MONOFİLAMENT VE MULTİFİLAMENT GALSAMA AĞLARI BALIKÇILIĞINDA OPERASYON ZAMANININ AV KOMPOZİSYONUNA OLAN ETKİLERİ

Benzer belgeler
Mono ve Multifilament Solungaç Ağlarının Farklı Hava Şartlarındaki Av Verimlerinin Karşılaştırılması

Su Ürünleri Dergisi Cilt No: 15 Sayı: İzmir-Bornova 1998

19 (2), , (2), , 2007

Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research

An investigation on catch composition of trammel nets used in Ordu

Barbunya Galsama Ağlarında Kullanılan Poliamid Monofilament ve Multifilament Ağ İpinin Av Kompozisyonuna Olan Etkisi

Uzatma Ağlarının Ağ Materyali ve Yapısal Özelliklerinin Türlerin Yakalanabilirliği ve Tür Seçiciliği Üzerindeki Etkisi

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

FARKLI BALIK TÜRLERİNİN FANYALI AĞLAR ÜZERİNDEKİ YAKALANMA KONUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI*

Trabzon Bölgesi nde Kullanılan Mezgit Uzatma Ağlarının Av Verimi ve Tür Kompozisyonunun Belirlenmesi

Eğirdir Gölü nde Monofilament ve Multifilament Sade Uzatma Ağlarının Av ve Ekonomik Verimliliklerinin Karşılaştırılması

Fatma AYDIN*, Fahrettin YÜKSEL**

EDREMİT KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ VE YAPISAL FARKLILIKLARI

SAROZ KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ ve YAPISAL FARKLILIKLARI

İ. BALIK H. ÇUBUK. Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Eğirdir, Isparta

Luciobarbus mystaceus (Pallas, 1814) Avcılığında Kullanılan Farklı Donam Faktörlerine Göre Donatılmış Galsama Ağlarının Seçiciliğinin Araştırılması

BODRUM YARIMADASINDA KULLANILAN GALSAMA AĞLARININ SEÇİCİLİĞİ

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

İsmet Balık, Hıdır Çubuk. Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, 32500, Eğirdir, Isparta, Türkiye

Anahtar Kelimeler: Seçicilik, Galsama ağı, Gelibolu Yarımadası, Kupes, Boops boops

Değişik Renkli Monofilament Galsama Ağlarının Farklı Hava Şartlarındaki Av Verimlerinin Karşılaştırması

İstanbul Kıyı Balıkçılığında Kullanılan Dip Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

İzmir Körfezi nde Sardalya (Sardina pilchardus Walbaum, 1792) Balığı Avcılığında Kullanılan Galsama Ağlarının Seçiciliği

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

İSKENDERUN KÖRFEZİ NDE FANYALI UZATMA AĞLARI İLE KARİDES AVCILIĞININ YAPISAL ÖZELLİKLERİ

Keban Baraj Gölünde Kullanılan Galsama Ağlarının Ekonomik Verimliliklerinin Karşılaştırılması

Eğirdir Gölü nde Gümüşi Havuz Balığı, Carassius gibelio (Bloch, 1782) Avcılığında Kullanılan Multiflament Fanyalı Ağların Seçiciliği

Eğirdir Gölü nde Gümüşi Havuz Balığı, Carassius gibelio (Bloch, 1782) Avcılığında Kullanılan Monofilament Fanyalı Ağların Seçiciliği

Aquaculture Engineering and Fisheries Research

Ağ Kafes Üniteleri Etrafındaki Balıkların Kaldırma Ağı ile Avcılığı Üzerine Bir Ön Çalışma

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Dip Trollerinde 40 ve 44 mm Ağ Gözü Uzunluğuna Sahip Pantolon Tipi Torbalarda Seçiciliğin Karşılaştırılması Üzerine Araştırma

Olta Balıkçılığında Düz ve Çapraz İğnelerin Av Etkinliği Üzerine Bir Araştırma

Keban Baraj Gölü Kemaliye Bölgesi nde kullanılan av araçları The fishing gears using in Kemaliye Region of Keban Dam Lake

Pasif Av Araçları ile Avcılıkta Balık Davranışları

İstanbul Kıyı Balıkçılığında Kullanılan Pelajik Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

ORTA EGE DE UZATMA AĞLARININ BALIK POPULASYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Fahrettin Yüksel Accepted: April ISSN : fyuksel23@hotmail.com Tunceli-Turkey

Rize İlinde Kullanılan Uzatma Ağlarının Teknik Özelliklerinin Belirlenmesi

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

İSKENDERUN KÖRFEZİ NDE ÇİPURA (Sparus aurata, Linneaus, 1758) AVCILIĞINDA KULLANILAN MONOFİLAMENT FANYALI UZATMA AĞLARININ SEÇİCİLİĞİ

