların; özellikle celî levhalarda düz satırlar olarak yazılmayıp istifli olarak yazılması ileri bir anlayışın ürünüdür. İstif iyi bir anatomik bilgi ve kompozisyon gücü gerektirir. Yazı çeşitleri ve bunların ihtiva ettikleri harfler oldukça zengindir. Bu harflerin kelimenin başında, ortasında ve sonunda birbirleriyle birleşmesi, ayrı görünüşlere bürünmesi, hat sanatkârına yaptığı istif ve kompozisyonlarda geniş imkanlar tanımaktadır. Türkler,İslâm dinini kabul edince ayrı soydan, tamamen farklı bir yazı ile karşılaşmışlardır. Karşılarında hiçbir estetik özellik taşımayan, yalnızca bir okuma yazma aracı olan Arap yazısını Türk kültür ve estetik anlayışı doğrultusunda kendine özgü bir sanat haline getirmişlerdir. Bugün camii, müze, kütüphane, yapı ve özel koleksiyonlarda bulunan nadide el yazmaları; kitaplar, albümler ve levhalar, Türk sanatkârının ince zevkinin ve estetik anlayışının ürünüdür. Kur ân- Kerîm Mekke de nâzil oldu, Mısır da okundu, İstanbul da yazıldı sözü bu gerçeği en iyi şekilde ifade eder. Hat sanatı son yıllarda diğer geleneksel sanatlarda olduğu gibi kayda değer bir gelişme göstermektedir. Hat sanatı ile ilgili yapılan etkinlikler; konferanslar, kongreler, devlet kurumları ile özel kurumlar tarafından düzenlenen yarışmalar ve sergiler hat sanatına olan ilginin artmasının en önemli göstergeleridir. Hat, tezhip, ebru, minyatür, çini, kat ı gibi sanatlarımız, 20. Yüzyılın sonlarına doğru gerek koleksiyonerler gerekse bu sanatlar ile aktif olarak uğraşanların sayısındaki kaydadeğer artış, geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında memnun edici bir konumdadır. Türk Hat Sanatı konusunda devlet birimleri, özel kurumlar ve özel şahıslar tarafından yapılan nitelikli etkinlikler; yarışmalar, sergiler, sempozyum, kongre ve seminerler son derece önemlidir. Bu etkinlikler, sanatçı ve koleksiyonerlerin dikkatini çekmekte ve onları motive etmektedir. Sanatçılar, daha nitelikli eserler üretip, sergiler açarak bunları sanatseverlerle paylaşmaktadır. Koleksiyonerler, koleksiyonlarında bulunan eserleri ihtiva eden, nitelikli kitaplar yayınlatmakta ve bu eserleri sergileyebilecekleri, sanatseverlerle paylaşabilecekleri özel müzeler açma çalışmaları yapmaktadırlar. Harflerin Sanata Yansıması isimli sergisi sayın Demet- Cengiz ÇETİNDOĞAN ın 1997 den bu yana aşk ve şevk ile bir araya getirdiği koleksiyondan elli kadar yazı ve tezhip şaheseri Kur ân- Kerîm i, hilye-i şerîfeyi murakkaayı ve levhayı ihtiva etmektedir. Beyoğlu Belediyesi ve Demsa Group işbirliği ile hazırlanmış olan sergi sanatseverlere görsel bir şölen sunmaktadır. Ülkemizde sayılı koleksiyonlar arasında bulunan koleksiyon, kıymetli sanat eserlerini bir araya getirmesi ve Türk Kültürüne kazandırması açısından son derece mühim ve takdire şayandır. Ayrıca bu sergi diğer koleksiyonerlerin koleksiyonlarında bulunan eserleri sanatseverlerle paylaşmaları ve genç koleksiyonerleri el yazması eserlere yönlendirme açısından teşvik edici bir etkinliktir. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin GÜNDÜZ Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi 4

