Sosial Xərc Müştəriləri Üçün Xərclərin Ödənilməsinə İmkan Verən Kommunal Xidmət Tariflərinin Müəyyənləşdirilməsi Metodları Cozef K. Uitmer, Müşavir Müavini Pensilvaniya Kommunal Təsərrüfat Müəssisəsi NARUC Nümayəndəliyi Azərbaycan Hökuməti üçün Təqdimat May 2007
Qiyməti Tənzimlənən Kommunal Xidmət Strukturunda Xərclərin Ödənməsi Probleminin Həlli Yolları 1. Birinci Princip: Tariflәr Xәrclәri Ödәmәlidir. 2. BӘS Müştәrilәrdәn Yığılmayan Gәlirlәr (Qiymәt > Ödәniş) 3. BELӘLİKLӘ, Yığılmayan Gәlirlәr Qiymәt Tәnzimlәnmәsindә Xәrcdir 4. Qiymәti Tәnzimlәnәn Xidmәtdә Çatışmazlığın BÖLÜŞDÜRÜLMӘSİ 5. IKİ Hәll: Yığılmayan Xәrclәr vә ya Social Qiymәtqoyma
Ümumi Qayda Xәrc Faizi - Yığılmış Gәlir = Xәrcin Ödәnilmәsi
Problem: Gəlir < Xərc
Tarifin Müəyyənləşdirilməsi: Birinci Hal Çatışmazlıq Yoxdur $1.00 mkf (min kub fut) xərc 10 müştəri $1.00 mkf tarif $10 mkf Satış $10.00 Gəlirlər Çatışmazlıq Yoxdur: Xərclərin Ödənməsi Yoxdur Qiymətlər= Xərclər Ehtiyac Yoxdur
Tarifin Müəyyənləşdirilməsi: İkinci Hal Tarif Hesablanması Bazasında Catışmazlıq $1.00 mkf xərc 10 müştəri $1.00 mkf tarif $10.00 mkf satış Tarif Hesablanması Bazasında Çatışmazlıq Qiymətlər= Xərclər, LAKİN Bəzi Müştərilər Ödəmir $2.00 Yığılmayan Xərcdir $2.00 Novbəti Tarif Halında Ödənir $8.00 gəlir $2.00 Çatışmır
Tarifin Müəyyənləşdirilməsi: Üçüncü Hal Social Tarif/Çatışmazlıq yoxdur $1.00 mkf xərc 10 müştəri $.7 mkf sosial tarif $10.00 mkf Satış $7.00 Gəlirlər $3.00 Çatışmazlıq Sosial Tarif/Çatışmazlıq Yoxdur: Sosial Qiymət Tarifi $.7 mkf Xidmətin dəyəri $1.00 mkf $3.00: $10.00 Xərc və $7.00 Tarif Arasında Çatışmazlıq, tarif cədvəlindəki tarif təsnifatlarına aid edilir Bütün Müştərilər Ödəyir Yığılmayan Xərc Yoxdur
Tarifin Müəyyənləşdirilməsi: Sonuncu Hal Sosial Tarif/Çatışmazlıq $1.00 mkf xərc 10 müştəri $.7 sosial tarif $7.00 mkf Satış $6.00 Gəlir $3.00 Çatışmazlıq $1.00 Ödənməyib Sosial Tarif/Çatışmazlıq: Sosial Qiymət Tarifi $.7 mkf müəyyənləşdirilir Xidmətin dəyəri $1.00 mkf $10.00 Xərc və $7.00 Gəlir arasında $3.00 fərq tarif cədvəlindəki qruplara aid olunur $1.00 Yığılmayan Xərcdir $1.00 Növbəti Tarif Halında Ödənir
Müştərilərə Yardım Proqramı (MYP) Metodu Cozef K. Uitmer, Müşavir Müavini Pensilvaniya Kommunal Təsərrüfat Müəssisəsi NARUC Nümayəndəliyi Azərbaycan Hökuməti üçün Təqdimat May 2007
Kommunal Müəssisə $2.50 MYP Fondu ilə MYP Proqramı Təşkil Edir. MYP Kommunal Müəssisənin İstehsal Xərcidir.
MYP: Birinci Hal Çatışmazlıq Yoxdur $1.00 mkf xərc 10 müştəri $1.00 mkf tarif $10.00 mkf Satış $10.00 Gəlir ÇatışmazlıqYoxdur: Xərc Yoxdur $2.50 Ehtiyatlara Aid Edilir Çatışmazlıq Yoxdur
MYP: İkinci Hal Tarif Bazasında Çatışmazlıq $1.00 mkf xərc 10 müştəri $1.00 mkf tarif $10.00 mkf Satış $8.00 Gəlir $2.00 Çatışmazlıq Tarif Bazasında Çatışmazlıq: $2.00 Çatışmazlıq $2.50 MYP Fondu MYP Tarif Bazasındakı Çatışmazlığı 100% ödəyir Yeni Xərclər Yoxdur
MYP: Üçüncü Hal Sosial Tarif/Çatışmazlıq Yoxdur $1.00 mkf xərc 10 müştəri $.7 mkf social tarif $10.00 mkf Satış $7.00 Gəlir $3.00 Çatışmazlıq Sosial Tarif/Çatışmazlıq Yoxdur: $3.00 Çatışmazlıq MYP Kommunal Müəssisənin çəmi $3.00 olan əskiyinin $2.50 ni ödəyir MYP Sosial Tarifin 83% -ni ödəyir Kommunal Müəssisə Gəlirin 17% - ni itirir $.50 Zərərdir $.50 Novbəti Tarif Halında Xərcdir və ya Zərərdir.
MYP: Sonuncu Hal Sosial Tarif/Çatışmazlıq $1.00 mkf xərc 10 müştəri $.7 sosial tarif $7.00 mkf Satış $6.00 Gəlir $3.00 Çatışmazlıq $1.00 Ödənməyib Sosial Tarif/Çatışmazlıq: MYP $4.00 Əskiyin $2.50 ni ödəyir. MYP Sosial Tarif/Çatışmazlığın63%-ni ödəyi Kommunal Müəssisə Gəlirin 37% -ni itirir $1.50 Zərər/Gələn Tarif Halı Üçün Yığılmayan Xərcdir
Həllərin Xülasəsi Sosial Tarif Metodu ilə Sosial Tarifin Qiymətini Müəyyənləçdirin. 1.0 mkf Xərc üçün 7 mkf Sosial Tarif 3 mkf fərqi başqa tarif siniflərinə aid edin Hər Hansı Ödənməmiş Məbləğ Gələn Tarif Halında Yığılmamış Xərc dir
Həllərin Xülasəsi MYP Metodu İlə Maya Dəyərinə bərabər Tarix Müəyyənləşdirin 1.0 mkf Xərc 1.0 mkf Tarifdir Müəyyən Məbləğdə MYP Fondu Yaradın MYP Fondu Növbəti Tarif Halında Xərcdir Hər Hansı Ödənilməmiş Məbləğ Növbəti Tarif Halında Yığılmamış Xərcdir