MALİYE BAKANLIĞI BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ GENELGELER 1
31 Sayılı BAHUM İç KONU; 659 sayılı KHK nın Adli uyuşmazlıkların sulh yoluyla halli, uzlaşma ve vazgeçme yetkileri başlıklı 11 nci maddesinin üçüncü fıkrası; Açılmasında ve takibinde Hazine veya idareye ait herhangi bir hak ve menfaat bulunmayan, yanlışlıkla açılan veya konusu kalmayan dava ve icra takipleri ile her türlü davada karar düzeltme yoluna başvurulmasından vazgeçmeye, davayı takip eden hukuk müşaviri veya avukatın gerekçeli teklifi üzerine hukuk birimi amiri yetkilidir. 2
31 Sayılı BAHUM İç KONU; 659 sayılı KHK nın Adli uyuşmazlıkların sulh yoluyla halli, uzlaşma ve vazgeçme yetkileri başlıklı 11 nci maddesinin üçüncü fıkrası; Açılmasında ve takibinde Hazine veya idareye ait herhangi bir hak ve menfaat bulunmayan, yanlışlıkla açılan veya konusu kalmayan dava ve icra takipleri ile her türlü davada karar düzeltme yoluna başvurulmasından vazgeçmeye, davayı takip eden hukuk müşaviri veya avukatın gerekçeli teklifi üzerine hukuk birimi amiri yetkilidir. 3
31 Sayılı BAHUM İç KONU; 659 sayılı KHK nın Adli uyuşmazlıkların sulh yoluyla halli, uzlaşma ve vazgeçme yetkileri başlıklı 11 nci maddesinin üçüncü fıkrası; Açılmasında ve takibinde Hazine veya idareye ait herhangi bir hak ve menfaat bulunmayan, yanlışlıkla açılan veya konusu kalmayan dava ve icra takipleri ile her türlü davada karar düzeltme yoluna başvurulmasından vazgeçmeye, davayı takip eden hukuk müşaviri veya avukatın gerekçeli teklifi üzerine hukuk birimi amiri yetkilidir. 4
BAŞBAKANLIKLA YAPILACAK YAZIŞMALAR 2003/32 sayılı Başbakanlık ; Başbakanlığa gönderilecek yazıların bizzat Bakanlar tarafından imzalanması, herhangi bir teklif içermeyen bilgi niteliğindeki yazıların Müsteşar tarafından imzalanabileceği öngörülmüştür. Bu nedenle, Başbakanlık ile hiçbir şekil ve surette doğrudan yazışma yapılmayacak, gerekli durumlarda Bakanlığımıza başvurulacaktır. 5
RESMİ YAZIŞMALAR Resmi yazışmalarda uyulacak usul ve esaslar 2004 tarihli ve 25658 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Yönetmelik hükümlerine tabidir. 5442 sayılı Kanuna göre ancak vali ve kaymakamlar tarafından yetki devri yapılmışsa yazılar muhakemat müdürü veya avukat tarafından imzalanabilir. 6
RESMİ YAZIŞMALAR Yazışmalarda ilgi gösterilmesi: Bakanlık veya ilgili birimlere yazılan yazılarda daha önce yazışma yapılmış ise tarih ve sayılarının mutlaka belirtilmesi gerekmektedir. Daha önce yazışma yapılmamış ise, "İlk yazı" veya "daha önce yazışma yapılmamıştır" ibaresi İlgi bölümünde belirtilmelidir. Her iş ve dosya için ayrı yazışma yapılması: Takip edilen her iş ve dosya için ayrı bir yazışma yapılmalıdır. Konular aynı olsa bile her işle ilgili olarak ayrı bir yazı yazılmalı, ilgili takip dosyası ve belgeler eklenmelidir. 7
31 Sayılı BAHUM İç YETKİ DEVRİNİN SINIRLARI A- Her türlü davada karar düzeltme yoluna başvurulmasından, B- Taşınmazın aynına yönelik davalar hariç olmak kaydıyla, 11 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen ve; Ankara, İstanbul ve İzmir Defterdarlığı Muhakemat Müdürlerine 50.000 TL ye kadar işlerde, Büyükşehir olan İl Defterdarlığı Muhakemat Müdürlerine 30.000 TL ye kadar işlerde, Diğer İl Defterdarlığı Muhakemat Müdürlerine 20.000 TL ye kadar işlerde, Muhakemat müdürlüğü kurulmayan illerde, Genel Müdür tarafından yetkilendirilen Hazine avukatına, 10.000 TL ye kadar işlerde, dava açılmasından, icra takibine başlanılmasından veya dava ve icra takiplerinden ya da bu tür işlerde kanun yollarına müracaattan, 8