İskenderun Körfezi nde Fanyalı Uzatma Ağları ile Dil Balığı Avcılığı*

ORTA KARADENİZ DE ORTASU TROLÜ İLE AVLANAN HAMSİ (Engraulius encrasicolus, L.) BALIĞININ SÜRÜ YAPISI VE BOY KOMPOZİSYONUNUN GÜNLÜK DEĞİŞİMİ

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Gökçeada ve Bozcaada da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Kullanılan Sürüklenen Pelajik Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

Antalya Körfezi nde Avcılık İle Yakalanan Balık Türleri ve Bunların İşlenerek Değerlendirilmesi

Keban Baraj Gölü Kemaliye Bölgesi nde Yaşayan Barbus esocinus ve Barbus xanthopterus un Avcılığında Kullanılan Av Araçları

C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN C.B.U. Journal of Science 5.1 (2009) (2009) 19 26

GELENEKSEL DİP TROL AĞI TORBASININ ALT ve ÜST BÖLÜMLERİNDE YAKALANAN TÜRLERİN TESPİTİ

DİP TROLÜ İLE İKİ FARKLI DERİNLİKTE AVLANAN MEZGİT (Gadus merlangus euxinus N. 1840) BALIĞININ AV VERİMİ VE BOY KOMPOZİSYONUNUN DEĞİŞİMİ

İzmir Körfezi (Ege Denizi) Urla Yöresinde Trata Balıkçılığı*

İzmir Körfezi nde İri Sardalya (Sardinella aurita Valenciennes, 1847) Balığı Avcılığında Kullanılan Multiflament Galsama Ağların Seçiciliği

Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(4): ,

Prens Adaları (İstanbul) Kıyı Balıkçılık Av Araçları

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

Dip Trol Ağlarında Boy Seçiciliğinin Izgara Sistemleri ile Geliştirilmesi

KARADENİZDE DİP TROLÜ İLE EKİM VE KASIM AYLARINDA AVLANAN LÜFER (Pomatomus saltatrix, L.) BALIĞININ AV VERİMİ VE BOY KOMPOZİSYONUN KARŞILAŞTIRILMASI

Karadeniz de Ortasu Trolü ile Gece Süresince Avlanan Hamsi (Engraulis encrasicolus L., 1758) nin Av Verimi ve Boy Kompozisyonunun Belirlenmesi

Monofilament Balık Ağlarında Kopma Dayanımının Araştırılması

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Isparoz (Diplodus annularis L., 1758) un Bir Defada Bıraktığı Yumurta Miktarının Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma

Finike (Antalya) Körfezi nde Dip Paraketasındaki Farklı İğnelerin Av Verimi

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE GIRGIR AĞLARINDA HEDEF DIŞI AV KOMPOZİSYONUNUN ARAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİR ÖN ÇALIŞMA

İki Farklı Av Sahasında Ortasu Trolü ile Avlanan Hamsi (Engraulis encrasicolus, L.) Balığının Sürü Yapısı ve Av Veriminin İncelenmesi

İzmir Körfezi (Ege Denizi) nde Dağılım Gösteren İzmarit Balığı (Spicara flexuosa Rafinesque, 1810) nın Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Keban Baraj Gölü nde Yaşayan Barbus rajanorum mystaceus (Heckel, 1843) ün Geri Hesaplama Yöntemiyle Uzunluklarının Belirlenmesi

YATAY KONUMLU IZGARA SEÇİCİLİĞİ

Barbunya (Mullus barbatus L., 1758) ve Isparoz (Diplodus annularis L., 1758) İçin Standart ve Dar Trol Torbaların Seçiciliği*

Anahtar Kelimeler: İri sardalya, Sardinella aurita, galsama ağı, seçicilik, Gelibolu Yarımadası.

Seyhan Baraj Gölü ndeki Ticari ve Sportif Balıkçılığın Sosyo- Ekonomik Analizi

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT : SİNOP ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ AKLİMAN/SİNOP

Nergiz YALÇIN. DSİ Genel Müdürlüğü, İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı Su Ürünleri Şube Müdürlüğü Yücetepe, ANKARA

Çanakkale Bölgesinde Kullanılan Uzatma Ağlarının Donam Özellikleri ve Balıkçıların Sorunları

KUZEY EGE DENİZİ NDE IŞIKLA BALIK AVCILIĞINA GENEL BİR BAKIŞ

Research Article Journal of Maritime and Marine Sciences Volume: 1 Issue: 1 (2015) 56-63

