"Protokol, bir ağ üzerindeki bilgisayarlar arasındaki iletişimi yöneten kurallar kümesidir."

Benzer belgeler
Ağ Protokolleri. Aysel Aksu. Nisan, 2016

Internet Kontrol Protokolleri

TCP/IP. TCP (Transmission Control Protocol) Paketlerin iletimi. IP (Internet Protocol) Paketlerin yönlendirmesi TCP / IP

BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM

Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. Bilgisayar Ağları Dersi Lab. 2. İçerik. IP ICMP MAC Tracert

Serdar SEVİL. TCP/IP Protokolü

Internet in Kısa Tarihçesi

TCP/IP protokol kümesini tanımlamak. Bu protokol kümesindeki katmanları sıralamak.

Uygulama 6. Sunum 5. Oturum 4. Taşıma 3. Ağ 2. Veri iletim 1

TCP/IP Modeli. TCP/IP protokol kümesini tanımlamak. Bu protokol kümesindeki katmanları sıralamak.

Computer Networks 5. Öğr. Gör. Yeşim AKTAŞ Bilgisayar Mühendisliği A.B.D.

Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. Bilgisayar Ağları Dersi Lab. 2

Ağ Temelleri Semineri. erbil KARAMAN

Computer Networks 4. Öğr. Gör. Yeşim AKTAŞ Bilgisayar Mühendisliği A.B.D.

BİLGİSAYAR AĞLARI. «Uygulama Katmanı»

Protocol Mimari, TCP/IP ve Internet Tabanlı Uygulamalar

7 Uygulama 6. Sunum 5 Oturum Taşıma. 4 Ara katman- Yazılım ve donanım arası 3. Ağ Veri iletim. 2 Ağ Grubu-Donanım 1. Fiziksel. Uygulama Grubu-Yazılım

TCP / IP NEDİR? TCP / IP SORUN ÇÖZME

Bilgisayar Sistemleri ilk ortaya çıktığında...

Internetin Yapı Taşları

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı

AĞ HİZMETLERİ. Öğr.Gör.Volkan ALTINTAŞ. Version 4.0

Elbistan Meslek Yüksek Okulu GÜZ Yarıyılı EKi Salı, Çarşamba Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU

ÖNDER BİLGİSAYAR KURSU. Sistem ve Ağ Uzmanlığı Eğitimi İçeriği

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 2. Ağ Modelleri

Bilgisayar Programcılığı

AĞ HĠZMETLERĠ MODÜLÜ 1. TAŞIMA KATMANI PROTOKOLLERİ

OSI REFERANS MODELI-II

Elbistan Meslek Yüksek Okulu GÜZ Yarıyılı Kas Salı, Çarşamba Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı

Alt Ağ Maskesi (Subnet Mask)

VERĠ HABERLEġMESĠ OSI REFERANS MODELĠ

HAFTA-3 ARP (Address Resolution Protocol) (Adres Çözümleme Protokolü)

Elbistan Meslek Yüksek Okulu GÜZ Yarıyılı EKi Salı, Çarşamba Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU

BİH 605 Bilgi Teknolojisi Bahar Dönemi 2015

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı

AĞ TEMELLERİ 4.HAFTA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ AKHİSAR MESLEK YÜKSEKOKULU

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı EKi Salı, Perşembe Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU

Ağ Protokolleri MKÜ ANTAKYA MESLEK YÜKSEKOKULU AĞ TEMELLERİ DERSİ. Bağlantı Katmanı Protokolleri. Ağ Protokolleri. ARP (Address Resolution Protocol)

Bölüm3 Taşıma Katmanı. Transport Layer 3-1

DOD / DEPARMENT OF DEFENCE

BM 402 Bilgisayar Ağları (Computer Networks)

İNTERNET VE BİLGİ AĞLARININ KULLANIMI

Ağ Temelleri. Murat Ozdemir Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bilgi İşlem Daire Başkanı 15 Ocak Ref: HNet.23

ELEKTRİK-ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

22/03/2016. OSI and Equipment. Networking Hardware YİNELEYİCİ (REPEATER) YİNELEYİCİ (REPEATER) Yineleyici. Hub

Elbistan Meslek Yüksek Okulu GÜZ Yarıyılı Kas Salı, Çarşamba Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU

Saldırı Tespit ve Engelleme Sistemleri Eğitimi Ön Hazırlık Soruları

MCR02-AE Ethernet Temassız Kart Okuyucu

Endüstriyel Ağlar -III. Öğr. Gör.Volkan ALTINTAŞ

Elbistan Meslek Yüksek Okulu GÜZ Yarıyılı Kas Salı, Çarşamba Öğr. Gör. Murat KEÇECİOĞLU

Internet: Tarihçe ve Kavramlar

ETHERNET TEKNOLOJİSİ

03/03/2015. OSI ve cihazlar. Ağ Donanımları Cihazlar YİNELEYİCİ (REPEATER) YİNELEYİCİ (REPEATER) Yineleyici REPEATER

OSI Referans Modeli. OSI Referans Modeli. OSI Başvuru Modeli Nedir? OSI Başvuru Modeli Nedir?

