BAŞARININ YOLCULUĞU: KANADA DAKİ TÜRK İŞADAMLARINDAN İPUÇLARI Sobirovs Law Hukuk Bürosu - Kanadanın Türkçe Konuşan Göçmenlik Avukatları 3817 Bloor Street West Toronto Ontario, M9B 1K7, Canada Tel: +1 647 689 2296 Fax: +1 416 981 3384 E-mail: WeCare@sobirovs.com www.sobirovs.com
Tanıtım Kanada'da bir göçmen girişimci olarak iş kurmak hem zor hem de ödüllendirici olabilir. Başarınızı garantilemek için, Türkiye'den Kanada'ya iş yapmak ve Kanada'da iş yapma perspektiflerini öğrenmek isteyen 50'den fazla girişimciyle görüştük. Aşağıda, Kanada'daki işlerinde başarılı olan Türk girişimcilerin bazılarından çok değerli ipuçları aldık. Bu ipuçları Kanada daya yönelik stratejik hareketinizi gerçekleştirmenize yardımcı olmak için bu kitapçıkta toplanmıştır. KANADA DAKİ TÜRK İŞADAMLARINDAN İPUÇLARI M.A. - Kapı ve Pencere İmalatı Yaklaşık 2 yıldır Kanada'da iş yapıyorum ve şirketimiz pencere ve kapılar üretiyor. Kanada'daki işime başlamadan önce, çok fazla araştırma yaptım, başarılı iş adamlarıyla konuştum, avukatlar ve muhasebeciler, endüstri uzmanları gibi profesyonellerle istişare ettim ve gerçekçi hesaplamalar ve planlar yaptım. Ekipmanımı satın almak ve ilk personelimi işe almak için 150.000 dolar yatırım yaptım. Ayrıca, daha fazla yatırım gerektiğinde, yaklaşık 200.000 dolar tasarruf sağladım. Sadece 2 yıllık bir operasyondan sonra kar yapmaya başladık. Şirketimizde doğru bilgi, sabır ve doğru çalışanların başarının temeli olduğunu düşünüyorum. Genel olarak, kararımdan memnunum ve iş hayatımın başlangıcından itibaren profesyonellerden edindiğim bilgiler sayesinde Kanada iş dünyasına geçişimin sorunsuz olduğunu düşünüyorum. Dinlediğiniz kişilere ve iş ile ilgili tavsiyelerinizi aldığınız yere dikkat edin. Buradaki Türk topluluğundan, işiniz veya sektörünüz hakkında hiçbir fikri olmayan birçok yardımcı ve danışman olacak. Her zaman endüstri profesyonelleri ve başarılı insanlar ile konuşun.
Gerçekçi planlar yapın, iyi bir muhasebeci, avukat, emlakçı ve pazarlama görevlisi kiralayın. İngilizce veya Fransızca öğrenmeye yatırım yapın. Başlangıç işinde Kanada'daki en zor problem bir isim, güvenilirlik ve ağ oluşturmaktır. Finansal işlemleriniz konusunda dikkatli olun ve doğru şeyleri yapıyorsanız, işinize para yatırmak için kredi alabilirsiniz. Kanada ve Türk iş kültürleri arasında büyük fark var. Müşterilerinize ödeme yapmadan önce aylarca beklemek zorunda olduğunuz Türkiye'den farklı olarak, Kanada'daki ürünleriniz için hemen ödeme alırsınız. M.Ü. - Gıda Üretim Sektörü 10 yıl önce Kanada'ya öğrenci olarak geldim. Özgürlüğün, demokrasinin ve Kanada'nın sunduğu sonsuz fırsatlardan çok etkilendim. Yaklaşık 10 yıl sonra hala Kanada'da yaşamaktan hoşlanıyorum - Kanada, güçlü bir eğitim sistemi ve insan hakları korumasına sahip, güvenli ve güzel bir ülkedir. Kanada'da iş yapmakla ilgili olarak, gıda üretimi ve ileri teknoloji sektörlerinin burada en kârlı olduğunu gördüm. Gıda üretim işinin dezavantajı, hükümetin bunu sıkı bir şekilde düzenlemesidir. Ancak, doğru bir şekilde yapılırsa, son derece kârlı ve karlı olabilir. İşimizi kurmak ve kar noktasına ulaşmak yaklaşık 3 yıl sürdü. Diğer 3 yıl işimizi dengelemek ve karlılığı artırmak için harcandı. 