Mârifet İltifata Tâbidir Tarih bir bakıma, yazının icadıyla başladı. Bütün o fetihler, göz kamaştıran eserler, hayatı kolaylaştıran icat ve keşifler, işin esası yazının zaferidir. İnsanoğlu nun bütün birikimi, tecrübesi, nesiller arasındaki rabıtalar yazıyla kayda geçti. Yazı; medeniyetin gelişmesinde mihenk taşı oldu. Ahmet Misbah Demrican Beyoğlu Belediye Başkanı Medeniyetimiz yazıya sadece iletişim vasıtası olarak bakmaz. Bizim için yazı; kainatın remzidir. Medeniyetimizin eskimez yazısı olan bin yıllık alfabemizin her bir harfinde, hem matematik, hem estetik açıdan yüzlerce anlam gizli. Matematik tarafı, ebced ve cifirle şifrelendi. Estetik tarafı, hüsn-i hat olarak aşikar oldu. Yüz yılllar içinde haddeden geçen hat sanatı; plastik sanatların yanında yerini aldı. Hat Sanatının en büyük hattatları bizde yetişti. Camiler, konaklar, yalılar... hüsnü hatlarla süslendi. Bugün bile neredeyse hepimizin evinde, mutlaka bir hat vardır. Bu, bazen bir Fatiha dır, bazen, Hilye i Şerif tir, bazen tek bir eliftir, bazen edep ya hu dur... Bu toprakların bağrından çıkan, kültürümüzün özgün değerlerden biri olan Türk Hat Sanatının yaşamasını, ilgi görmesi ve gelecek nesillere aktarılmasını mühim bir hizmet olarak değerlendiriyorum. Marifet, iltifata tâbidir, denilir ki doğrdur. Sanat eserlerine hak ettiği değeri vermek, sanatın kendisi kadar önemli. Sanat galerileri bunun için var. Galeriler, sanat eseri ile muhatabını bir araya getirdiği için kıymetlidir. Demet Cengiz ÇETİNDOĞAN nın, yıllarını verdiği; özenle, titizlikle derlediği koleksiyonun, nâdide eserlerin Beyoğlu Sanat Galerimizde sergilenmesinden çok mutluyum. Koleksiyonda; hüsn-i hattın enfes örnekleri bulunuyor. Bu eserleri, sanatseverlerle buluşturmak, bizim için güzelliğin bir parçası olmak anlamına geliyor. Bu özel serginin sanatseverlerle buluşmasında emeği geçen herkese kucak dolusu teşekkürler. 5

Sultan III. Selim Han ın Hz. Pergamber e Yazdığı Na t Nola fahr etse yazarken hâme na t u midhatin, Ol Resul-i kibriyanın vasf-ı zat-ı devletin, Bi-nazir mahbub-ı Haktır görmemiş mislin felek, Nurdan bir serve benzetmiş görenler kâmeti, Hilkat-i dünyaya bais zat-ı pâkindir senin, Arşdana la ya Resûlullah kadr ü rifatin, Hamd ola Hakka bizi çün ümmetinden eyledi, Şükrün etmek nice mümkündür bu uzma nimetin, Da vi-yiküfr ü cehalet etseler bed-meşreban, Geldiler imana gördükde zuhur-ı şevketin, Cevher-i hak-i kudûmi tutiyâdır çeşmime, Belki mahşerde olur tahlise elde hüccetin, İki alem âfitâbı sensin ey fahr-ı Rüsul, Pertev-i mihr-i nübüvvet iledir hatmiyyetin, Eylemezsen ben kulundan lutf-ı ihsânın diriğ, Ey şehin şâh-ı dü-alem var kemâl-i re fetin, Ey kerem kânı zulam-ı gamdan azâd et beni, Mazhar ı feyz-i şefaat kıl bu nâçâr ümmetin, Şem -i şevkin pertevi her dem derûnumda niya,z Bais-i zevk u ferahtır sînede germiyyetin, Nüh feleklerde melekler ins ü cinn hep bendedir, On sekiz bin âlemi doldurdu şân u şevketin, Daima zikr-i salâtın ola evrâdım benim, Olur ise ey şeh-i taht-ı risâlet himmetin, Mülhem oldun yazmağa bu nüsha-i evsâfı çün, Tâ şefaat eyleye bu na t-ı pâke hidmetin, Şânına lâyık nice evsafa olsun kudretin, Yâ Resûlü müctebâ âlemden azamı kıymetin, Bin salâtıle selam eyler revân-ı pâkine, Eyler İlhâmi riâa nakd-ı şefa at ruhsatın, Koyma yâ Rabbi dili tâb-ı tebi isyanda, Ebr-i lütfundan bana neşreyle âb-ı rahmetin, Elabdüddaî Mehmed Esad ül Yesârî gufire lehû LEVHA MEHMED ESAD YESÂRÎ (Ö. 1798) YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ TA LÎK ÖLÇÜSÜ: 171X147 CM. 6