FISHERIES and AQUACULTURE in TURKEY

Geleneksel Dip Trol Ağından Kaçan Tavuk Balıklarının (Trisopterus minutus capelanus Lacepède, 1800) Yaşama Oranı*

Balıkçılık Sektörünün İzmir İli İçindeki İşleyişi ve Güncel Sorunları

Keban Baraj Gölü Ova Bölgesinde Balıkçılığın Durumu. The Situation of Fisheries in Ova Region of Keban Dam Lake

İstanbul Gırgır Teknelerinde Kullanılan Ağ Takımların Teknik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma

TÜRKİYE DEKİ KILIÇ (Xiphias gladius), TULİNA (Thunnus alalunga), YAZILI ORKİNOS (Euthynnus alletteratus) AVCILIĞI

KARADENİZ KIYILARINDA ÇİFT TEKNEYLE ÇEKİLEN ORTASU TROLÜ İLE BAZI PELAJİK BALIKLARIN AVCILIĞI

Atatürk Baraj Gölü Bozova Bölgesinde Kullanılan Balık Yakalama Aletlerinin Yapısı

Research Article Journal of Maritime and Marine Sciences Volume: 2 Issue: 2 (2016) 20-35

2.2. ÇANAKKALE ÇANAKKALE MERKEZ

Yatay Çubuklu Seçicilik Izgarası ile Bakalyaro (Merluccius merluccius), Barbunya (Mullus barbatus) ve Isparoz (Diplodus annularis) Seçiciliği

MUSTAFA KEMAL ÜNIVERSITESI SU ÜRÜNLERI FAKÜLTESI

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Çizelge 5. Edremit Körfezi su ürünleri kooperatifleri ve üye sayıları (Ceyhan ve diğ. 2006) S.S. Altınoluk Su Ür. Koop.

Şekil 280. Kuşadası genel görünümü ve balıkçı tekneleri. Şekil 281. S.S. Kuşadası Su Ürünleri Kooperatifi İdari Binası

Şekil 1. Türkiye 2008 yılı su ürünleri üretiminin dağılımı (TÜİK, 2009)

Journal of FisheriesSciences.com

DOÇ. DR. ABDULLAH EKREM KAHRAMAN ÖZGEÇMİŞ. Adı Soyadı: Abdullah Ekrem KAHRAMAN. Doğum Tarihi/Yeri: 21 Ocak 1969/İstanbul

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

SİNOP ÜNİVERSİTESİ/SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ/SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLEME TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ/AVLAMA TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI)

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Transkript:

2(4): 608-615 (2008) DOI: 10.3153/jfscom.2008024 Journal of FisheriesSciences.com ISSN 1307-234X 2008 www.fisheriessciences.com RESEARCH ARTICLE ARAŞTIRMA MAKALESİ MONOFİLAMENT VE MULTİFİLAMENT GALSAMA AĞLARI BALIKÇILIĞINDA OPERASYON ZAMANININ AV KOMPOZİSYONUNA OLAN ETKİLERİ İlker Aydın, Cengiz Metin Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Bornova, İzmir Özet: Abstract: Uzatma ağları Ege Denizi kıyılarında yoğun olarak kullanılan balıkçılık takımlarındandır. Bu av takımların tasarlandıkları hedef türlerin avcılığına göre farklı kullanım yöntemleri vardır. Bu ağlardan, hedef türü barbunya (Mullus sp.) balıkları olan galsama ağlarına ait yöntemde suda kalma süresi 2 saat civarıdır. Bu çalışmada, İzmir Körfezi nde ticari balıkçılar tarafından kullanılan monofilament ve multifilament barbunya galsama ağlarında, gün içerisindeki operasyon zamanlarının av kompozisyonuna olan etkileri araştırılmıştır. Toplam avın % 51.2 lik kısmı gün batımındaki operasyonlarda yakalanırken, %48.8 i gün doğumundaki operasyonlarda yakalanmıştır (p 0.05 z=0.04). Gün batımındaki av miktarının % 41.5 i monofilament ağlar tarafından yakalanırken geriye kalan % 9.7 lik kısmı multifilament ağlarla yakalanmıştır (p 0.05 z=0.006). Monofilament ve multifilament ağların gün doğumundaki av değerlerinde bu yüzdeler sırasıyla % 39.4 ve 9.4 gibi bir değişim göstermiştir (p 0.05 z=0.005). Anahtar Kelimeler: Galsama ağları, gün doğumu, gün batımı, İzmir Körfezi Effects of time of the day on catch composition in monofilament and multifilament gillnets fishing Gillnets and trammel nets are the fishing gears, which used frequently in the Aegean Sea shores. These fishing gears, which design to catch for their target species have different using methods. Red mullet (Mullus sp.) gillnets are one of them and their set duration generally 2 hours. In this study, effects of soaking time in the day on monofilament and multifilament red mullet gillnets which used by commercial fishermen were presented. 51.2 % of the total catch was caught at dusk and 48.8 % were caught at dawn (p 0.05 z=0.04). 41.5 % of the catch at dusk were caught by monofilament gillnets and the remaining 9.7 % were caught by multifilament gillnets (p 0.05 z=0.006). At dawn catch values of monofilament and multifilament gillnets, these percentages were showed changing as 39.4 % and 9.4 % respectively (p 0.05 z=0.005). Keywords: Gillnets, dawn, dusk, Izmir Bay Correspondence to: İlker AYDIN, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Bölümü, 35100 Bornova/ İzmir -TÜRKİYE Tel: (+90 232) 752 11 63 Faks: (+90 232) 374 74 50 E-mail: ilker.aydin@ege.edu.tr 608