Bölüm 12: UDP ve TCP UDP (User Datagram Protocol)

Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Programlama Dilleri

Bölüm 8 : PROTOKOLLER VE KATMANLI YAPI: OSI, TCP/IP REFERANS MODELLERİ.

BTP 207 İNTERNET PROGRAMCILIĞI I. Ders 1

TRANSPORT KATMANI. Akış kontrolu yapar. Bütün bu işlevleri yerine getiren protokollerden önemlileri şunlardır: 1 *TCP, * UDP, *SPX

Bölüm 10: ADRES ÇÖZÜMLEME. ADRES ÇÖZÜMLEME PROTOKOLÜ. IP DATAGRAMLARI.

Öğr. Gör. Serkan AKSU

Maltepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Ağları - 1 (BİL 403)

LINK LAYER PROTOCOL YUNUS EMRE BAYAZIT

ELEKTRİK-ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

Ağ Nedir? Birden fazla bilgisayarın iletişimini sağlayan printer vb. kaynakları, daha iyi ve ortaklaşa kullanımı sağlayan yapılara denir.

Dünyanın bilgisine açılan pencere... Ya da sadece yeni çağın eğlencesi...

WEB TASARIMININ TEMELLERİ

Ağ Sızma Testleri ve 2. Katman Saldırıları Türk Standardları Enstitüsü Yazılım Test ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı

Bilgisayar Ağları. Ağı oluşturan cihazlar. Coğrafi koşullara göre ağın sınıflandırılması (LAN, MAN, WAN)

BIL411 - BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUVARI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

Bilgisayar Ağları ve Ağ Güvenliği DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN GENÇOL HİTİT ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH.

Elbistan Meslek Yüksek Okulu Güz Yarıyılı

Hping ile IP, ICMP ve UDP Paketleri Oluşturma

Bilgisayar Ağı Nedir?

ICMP (Internet Control Message Protocol-İnternet Kontrol Mesaj Protokolü) METEHAN POLAT-FIRAT ÜNİVERSİTESİ YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ

Doç.Dr. Yaşar SARI ESOGÜ Turizm Fakültesi-Eskişehir BİLGİSAYAR AĞLARI (COMPUTER NETWORKS)

Web Tasarımının Temelleri

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR AĞLARI LABORATUVARI DENEY 1

Elbistan Meslek Yüksek Okulu GÜZ Yarıyılı Ara Salı, Çarşamba Öğr. Gör. Murat KEÇECĠOĞLU

Öğr.Gör. Gökhan TURAN Gölhisar Meslek Yüksekokulu

BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM

3. Bölüm: Ağ Protokolleri ve İletişimleri

AĞ TEMELLERI. İSİM SOYİSİM: EMRE BOSTAN BÖLÜM: BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI ÜNİVERSİTE: NİŞANTAŞI KONU: Konu 5. TCP/IP

Bilgisayar Ağlarında Güvenlik. Prof. Dr. Eşref ADALI www. Adalı.net

EC-485. Ethernet RS485 Çevirici. İstanbul Yazılım ve Elektronik Teknolojileri

DHCP kurulumu için Client/Server mimarisine sahip bir ağ ortamı olmalıdır ki bu da ortamda bir Domain Controller olmasını zorunlu kılar.

Bilgisayar Ağları. Bilgisayar Ağları. Modelleri. Main-Frame Client/Server

Toplu İleti Gönderimi

CENG 362 Computer Networks (2005) Midterm Exam 1 Çözümleri

Bölüm 5 İletim(Transport) Katmanı

Veri İletişimi Data Communications

Oturum Başlatma Protokolü ve Uygulamaları

BİLGİSAYAR 4 MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK BÖLÜMÜ 1. DERS İNTERNET, TCP/IP, İNTERNETTE MESAJ VE BİLGİ AKTARIMI YARD. DOÇ. DR.

