Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerinin değerlendirildiği Kurulan ler, Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan ler ve Suriye Ortak Sermayeli Kurulan ler bilgilerinin yer aldığı TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni her ay kamuoyunun dikkatine sunulmaktadır. TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni nde genel değerlendirmelerin yanı sıra il ve sektör bazında da incelemeler yapılmaktadır. Bültende güncel ay değerlendirmelerine yer verilecektir. Suriye ortak sermayeli şirket sayısı Haziran 218 e kıyasla yüzde 53 arttı Temmuz 218 de Suriye ortak sermayeli 159 şirket kurulmuş olup, Suriye ortaklı şirketlerin toplam Suriye ortak sermayesi 29,6 milyon TL dir. Temmuz 218 de Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Temmuz 217 ye göre yüzde 137,3; Suriye ortak sermayesi ise yüzde 24 arttı. Haziran 218 e göre kıyaslandığında ise Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı yüzde 52,9; Suriye ortak sermayesi yüzde 39,6 artış gösterdi. Grafik 1. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin sayısı ve Suriye ortak sermayesi miktarı (Temmuz 217 Temmuz 218) 1 18 16 14 12 1 8 6 4 2 35 3 25 2 15 1 5 Suriye Ortak Sermayeli (sol) Suriye Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) Ocak Temmuz 218 de Suriye ortak sermayeli 937 şirket kurulmuş olup, Suriye ortaklı şirketlerin toplam Suriye ortak sermayesi 148,9 milyon TL dir. Ocak Temmuz 218 de Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Ocak Temmuz 217 ye göre yüzde 9,2; Suriye ortak sermayesi ise yüzde 14,6 azaldı. 1 Temmuz 217 itibariyle Yabancı Ortak Sermayeli şirketlerin sayısı, ortaklarının ikametlerine göre değil Uyruklarına göre belirlenmeye başlanmıştır. 1
Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin yüzde 13 ü Suriye ortaklı Temmuz 218 de yabancı ortak sermayeli kurulan 1.242 şirketin, 159 u (yüzde 12,8) Suriye ortak sermayeli olup yabancı ortak sermayesinin yüzde 7,9 unu oluşturmaktadır. Tablo 1. Suriye ortaklı kurulan yabancı sermaye şirketlerinin genel görünümü (Temmuz 218) Türü Suriye Ortak Sermayesi Suriye Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim 1,4,2 6, Limited 158 43,7 29,4 67,1 Genel Toplam 159 44,1 29,6 67, Temmuz 218 itibariyle Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısının en yüksek olduğu illerin başında İstanbul gelmektedir. İstanbul u; Mersin, Bursa ve Hatay takip etmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise İstanbul ilk sırada yer almaktadır. Tablo 2. İllere göre Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı (Temmuz 218) 2 Suriye Ortak Sermayesi İstanbul 9 19,5 15,5 Mersin 43 9,6 6,2 Bursa 14 4,4 2,9 Hatay 7 9,8 4,5 Kilis 2,3,3 Ankara 2,4,1 Adana 1,1,1 Temmuz 218 de Mersin de kurulan yabancı ortak sermayeli şirketlerin yarısından fazlası Suriye ortak sermayeli şirketlerdir. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermayeli şirketler içindeki payı Mersin de yüzde 65,2, Kilis te yüzde 28,6 dır. Tablo 3. İllere göre Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermayeli şirketlere oranı (Temmuz 218) Suriye Ortak Sermayeli Yabancı Ortak Sermayeli Oran (%) Mersin 43 66 65,2 Kilis 2 7 28,6 Bursa 14 57 24,6 Hatay 7 52 13,5 İstanbul 9 759 11,9 Adana 1 17 5,9 Ankara 2 47 4,3 2 Temmuz 218 de Suriye ortak sermayeli şirketler sadece 7 ilde kurulmuştur. 2
Sektör bazında incelendiğinde ise Suriye ortak sermayeli şirketlerin Temmuz 218 de en çok toptan ticaret sektöründe kurulduğu görülmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise yine toptan ticaret sektörü ilk sırada gelmektedir. Tablo 4. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin faaliyet gösterdiği sektörler (Temmuz 218) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) 3 Toplam Sermaye Suriye Ortak Sermayesi Toptan ticaret 69 15,2 11, Gayrimenkul faaliyetleri 22 8,3 4,1 Bina inşaatı 1 3,2 2,4 Perakende ticaret 8 5,7 3,2 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 6 2,1 1,8 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 6 1,1,9 Eğitim 4,8,7 Tekstil ürünlerinin imalatı 3 1,7,8 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 3,4,3 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 3,7,7 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 2,5,2 Taşımacılık için depolama ve destekleyici faaliyetler 2,4,2 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 2,8,5 Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz 2,2,2 Diğer mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 2 1,1 1, Kiralama ve leasing faaliyetleri 2,2,2 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 2,2,2 Gıda ürünlerinin imalatı 1,1,1 Giyim eşyalarının imalatı 1,2,2 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç); saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek eşyaların 1,1,1 imalatı Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 1,2,2 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 1,4,4 Diğer imalatlar 1,1,1 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı 1,1,1 Özel inşaat faaliyetleri 1,1,1 Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetleri 1,1,1 Reklamcılık ve piyasa araştırması 1,1,1 İnsan sağlığı hizmetleri 1,1,1
Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 12 si yabancı ortak sermayeli Temmuz 218 verilerine göre Türkiye genelinde toplam 8.96 şirket 3 kurulmuştur. Kurulan şirket sayısı Temmuz 217 ye göre yüzde 11,6; Haziran 218 e göre yüzde 17,4 artış gösterdi. Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 13,9 u yabancı ortak sermayeli şirketlerdir. Bu oran il bazında incelendiğinde ise yüzde 43,8 ile Kilis yabancı ortaklı kurulan şirket oranı en fazla olan iller arasında ilk sırada yer almaktadır. Kilis i; yüzde 35,4 ile Hatay, yüzde 31,4 ile Mersin ve yüzde 24,3 ile Gaziantep takip etmektedir. Tablo 5. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin toplam şirket sayısına oranı en yüksek olan ilk 1 il (Temmuz 218) İller Kurulan Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan Toplam na Oranı (%) Kilis 7 43,8 Hatay 52 35,4 Mersin 66 31,4 Gaziantep 41 24,3 Yalova 8 24,2 Şanlıurfa 22 21,8 İstanbul 759 2,8 Burdur 4 17,4 Bursa 57 16,5 Düzce 5 15,6 Toplam 1.242 13,9 Ocak Temmuz 218 dönemine bakıldığında Türkiye genelinde toplam 76.153 şirket kurulmuş olup Ocak Temmuz 217 ye göre yüzde 8,8 artış göstermektedir. Ocak Temmuz 218 verilerine göre yabancı ortak sermayeli 7.24 adet şirket kurulmuştur. Bu şirketlerin toplam sermayesi 1,6 milyar TL olup yüzde 77,6 sı yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin sermayesinin yüzde 73 ünü yabancı sermaye oluşturdu Temmuz 218 verilerine göre yabancı ortak sermayeli 1.242 adet şirket kurulmuştur. Bu şirketlerin toplam sermayesi 512,6 milyon TL olup yüzde 73,3 ünü yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. 3 ve Gerçek Kişi Ticari İşletmesi sayılarını kapsamaktadır. 4
Tablo 6. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin genel görünümü (Temmuz 218) Türü Yabancı Ortak Sermayesi Yabancı Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim 88 16,3 92, 57,4 Limited 1.154 352,2 283,8 8,6 Genel Toplam 1.242 512,6 375,8 73,3 Yabancı ortak sermayesi, geçen aya kıyasla yüzde 55,2 arttı Temmuz 218 de yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Temmuz 217 ye kıyasla yüzde 16,9; Haziran 218 e göre yüzde 39,9 artış gösterdi. Yabancı ortak sermayesi toplamı geçen yıla göre 34 milyon TL (yüzde 426,1); geçen aya göre 134 milyon TL (yüzde 55,2) arttı. Grafik 2. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı ve yabancı ortak sermayesi miktarı 4 (Temmuz 217 Temmuz 218) 14 12 1 8 6 4 2 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Yabancı Ortak Sermayeli (sol) Yabancı Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre en fazla İstanbul, Mersin ve Hatay da artış gösterdi. Tablo 7. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı en fazla artış gösteren ilk 1 il (Temmuz 218) İller Kurulan Temmuz 217 Kurulan Temmuz 218 Yıllık Değişim Temmuz 218 Yabancı Ortak Sermayesi Temmuz 218 İstanbul 271 759 488 27, 178,6 Mersin 24 66 42 14, 1,3 Hatay 14 52 38 43,4 33,4 4 Eylül 217 deki artışın önemli bir kısmı tek bir şirketten kaynaklanmaktadır. 5
Ankara 15 47 32 9,6 7,5 Bursa 28 57 29 17,9 14,2 Gaziantep 18 41 23 1, 7,2 Antalya 29 5 21 12,5 11,4 Şanlıurfa 5 22 17 5,1 3,5 Adana 5 17 12 6, 4, Kilis 7 7 1,3,8 Sektör bazında incelendiğinde en çok yabancı ortak sermayeli şirket toptan ticaret sektöründe kurulurken; en fazla yabancı ortak sermayesi yine toptan ticaret sektöründe gerçekleşmiştir. Bu sektördeki toplam sermaye miktarı 163 milyon TL iken, yüzde 84,8 ini yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Tablo 8. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin en çok faaliyet gösterdiği ilk 15 sektör (Temmuz 218) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) Toplam Sermaye Yabancı Ortak Sermayesi Toptan ticaret 487 163, 138,2 Gayrimenkul faaliyetleri 9 2,9 18,3 Bina inşaatı 74 21,1 15,2 Perakende ticaret 64 19,1 16,3 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 56 8,4 6,7 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 54 17, 12,1 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 44 7,3 5,4 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 25 4,2 3, Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 21 3, 2,6 Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz 21 2,8 2,5 Gıda ürünlerinin imalatı 2 127,6 66,9 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 2 5, 4,1 Konaklama 16 7,3 3,7 Eğitim 16 2,4 2,3 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı 15 4,1 3,5 6