Giriş Türkiye sularında çok yaygın olarak kullanılan uzatma ağları, küçük ölçekli balıkçılık faaliyetleri içinde önemli bir yer teşkil etmektedir (Aydın ve diğ., 2007). Uzatma ağları, pasif av araçları içinde yer almakta (Hubert, 1996), ve sade, fanyalı, özel ağlar olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmanın içinde yer alan galsama ağları, ağ göz uzunlukları ve donam faktörleri gibi seçiciliğe etki edebilen özellikleri değiştirilerek, türe ve boya göre ayarlanabilmektedir (Aydın, 2005). Metin ve diğerleri (1998) Ege Denizi nde, yıl içerisinde her dönem, ağ göz genişlikleri 17, 18, 20 ve 22 mm olan sade dip uzatma ağlarının, barbunya (Mullus barbatus), tekir (Mullus surmuletus), kupes (Boops boops), ve izmarit (Spicara sp.) türlerinin avcılığında kullanıldığını bildirmiştir. Daum ve Osborne (1998), kıyısal alanlarda yaşayan balık populasyonlarının, gün içerisinde güneş ışığının hâkim olduğu saatlerde, geceye nazaran daha derin sularda ve zemine yakın konumlandıklarını, Mazeroll ve Montogomery (1998), ise kıyıya yakın sığ sulardaki beslenme alanlarına yapılan göçlerin, gün doğumu ve gün batımı zamanlarında gerçekleştiğini bildirmişlerdir. Barbunya (Mullus sp.) balıkları, günbatımında, daha derin sulardan, kıyıya yakın bölgelere doğru göç edip, gün doğumunda da, tekrar derin sulara dönerler. Bu günlük göç hareketinin sınırı, kumlu ve çamurlu zeminin bittiği, deniz çayırlarının başladığı yer olan bölgedir. Bu bölge yerel balıkçılar tarafından apoşi olarak adlandırılmaktadır. Galsama ağları ile barbunya balığı avcılığı yapan ticari balıkçılar, operasyonlarını genellikle sabah gün doğumunda ve akşam gün batımında gerçekleştirmekte olup, avcılık sahası olarak ta apoşi denilen bu sınır bölgelerini ve daha sığ olan taşlık-kumluk zeminleri kullanmaktadırlar. Uzatma ağlarında kullanılan materyalin, ip kalınlığının ve ip renginin boy seçiciliği üzerinde değil, av verimi üzerinde etkilidir (Anthony, 1981). Farklı türlerin görebilme yetenekleri ve vücut yapılarındaki değişiklikler nedeniyle tür seçiciliği üzerinde de etkilerinin olmaktadır (Anthony, 1981). Daha önceki çalışmalar tür, boy seçiciliği ve av kompozisyonu üzerine yoğunlaşmıştır. Yapılan literatür araştırmaları sonucunda galsama ağları ile yapılan balıkçılıkta operasyon zamanı üzerine bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada İzmir Körfezi nde ticari balıkçılar tarafından, gün doğumunda ve gün batımında monofilament ve multifilament galsama ağları ile gerçekleştiren barbunya balığı avcılık operasyonlarında, operasyon zamanının av kompozisyonuna olan etkileri araştırılmıştır. Materyal ve Metod İzmir Körfezi nde Eylül 2003-Kasım 2004 tarihleri arasında Barış adlı ticari balıkçı teknesi ile gün batımı ve gün doğumunda 15 er kez olmak üzere, toplam 30 balıkçılık operasyonu gerçekleştirilmiştir (Şekil 1). Operasyonlarda kullanılan ağlar, 36mm ağ göz uzunluğunda, 0.42 donam faktörüne sahip, 210d/3 numara poliamid naylon multifilament ve 0.20mm poliamid perlon monofilament ağ ipliğinden yapılmıştır (Şekil 2 ve 3). Dutt (1965), ağların karışık sıra ile suya bırakılmasının avcılık üzerine herhangi bir etki yapmadığını bildirmiştir. Bu doğrultuda toplam 4 posta galsama ağı birbiri arkasına eklenerek avcılık operasyonları gerçekleştirilmiştir. Ağlar, 3 ile 21m aralığındaki taşlık-kumluk zeminlere ve apoşilere S şeklinde bırakılmıştır. Ağlar, ticari balıkçıların yaptığı gibi yarı dönek yöntemi olarak adlandırılan 2 şer saatlik periyotlarla suda kalmış ve sudan kaldırılırken herhangi bir mekanik ya da hidrolik sistem kullanılmamıştır. Toplam avcılık değerlerinde, gün doğumu ve gün batımı arasındaki fark ile bu farkın monofilament ve mutifilament ağlarda gösterdiği değişimin önemliliği Wilcoxon Matched Pairs testi ile kendi aralarında ikili karşılaştırma yapılarak hesaplanmıştır. Monofilament ve multifilament ağlarda en çok avlanan 8 türe ait birey sayılarının, gün doğumu ve gün batımı değerlerindeki farkın önemliliği, Kruskall Wallis varyans analizi ile değerlendirilmiştir. 609