7. yılda istikrarlı gelirler ve büyüme kaydettik. İşimize 7 yıl boyunca yaklaşık 10 milyon dolar yatırım yaptık. Aynı işi yapmak isteyenler için ipuçları: Uygun lisans ve izinleri almak için sıkı hükümet kontrolleri ve harcamalarına hazır olun; Yüksek rekabet için hazır olun; Sabırlı olun ve ürününüzün ve markanın tanınmasını iyileştirmek için çalışmaya devam edin; Kanada da kısayol yoktur. Devletten fon almak; Buradaki hükümetten işinizi finanse etmek kolaydır. Piyasayı öğrenin, araştırmanızı yapın, küçük deney yapın ve ardından ürününüzle büyük geçin. Kanada'da iş kültürü çok farklıdır. Kanada'da aynı şeylerin aynı şekilde çalışmasını beklemeyin. BAŞARININ YOLCULUĞU: KANADA 3
Birçok kişi Kanada'ya gelip bir işe başlamak istediklerini söylüyor. Acele etme derim. İşe başlamadan önce Kanada'da en az bir yıl geçirin, çünkü işinizi çoğaltacağınız bir iş olup olmadığını görmeden evinize geri dönerseniz, çok fazla para kaybedebilirsiniz. Mümkünse, önce Kanada'da endüstrinizde işlerin nasıl yapıldığını öğrenmek ve sonra kendi işinizi kurmaya çalışmak için Kanada'da başka bir şirket için çalışın. İngilizce öğrenin ve sadece profesyonellerden (muhasebeci, avukat, iş danışmanı, finansal danışman vb.) tavsiye alın. Profesyonellere ücretlerini ödemekten çekinmeyin, çünkü size zaman kazandıracak ve kendiniz yapmaya çalışarak paranızı kaybetmenizi önleyecektir. Bilgi Kanada'daki başarınızın anahtarıdır. M.S. - Seramik ve Mermer Fayans İthalatı Yaklaşık 3 yıl önce Kanada'ya girişimci olarak geldim. Türkiye'de inşaat sektöründe deneyimim vardı ve ülkemde çok rahat bir yaşam tarzı ve kazançlı bir iş yaşadım. Daha fazla denemek istedim ve deneyimlerimi uluslararası düzeyde kullanabileceğimi düşündüm. Burada işimi açmadan önce birkaç kez Kanada'ya geldim ve inşaat sektöründe yer alan insanlar ve işletmeler ile görüştüm. Gözlemlerime dayanarak, fayans işine girmeye ve Kanada ya seramik ithal etmeye karar verdim. İlk sene içerisinde birçok hata yaptım ve 200.000 dolar kaybettim çünkü işime başladım ve Kanada'daki müşteri tatları konusunda uygun araştırma yapmadım. Buradaki müşteri tercihleri Türkiye pazarından farklı ve herkes beyaz seramik seviyormuş. Ayrıca, her tarzdaki renk tonlarında farklılık gösterdikleri için en riskli sayılan mermer fayanslarla başladık. Ancak, 2-3 yıl boyunca başarılı bir iş kurabildim ve ilk 200.000 dolarlık zararımı geri kazandım. Bu işletme için önerilen başlangıç sermayesi 500.000 dolar civarında olmalı ve eğer isler doğru yapılırsa senelik 1 milyon dolardan fazla gelir elde etmeye başlamak yaklaşık 6-7 yıl sürecektir. 3 yıldan beri Kanada'da yaşadıktan sonra Kanada'da iş yapmanın zor olabileceğini söyleyebilirim çünkü yeni gelenler burada ağlara sahip değiller ve iş için gerekli olan bilgiye sahip değiller. Ancak, bu bilgileri profesyonellerden alırlarsa, buradaki fırsatları kullanabilir ve başarılı olabilirler. Kanada'da para kazanmak doğru bilgilerle kolaydır. Genel olarak, Kanada'da yaşamış olduğum gibi Türkiye'de yaşam tarzım lüks olmasa da, bu değişimi yapmamdan dolayı mutluyum. İstikrarın, yüksek düzeyde hoşgörünün ve insan haklarının korunmasının ve Kanada'nın sunduğu fırsatların çoğunun tadını çıkarıyorum. Ben burada mutluyum diyebilirim. BAŞARININ YOLCULUĞU: KANADA 4
