TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ Dr. Can GÜRLESEL Ekonomist
Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir bir büyüme ve gelişme için iki temel ihtiyacı bulunmaktadır. 1- Daha yüksek katma değerli ürünler üretmek. 2- Bu ürünlerle daha çok ihracat yapılarak net ihracat fazlası elde etmek.
Amacı Sektörlerin Türkiye nin dış ticaretine katkısının ölçülmesidir. Sektörlerin katkılarına göre sıralandırılmasıdır. Sektörlerin katkılarına göre desteklenmesi için bilgi seti oluşturulmasıdır. Tanımı Türkiye ihracat katkı endeksi sektörlerin dönemsel ihracat ve ithalat büyüklükleri arasındaki fark ile oluşturulan endeksleri kapsamaktadır. Endeksler Sektörel ihracat katkı endeksleri Türkiye ihracat katkı endeksi
Ekonomide üretim ve ihracatta daha yüksek katma değer ile net ihracatı sağlayacak olanlar sanayi sektörleridir. Sanayi sektörleri katma değer ve net ihracat yaratma güçleri ve potansiyellerine göre ölçülmeli ve desteklenmelidir. Türkiye ihracat katkı endeksi sektörleri karşılaştırmalı olarak izlemeyi ve düzenli değerlendirmeler yapılmasını hedeflemektedir.
Metodoloji TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ Katkı endeksi hesaplamasında sektörlerin üçer aylık ihracat ve ithalat toplamları kullanılmıştır. İhracat ve ithalat toplamlarının birbirine oranı çeyrek dönem için sektörün katkı oranını belirlemektedir. Başlangıç dönemi 2012 yılı birinci çeyrek dönemidir. Sektörler için uluslararası ticaret sınıflamaları kullanılmıştır. 17 Sanayi alt grubu bulunmaktadır. Türkiye için toplam verisi sadece sanayi ürünlerini kapsamaktadır, petrol ve doğalgaz dış ticareti dışarıda tutulmuştur. Çeyrek dönem verileri izleyen ayın son günü açıklanmaktadır. Endeks verileri yılda 4 kez ve Şubat, Mayıs, Ağustos ve Kasım ayları ilk haftaları içinde açıklanacaktır.
Sanayi Sınıflaması TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ SANAYİ ALT GRUPLARI GIDA ÜRÜNLERİ VE İÇECEK TEKSTİL GİYİM EŞYASI DERİ EŞYA VE AYAKKABI AĞAÇ ORMAN VE KAĞIT ÜRÜNLERİ KİMYASAL MADDELER VE ÜRÜNLER KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLER MİNERAL ÜRÜNLER İNŞAAT SERAMİKLERİ İNŞAAT SERAMİKLERİ HARİÇ MİNERAL ÜRÜNLER ANA METAL SANAYİ METAL EŞYA SANAYİ MAKİNE VE TEÇHİZAT ELEKTRİKLİ MAKİNE VE TEÇHİZAT ELEKTRONİK VE BİLGİSAYAR MOTORLU KARA TAŞITLARI DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI MOBİLYA SANAYİ ÜRÜNLERİ
Hesaplama Yöntemi TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ SANAYİ ALT GRUPLARI 2017 Q3 İHRACAT MİLYON DOLAR 2017 Q3 İTHALAT MİLYON DOLAR 2017 Q3 FARK MİLYON DOLAR 2017 Q3 İHRACAT/ İTHALAT KATSAYI GIDA ÜRÜNLERİ VE İÇECEK 2.492 1.040 1.452 2,40 TEKSTİL 2.862 1.905 957 1,50 GİYİM EŞYASI 3.982 690 3.292 5,77 DERİ EŞYA VE AYAKKABI 277 287-10 0,97 AĞAÇ ORMAN VE KAĞIT ÜRÜNLERİ 664 1.363-699 0,49 KİMYASAL MADDELER VE ÜRÜNLER 2.040 8.573-6.533 0,24 KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLER 1.704 1.352 352 1,26 MİNERAL ÜRÜNLER 923 479 444 1,93 İNŞAAT SERAMİKLERİ 201 11 190 18,27 İNŞAAT SERAMİKLERİ HARİÇ MİNERAL ÜRÜNLER 722 468 254 1,54 ANA METAL SANAYİ 4.603 10.274-5.671 0,45 METAL EŞYA SANAYİ 1.654 1.071 583 1,54 MAKİNE VE TEÇHİZAT 3.238 5.377-2.139 0,60 ELEKTRİKLİ MAKİNE VE TEÇHİZAT 1.737 5.105-3.368 0,34 ELEKTRONİK VE BİLGİSAYAR 253 2.102-1.849 0,12 MOTORLU KARA TAŞITLARI 5.677 4.949 728 1,15 DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI 654 2.019-1.365 0,32 MOBİLYA 579 152 427 3,81 SANAYİ ÜRÜNLERİ 35.511 50.247-14.736 0,71
