BİLİRKİŞİ GÖRÜŞÜNE BAŞVURULMASINA VE BİLİRKİŞİLERİN GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRMELERİNE İLİŞKİN ESAS, USUL VE İLKELER Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde görülmekte olan davalarda bilirkişi görüşüne başvurulması ve bilirkişilerin görevlerini yerine getirmeleri aşağıda belirtilen esas, usul ve ilkelere tabidir: 1- DAYANAK: Bu usul ve esaslar Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin onikinci fıkrasına istinaden hazırlanmıştır. 2- TANIMLAR: Bu usul ve esaslara göre, Komisyon:Sigorta Tahkim Komisyonu, Liste:Komisyon nezdinde tutulan bilirkişi listesini, Aktüer:5684 sayılı Sigortacılık Kanunu kapsamında Hazine Müsteşarlığı tutulan Aktüerler Siciline kayıtlı kişiyi, 1 / 6
Yardımcı Aktüer:Aktüerler Yönetmeliğine göre Birinci Seviye Sınavları ve İkinci Seviye Sınavlarını başarıyla tamamlayarak Hazine Müsteşarlığı nezdinde yardımcı aktüerler için tutulan Listeye kayıtlı kişiyi, Sigorta eksperi: 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu kapsamında sigorta eksperlik ruhsatına sahip ve sigorta eksperlerine ilişkin Levhaya kayıtlı olan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder. 3- UZMANLIK DALLARI: (1) Bilirkişi atanacak kişilerin; a) Sürekli sakatlık/destekten yoksun kalma tazminatları:aktüer veya yardımcı aktüer ile üniversitelerin ilgili bölümlerinde görev yapan öğretim elemanı, b) Değer kaybı:kara araçları branşında ruhsat sahibi sigorta eksperi, c) Yangın ve doğal afetler ile mühendislik sigortaları:ilgili branşta ruhsat sahibi sigorta eksperi, meslek odasına kayıtlı mühendis veya üniversitelerin ilgili bölümlerinde görev yapan öğretim elemanları, d) Sağlık/hastalık:Devlet veya üniversite hastanesinde görev yapan doktor, 2 / 6
e) Devlet destekli tarım sigortaları:tarım Sigortaları Havuzu eksperi, olması gerekir. (2) Bilirkişi listesiyıllık olarak düzenlenir ve bilirkişiler bu listelerden seçilir. İhtiyaç duyulan uzmanlık dalında listede bilirkişi bulunmaması halinde,adli bilirkişi listesine veya meslek odasına kayıtlı uzman kişilerden ya da üniversitelerin ilgili bölümlerinde çalışan öğretim elemanları arasından bilirkişi görevlendirilir. Orada da bilirkişi olarak görevlendirilecek uzman kişi bulunamaması halinde, konunun uzmanı diğer kişiler arasından serbestçe bilirkişi seçimi yapılır. 4- BİLİRKİŞİ GÖREVLENDİRİLMESİNE VE BİLİRKİŞİLERİN ÇALIŞMASINA İLİŞKİN ESAS, USUL VE İLKELER: a-hakem, çözümü hukuk dışında özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. b-genel bilgi veya tecrübeyle ya da hakemlik sıfatının gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz. c-çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren sorun açıkça belirtilmeden ve inceleme yaptırılacak konunun kapsamı ile sınırları açıkça gösterilmeden bilirkişi görevlendirilemez. d-bilirkişi, görevini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız, tarafsız ve objektif olarak yerine getirir. Hakemler hakkındaki yasaklılık ve ret sebepleriyle ilgili kurallar, bilirkişiler bakımından da uygulanır. Bu kapsamda, hakem ve bilirkişi ile taraf ve bilirkişi arasındaki ilişki bakımından Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 17 nci ve 18 inci maddeleri kıyasen uygulanır. 3 / 6