Aynı işi yapmak isteyenler için ipuçları: Bu yatırımın büyük sermaye yatırımı gerektirdiğinden, diğer yatırımcılarla ortak olmak; Pazar araştırması yapmak ve müşteri zevklerini ve tercihlerini anlamak; Avukatlar, muhasebeciler ve pazarlama uzmanları gibi profesyoneller ile çalışın. Doğru bilgi çok önemlidir ve paranızı korumanıza yardımcı olacaktır. Her şeyden önce, doğru düşünce ve beklentilere sahip olun. Türkiye'de başarılı bir girişimci olsanız, ilk senelerde yaşam standartlarınız Kanada'da muhtemelen daha düşük olacaktır çünkü burada lüks bir yaşam tarzını sürdürmek son derece pahalı. Konfor bölgesinin ötesine geçmeye hazır olun. Kanada'da bazı şeylerin çok yavaş yapıldığını anlayın ve hazır olun. Örneğin, mektuplara veya telefonlara 24 veya 48 saat sonra cevap verilmesi çok normaldir. Kesinlikle, Kanada'da en kısa zamanda bir gayrimenkul satın alın. Kanada'da emlak piyasası büyümesi çok güçlü ve neredeyse hiç risk taşımayan muazzam kar olur. Paranızı herhangi bir işletmeye yatırmaya acele etmeyin. Aynı sektördeki insanlarla konuşun, riskleri ve eğilimleri öğrenin. Burada bilgi için ödeme yapmaktan korkmayın. Doğru bilgi için 10,000 dolar ödemek kendiniz denemek suretiyle 1 yıl ve 200.000 dolar (benim yaptığım gibi) kaybetmekten daha iyidir. S.Ü. - İnşaat İş ve Gayrimenkul 15 yıl önce Kanada'ya öğrenci olarak geldim. Eğitimimi bitirdikten sonra, o zamanlar Kanada'da rahatlıkla kalabilirdim ve bu fırsatı daimi ikametimi elde etmek için kullandım. Bir süre ofis işi yaptıktan sonra kendi işimi açmaya karar verdim. Zemin ve halı döşemeyle başladım. Bu küçük bir iş, ama gelirlerin çok iyi olduğunu söyleyebilirim. Bu tür işletmeleri 50.000-200.000 doları arasında çok az yatırımla başlayabilirsiniz. Bu işi öğrendiğimden ve genel inşaat işini gözlemlediğimden sonra, bir konut ev işine geçtim. Eski evleri satın alır, yeniler ve satarız. Ayrıca arazi satın almak ve satılık konutlar inşa ediyoruz. Bu iş türü yaklaşık 2 milyon dolar gerektiriyor. Birlikte bir konut inşaatı projesi yapmak için 3 kişiyle ortaklık kurdum. Her harcamadan sonra bir projeden elde ettiğimiz gelirler yılda 800.000 dolar civarındaydı. Tabi ki ne kadar büyük projeler yaparsak, o kadar daha fazla gelir üretebiliriz. Kar üretimi açısından, ilk işim (zemin ve hali döşemek işi) 6 ay sonra kar getirmeye başladı. Konut projeleri ile BAŞARININ YOLCULUĞU: KANADA 5