31 Sayılı BAHUM İç C- Konusu itibariyle parasal nitelik taşımayan veya tutara ilişkin olmayan; 3402 sayılı Kanunun Ek 4 üncü maddesi uyarınca açılan hak sahipliğinin tespiti, tapuda isim/soyadı tashihi, babalık, evlat edinme, koruma-tedbirbakım kararları alınması/kaldırılması, vasi/kayyım tayini, rıza aranmaması, velayetin kaldırılması davalarından ve bu davalarda verilen kararlarda kanun yollarına müracaattan, (kayyım adına takip edilen davalar hariç) Her türlü davada verilen görevsizlik ve yetkisizlik kararları hakkında kanun yollarına müracaattan, Ceza davalarına ilişkin mahkumiyet, erteleme ve ceza verilmesine yer olmadığına dair kararlar, ölüm, af, zamanaşımı veya ön ödeme nedeniyle verilen düşme kararları, durma kararları, mükerrer açılan davanın reddine dair kararlar ile hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kararlar, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik nedeniyle verilen kararlar ve Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından aynı gerekçelerle verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlar hakkında kanun yollarına müracaattan, 9 vazgeçmelerle sınırlıdır.
31 Sayılı BAHUM İç DİĞER İDARELER ADINA TAKİP EDİLEN İŞLERDE; 659 sayılı Kararnamenin 11 nci maddesinin dördüncü fıkrasındaki;.. Maliye Bakanlığı tarafından takip edilen diğer idarelere ait dava ve icra işlerindeki vazgeçme, feragat ve kabul işlemleri ile yargıya intikal etmiş uyuşmazlıkların sulhen çözümlenmesine ilişkin işlemler, dava veya icra dosyasını takip eden idarenin tabi olduğu usulde yapılır. Hükmü gereğince, anılan maddenin üçüncü fıkrasındaki vazgeçme yetkisi ve yetki devirleri; Bakanlığımız ve genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelere ait olup Bakanlığımızca takip edilen adli davalardaki vazgeçme 10 işlemlerini de kapsar.
31 Sayılı BAHUM İç V- TEMSİL YETKİSİNİN DEVRİ Bakanlık Makamının 13/1/2012 tarihli ve 56 sayılı Onayı ile; Muhakemat hizmetlerinin hazine avukatı eliyle temin edilemediği hallerde Maliye Bakanlığı veya Hazineye ait adli ve idari davalar ile icra takiplerini yürütmek üzere temsil yetkisi, 659 sayılı KHK nın 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına istinaden illerde Defterdara, ilçelerde malmüdürlerine verilmiştir. 11
31 Sayılı BAHUM İç İÇ GENELGELERİN YÜRÜRLÜĞÜ İç Genelgelerin 659 sayılı KHK ya aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. Bu KHK ya aykırı olmayan usul ve esaslara ilişkin hükümlerin uygulanmasına devam edilecektir. 12
32 Sayılı BAHUM İç 5941 sayılı Çek Kanununda, 3/2/2012 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 31/1/2012 tarihli 6273 sayılı Çek Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile çekin karşılıksız çıkması fiili suç olmaktan çıkarılmış, kabahate dönüştürülmüştür. 13
32 Sayılı BAHUM İç 6273 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce mahkemeler tarafından verilen mahkumiyet kararları hakkında aynı mahkeme tarafından verilen; Beraat veya ortadan kaldırma, infazın durdurulması, çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan yasaklanmasına dair kararlara karşı kanun yollarına başvurulmasından, Cumhuriyet savcısı tarafından verilen idari para cezalarına ilişkin kararlar ile çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan yasaklanmasına veya her iki yaptırımın birlikte verildiği kararlara karşı itirazdan, Vazgeçme yetkisi 11/3 kapsamında devredilmiş, 27 sayılı BAHUM İç yürürlükten kaldırılmıştır. 14