AĞ ve İNTERNET TCP/IP. IP Adresi İNTERNET NEDİR? Standartlar :

Hazırlayan: Barış Şimşek. Bitirme Çalışması Sunumu. Ocak 2001, Trabzon KTÜ

Temel Ağ Bilgileri Türk Standardları Enstitüsü Yazılım Test ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı

Transkript:

PROTOKOL/LER

PROTOKOL "Protokol, bir ağ üzerindeki bilgisayarlar arasındaki iletişimi yöneten kurallar kümesidir." İletişim ağlarında, değişik donanım ve yazılıma sahip aygıtların birbirleriyle iletişim kurabilmesi için bu protokollere uymaları gerekmektedir. Birimlerin birbirini anlayabilmesi için gereken kurallardır. Bir İletişimi devam ettirmesini sağlayan bir kural yada standartlar bütünüdür. 21/64

Protokol İki bilgisayarın birbiriyle konuşabilmesi için aynı dili konuşması gerekir. İşte bu dili belirleyen kurallara genel olarak protokol veya daha doğrusu ağ protokolü veya Verinin ağa bırakılması ile başlayıp, paketlenmesi, iletişim yolunun belirlenmesi ve iletilmesi olaylarının tamamını denetleyen kuralar bütününe ağ protokolü denilmektedir. Bilgisayarlar arası iletişim için oluşturulacak protokolde; 1. Ne göndereceğim? 2. Nasıl göndereceğim? 3. Nezaman göndereceğim?

Protokol Bir protokolün anahtar elemanları; 1. Söz Dizimi (Sentaks) Gönderilecek verinin bir söz dizimi ne (sentaks) sahip olması gerekir. Gönderilecek verinin yapısı ve formatı belirlenmelidir. İlk 8 bit gönderici adr.-ikinci 8 bit alıcı adr.- kalan bitler mesaj şeklinde gibi bir yöntem, 2. Anlambilim (Semantik) Verinin nasıl yollanacağının belirlenmesidir. Bunun için verinin adres yorumunun yapılması gerekmektedir. «Alıncak yol?» ve «Varış noktası?» bilinmelidir. 3. Zamanlama (Timing) İletişimin sağlıklı olarak gerçekleşebilmesi için gönderilecek bilginin «Ne zaman?» ve «Hangi hız?» ile gönderileceği belirlenmelidir. Zamanlamadaki tutarsızlık sağlıklı bir iletişimin gerçekleşmesini engeller veri kayıpları yaşanabilir.

Transmission Control Protocol / Internet Protocol 1973 yılında, ağ için bir protokol seti geliştirmek amacıyla Stanford Üniversitesinde - daha sonra ve Bolt Beranek ve Nevman (BB&N) 'in ve University College, London'in da dahil olduğu - bir internetworking projesi başlatıldı. 1978'e kadar İletim Kontrol Protokolü'nün (TCP - Transmission Control Protocol) dört uyarlaması geliştirildi ve denendi. 1980'de bu küme sabitleşti ve ARPANET'e bağlı bilgisayarlar arasındaki iletişimi kolaylaştırdı. 1983 yılının Ocak ayında tüm ARPANET kullanıcıları İletim Kontrol Protokolü/Internet Protokolü (TCP/IP Transmission Control Protocol/Internet Protocol) olarak bilinen yeni protokole geçiş yaptılar.

Transmission Control Protocol / Internet Protocol TCP (Transmission Control Protocol - iletim denetim protokolü) ve IP (Internet Protocol - Internet protokolü) protokollerinden oluşan TCP/IP protokol takımı, Internet ağına bağlı bilgisayar ve iletişim aygıtlarının birbiriyle iletişim kurmasını sağlar. TCP/IP protokol takımını kullanmayan aygıt diğerleriyle iletişim kuramaz. TCP/IP bir bilgisayardan diğerine paketler halinde veri iletiminde kullanılan standart bir protokoldür. İnternet ve diğer çeşitli ağlar üzerinde kullanılmaktadır. TCP, veri paketlerinin yapılandırılması ile uğraşırken IP de bunların bir bilgisayardan diğerine gönderilmesini sağlar.