yaklaşık 1 yıl sonra kar elde etmeye başladım. Tabii ki işimde, izinlerle gecikme ya da belirli görevleri yerine getirmek için doğru kurucuları bulma gibi zorluklarla karşılaştım, ama genel olarak, inşaat işi çok iyi yatırım getirisi sunuyor. Aynı işi yapmak isteyenler için ipuçları: Küçük başlayın ve önce sektörü öğrenin. Her türlü inşaat ödüllendirici olabilir ve her türlü inşaat işi için büyük bir pazar var. Belirli türdeki inşaat işlerinin mevsimsel olabileceğini aklınızdan çıkarmayın, bu nedenle her mevsimde yapabileceğiniz bir şey seçmeye çalışın. İnşaatçılar ve inşaat işçileri dahil olmak üzere bu sektörde profesyonel bir ağ geliştirmeye çalışın. Güvenlik kurallarına çok dikkat edin ve şantiyeye gitmeden önce gerekli tüm izin ve belgelere sahip olduğunuzdan emin olun. Kanada'daki çoğu endüstri çok net ve tanımlanmış davranış kurallarına sahiptir. İşlerin burada nasıl çalıştığını bilmek çok önemlidir. Kanadalı iş sistemi bu kadar katı olduğu için kuralların bükülmesi ve / veya köşelerin kesilmesi tavsiye edilmez. Ayrıca, Kanada sistemi çok katı bir sistem olmasına rağmen, inanılmaz derecede işi destekleyici ve uzlaşmacıdır. Bir yasa ya da kural mantıklı olmasa bile, bu kurallarla çalışmak, onları önemsememekten daha iyidir ve daha risksizdir. Kuralları sorgulamayın veya sistemin dışında çalışmayı denemeyin. Daha iyi bir yol olduğunu düşünüyorsanız, öncelikle profesyonellere danışın. Büyük kazanımlar elde etmek istiyorsanız, ancak yeterli sermayeye sahip değilseniz, diğer güvenilir bireylerle birleşerek piyasaya sağlam sermaye ile giriş yapın. Kanadalı çalışanların genellikle sadece söylenen işi yapmalarına hazır olun. Onlar isi fazlasını yanda azını yapmazlar. Sadece siz dediğiniz yapar. Bu yüzden çalışanlarınıza iyi eğitim vermelisiniz ve her şey planlandığı gibi çalışacak ve doğru bir şekilde ölçeklenecektir. T.S. - Geri Dönüştürülmüş Kağıt İhracatı İş yapmak için 10 yıl önce Kanada'ya geldim. Birçok endüstriyi inceledim ve imalat, atık geri dönüşümü, Türkiye'den kıyafet ithalatı ve restoran işletmesi gibi birçok işletme türünü denedim. İlk yıllarda, farklı şeyleri ve endüstrileri deneyerek 1,5 milyon dolar kaybettim. Şu anki sektörümde - geri dönüştürülmüş kâğıt ihracatı, 2.5-3 yıl harcamış ve hatta 2 yıl daha harcamış ve yılda yaklaşık 200,000 dolar kar elde etmekteydim. Geniş deneyimlerime dayanarak, birkaç sonuç çıkardım: BAŞARININ YOLCULUĞU: KANADA 6
1. Kanada'da üretim çok pahalıdır, bu nedenle net bir plana sahip değilseniz ve profesyonellere danışmanız gerekmedikçe, bu endüstriye yatırım yapmak risklidir. 2. Kanada'da işler yavaşlar, herkes size cevap vermek veya sizinle bir işlem yapmak için zaman alır; 3. Kanada'da paranın seni satın alamayacağı şeyler var. Örneğin, malları satın almak için param vardı, ancak satıcılar bana ürünlerini satmadılar, temsilcileriyle anlaşmalarını istediler ya da gelecekteki tüm ürünlerin belli distribütörlere satıldığını söylediler. 4. Ticaret, içinde bulunacak en iyi endüstrilerden biridir ve gözlemlerime göre restoran işi en risklidir. 5. Bir işi 50.000 $ gibi düşük bir fiyatla başlatabilirsiniz, ancak yaklaşık 350.000 $ 'a sahipseniz muhtemelen başarılı olursunuz. 