BIYOSIDAL ÜRÜN UYGULAYıCıLARıNDA IŞ SAĞLıĞı VE GÜVENLIĞI Övsen ZÜMRE HASKOD Yönetim Kurulu Başkanı Ziraat Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
HASKOD HASKOD 2005 yılında kuruldu. Derneğimize sadece Biyosidal Ürün Uygulama İzni olan firmalar üye olabiliyor. Derneğimizin amacı; Sektörümüz ile ilgili yasal düzenlemelerin etkin uygulanmasına rehberlik ederek, üyelerin zararlılar ile mücadele hizmetlerinin kalitesini artırmayı sağlamak, üyelerin sosyal ve ekonomik haklarını koruyup geliştirmektir. Üye firma çalışanlarına yönelik entegre zararlı yönetimi, kalite, iş sağlığı ve denetim prosedürleri ile ilgili eğitim programları düzenliyoruz. Sempozyum, kongre, fuar gibi faaliyetler ile sektörümüze faydalı projeler ile çalışmalarımıza devam etmekteyiz. 2
ENTEGRE ZARARLı YÖNETIMI Zararlıların insanlara fiziksel yakınlığın artması, insan sağlığı ile gıda güvenliğini tehdit etmesi; mücadele ve kontrol etme ihtiyacını ortaya çıkartmıştır. Bu durum «Haşere Yönetimi» sektörüne olan ihtiyacı belirlemiştir. Entegre Zararlı Yönetimi Dünya çapında gelişen gıda ve çevre standartları gereği daha az kimyasal içeren ürünler ve gerekmedikçe Biyosidal ürün kullanmadan diğer mücadele (biyolojik, kültürel, fiziksel..) tekniklerini de barındıran çalışma sistemidir. Tüm mücadele yöntemleri uygulandıktan sonra en son çare olarak kimyasal uygulama yapılması planlanmalıdır. Halk sağlığı alanında Biyosidal ürünler ile zararlılar ile mücadeleyi bir fiil yapan Biyosidal ürün uygulama eğitimi almış Mesul Müdürler ile Biyosidal Ürün Uygulayıcıları haşere yönetimi sektörünün çalışanlarıdır. 3
YASAL FAALİYET TANIMLAMA VE ZORUNLULUK İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği ne istinaden; 0161 NACE kodu ile Çok Tehlikeli işler kapsamında değerlendirilmektedir. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanun uyarınca çıkan yönetmeliklere istinaden; 4
YASAL FAALİYET TANIMLAMA VE ZORUNLULUK 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu kanun uyarınca çıkan yönetmeliklere istinaden; Risk Değerlendirmesi: Faaliyetlerin tanımlanması ve özellikle kullanılan kimyasalların çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden olumsuz etkilerini belirlemek ve koruyucu önlemlerin alınmasını sağlamak amacıyla yapılması zorunlu olan dokümandır. Risk değerlendirmesinde belirli bir metodolojiden yararlanarak öncelikli risklerin belirlenmesi sağlanmaktadır. Eğitim ve Bilgilendirme: Yasal hak ve sorumlulukları, risk değerlendirmesinden elde edilen bilgiler, kullanılan kimyasalların tanınması, etiketlenmesi ve malzeme güvenlik bilgi formlarının içermiş olduğu verileri içeren bilgilerin çalışanlara aktarılması zorunludur. Sağlık Gözetimi: Çalışanların kimyasal maruziyetleri kapsamında sağlık gözetimini sağlamak amacıyla işe girişlerde ve her yıl tekrarlanacak şekilde radyolojik, biyolojik, toksikolojik ve fizyolojik testlerinin yaptırılması gerekmektedir. Çalışanın sağlık kayıtlarının takibi ve bu süre zarfında değişimlerin gözlenmesi esastır. Acil Durumlar: Kimyasallardan kaynaklanacak acil durumların belirlenmesi ve olası bir acil durumda yapılacaklara ilişkin bilgileri içeren dokümanın hazırlanması ve çalışanlara bu hususta bilgilendirme yapılması gerekmektedir. 5
Biyosidal Ürün Uygulayıcıların uygulama yapacağı Biyosidal Ürünlerin sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararlarının belirlenebilmesi için malzeme güvenlik bilgi formunun (MSDS) incelenmesi gerekmektedir. Bu formun imalatçı, ithalatçı veya satıcılardan Türkçe olarak temin edilmesi zorunludur. Kimyasal madde genel olarak değerlendirildikten sonra; Uygulama öncesi (Depolama, Taşıma) Uygulama esnasında, Uygulama sonrasında, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında yapılması gerekenler belirlenmelidir. 6
GÜVENLİ DEPOLAMA 1. Kimyasal Envanterinin Çıkarılması: Öncelikli olarak potansiyel tehlikelerin belirlenmesi için depolanacak kimyasalların güncel listesinin belirlenmesi gerekmektedir. Envanter çıkarılırken kimyasalın adı, formülü, ambalajı, tehlike sınıfı ve yeri önem teşkil etmektedir. 2. Kimyasalın Etiketlenmesi: Kimyasalın uygun bir şekilde depolanması için en önemli adımdır. Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmeliğe uygun bir şekilde etiketlenmesi gerekmektedir. 7