TCP/IP Protokol kümesinde yaklaşık 100 protokol bulunur. Bir çoğu, IP datagramlarının alt katman protokollerine nasıl taşınacağını gösterir. Setteki ana protokoller İletim Kontrol Protokolü (TCP), İnternet Protokolü (IP) ve Kullanıcı Datagram Protokolüdür (UDP-User Datagram Protocol). Uygulama servisleri içinde üç temel protokol bulunmaktadır: Bunlar virtual terminal hizmeti veren TELNET protokolü, Dosya Aktarma Protokolü (FTP - File Transfer Protocol), ve Basit Posta Aktarma Protokolü (SMTP - Simple Mail Transfer Protocol). Ağ yönetimi ise Basit Ağ Yönetim Protokol ünce (SNMP - Simple Network Management Protocol) sağlanmaktadır. Şu anda Internet üzerinde çalışan bir çok protokol ve uygulama, RFC (Request For Commands) adı verilen bir dizi makale ile belgelenir.

İnternet ağ mimarisi, katmanlı bir yapıya sahiptir. 4 katmanlı bir yapıya sahip olan TCP/IP Mimarisi günümüzün temel ağ protokolü halini almıştır. Her katmanda gerçekleştirilecek işin protokoller tarafından paylaşıldığı bu sistem, aslına bakıldığında TCP ve IP dediğimiz iki ana katmandan ve altındaki 4 katmandan oluşmaktadır. Fakat iki ana protokol birlikte çalıştığından TCP/IP diye bilinmektedir. Bu mimaride, kullanıcının kullandığı programlar ve işletim sisteminin arka planda yürüttüğü programlar uygulama katmanı içerisinde, uygulama programları olarak adlandırılırlar. Uygulama katmanının altında bulunan katmanlar ise iletişimden sorumludurlar. İletişim katmanında yapılacak işlemler sırasında her katman bir altındaki katmanın işini yapmasını beklemektedir.

UYGULAMA KATMANI PROTOKOLLERİ Bu katman, bir üstünde bulunan katmanda yer alan işletim sisteminin kullanıcı ara yüzlerinin sunumunda görev almaktadır. Uygulama katmanında bulunan farklı protokoller, kullanıcıya verdikleri hizmetlerine göre değişiklik göstermektedirler. SMTP (Simple Mail Transport Protocol-Basit Posta Aktarım Protokolü) Bir e-posta gönderileceği zaman, POP3 hizmetinden de yararlanan basit posta aktarım protokolleri kullanılmaktadır. SMTP, e-postanın hedef kullanıcıya aktarılması sürecini denetlemekle görevlendirilmiştir. POP3 hizmeti tarafından gönderici bilgisayardan hedef bilgisayara e-postayı alırken, SMTP de sunucular arasındaki e-posta alışverişini sağlamaktadır.

SNMP (Simple Network Management Protocol-Basit Ağ Yönetim) Ağ donanımları arasında bulunan yönlendirici, anahtar, hub gibi bağlantı kurulumunda etkin rol oynayan birimlerin denetlenmesinden sorumludur. SNMP desteği olan ağ elemanları, posta alışverişi yolu ile uzaktan denetlenebilmektedirler. Ağ yönetimi acısından SNMP, Internet'i oluşturan TCP/IP tabanlı ağların yönetiminde uygulamada (de-fakto) standart durumundadır. SNMP istemci/sunucu (client/server) mimarisini kullanarak çeşitli ağ aygıtlarını işletmekte ve denetlemektedir. 1988'de kullanılmaya başladığından beri SNMP öylesine başarılı olmuştur ki bir çok ticari ağ işletmeni kendi özel Internet'leri üzerindeki çeşitli Yerel Bölge Ağ elemanları için SNMP'yi kullanmaya başlamışlardır. Pek çok endüstri çözümleyicisi ise SNMP'nin yaygın kullanımını, OSI-tabanlı ağ yönetim sistemlerinin yavaş ilerleme nedeni olarak görmektedir.

TELNET (Telecommunication Network-İletişim Ağı) Kullanıcının bir makineden başka bir makineye sanki o makineden giriyormuşçasına ulaştığı, o bilgisayarı yönlendirebildiği ve istediği işlemleri yürütebildiği ağ ortamını düzenleyen protokoldür. TELNET aslında ARPANET için geliştirilmiş basit bir terminal emülasyon aracıdır. TELNET ağ-bağımsız bir virtual terminal aracılığıyla kullanıcı koduna sahip olduğu uzak bir TCP/IP yetenekli bilgisayara bağlanabilmeyi sağlar. Kullanıcı uzak TCP/IP bilgisayarındaki standart bağlanma işlemlerini izler ve o bilgisayara ait komutları kullanabilmek için uzak işletim sisteminin karakteristiklerini bilmek zorundadır. TELNET uzak terminallerin bir ana bilgisayara bağlanmasını, bağlanılan bilgisayarın işletim sistemine sanki yerel bir terminal bağlanıyormuş gibi göstererek sağlar. Çoğu zaman TELNET full-duplex mod'da çalışır, yani aynı anda yollama ve alma yeteneği sağlar.