e-uyuşmazlığın tarafları, taraf vekilleri veya uyuşmazlığa bakan hakemlerle menfaat ortaklığı olanlar veya bunların üçüncü derece dâhil kan ve kayın hısımları bilirkişilik görevi üstlenemezler. Belirtilen nedenlerden dolayı bilirkişilik yapamayacak olan bilirkişi durumu Komisyona bildirmek zorundadır. f-bilirkişi, kendisine tevdi olunan görevi bizzat yerine getirmekle yükümlü olup, görevinin icrasını kısmen yahut tamamen başka bir kimseye devredemez. g-bilirkişi, raporunda çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama yapamaz; hukuki nitelendirme ve değerlendirmelerde bulunamaz. h-bilirkişi, görevi sebebiyle kendisine tevdi edilen bilgi ve belgelerin veya öğrendiği sırların gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, bilirkişilik görevi sona erdikten sonra da devam eder. i-bilirkişi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda,6754 sayılı Bilirkişilik Kanununda ve söz konusu Kanuna istinaden çıkarılan yönetmeliklerde belirtilen emredici hükümler ve etik kurallar başta olmak üzere yürürlükteki mevzuata uymakla, meslektaşlarıyla ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmakla yükümlüdür. j-bilirkişi raporu gerekçeli, açık ve denetime elverişli olmalıdır. Raporda, tarafların ad ve soyadları /unvanları, bilirkişinin görevlendirildiği hususlar, gözlem ve inceleme konusu yapılan maddi vakıalar, gerekçe ve varılan sonuçlarla, bilirkişiler arasında görüş ayrılığı varsa, bunun sebebi, raporun düzenlenme tarihi ve bilirkişi ya da bilirkişilerin imzalarının bulunması gerekir. Azınlıkta kalan bilirkişi, oy ve görüşünü ayrı bir rapor hâlinde de hakeme sunabilir. 5-BİLİRKİŞİ LİSTESİNDEN ÇIKARILMA: 4 / 6
(1) Bilirkişiler, aşağıdaki şartlardan birinin gerçekleşmesi halinde listeden çıkarılır: a) Bilirkişiliğe kabul şartlarının kaybedilmesi veya listeye kayıt tarihinde gerekli şartların bulunmadığının sonradan tespit edilmesi, b) Kanuni bir sebep olmaksızın bilirkişilik yapmaktan kaçınılması veya raporun belirlenen süre içinde mazeretsiz olarak verilmemesi. c) Bilirkişilik görevi ve bu görevin gerektirdiği etik ilkelerle bağdaşmayan, güven duygusunu sarsıcı tutum ve davranışlarda bulunulması. d) 4 üncü maddede belirtilen çalışma esaslarına ve temel ilkelere aykırı olarak bilirkişilik faaliyetinde bulunulması. e) Yapılacak performans değerlendirmeleri sonucunda yeterli bulunulmaması. f) Bilirkişilik süresinin dolmasına rağmen süresi içerisinde yenileme talebinde bulunulmaması. g) Bilirkişinin listeden çıkarılmayı talep etmesi. (2) Birinci fıkranın (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen hallerde ihlalin niteliğine göre listeden çıkarma yaptırımı yerine uyarma veya bir yıla kadar geçici süreyle listeden çıkarma yaptırımı uygulanabilir. 5 / 6
6- BİLİRKİŞİLİK ÜCRETİ: Bilirkişiye, sarf etmiş olduğu emek ve mesaiyle orantılı bir ücret ile varsa diğer giderleri ödenir. Bu konuda, Adalet Bakanlığınca çıkarılan ve her yıl güncellenen Hukuk Muhakemeleri Kanunu Bilirkişi Ücret Tarifesinin asliye ticaret mahkemelerinde görülecek işler için uygulanacak kısmı esas alınır. 7- BİLİRKİŞİ LİSTESİNİN YENİLENMESİ: Komisyon Müdürü Müsteşarlığın belirleyeceği esaslar çerçevesinde her yıl hakemlerin başvuracakları bilirkişi listesini düzenler. 6 / 6