Şekil 1. Denemelerin gerçekleştirildiği çalışma bölgesi. Figure 1. The study area, where experiments were conducted Şekil 2. Monofilament galsama ağının planı ve teknik detayı. Figure 2. The plain and technical details of monofilament gillnet 610

Şekil 3. Multifilament galsama ağının planı ve teknik detayı. Figure 3. The plain and technical details of mutifilament gillnet Bulgular ve Tartışma Avcılık operasyonları sonucunda 20 familyaya ait toplam 32 tür avlanmıştır. Bu türler içerisinde en çok avlanmış olup, av kompozisyonunda önemli yer teşkil eden 8 türe ait birey sayılarının toplam avcılık içerisindeki yüzde dağılımları Tablo 1 de verilmiştir. Ağlarda bu baskın 8 tür dışında yakalanmış olan türler, birey sayılarının düşüklüğü nedeniyle, av kompozisyonundaki toplam birey sayılarına ait yüzde dağılımı Tablo 1 de diğer olarak sınıflandırılmıştır. Bu türler içerisinde ticari türler de bulunmasına rağmen, birey sayılarının azlığı ya da boylarının küçüklüğü nedeniyle ıskarta edilmiştir. Ağların suda kalma süresi avcılığı yapılan türler ile ilgili olmakla beraber, zemin ile temas halinde olan galsama ağlarına tırmanabilen deniz çıyanlarının (Hermodice carunculata), ağa yakalanmış olan canlılara zarar vermesi bu süreye azaltıcı bir etki yapmaktadır. Çalışmanın hedef türü olan barbunya (Mullus sp.) balıklarının, çoğu balık türlerine göre daha yumuşak yapıda ete sahip olmaları daha kısa bir zaman içerisinde hasar görmelerine ve bozulmalarına neden olmaktadır. Toplam avın % 51.2 sinin gün batımındaki operasyonlarda, %48.8 inin ise gün doğumundaki operasyonlarda yakalandığı tespit edilmiştir (p 0.05 z=0.04). Gün batımındaki av miktarının % 41.5 i monofilament ağlar tarafından yakalanırken, geriye kalan %9.7 lik kısmı multifilament ağlarla yakalanmıştır (p 0.05 z=0.006). Monofilament ve multifilament ağların gün doğumundaki av değerlerinde, bu yüzdeler sırasıyla % 39.4 ve % 9.4 gibi bir değişim göstermiştir (p 0.05 z=0.005). Monofilament galsama ağlarına ait avcılık değerlerinin hem gün batımı, hem de gün doğumu operasyonlarında yüksek oluşu sudaki görünürlüğünün düşük olması ile ilişkilidir. Aydın ve diğerleri (2007), monofilament galsama ağlarının sudaki görünürlüğünün multifilament ağlara göre daha düşük olduğunu tespit etmiş, Karlsen ve Bjarnason, 1987, Engas ve Lokkeborg (1994), ise uzatma ağlarında kullanılan monofilament ağ ipinin, multifilament ağ ipine göre görülmesinin daha zor olduğunu bildirmiştir. Buna ek olarak Wardle ve diğerleri (1991), ağın görülebilirliği üzerinde ışığın da önemli bir faktör olduğunu bildirmektedirler. 611