FTP (File Transfer Protocol-Dosya Aktarım Protokolü) Bir bilgisayardan başka bir bilgisayara veri aktarılması işlemini gerçekleştiren, internet ortamındaki bilgisayarlar arasındaki dosya aktarım olayının temelini oluşturan protokoldür. Dosya Transfer Protokolü (FTP) bir veri yığınının -ASCII, EBCDIC, ve binary- bir uç aygıttan diğerine iletimi için kullanılmaktadır. Bir dosyayı FTP kullanarak başka bir TCP/IP ağı üzerindeki kullanıcıya yollamak için o ağdaki bilgisayarda geçerli bir kullanıcı ismi ve şifresi gerekmektedir. Internet 'anonim FTP'ye (anonymous FTP) destek vermekle birlikte, bunu dosyayı yollamak için değil sadece okumak için verir. Bu durum, ağ üzerindeki her kullanıcıya postanın yollanmasını sağlayan SMTP yoluyla aşılabilir. Fakat SMTP sadece metin iletebildiği için diğer tip dosyalar gönderilmeden önce metin dosyasına çevrilmelidir. Daha sonra da alıcı tarafından tekrar eski haline çevrilir. Diğer taraftan elektronik postada kullanılan OSI X.400 standardı, kullanıcıya metin, grafik, teleks, fax, video, ve hatta ses yollamasına izin verir. Elektronik dokuman değişimini (EDI-Electronic Document Interchange) de destekler. Ancak, bu uygulamalar diğer OSI uygulamaları gibi yeterli yaygınlığa ulaşmamıştır.

FTP (File Transfer Protocol-Dosya Aktarım Protokolü) OSI FTAM (dosya transfer, erişim ve yönetim) protokolü TCP/IP'nin FTP'sinden daha işlevseldir. Sanal (Virtual) dosya saklama yeteneği sağlamasına ek olarak, FTAM kullanıcısı, tüm dosya yerine dosyanın bir kısmını da gönderebilir. TCP/IP ortamında da aynı düzeyde işlevsellik sağlamak için dosyaları parçalar halinde taşıyabilen Sun Microsystems'in Ağ Dosya Sistemi (NFS-Network File System) FTP yerine kullanılabilir. Bu özelliğinden dolayı NFS'in popülaritesi artmış ve firmalar NFS'i pek çok TCP/IP türüyle entegre etmişlerdir. NNTP (Network News Transport Protocol-Ağ Haberleri Aktarım Protokolü) USENET postalama hizmetinin gerçekleştirilmesi olayını denetlemekten sorumludur. HTTP (The Hypertext Transfer Protocol-Yüksek Metin İletişim Protokolü) Web sayfalarının veri alışverişini sağlayan protokoldür. File Transfer Access Method (FTAM), also known as File Transfer Access and Management or Electronic File Transfer Access Method (EFTAM); Ağa bağlı bilgisayarlar arasında dosya aktarma yöntemlerini belirten bir ISO standardı (8571).

ULAŞIM KATMANI PROTOKOLLERİ Bir üst katmandan gönderilen verinin paketlenmesini sağlayan ve ardından paketlenmiş veriyi bir alt katmana ileten protokoldür. Verinin boyutunun çok fazla olması durumunda, veri bir alt katmana parçalar halinde gönderilir, gönderilirken karışıklığa engel olmak amacıyla bu parçaların her birine sıra numarası verilir. Bu işlemleri genellikle TCP üstlenmektedir. Sorgulama işlemlerini ise UDP yapmaktadır. YÖNLENDİRME KATMANI PROTOKOLLERİ İçerisinde IP ve ICMP olmak üzere iki tip protokolün tanımlandığı bu katman, bir üst katmandan aldığı segmentleri alıcıya, uygun yoldan ve hatasız bir şekilde iletmekten sorumludur. Bu amaçla IP katmanında, katmana gelen her segmente bir IP numarası verilmektedir. ICMP protokolü ise sistemler arasındaki iletişimi, kontrol mesajları göndererek denetleme yapmaktadır.