33 Sayılı BAHUM İç 6292 sayılı Kanunun uygulanmasına ve tapuda kişiler adına kayıtlı olup 2/B kapsamında kaldığından bahisle Hazine tarafından kayıt malikleri aleyhine açılan tapu iptali ve tescil davalarında bu kanuna göre yapılan başvurulara göre konusu kalmayan davaların takibinden vazgeçme yetkisinin devrine ilişkindir. 15
34 sayılı İç Genelge 31 sayılı BAHUM İç ne ek olarak, konusu kalmayan veya yanlışlıkla açıldığı anlaşılan idari davaların takibinden ve idari davalarda karar düzeltme yoluna müracaattan vazgeçme yetkisi, Muhakemat Müdürlerine, muhakemat müdürlüğü kurulmayan illerde yetkilendirilen Hazine avukatına devredilmiştir. 16
34 sayılı İç Genelge İdarenin vazgeçmenin uygun olacağına dair görüşünün alınması gerekir. İdari davaların açılmasından vazgeçme yetkisi, 659 sayılı KHK nın 8 ve 11/2 inci maddesi ile yetki devrine ilişkin 13/1/2012 tarihli ve 56 sayılı Makam onayına göre ilgili idarelere aittir. 17
35 sayılı İç Genelge Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair kararlar ile bu kararlar içinde verilen iade/müsadereye yer olmadığına dair kararlara karşı itirazdan vazgeçilmesi yetkisinin, 4733 ve 5015 sayılı Kanuna muhalefet suçundan açılan kamu davaları sonunda verilen kararlar hakkında itiraz ve temyiz yoluna gidilmesinden ve davanın takibinden vazgeçme yetkisinin, Muhakemat Müdürlerine, muhakemat müdürlüğü kurulmayan illerde yetkilendirilen Hazine avukatına devrine ilişkindir. 18
2012/1 Sayılı MERKEZ İç KONU; 659 sayılı KHK nın Adli uyuşmazlıkların sulh yoluyla halli, uzlaşma ve vazgeçme yetkileri başlıklı 11 nci maddesinin birinci fıkrası ile ikinci fıkrasının a bendi ile 12 nci maddesi hakkında. 19
2012/1 Sayılı MERKEZ İç KAPSAM; Hukuk birim amirinin Hukuk Müşavirlerine yetki devrini kapsar. 20
2012/1 Sayılı MERKEZ İç DAYANAK; Bakanlık Makamının 19/8/2009 tarihli ve 960 sayılı Onayında; Birim amirinin bu yetkilerinden bir kısmını sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla astlarına devredebileceği belirtilmiştir. 21
2012/1 Sayılı MERKEZ İç YETKİ DEVRİNİN SINIRLARI; 659 sayılı KHK nın 11 nci ve 12 nci maddelerine göre Bakan tarafından üst yöneticiye devredilen yetkiler, KHK ile üst yöneticiye tanınan yetkilerden Hukuk birim amirine devredilen 300.000 TL ye kadar olan ve 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında Muhakemat Müdürlerine devredilen yetkiler dışındaki yetkilerden 250.000 TL ye kadar olanı, Hukuk Müşavirlerine devredilmiştir. 22
2012/2 Bakanlık İç KONU; 659 sayılı KHK nın; Davaların Açılması başlıklı 8 inci maddesi, Adli uyuşmazlıkların sulh yoluyla halli, uzlaşma ve vazgeçme yetkileri başlıklı 11 inci maddesi, İdari uyuşmazlıkların sulh yoluyla halli ve vazgeçme yetkileri başlıklı 12 nci maddesindeki, yetkilerin kullanılmasındaki usul ve esaslar ile dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında Merkez Birimlerine, Bağlı ve İlgili Kuruluşlara ve 81 il Defterdarlığına dağıtımlı Bakanlık genelgesi. 23
Kolaylıklar Dileğiyle.. Av.C.Sibel ÖZKAN 24