ZER-ENDÛD LEVHA TUĞRA III. SELİM ( ŞEHİD) (1789-1807) ÖLÇÜSÜ: 52X75 CM. SELİM HAN BİN MUSTAFA EL MUZAFFER DAİMA 7

8 TEKKE LEVHA MAHMÛD CELÂLEDDÎN ( 1750-1829) YAZILIŞ TARİHİ : 1210H./ 1795M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 84X67.5 CM. TEZHİP : HÜSEYİN HÜSNÜ EFENDİ TEZHİP YAPILIŞ TARİHİ : 1290H./ 1873M. YÂ HAZRET-İ HÂLİD EBÂ EYYÛB ENSÂRÎ RADIYALLAHU ANHU

LEVHA KAZASKER MUSTAFA İZZET (1801-1876) YAZILIŞ TARİHİ : 1273H./1856M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 65X64 CM. YERYÜZÜ, ÂLEMLERE RAHMET OLAN O SEÇİLMİŞ ELÇİ BENDE GÖMÜLÜDÜR DİYE GÖKLERE KARŞI ÖVÜNÜR. CEBRÂİL (AS), O NUN MÜBAREK TÜRBESİNİ ( BAHÇESİNİ) ZİYARET EDİP DEDİKİ : BURASI ADN CENNETİDİR, ÖYLEYSE GİRİN ORAYA 9

10 TEKKE LEVHA ABDULLAH ZÜHDİ ( Ö. 1879) YAZILIŞ TARİHİ : 1273 H./1856M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 81X53.5 CM. YÂ HAZRETİ MEVLANA MUHAMMED CELÂLEDDİN-İ RÛMÎ KUDDİSE SIRRUHU DOST

LEVHA MEHMED ŞEFİK BEY ( 1820-1880) YAZILIŞ TARİHİ : 1291H./1873M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ:43X90 CM. ZUMER SÛRESİ 22. ÂYET ALLAH KİMİN GÖNLÜNÜ İSLAM A AÇMIŞSA O, RABBİ KATINDAN BİR NUR ÜZERE OLMAZMI? 11

12 ZER- ENDÛD LEVHA MEHMED ŞEVKİ EFENDİ (1829-1887) YAZILIŞ TARİHİ : 1284 H./1867M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 64X 58.5 CM ALLAH, MUHAMMED,EBÛ BEKİR, ÖMER, OSMAN, ALİ, HASAN, HÜSEYİN, FÂTIMA ; ONUN ŞANI NE YÜCE, SELAM ONUN ÜZERİNE OLSUN.

ZER-ENDÛD LEVHA MEHMED İZZET EFENDİ (GALATALI) ( 1841-1903) YAZILIŞ TARİHİ : 1313H./1895M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 80X93.5 CM. APAÇIK GERÇEĞİN SAHİBİ ALLAH TAN BAŞKA İLAH YOKTUR. EMİN VE SÖZÜN ERİ OLAN MUHAMMED ALLAH IN RESÛLÜDÜR 13

14 ZER-ENDÛD LEVHA TUĞRA SAMİ EFENDİ (1838-1912) YAZILIŞ TARİHİ: 1306H./1888M. ÖLÇÜSÜ: 84X94 CM. KELİME-İ TEVHÎD

ZER- ENDÛD LEVHA SAMİ EFENDİ ( 1838-1912) YAZILIŞ TARİHİ: 1326H./1908M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 70X65 CM. ALLAH IN YARDIMI ÜZERİNE OLSUN 15

LEVHA MEHMED NAZİF EFENDİ ( 1846-1913) YAZILIŞ TARİHİ : 1328H./1910M. YAZI ÇEŞİDİ:CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 35X62 CM. İHLAS TEKNESİNE BİN, TEVEKKÜL YELKENİNİ AÇ. ELBETTE EMEL DENİZİNDE ARZUYA UYGUN OLARAK MÜSAİT BİR RÜZGAR ESER. 16

LEVHA MEHMED HULÛSİ EFENDİ (1869-1940) YAZILIŞ TARİHİ: 1336H./1917M. YAZI ÇEŞİDİ:TA LÎK ÖLÇÜSÜ: 13X69 CM. FETİH SURESİ 28. ÂYET ŞAHİT OLARAK ALLAH YETER, MUHAMMED S.A.V. ALLAH IN RESÛLÜDÜR 17