FİZİKSEL KATMAN PROTOKOLLERİ Bu katmanda herhangi bir protokol tanımlı değildir. IP başlığı eklenmiş bir segment aynı zamanda hem kaynak bilgisayarın IP numarasını hem de hedef bilgisayarın IP numarasını taşımaktadır. Yerel ağ içerisinde işlem yapılacağı zaman, hedef bilgisayarın Ethernet kartının MAC (Media Access Control-Ortama Erişim Adresi) adresinin biliniyor olması gerekmektedir. Bu işlemi gerçekleştirmek için ise ARP (Adress Resolution Protocol-Adres Çözümleme Protokolü) kullanılmaktadır. İletişime geçeceği makinenin IP adresini bilen bir bilgisayar ARP protokolü ile IP adresini ağdaki bütün bilgisayarlara gönderir. Ağda bulunan tüm bilgisayarlar bu mesajı alırken, mesajdaki IP adresine sahip olan bilgisayar kendi MAC adresini karşı bilgisayara iletirler ve böylece iletişim sağlanmış olur.

ADRES ÇÖZÜMLEME PROTOKOLLERİ Günümüz teknolojisine bakıldığında açıkça görülmektedir ki Ethernet teknolojisi ağ bağlantıları alanının hakimi durumundadır. Ethernet teknolojisini kısaca incelemek gerekirse, ağ bağdaştırıcı kartların (ethernet kartları) birbirleri ile iletişime geçebilmeleri için her birine üretilmeleri sırasında, 48 bitlik özel fiziksel adresler tanımlanmıştır. Fakat TCP/IP protokol kümesinde 32 bitlik IP adresleri kullanılmaktadır. Eğer hem TCP/IP protokolü kullanılıp hem de ethernet kullanılacak ise iletişimin sağlanabilmesinde dönüştürücü görevini üstlenecek bir ara birime ihtiyaç duyulmaktadır. Bu birim ARP tablolarıdır.

MAC ADRESİ Ağda sistemler birbirini sahip oldukları MAC adresi ile tanırlar. Her node/ethernet kartı dünyada eşi olmayan bir adrese sahiptir. Bu adres 48 bitlik bir sayıdır İlk 24 bit; OIU (Organizationally Unique Identifier) yani üreticinin kod numarası, Geri kalan 24 bit ise kartın seri numarası (Device ID) dir.

MAC ADRESLERİ NASIL KULLANILIR? MAC adresi ile bilgisayarlar ağ üzerinden kendilerine ulaşan veri paketinin kendilerine gelip gelmediğini anlarlar. Bilgisayar; paketin ilk bölümü olan alıcı adresindeki MAC adrese bakar ve kendi MAC adresiyle kontrol eder. Eğer gelen paket kendine aitse alır, değilse göz ardı eder.

Internet Kontrol Protokolleri IP ile birlikte internette ICMP, ARP, RARP, BOOTP ve DHCP gibi çeşitli kontrol protokolleri de kullanılmaktadır. ICMP (Internet Control Message Protokol, Internet Kontrol Mesajı Protokolü) İnternetin işleyişi router lar tarafından yakından takip edilmektedir. Beklenmeyen bir durum gerçekleştiğinde bu olay ICMP ile rapor edilir. Aynı zamanda ICMP interneti test için de kullanılır. Aşağıdaki tabloda en önemlileri verilen ICMP mesajları bir IP paketinin içinde bulunur.

DESTINATION UNREACHABLE mesajı subnet veya bir router gönderilen adresi bulamadığında veya DF (don t fragment) biti; büyük bir paketin küçük paket standardına sahip bir ağdan geçemediğinde üretilir. TIME EXCEEDED mesajı paketin içinde bulunan sayaç sıfırlandığında verilen bir mesajdır. Bu olay paketlerin ağda bir döngüde döndüklerini, bir yerde sıkışma olduğunu veya sayacın çok küçük seçildiğinin habercisidir. SOURCE QUENCH günümüzde çok fazla kullanılmayan, çok fazla paket gönderen kaynakları yavaşlatmak amacıyla kullanılan bir mesajdır. Bu paketi alan kaynak yavaşlamak zorundadır. REDIRECT mesajını bir router, gelen paketin yanlış yönlendirilmiş olduğuna karar verdiğinde, paketi gönderen tarafa durumu bildirmek için kullanır. ECHO ve ECHO REPLY bir hedefin hayatta ve ulaşılabilir olduğunu anlamak için kullanılan mesajlardır. Sorgulayan taraf hedefe ECHO gönderir, hedef bu mesajı aldığında geriye ECHO REPLY yollar. ECHO nun yanında zaman bilgisi de isteniyorsa TIMESTAMP REQUEST ve TIMESTAMP REPLY mesajları kullanılır. Bu şekilde ağın gecikme performansı ölçülebilir.