Tablo 1. Gün batımı ve gün doğumunda, monofilament ve multifilamet galsama ağlarıyla en çok avlanan 8 tür (*) ve diğerlerine ait birey sayıları ile yüzdeleri. H; hedef türler, T; ticari türler, I; ıskarta edilen türler. Table 1. The number of individuals and percentages of most hunted 8 species (*) and others with monofilament and multifilament gillnets at dusk and dawn. H; target species, T; commercial species, I; discard species.) Günbatımı Gündoğumu Monofilament Multifilament Monofilament Multifilament n %n n %n n %n n %n Mullus surmuletus*(h) 81 4.1 38 1.9 30 1.5 20 1 Mullus barbatus*(h) 47 2.4 11 0.6 20 1 10 0.5 Spicara flexuosa*(t) 44 2.2 1 0.1 25 1.3 3 0.1 Diplodus annularis*(t) 169 8.5 32 1.6 195 9.8 28 1.4 Serranus cabrilla*(i) 24 1.2 1 0.1 11 0.6 2 0.1 Serranus scriba*(i) 35 1.8 15 0.8 13 0.6 2 0.1 Coris julis*(i) 66 3.3 11 0.6 13 0.6 4 0.2 Symphodus mediterraneus*(i) 152 7.7 35 1.8 281 14.1 72 3.6 Diğer (I) 618 10.4 144 2.4 587 9.9 139 2.3 Operasyon zamanlarında avlanan türlere ait yüzdeler incelenecek olursa, avcılığı yapılan hedef türlerden tekir (M. surmuletus) in gün batımı operasyonlarında % 6, gün doğumundakilerde ise % 2.5 luk bir dilime sahiptir. Diğer hedef tür olan barbun (M. barbatus) ise gün batımında % 3, gün doğumunda ise % 1.5 oranında yakalanmıştır. Ticari değere sahip olan izmarit (S. flexuosa) e ait gün batımı ve gün doğumundaki avcılık değerleri sırasıyla % 2.3 ve % 1.4 tür. Ekonomik değere sahip bu 3 türe ait avcılık değerleri gün batımı operasyonlarında, gün doğumundakilere göre daha yüksek çıkmasına rağmen, diğer bir ticari tür olan isparoz (D. annularis) a ait gün batımı değerleri % 10.1, gün doğumu değerleri ise % 11.2 gibi bir yüzdelik paya sahiptir. Iskarta olarak sınıflandırılan türler içerisinde yer alan çırçır (S. mediterraneus) türüne ait avcılık değerleri de, gün batımında % 9.5, gün doğumunda ise % 17.7 gibi bir pay ile, isparoz a ait gün batımı ve gün doğumu farkına benzer bir ilişki göstermektedir. Tablo 1. de yer alan diğer ıskarta türlerle ilgili avcılık verilerinde ise yüzde paylarının gün batımındaki değerlerde yine fazla olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, gün batımı ve gün doğumu yüzdeleri asıl hani balığı (S. cabrilla) için sırasıyla % 1.3 ve % 0.7 iken, bu yüzdeler, çizgili hani (S. scriba) de sırasıyla % 2.6 ve % 0.7 olarak değişim göstermiştir. Diğer bir ıskarta tür olan gelin balığı (C. julis) için gün batımı ve gün doğumu verilerine ait yüzdeler % 3.9 ve % 0.8 şeklinde biçimlenmiştir. Monofilament ve multifilament galsama ağlarında en çok yakalanan 8 türün gün doğumu ve gün batımı değerleri arasında yapılan varyans analizleri sonuçlarına ait bilgiler tablo 2 de verilmiştir. İzmarit haricindeki tüm türlerin ağlardaki gün batımı ve gün doğumu değerleri arasındaki ilişkiler önemli sonuçlar vermiştir (p 0.05). 612