18 LEVHA MEHMED EMİN (1883-1945) YAZILIŞ TARİHİ : 1338H./1919M. YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 32X28 CM. ABDİLLAH BİN UKÎM DEN NAKLEN; HZ. PEYGAMBER : DERİ TABAKLANMAMIŞSA ÖLÜ HAYVANIN DERİ VE DAMARLARI KULLANILMAZ, EĞER DERİ TABAKLANMIŞ İSE DERİ KULLANILABİLİR DİYE BUYURMUŞTUR. TEZHİP : MUHSİN DEMİRONAT ( 1907-1983)

LEVHA MACİD AYRAL (1891-1961) YAZILIŞ TARİHİ :1331H./1913. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 48.5X117 CM. MÛMİNÛN SÛRESİ 61. ÂYET İŞTE ONLAR İYİLİKLERE KOŞUŞURLAR VE İYİLİK İÇİN YARIŞIRLAR 19

20 LEVHA HALİM ÖZYAZICI (1898-1964) YAZILIŞ TARİHİ: 1379H./1959M. YAZI ÇEŞİDİ: CELÎ SÜLÜS ÖLÇÜSÜ: 16X40 CM. YÂ HAZRET-İ PÎR SULTAN AZÎZ MAHMÛD HÜDÂİ KADDESALLAHÛ SIRRIHUL ÂLİ TEZHİP : RİKKAT KUNT ( 1903-1986)

HUTÛT-I MÜTENEVVİA ( YAZI ÇEŞİTLERİ) HAMİT AYTAÇ ( 1891-1982) YAZILIŞ TARİHİ: 1376H./1956M. YAZI ÇEŞİDİ: KUFÎ, SÜLÜS, NESİH, TEVKİ, MUHAKKAK,REYHÂNİ, RIKAA (İCÂZE), TA LÎK, NESTA LÎK, DİVÂNİ, CELÎ DİVÂNİ, RIKÂ. ÖLÇÜSÜ: 65X47 CM. TEZHİP: SAMİ ÖKSÜZ 21

22 HİLYE-İ ŞERÎFE HÂFIZ OSMAN (1642-1698) YAZILIŞ TARİHİ :1079H./1668M. YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 38X30.5 CM.

HİLYE-İ ŞERÎFE HÂFIZ OSMAN (1642-1698) YAZILIŞ TARİHİ : 1107H./ 1695 M. YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS- NESİH ÖLÇÜSÜ:40X30 CM. 23

24 HİLYE-İ ŞERÎFE MAHMÛD CELÂLEDDÎN ( 1750-1829) YAZILIŞ TARİHİ : 1234H./1818M. YAZI ÇEŞİDİ: MUHAKKAK-SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 72X52CM.

HİLYE-İ ŞERÎFE KAZASKER MUSTAFA İZZET (1801-1876) YAZILIŞ TARİHİ : 1290H./1873M. YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 72X52CM. TEZHİP : REFİK GÖKHAN TEZHİP YAPILIŞ TARİHİ: 1361H./1942M 25

26 HİLYE-İ ŞERÎFE MEHMED ŞEVKİ EFENDİ (1829-1887) YAZILIŞ TARİHİ : YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 47X 33.7 CM

HİLYE-İ ŞERÎFE MUHSİNZÂDE ABDULLAH (1832-1894) YAZILIŞ TARİHİ : 1300H./1882 YAZI ÇEŞİDİ: MUHAKKAK- SÜLÜS- NESİH ÖLÇÜSÜ: 86.5X 55 CM. 27

28 HİLYE-İ ŞERÎFE YAHYA HİLMİ (1833-1907) YAZILIŞ TARİHİ : 1324H./1906M. YAZI ÇEŞİDİ: MUHAKKAK- SÜLÜS- NESİH ÖLÇÜSÜ: 66X43 CM. TEZHİP : BAHAEDDİN TOKATLIOĞLU ( 1886-1939)

HİLYE-İ ŞERÎFE HACI ARİF EFENDİ (BAKKAL) (1836-1909) YAZILIŞ TARİHİ : 1307H./1889M YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 55X28 CM. 29

30 HİLYE-İ ŞERÎFE MEHMED FEHMİ EFENDİ ( 1860-1915) YAZILIŞ TARİHİ : 1313H./1895M. YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS- NESİH ÖLÇÜSÜ: 97X66 CM.