GÜVENLİ DEPOLAMA 3. Uyumlu ve Uyumsuz Kimyasalların Ayrılması: Birbirinden farklı ve çeşitli tehlikeleri olan kimyasalların güvenli depolanmasında depolama grupları kullanılabilir. o Aynı sınıftaki tehlikeli maddeler genellikle uyumlu olarak düşünülürler. o Malzeme güvenlik bilgi formundan yararlanarak tepkimeye girme durumları değerlendirilmelidir. o Tepkimeye girmemesi durumda bile, olası döküntü, sızıntı ve/veya yangın durumlarında farklı bir tepkime oluşma durumları da göz önüne alınmalıdır. 8
Kişisel Koruyucu Donanımlar ve Acil Durumlar BİYOSİDAL ÜRÜNLERİN DEPOLAMASI İÇİN TEMEL BİLGİLER Sızıntı, döküntü ve/veya yangın durumlarında müdahale öncesinde malzeme güvenlik bilgi formlarında belirtilen ve standartlara (EN, CE) uygun eldiven, maske, ayak koruyucu vb. kişisel koruyucu donanımların depoda bulunması gerekmektedir. Ayrıca malzeme güvenlik bilgi formu incelenerek göz duşu ve vücut duşu gerekliliği belirlenmelidir. İlkyardım Bilgileri Herhangi bir kaza durumunda, sağlık görevlileri gelene kadar hayatın kurtarılması için mevcut araçlarla acil müdahalenin yapılması esastır. Müdahalenin mutlaka İlkyardımcı sertifikasına sahip biri tarafından yapılması gerekmektedir. Kullanılan kimyasalların, solunması, yutulması veya cildin maruz kalması vb. durumlarda farklı müdahale yöntemleri olduğundan mutlaka MSDS formundan bilgi alınması gerekmektedir. Yangın Söndürme ve Önleme Tedbirleri Kimyasal maddelerin MSDS formunda yangın müdahale yöntemlerinden bahsedilmektedir. Yangın tipine uygun söndürücü ile müdahale etmek esastır. Tehlikeli Atık Oluşumu ve Bertarafı Kimyasal ile temasa geçmiş ambalajlar ve sızıntı, döküntüye müdahale esnasında kullanılan maddelerin mutlaka yetki sahibi bir firmaya verilerek mevzuata uygun olarak bertaraf edilmesi gerekmektedir. 9
GÜVENLİ TAŞIMA Biyosidal uygulayıcılarında depodan alınan kimyasalların ve ekipmanların uygulama alanına ulaştırması için uygun araçlar ile taşınması gerekmektedir. Kimyasalların taşıma esnasında sızıntı döküntü oluşturmaması için sabitlenmesi ve olası acil durumlar için önlemlerin alınması gerekmektedir. Sürücüler ve/veya Biyosidal uygulayıcıların kimyasala maruz kalmaması için, kimyasalların araç içinde ayrı bir alanda taşınması esastır. Araçta acil durumlar için ilkyardım çantası, yangın söndürme tüpü bulunmalıdır. Ayrıca her kullanıcı için kişisel koruyucu donanım (maske, eldiven, tulum, koruyucu ayakkabı vb.) bulundurulmalıdır. 10
UYGULAMA ESNASINDA VE SONRASINDA Uygulama yapacak çalışanın mutlaka eğitimli ve sağlık olarak uygun olması gerekmektedir. Kişinin eğitim kayıtlarının haricinde çalışma talimatının da kişiye tebliğ edilmesi gerekmektedir. Uygulama öncesinde çalışanların kişisel koruyucu donanımlarını eksiksiz kullanmaları ve uygulama esnasında hiç bir şekilde çıkarmamaları gerekmektedir. Uygulama esnasında olası acil durumlara karşı bilgilendirilmiş ve hazırlıklı olmaları gerekmektedir. Kaza ve ramak kala durumlarına ilişkin bildirim hususunda yapılacak işlemler ile ilgili bilgilendirilmiş olmaları gerekmektedir. Uygulama yapılacak alanda, sağlık ve güvenliklerine zarar verebilecek koşulları gözlemlemeli ve uygulama noktaları bu kapsamda belirlenmelidir. Uygulama sonrasında kişisel temizlik yapılmalı, kullanılan ekipman ve koruyucuların mutlaka temizlenmesi sağlanmalıdır. 11
