Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerinin değerlendirildiği Kurulan ler, Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan ler ve Suriye Ortak Sermayeli Kurulan ler bilgilerinin yer aldığı TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni her ay kamuoyunun dikkatine sunulacaktır. TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni nde genel değerlendirmelerin yanı sıra il ve sektör bazında da incelemeler yapılmaktadır. Bu bültende yıllık değerlendirmeler yer almakta olup önümüzdeki ay itibariyle güncel ay değerlendirmelerine yer verilecektir. 21-217 arasında kurulan Suriyeli şirket sayısı 6.589'a ulaştı 278 adedi 21-212 döneminde olmak üzere 217 yılı sonuna kadar 6.589 Suriye ortak sermayeli şirket kurulmuştur. 217 yılı içinde 1.22 adet şirket kurulmuş olup, Suriye ortaklı şirketlerin toplam Suriye ortak sermayesi 179 milyon TL dir. 217 de Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, 216 ya göre yüzde 31,9; Suriye ortak sermayesi ise yüzde 27,5 azaldı. Grafik 1. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin sayısı ve Suriye ortak sermayesi miktarı (213-217) 2. 1.8 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 489 75 1.257 196 1.599 234 1.764 1.22 213 214 215 216 217 247 179 3 25 2 15 1 5 Suriye Ortak Sermayeli (sol) Suriye Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) 1
Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin yüzde 18 i Suriye ortaklı 217 yılında yabancı ortak sermayeli kurulan 6.731 şirketin, 1.22 si (yüzde 17,9) Suriye ortak sermayeli olup yabancı ortak sermayesinin yüzde 3,2 sini oluşturmaktadır. Tablo 1. Suriye ortaklı kurulan yabancı sermaye şirketlerinin genel görünümü (217) Türü Suriye Ortak Sermayesi Suriye Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim 26 9,4 7,9 83,6 Limited 1.176 227 171,1 75,4 Genel Toplam 1.22 236,5 179,1 75,7 Ocak Aralık 217 itibariyle Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısının en yüksek olduğu illerin başında İstanbul, Mersin ve Hatay gelmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise İstanbul ilk sırada yer almaktadır. Tablo 2. Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı en fazla olan ilk 1 il (217) Suriye Ortak Sermayesi İstanbul 593 15,5 83,2 Mersin 224 4 29,4 Hatay 117 29,7 22,6 Gaziantep 92 27,4 21 Bursa 91 16,2 1,4 Kilis 22 7,8 5,2 Antalya 15 1,6 1,2 Şanlıurfa 1 1,2,8 Konya 6,7,7 Ankara 5,8,6 2
Ocak Aralık 217 de Kilis ve Mersin de kurulan yabancı ortak sermeyeli şirketlerin yarısından fazlası Suriye ortak sermayeli şirketlerdir. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermayeli şirketler içindeki payı Kilis te yüzde 78,6 ve Mersin de yüzde 64,7 dir. Tablo 3. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermeyeli şirketlere oranı en fazla olan ilk 1 il (217) Suriye Ortak Sermayeli Yabancı Ortak Sermayeli Oran (%) Kilis 22 28 78,6 Mersin 224 346 64,7 Hatay 117 273 42,9 Bursa 91 297 3,6 Rize 1 4 25, Gaziantep 92 374 24,6 Şanlıurfa 1 62 16,1 İstanbul 593 382 15,5 Kahramanmaraş 1 1 1, Trabzon 3 31 9,7 Sektör bazında incelendiğinde ise Suriye ortak sermayeli şirketlerin 217 yılında en çok toptan ticaret sektöründe kurulduğu görülmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise yine toptan ticaret sektörü ilk sırada gelmektedir. Tablo 4. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin en çok faaliyet gösterdiği ilk 15 sektör (217) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) 3 Toplam Sermaye Suriye Ortak Sermayesi Toptan ticaret 427 81,5 62,8 Gayrimenkul faaliyetleri 148 23 17,3 Bina inşaatı 124 37,3 32 Perakende ticaret 12 23,7 16,1 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 41 6 4,8 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 34 4,2 2,9 Gıda ürünlerinin imalatı 31 6,7 6 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 31 4,5 3,6 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 22 1,6 1,3 Giyim eşyalarının imalatı 17 2 1,6 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 14 2 1,3 Diğer hizmet faaliyetleri 14 2 1,7 Eğitim 12 2,3 1,6 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 11 1,8 1,8 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 1 5,8 1,8
Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 6 sı yabancı ortak sermayeli Ocak Aralık 217 verilerine göre Türkiye genelinde toplam 117.19 1 şirket kurulmuştur. Kurulan şirket sayısı 216 ya göre yüzde 1,8 artış gösterdi. Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 5,7 si yabancı ortak sermayeli şirketlerdir. Bu oran il bazında incelendiğinde ise yüzde 2,4 ile Kilis yabancı ortaklı kurulan şirket oranı en fazla olan iller arasında ilk sırada yer almaktadır. Kilis i yüzde 17,7 ile Hatay, yüzde 14,1 ile Gaziantep ve yüzde 13,8 ile Mersin ve Yalova takip etmektedir. Tablo 5. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin toplam şirket sayısına oranı en yüksek olan ilk 1 il (217) İller Kurulan Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan Toplam na Oranı (%) Kilis 28 2,4 Hatay 273 17,7 Gaziantep 374 14,1 Mersin 346 13,8 Yalova 56 13,8 Antalya 345 8,7 İstanbul 382 8,5 Bursa 297 7,9 Trabzon 31 5,3 Şanlıurfa 62 5, Toplam 6.731 5,7 Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin sermayesinin yüzde 55 ini yabancı sermaye oluşturdu Ocak Aralık 217 verilerine göre yabancı ortak sermayeli 6.731 adet şirket kurulmuştur. Bu şirketlerin toplam sermayesi 1,2 milyar TL olup yüzde 55 ini yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Tablo 6. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin genel görünümü (217) Türü Yabancı Ortak Sermayesi Yabancı Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim 964 9.215 4.821 52,3 Limited 5.767 981,4 79,3 8,5 Genel Toplam 6.731 1.196 5.611 55, 1 ve Gerçek Kişi Ticari İşletmesi sayılarını kapsamaktadır. 4
Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, 216 ya kıyasla yüzde 49 arttı Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, 216 ya kıyasla yüzde 48,8 artış gösterdi. Yabancı ortak sermayesi toplamı geçen yıla göre 4,7 milyar TL (yüzde 518,5) 2 arttı. Grafik 2. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı ve yabancı ortak sermayesi miktarı (213-217) 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. 3.875 1.218 1.234 Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre en fazla İstanbul, Antalya ve Bursa da artış gösterdi. Tablo 7. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı en fazla artış gösteren ilk 1 il (217) İller 4.736 4.729 4.523 1.18 97 5.612 6.731 213 214 215 216 217 Yabancı Ortak Sermayeli (sol) Kurulan 217 Kurulan 216 Yıllık Değişim Yabancı Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) 217 6. 5. 4. 3. 2. 1. Yabancı Ortak Sermayesi 217 İstanbul 3.82 2.728 1.92 9.359 4.999 Antalya 345 185 16 57 36,6 Bursa 297 159 138 97,7 78,4 Ankara 273 161 112 117,9 74,1 Hatay 273 179 94 61,3 49,2 Gaziantep 374 281 93 112,8 86,1 Mersin 346 272 74 63,4 49,8 İzmir 179 18 71 12,9 92,7 Konya 69 23 46 16,2 9,4 Adana 57 22 35 31,8 14,6 2 Bu artışın önemli bir kısmı tek bir şirketten kaynaklanmaktadır. Bu şirket analiz dışı bırakıldığında, toplam sermaye yüzde 75,3; yabancı ortak sermayesi yüzde 55,1 artış göstermektedir. 5
Sektör bazında incelendiğinde en çok yabancı ortak sermayeli şirket toptan ticaret sektöründe kurulurken; en fazla yabancı ortak sermayesi elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı sektöründe gerçekleşmiştir. Bu sektördeki toplam sermaye miktarı 8,4 milyar TL iken, yüzde 5,1 ini yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Tablo 8. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin en çok faaliyet gösterdiği ilk 15 sektör (217) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri Toplam Sermaye Yabancı Ortak Sermayesi Toptan ticaret 2.328 43 36 Bina inşaatı 619 24 144 Gayrimenkul faaliyetleri 486 173 155 Perakende ticaret 473 72,5 55,4 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 271 38,5 32,2 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 238 29,8 22 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 199 27,6 22,7 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 144 11 9,8 Gıda ürünlerinin imalatı 117 35,4 24,7 Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz 111 53,2 44,8 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 19 23,2 17,5 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 17 12,3 9,8 Giyim eşyalarının imalatı 92 12,7 8,5 Eğitim 89 15 9,5 82 72,2 63,9 6