ARP (Address Resolution Protocol, Adres Çözme Protokolü) İnternette her bilgisayarın eşi olmayan bir IP adresine sahip olmasına rağmen veri bağlantı katmanının bu adresleri anlamaması nedeniyle bu adresler aslında paket göndermek için doğrudan kullanılamaz. Veri bağlantı katmanı için anlamlı olan adres Ethernet teki MAC adresidir. Paket gönderimi için bir şekilde IP adresinin MAC adresini çevrilmesi gerekmektedir. Bu ağda örneğin sırasıyla 192.31.65.0 ve 192.31.63.0 taban adreslerine sahip Bilgisayar ve Elektronik Müh. Bölümlerinin ağlarını bağlayan 192.31.60.0 adresine sahip kampüs FDDI backbone u bulunsun. Her bilgisayarın eşi olmayan bir Ethernet adresi E1-E6 ve FDDI ring üzerindeki her birimin F1-F3 FDDI adresleri olsun.

İlk olarak 1 ve 2 bilgisayarlarının bağlantı kurmasını inceleyelim. Örneğin gönderici alıcının adresinin mary@tf.gazi.edu olduğunu bilsin. Öncelikle tf.gazi.edu adresinin IP numarası bulunmalıdır. Bu işlem Domain Name System (DNS) tarafından yapılır. Örneğin gönderici DNS ten ilgili IP nin 193.31.65.5 olduğunu öğrenmiş olsun. Üst katmanlar 193.31.65.5 IP adresli bir paket hazırlayıp IP yazılımına iletmesi için verirler. Bu noktadan sonra IP yazılımının adresin hangi ağda bulunduğunu bulması gerekir. Örnekte gönderici ve alıcı aynı ağda bulunmaktadırlar. Fakat hala alıcının Ethernet adresine ihtiyaç bulunmaktadır. Bunun için sistemde IP-Ethernet adres bilgisinin tutulduğu bir tablo oluşturulabilir. Ancak binlerce bilgisayarı olan ağlarda bu yöntem çok verimli olmayabilir. Bunun yerine Bilgisayar 1 bulunduğu ağda 192.31.65.5 IP adresine sahip bilgisayarı soran bir broadcast paketi yayınlar. Bupaket 192.31.65.0 Etherneti ndeki herkese ulaşır ve bütün bilgisayarlar istenilen IP ile kendi IP adreslerini karşılaştırırlar. Dolayısıyla isteğe E2 Ethernet ve 192.31.65.5 IP adresli Bilgisayar 2 cevap verir.

Bu soru-cevap protokolüne ARP ismi verilir. İnternetteki hemen bütün bilgisayarlar bu protokolü işletecek yazılıma sahiptirler. ARP aslında bir IP protokolü değildir ve dolayısıyla ARP datagramları IP başlığına sahip değildir. ARP nin üstünlüğü basitliğidir. Ağ yöneticisi sürekli tabloyu yenilemekle uğraşmak zorunda kalmaz. Sadece her bilgisayara bir IP ve subnet mask atar, işin kalınını ARP halleder. ARP den sonra Bilgisayar 1, 193.31.65.5 IP adresli ağ katmanı paketlerini E2 Ethernet adresli veri bağlantı katmanı çerçevelerinin veri kısmına ekler ve Ethernete gönderir. Bilgisayar 2 nin Ethernet kartı kendi E2 adresini hatta görünce bu çerçeveyi alıp işleyerek bir IP paketine dönüştürür ve üst katmandaki IP yazılımına iletir. ARP protokolü için çeşitli iyileştirmeler mümkündür: Genellikle bir bilgisayara peş peşe paketler gönderileceği için gönderici ARP ı bir kere çalıştırır ve elde ettiği Ethernet adresini sonraki iletişimlerinde de kullanır. Ayrıca iletişim genellikle iki bilgisayar arasında yapıldığı için Bilgisayar 2 de 1 in Ethernet adresine ihtiyaç duyar. Bu durumda 2 den 1 e ARP çalıştırılması gerekir. Bunu engellemek için 1 ARP paketini gönderirken kendi Ethernet adresini de bu pakete ekleyebilir. Aslında kendilerine gönderilmemiş olsa bile bu paketleri alan bütün bilgisayarlar kendi ARP tablolarını oluşturabilir.