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI VE SEÇİMİ CE işareti taşıyan tüm ürünlerde olduğu gibi KKD nin de insan sağlığı, can ve mal güvenliği, çevre ve tüketicinin korunması açısından sahip olması gereken asgari güvenlik koşullarıdır. Kişisel koruyucu donanım seçimi yapılırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir; Kimyasal kullanımında çalışanın maruziyet seviyesi ve süresinin minimumda tutulması ile birlikte istenilen düzeye indirilemediği durumda kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır. KKD nin kendisi risk yaratmadan ilgili riski önlemeye, iş koşullarına, kullanan çalışanın sağlık durumuna ve ergonomik gereksinimlerine ve işe uygun olmasına dikkat edilmelidir. Mutlaka CE işareti taşımasına dikkat edilmeli ve ilgili EN standartına uygun olmalıdır. Güvenlik koşulları hakkında kullanım kılavuzundan bilgi edinilmelidir. KKD seçiminde riske ilişkin limit değerlere dikkat edilmelidir. KKD ler bilgilendirme sonrasında çalışanlara zimmet tutanağı ile verilmelidir. 12
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI VE SEÇİMİ a) Göz ve Yüz Koruyucuları: Gözlükler, yüz siperleri ve maskeler, kimyasallarla çalışılan işler gibi parça sıçraması riskinin olduğu benzer işlerde kullanılır. b) Kulak Koruyucuları: Kulak tıkaçları ve kulaklıklar gürültünün yüksek olduğu yerlerde kullanılır. c) Baş Koruyucuları: Baret, şapka ve kasklar, düşen cisimlere ve çarpmalara karşı korunmak amacıyla kullanılır. d) El Koruyucuları: Eldivenler kimyasal maddelerin etkilerine karşı koruma sağlar. e) Ayak Koruyucuları: Ayakkabı, bot ve çizmeler kaymaya, düşen, sıçrayan ve batan cisimlere karşı koruma sağlar. f) Vücut ve Gövde Koruyucuları: Koruyucu önlük, tulum, emniyet kemerleri vb. kimyasallar ve yüksekten düşmeye karşı koruyucu olarak kullanılır. Tulumlar tek kullanımlık olması. g) Solunum Sistemleri Koruyucuları: Solunum cihazları, toz ve gaz maskeleri kimyasal ile çalışmalarda koruyucu olarak kullanılır. 13
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI VE SEÇİMİ 1. Seçilecek KKD; kullanılacak kimyasalın vücuda girişini önlemeye yönelik olmalıdır. 2. Kimyasallarla çalışmalarda öncelik solunum yollarının, gözler ve cildin korunmasıdır. 3. Çalışmaya ve kimyasala uygun olarak eldivenlerin seçilmesi ve çalışanlar tarafından kullanılması gerekmektedir. 4. Uygulanan kimyasala göre yarım yüz ya da tam yüz maskesinin temin edilmesi yarım yüz maskesi kullanımında mutlaka gözlük de takılması gerekmektedir. 5. Kimyasal uygulamalarda tam koruma sağlanması amacıyla tek kullanımlık iş tulumlarının kullanılması gerekmektedir. 6. Düşme ve sıçrama neticesinde riskli durumlar ortaya çıkabileceği için mutlaka koruyucu ayakkabı giyilmeli ve baş koruyucuların temin edilmesi gerekmektedir, 7. Çalışılan alanlardaki risklere karşı, gürültülü ortamlarda çalışılıyorsa kulak koruyucuların kullanımı gerekmektedir. 14
BİYOSİDAL ÜRÜN KULLANIMINDA YAPILAN HATALAR Yanlış konsantrasyonda biyosidal ürün karışımı hazırlama, Hedef bölgeye çok fazla biyosidal ürün uygulama, Yanlış bölgeye biyosidal ürün uygulama, Rüzgarlı havada dışarıda ugyulama yapma, Güvenlik teçhizatı kullanmama, Yanlış formulasyon seçimi, Hedef olmayan bölgelere kazara biyosidal ürün uygulanması, Artan biyosidal ürün ve boş biyosidal ürün kutularını doğru şekilde imha etmeme. 15
BİYOSİDAL ÜRÜN KULLANIMI VE UYGULANMASINDA YAPILAN HATALARI NASIL GİDERECEĞİZ? Genel olarak değerlendirdiğimizde, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği için Risk Değerlendirmesi acil durum planlar hususunda çalışanların bilgilendirilmesi Çalışan kaynaklı hataların firma bünyesinde oluşturulacak nitelikli bir eğitim programı ile giderilerek bilinç kazandırılması, Yıllık çalışma ve eğitim planları hazırlayarak Biyosidal ürün uygulayıcılarının durumunu hem teorik hem de pratik olarak denetime tabi tutmalı, Uygulama esnasında uygulayıcıların teorik bilginin pratik hayata geçirilmesine her zaman destek olmalıdır. Eğitimler, Biyosidal ürün türlerinin yanı sıra haşere üreme ve aktif oldukları dönemlere ilişkin olarak planlamalara alınmalıdır. Uygulayıcılara uygulama öncesi depolama taşınma ve uygulama esnası ve uygulama sonrası yapmaları gerekenleri talimatlar dahilinde bilgi vermelidir. 16
BİYOSİDAL ÜRÜN UYGULAYICILARININ UYGULAMA ESNASINDA 17
BİYOSİDAL ÜRÜN UYGULAYICILARININ UYGULAMA ESNASINDA 18
TEŞEKKÜRLER Uluslararası 4. Biyosidal Kongre nin düzenlenmesinde emeği gecen herkese ve beni dinlediğiniz için sizlere teşekkürlerimi sunuyorum. Övsen ZÜMRE HASKOD Yönetim Kurulu Başkanı 19