Tablo 2. Monofilament ve multifilament galsama ağlarında en çok avlanan 8 türün avlanma zamanları arasında yapılan Kruskall-Wallis varyans analizi sonuçları (p 0.05). Table 2. Results of the Kruskall-Wallis analysis of variance between fishing times of most fished 8 species in monofilament and multifilament gillnets (p 0.05). avarage rank K-W test p avarage rank Mullus surmuletus 19.4 0.0002 Serranus cabrilla 7.7 0.05 mofilament gün doğumu 16.7 mofilament gün doğumu 7.2 monofilament gün batımı 36.1 monofilament gün batımı 12.6 multifilament gün doğumu 15.6 multifilament gün doğumu 4.5 multifilament gün batımı 29.7 multifilament gün batımı 4.5 Mullus barbatus 8.9 0.03 Serranus scriba 10.2 0.016 mofilament gün doğumu 14.8 mofilament gün doğumu 8.9 monofilament gün batımı 23.5 monofilament gün batımı 18.4 multifilament gün doğumu 11.8 multifilament gün doğumu 5 multifilament gün batımı 21.5 multifilament gün batımı 14.2 Spicara flexuosa 6.7 0.08 Coris julis 15.8 0.0012 mofilament gün doğumu 11.5 mofilament gün doğumu 9.1 monofilament gün batımı 15.1 monofilament gün batımı 22.3 multifilament gün doğumu 5 multifilament gün doğumu 8.5 multifilament gün batımı 5 multifilament gün batımı 12.5 Diplodus annularis 34.7 0.0001 Symphodus mediterraneus 26.8 0.0006 mofilament gün doğumu 43 mofilament gün doğumu 33.3 monofilament gün batımı 37.3 monofilament gün batımı 25.8 multifilament gün doğumu 14.2 multifilament gün doğumu 15.4 multifilament gün batımı 15.8 multifilament gün batımı 8.4 K-W test p Ağlardaki avcılık verileri ışığında, gün batımı operasyonlarında, gün doğumu operasyonlarına nazaran daha fazla avcılık yapıldığı ortaya çıkmıştır. Uzatma ağları pasif av araçları olduğundan ağın etrafında yüzerken ağa temas eden balıkları yakalar. Schulz ve Berg (1992), balık davranışları ile ilgili yapmış oldukları deneylerin çoğunda, gündüz saatlerinde, yüzme aktivitesinin geceye göre daha yüksek olduğunu bildirmişlerdir. Uzatma ağının ip kalınlığı ve su içerisindeki ışık durumu ağın balık tarafından fark edilip kaçmasına ya da avlanmasına yardımcı olabilmektedir (Cui ve diğ., 1991). Teorik olarak hızlı yüzen balıkların ağ ile karşılaşma olasılığı fazla olduğundan yavaş yüzen balıklara oranla daha yüksek oranda yakalanırlar (Pope ve diğ., 1975). Bu çalışmada günbatımı operasyonlarında avcılık gücünün daha fazla olması, balığın gün batımında daha aktif yüzme eğilimi içerisinde olduğu düşüncesini ortaya çıkarmaktadır. Jacobsen ve diğerleri (2002), tatlı sularda, gece saatlerindeki yüzme aktivitesinin su sıcaklığı ile bağlantısı olduğunu bildirmişlerdir. Sıcaklığın azalması, yüzme hızını ve sürekliliğini azaltır (He, 1986). Yapılmış olan bu araştırmada su sıcaklıklarının daha yüksek olduğu yaz aylarında ağlardaki avcılık değerlerinin kış aylarındaki değerlere oranla fazla olduğu bulunmuştur. Fakat gün içerisindeki günbatımı ve gündoğumu operasyonlarında ölçülen su sıcaklıkları arasında fark olmadığı görülmüştür. Bu nedenle, günbatımı ve gündoğumu operasyonları arasındaki avcılık farkı üzerine su sıcaklığının etkisi olmadığı belirlenmiştir. Sonuç İzmir Körfezi nde uzatma ağları ile yapılmış olan çalışmalarda, Kara ve Özekinci (2002), gırgırla balık avcılığının yasak olduğu dönemlerde uzatma ağları ile sardalya avcılığının gün doğmadan 1-3 saat önce yapıldığını, Gökçe ve diğerleri (2005), sonbahar aylarında kalamar avlamak amacıyla uzatma ağlarının, gün batımından, ertesi gün doğumuna kadar suda kaldığını, Özekinci (2005), isparoz avcılığında kullanılan monofilament galsama ağlarının gün batımı ve gün doğumu zamanlarında 613