6. Kağıt geri dönüşüm işinde doğru insanları bilmeli ve doğru tavsiyeyi öğrenmelisiniz. Bu iş hakkında iyi olan şey, Kanada hükümetinin Kanada dışına mal ihraç etmek için size mali destek vermesidir. Kanada'da bilgi pahalıdır, ancak bilgi zamandan ve paradan tasarruf etmenizi sağlayabilir. Bu nedenle doğru profesyonellere bilgi almak için ödeme yapmaktan çekinmeyin. Avukatınız veya muhasebeciniz aynı gün içinde size cevap vermezse rahatsız edilmeyiniz. Kanada'da normal bir uygulamadır. Birçok profesyonel genellikle lisans ve sigortaya sahiptir ve müşterileri ile olan tüm iletişimlerinde genellikle çok dikkatlidirler. Sabırlı olun ve beklentilerinizi ayarlayın. Türkiye'de iyi bir fikriniz veya niş bir işiniz varsa, Kanada'ya yatırım yapmadan önce sektörünüz hakkında dikkatli bir araştırma yapın. İşletmenizle ilgili bir fikriniz yoksa, arazi geliştirme veya gayrimenkul satın almak için yatırım yapın. Bu konularda her zaman profesyonellere danışın. BAŞARININ YOLCULUĞU: KANADA 7
Neden Sobirovs Law Hukuk Bürosunu Seçmelisiniz? Kanada'ya gelme ve yerleşme konusunda deneyimli, lisanslı ve sigortalı Kanadalı avukat ekibiyle çalışmanız işinizi kolaylaştırır ve sizi yasal sıkıntılardan korur. Kanadalı avukatlar etik ve yasal kurallara uygun bir şekilde hizmet sunmalılar. Ekibimizin avukatları Türkçe konuşan müvekkillere avukatlık hizmetleri vermede çok deneyimliler. Aksanlı olsa da çok iyi Türkçe konuşuyoruz. Avukatlarımız Türk vatandaşı olmasa da Türkçeyi güzelce konuşabilirler. Kanada'da Türkçe konuşabilen en büyük hukuk bürosuyuz. 100 den fazla Türk işadamlarına avukatlık hizmetlerimizi verdik. Bugüne kadar çok sayıda Türk vatandaşlarına ve özellikle Türk işadamlarına avukatlık hizmetlerimizi verdik. Onların Kanada ya gelip yerleşmelerine hukuki destek vererek, geleceklerini Kanadada kurmaya yardım ediyoruz. Türkiye nin iş hayatını ve Türkçe belgeleri çok iyi anlıyoruz. Göçmenlik için gerekli olan tüm belgelerin eksiksiz olması çok önemlidir. Türkiye den alınacak resmi, şahsi ve kurumsal belgeleri çok iyi biliyoruz. Bu konuda avukatlarımızın deneyimli olması size çok faydalı olur. "Tüm müşterilerimizin hedeflerini gerçekleştirebilmek için özveriyle çalışan, birçok dile hakim profesyonel bir ekibiz. Yatırımcılardan Kanada da iş fırsatı arayan veya kurumsal yönetimlerini Kanada ya taşımak isteyen çokuluslu şirketlere, Kanada ya yerleşmek isteyen işadamlarına başarılı bir şekilde hizmet sunmaktayız. Tüm müşterilerimizin ortak özelliği - hedeflerine ulaşmak için çok çalışıyorlar. Biz de bu tutkuyu onlarla paylaşıyoruz. Her türlü ihtiyaca ve her bütçeye yönelik sunduğumuz profesyonel yaklaşımlarımız tüm müşterilerimizin %100 memnuniyetine odaklanır. Başarınız başarımızdır, çünkü sizi önemsiyoruz." Rakhmad Sobirov, J.D., LL.M., M.A. - Yönetici Avukat, Noter (Ontario) Bizi Sosyal Medyada Takip Edin. Sobirovs Law Hukuk Bürosunun resmi Facebook sayfası Youtube'deki Türkçe kanalımız Canada Express LinkedIn'deki İngilizce sayfamız BAŞARININ YOLCULUĞU: KANADA 8