İHRACAT KATKI ENDEKSİ 2017 3.ÇEYREK KATKI ORANLARI İNŞAAT SERAMİKLERİ İNŞAAT SERAMİKLERİ 18,27 GİYİM EŞYASI 5,77 MOBİLYA 3,81 GIDA ÜRÜNLERİ VE İÇECEK MİNERAL ÜRÜNLER METAL EŞYA SANAYİ İNŞAAT SERAMİKLERİ HARİÇ MİNERAL ÜRÜNLER TEKSTİL KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLER MOTORLU KARA TAŞITLARI DERİ EŞYA VE AYAKKABI MAKİNE VE TEÇHİZAT AĞAÇ ORMAN VE KAĞIT ÜRÜNLERİ ANA METAL SANAYİ ELEKTRİKLİ MAKİNE VE TEÇHİZAT DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI KİMYASAL MADDELER VE ÜRÜNLER ELEKTRONİK VE BİLGİSAYAR 2,4 1,93 1,54 1,54 1,5 1,26 1,15 0,97 0,6 0,49 0,45 0,34 0,32 0,24 0,12 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00
İhracat Katkı Oranları Son 4 Çeyrek Genel Eğilimleri TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ 2016 Q4 2017 Q1 2017 Q2 2017 Q3 İNŞAAT SERAMİKLERİ 15,45 16,36 20,10 18,27 GİYİM EŞYASI 5,21 6,07 7,12 5,77 MOBİLYA 4,29 3,96 3,81 3,81 GIDA ÜRÜNLERİ VE İÇECEK 2,03 2,06 2,08 2,40 MİNERAL ÜRÜNLER 1,92 2,14 2,24 1,93 METAL EŞYA SANAYİ 1,58 1,72 1,64 1,54 İNŞAAT SERAMİKLERİ HARİÇ MİNERAL ÜRÜNLER 1,58 1,75 1,82 1,54 TEKSTİL 1,97 1,80 1,61 1,50 KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLER 1,22 1,36 1,30 1,26 MOTORLU KARA TAŞITLARI 1,01 1,58 1,28 1,15 DERİ EŞYA VE AYAKKABI 1,02 1,01 1,26 0,97 MAKİNE VE TEÇHİZAT 0,59 0,63 0,54 0,60 AĞAÇ ORMAN VE KAĞIT ÜRÜNLERİ 0,66 0,67 0,61 0,49 ANA METAL SANAYİ 0,62 0,72 0,52 0,45 ELEKTRİKLİ MAKİNE VE TEÇHİZAT 0,38 0,37 0,37 0,34 DİĞER ULAŞIM ARAÇLARI 0,70 0,60 0,64 0,32 KİMYASAL MADDELER VE ÜRÜNLER 0,25 0,23 0,22 0,24 ELEKTRONİK VE BİLGİSAYAR 0,13 0,13 0,14 0,12
22,00 İNŞAAT SERAMİKLERİ İHRACAT KATKI ENDEKSİ (İHRACAT/İTHALAT) 20,1 18,27 16,75 15,45 16,36 12, 11,94 11,50 10,18 10,29 6,25 6,57 8,23 7,62 8,38 5,3 8,48 7,21 7,79 6,39 6,45 6,3 8,86 7,73 9,05 8,29 1,00
0,90 TÜRKİYE SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACAT KATKI ENDEKSİ 0,84 0,83 0,84 0,78 0,76 0,77 0,79 0,8 0,75 0,76 0,75 0,75 0,77 0,8 0,74 0,75 0,78 0,75 0,7 0,7 0,71 0,71 0,65 0,64 0,53 0,5 0,40
İNŞAAT SERAMİKLERİ VE TÜRKİYE SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACAT KATKI ENDEKSİ 22,00 20,00 İNŞAAT SERAMİKLERİ TÜRKİYE SANAYİ ÜRÜNLERİ 20,1 18,00 16,00 15,45 16,36 18,27 14,00 12,00 12, 11,94 10,00 8,00 6,57 8,23 7,62 8,38 8,48 7,21 7,79 6,39 6,45 6,3 8,86 7,73 10,18 9,05 8,29 10,29 6,00 5,3 4,00 2,00 0,00 0,76 0,77 0,79 0,8 0,5 0,64 0,7 0,7 0,84 0,75 0,76 0,71 0,83 0,75 0,75 0,77 0,8 0,74 0,75 0,78 0,84 0,75 0,71
İNŞAAT SERAMİKLERİ KATKI ORANI VE MUTLAK KATKISI 250, İNŞAAT SERAMİKLERİ KATKI MİLYON DOLAR İNŞAAT SERAMİKLERİ KATKI ORANI 20,1 22,00 18,27 200, 15,45 16,36 16,50 150, 12, 11,94 10,18 10,29 11,00 100, 6,57 8,23 7,62 8,38 8,48 7,21 7,79 6,39 6,45 6,3 8,86 7,73 9,05 8,29 50, 5,3 5,50 0, 165 197 167 159 159 192 172 172 180 197 167 158 143 165 148 156 161 175 158 159 169 191 190 0,00
GİYİM EŞYASI 3292 GIDA ÜRÜNLERİ VE İÇECEK 1452 TEKSTİL 957 MOTORLU KARA TAŞITLARI 728 METAL EŞYA SANAYİ 583 MİNERAL ÜRÜNLER 444 MOBİLYA 427 KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLER 352 İNŞAAT SERAMİKLERİ HARİÇ MİNERAL ÜRÜNLER 254 İNŞAAT SERAMİKLERİ 190-1.000 2.000 3.000 4.000
SEKTÖRÜN PERFORMANSI (2016) SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ (MİLYON METREKARE) SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ (BİN TON) ÜRETİM 330 310 İHRACAT 81 129 İTHALAT 3 2 İÇ TÜKETİM 245 189 İÇ TÜKETİMİN YERLİ KARŞILANMA ORANI % 98,8 % 99,0 ÜRETİM İÇİNDE İHRACATI PAYI % 24,5 % 40,5