HİLYE-İ ŞERÎFE HASAN RIZA (1849-1920) YAZILIŞ TARİHİ : 1301H./1883M. YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ:60. 5X 40.5 CM. TEZHİP : BAHAEDDİN 31

32 HİLYE-İ ŞERÎFE KÂMİL AKDİK (1861-1941) YAZILIŞ TARİHİ : 1342H./1903M YAZI ÇEŞİDİ: MUHAKKAK- SÜLÜS- NESİH ÖLÇÜSÜ:57.5X39.5 CM. TEZHİP : BAHAEDDİN TOKATLIOĞLU (1886-1939)

HİLYE-İ ŞERÎFE HAMİT AYTAÇ ( 1891-1982) YAZILIŞ TARİHİ : 1388H./ 1967M. YAZI ÇEŞİDİ: MUHAKKAK- SÜLÜS- NESİH ÖLÇÜSÜ: 79X53 CM. TEZHİP : RİKKAT KUNT (1903-1986) 33

34 HİLYE-İ ŞERÎFE HAMİT AYTAÇ ( 1891-1982) YAZILIŞ TARİHİ : 1366H./1946M. YAZI ÇEŞİDİ: TA LÎK ÖLÇÜSÜ: 56X42 CM TEZHİP : MUHSİN DEMİRONAT (1907-1983)

HİLYE-İ ŞERÎFE HASAN ÇELEBİ ( D. 1937) YAZILIŞ TARİHİ : 2003 YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ:70X47 CM. TEZHİP : FARUK TAŞKALE ( D. 1961 ) 35

36 KUR ÂN-I KERÎM ŞEYH HAMDULLAH (1429-1520) YAZILIŞ TARİHİ : YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 16.2X11.8 CM.

KUR ÂN- KERÎM HÂFIZ OSMAN (1642-1698) YAZILIŞ TARİHİ : 1094H./ 1682M. YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 16.7X10.8CM. TEZHİP : HASAN 37

38 KUR ÂN-I KERÎM HASAN BİN NUMAN (Ö. 1732) YAZILIŞ TARİHİ : 1106H./1694M. YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 17.5X11.5 CM

KUR ÂN-I KERÎM KEBECİZÂDE MEHMED VASFİ EFENDİ ( Ö. 1831) YAZILIŞ TARİHİ : 1209H./1794M. YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 16.5X 11CM. 39

40 KUR ÂN-I KERÎM KAYIŞZÂDE HÂFIZ OSMAN ( Ö. 1894) YAZILIŞ TARİHİ : 1307H.1889M. YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 21X13 CM. TEZHİP : BAHAEDDİN TEVFİKZÂDE

KUR ÂN-I KERÎM HAFIZ ABDÜLAHAD VAHDETİ ( 1832-1896) YAZILIŞ TARİHİ: 19. YY YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 21.5X 14.5 CM 41

42 KUR ÂN-I KERÎM SEYYİD HÂFIZ İSMAİL HAKKI BURDURLU 19.YY. YAZILIŞ TARİHİ : 1294H./ 1877M. YAZI ÇEŞİDİ: NESİH ÖLÇÜSÜ: 21X 13.7 CM.

MURAKKAA ŞEYH HAMDULLAH (1429-1520) YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 19.2X 19.2 CM HADİS-İ ŞERÎFLER 43

44 MURAKKAA DERVİŞ ALİ ( Ö. 1673) YAZILIŞ TARİHİ : 1073H./ 1662M. YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 15.7X 24.3 CM. HADİS-İ ŞERÎFLER

MURAKKAA SEYYİD ABDULLAH (Ö. 1731) YAZILIŞ TARİHİ : 1131H./ 1718M YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 17X23.5 CM. HADİS-İ ŞERÎFLER 45

46 MURAKKAA MEHMED RÂSİM EĞRİKAPILI ( 1687-1755) YAZI ÇEŞİDİ: SÜLÜS-NESİH ÖLÇÜSÜ: 14X19.5 CM. HADİS-İ ŞERÎFLER

MURAKKAA MEHMED ESAD YESÂRÎ (Ö. 1798) YAZI ÇEŞİDİ: TA LÎK ÖLÇÜSÜ: 30X 21.3 CM. MEŞK 47

48 I. MAHMUD TUĞRALI GÜMÜŞ DİVİT

HOKKA TAKIMI 49

50 YAZI KALEMLERİ

KALEMTRAŞLAR 51

52 MAKAS, KALEMTRAŞ, MAKTA

MAKASLAR 53

54 KALEM KUTUSU MÜHRE MAKTA

OSMANLI HAT SANDIĞI SULTAN ABDÜLAZİZ TUĞRALI 41 x 28 x 17 cm 55

56 GÜL-İ MUHAMMED FARUK TAŞKALE 50X40 CM.