denize bırakıldığını bildirmişlerdir. Özdemir ve Erdem (2006) ise Sinop iç liman bölgesinde monofilament ve multifilament ağları öğleden sonra suya bırakılıp, ertesi gün gün doğduktan sonra toplamışlardır. Uzatma ağlarının, suda kalma süreleri ve zamanları, hedeflenen türlerin avcılığıyla direkt olarak ilgilidir. Barbunya balıklarının uzatma ağları ile avcılığında yarı dönek yönteminin kullanımına Ege Denizi nde sıklıkla rastlanmaktadır. Türlerle ilgili yapılacak olan davranış çalışmaları, uzatma ağları balıkçılığında kullanılan bu yöntemlerin daha iyi açıklanmasına ve av kompozisyonuna ait verilerin değerlendirilmesinde değişik bakış açılarının oluşmasına yardımcı olacaktır. Kaynaklar Anthony, P.D., (1981). Visual constrat threshold in the cod (Gadus morhua). Journal of Fisheries Biology, (19): 87-103. Aydın, İ., (2005). The effects of polyamide monofilament and multifilament netting rope on the catching efficiency and species selectivity that used on red mullet gillnets. MSc thesis, Supervisor Metin. C.. Ege University Institute of Natural and Applied Sciences, Bornova, İzmir. Aydın, İ., Gökçe, G., Metin, C., (2007). The effects of polyamide monofilament and multifilament netting rope on the catching efficiency and species selectivity that used on red mullet gillnets. Ege University Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 23 (3-4): 285-289. Cui, G., Wardle, C.S., Glass, C.W., (1991). Johnstone A.D.F., and Mojsiewicz W.R.,, Light level thresholds for visual reactions of mackerel, Scombrus scombrus L., to coloured monofilament nylon gillnet materials. Fisheries Research, 10: 225-263. Daum, D.,W., Osborne, B., M., (1998). Use of fixed-location. split-beam sonar to describe temporal and spatial patterns of adult fall chum salmon migration in the Chandalar river. Alaska. North American Journal of Fisheries Management, 18 (3): 477-486. Dutt, S., (1965). An interpretation of the data from the effect of mesh size on the fishing efficiency of sardine gillnets. Fishing Technology, 11 (2): 249-250. Engas, A., and Lokkeborg, S., (1994). Abundance Estimation using Gillnet and Longline. The Role of Fish Behaviour Marine Fish Behaviour in Capture and Abundance Estimation,. (8): 130-163. Ed. By A. Fernö and S. Olsen. Fishing New Boks, London. Gökçe, G., Metin, C., Aydın, İ., Bayramiç, İ., (2005). The common squid (Loligo vulgaris Lam., 1798) fishery with shrimp trammel net in Izmir Bay. Ege University Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 22 (3-4): 419-422. He, P., (1986). Swimming performance of three species of marine fish and some aspects of swimming in fishing gears. PhD thesis, University of Aberdeen. Hubert, W., A., (1996). Fisheries techniques. 2 nd edition. Passive Capture Techniques 157-192. American Fisheries Society, Bethesda. Maryland. Jacobsen, L., Berg, S., Broberg, M., Jepsen, N., Skov C., (2002). Activity and food choice of piscivorous perch (Perca fluviatilis) in a eutrophic shallow lake: a radio-telemetry study. Freshwater Biology, 47 (12): 2370-2379. Kara, A., Özekinci, U., (2002). Selectivity of gillnets used in Sardine fishing (Sardina pilchardus Walbaum, 1792) in Izmir Bay. Ege University Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 19 (3-4): 465-472 Karlsen, L., Bjarnason, B., A., (1987). Smallscale fishing with driftnets. FAO Fisheries Technical Paper, (284), 64 pp. Mazeroll, A., I., Montgomery, W., L., (1998). Daily migrations of a coral reef fish in the Red Sea (Gulf of Aqaba. Israel). The Scholarly Journal Archive. Copeia, 4: 893-905. Metin, C., Lök, A., İlkyaz, A., T., (1998). The selectivity of gill net in different mesh size for Diplodus annularis (Linn., 1758) and Spicara flexuosa (Rafinesque. 1810). Ege University Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 15 (3-4): 293-303. Potter, E.C.E. and Pawson,,M.G. (1991). Gill netting. Ministry of Agriculture, Fisheries and Food Directorate of Fisheries Research, Laboratory Leaflet, (69): 1-35. 614

Schulz, U., Berg, R., (1992). Movement of ultrasonically tagged brown trout (Sulmo trutta L.) in Lake Constance. Journal of Fish Biology, 40 (6):909-917 Özdemir, S., Erdem, Y., (2006). The comparison of catch efficiency of mono and multifilament gillnets on different weather conditions. Science and Engineering Journal of Fırat University, 18 (1): 63-68. Özekinci, U., (2005).Determination of the selectivity of monofilament gillnets used for catching the annular sea bream (Diplodus annularis L., 1758) by lengthgirth relationships in Izmir Bay (Aegean Sea). Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29: 375-380. Pope, J.A., Margetts A.R., Hamley, J.M., and Akyüz, E.F. (1975). Manual of methods for fish stock assessment, Part III, Selectivity of fishing gear. FAO Fisheries Technical Paper, 41 (1): 46. Wardle, C.S., Cui G., Mojsiewicz, W.R., and Glass C.W., (1991). The effect of colour on the appearence of monofilament nylon under water. Fisheries Research, 10: 243-253. 615