Aynı yapıda başka bir örnek olarak Bilgisayar 1 in 4 ile (193.31.63.8) iletişim kurma isteğini inceleyebiliriz. Burada ARP ın kullanılması mümkün olmaz çünkü iki bilgisayar aynı ağ üzerinde değiller. Bu durumda iki çözüm düşünülebilir. Birincisinde CS routerı kendi ağı dışında 193.31.63.0 ağına da gönderilen ARP paketlerine cevap verecek şekilde ayarlanabilir. Bu durumda Bilgisayar 1 (193.31.63.8, E3) çiftini kabul edecektir ve Bilgisayar 4 ile iletişim kurduğunu varsayıp (ağ katmanında gerçekte kuruyor) Ethernet paketlerini CS router ına gönderecektir (Burada fiziksel doğrudan bir bağlantı söz konusu değil). CS routerı ise 193.31.63.0 ağına gönderilen paketleri kabul edip oraya yönlendirecektir. Bu yönteme proxy ARP ismi verilir. Diğer bir yöntemde Bilgisayar 1 hedef adresinin kendi ağına ait olmadığını fark eder ve paketin yönlendirilmesi için kendi (CS) router ına iletir. Bu şekilde CS router ının diğer ağların adreslerini bilmesine ve onlar adına cevap vermesine gerek kalmaz. Eğer CS routerı FDDI daki diğer routerların IP adresini biliyor fakat FDDI adreslerini tanımıyorsa, aynı ARP işlemleri FDDI backbone u üzerinden de işletilir.

RARP, BOOTP ve DHCP Bazı durumlarda ARP ın tersi de, yani bilinen bir Ethernet adresinden IP adresini bulmaya da ihtiyaç olabilir. Bu yöntem özellikle diski olmayan ve image bilgisini uzaktaki bir serverdan alan bilgisayarların olduğu ağlarda gereklidir. Bir bilgisayar boot edildiğinde IP adresini bilmediği için ağa benim Ethernet adresim 14.04.05.18.01.25, benim IP adresimi bilen var mı? paketi gönderir. Bu yönteme RARP (Reverse ARP, Ters ARP) ismi verilir. Ağda bulunan RARP serverı bu isteği duyduğunda ilgili bilgisayara daha önce bir tabloda belirlenmiş IP adresini gönderir. Bu yöntemin dezavantajı RARP paketi hep 1 lerden oluşan bir adrese yani broadcast adresine gönderilmektedir ve çoğu router bu paketi geçirmez. Dolayısıyla her alt ağda bir RARP server bulunmalıdır. Bu sorunu aşmak için BOOTP protokolü kullanılır. BOOTP RARP ın tersine routerlardan geçen UDP paketleri kullanır. Dezavantajı IP-Ethernet adres tablolarının elle girilmesidir. Ağa yeni üye katıldığında adresleri tabloya girilmeden çalıştırılamaz. Bunu engellemenin yolu tabloları dinamik yönetmektedir. Bu amaçla BOOTP geliştirilerek DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) meydana getirilmiştir. DHCP hem elle hem otomatik IP adres atanmasına izin vermektedir. DHCP server ının her alt ağda bulunması gerekmez. Bütün ağ için bir tane olabilir, ancak doğrudan bağlı olmayan alt ağlardan ulaşım için alt ağlarda DHCP relay agent kurulu olmalıdır.

Yeni boot edilen bir bilgisayar IP adresini bulmak için öncelikle DHCP DISCOVER paketini broadcast yayınlar. Üzerinde bulunduğu LAN daki DHCP relay agent bütün DHCP paketlerini durdurur ve DHCP DISCOVER paketini gördüğünde başka bir ağdaki DHCP server ına gönderir. Dolayısıyla agent sadece DHCP server ın IP adresini bilmek zorundadır. Otomatik adres atamasıyla ilgili bir problem; IP adresi alan bilgisayarların kapanmadan önce adresleri server a geri göndermemeleridir. Bu durumda kısa zamanda mevcut bütün adresler tükenecektir. Dolayısıyla her IP adresi belirli bir süre için atanır. Bir bilgisayar bu süre bitmeden DHCP server a hala hayatta olduğunu ve o IP adresini kullandığını bildirmek zorundadır, aksi takdirde IPadresini kaybeder.