GÜVENLĠK, TELĠF HAKLARI VE HUKUK 1-Bilgi güvenliği 2-Virüsler ve korunma yolları 3-Telif Hakkı 4-Verilerin Kanunla Korunması
GÜVENLĠK ÖNLEMLERĠ Dosyaların TaĢınabilir Kayıt Ortamlarına Yedeklenmesi: Güvenlik sorunlarından dolayı bilgilerimizin kaybolmasını istemiyorsak yedekleme yaparak bilgilerimizin güvenliğini sağlayabiliriz. Yedekleme için; CD-DVD-BD, USB bellek, Harici HDD, Hafıza kartı gibi taģınabilir kayıt ortamları kullanılabilir.
GÜVENLĠK ÖNLEMLERĠ Elektrik Kesintisinde Veri Kaybı: Üzerinde ÇalıĢtığımız ve henüz kayıt yapmadığımız bilgilerimiz güvende değildir. Çünkü herhangi bir güç kesintisinde yapmıģ olduğunuz çalıģmalar boģa gidecektir.bunu önlemek için; Kesintisiz Güç Kaynağı Kullanılmalı ÇalıĢmalarınızı belli, aralıklarla kaydetmeli
GÜVENLĠK ÖNLEMLERĠ Dosyalara DıĢarıdan EriĢimi Engelleme: DıĢarıdan gelebilecek saldırıları önlemenin en iyi yolu güvenlik duvarını aktif hale getirmektir. Güvenlik duvarları donanımsal veya yazılımsal olabilir.
GÜVENLĠK ÖNLEMLERĠ KiĢisel Bilgilerin Güvenliği: KiĢisel Bilgiler internet ortamında verilmemeli Banka ve kredi kartı bilgileri her sitede kullanılmamalı
GÜVENLĠK ÖNLEMLERĠ ġġfreleme ĠġLEMLERĠ Bilgilerinizi korumanı diğer yolu dosyaların ve klasörlerin Ģifrelenmesini sağlayabiliriz Bilgisayarımızın açılıģına Ģifre koyabiliriz. ĠĢletim sistemlerine ait Kullanıcı Ģifreleme seçeneği kullanılabilir
BĠLGĠSAYAR VĠRÜSLERĠ Bilgisayar virüsü, kullanıcının izni ya da bilgisi dahilinde olmadan bilgisayarın çalıģma Ģeklini değiģtiren, dosya ve programların yapısını bozan - silen, kendini diğer dosyaların içerisinde gizlemeye çalıģan aslında bir tür bilgisayar programıdır. Bazı virüsler uygulamalara zarar vermek, dosyaları silmek ve sabit diski yeniden formatlamak gibi çeģitli Ģekillerde bilgisayara zarar vermek amacıyla programlanmıģlardır. Bazıları zarar vermektense, sadece sistem içinde çoğalmayı ve metin, resim ya da video mesajları göstererek fark edilmeyi tercih ederler. Bu zararsızmıģ gibi gözüken virusler kulanıcı için problem yaratabilir. Bilgisayar hafızasını iģgal ederek makineyi yavaģlatabilir, sistemin kararsız davranmasına hatta çökmesine neden olabilirler. Ek olarak birçok virüs, hata (bug) kaynağıdır ve bu hatalar sistem çökmelerine ve veri kaybına neden olabilir. virüs aģağıda belirtilen iki görevi gerçekleģtirmek durumundadır. Kendini çoğaltmalı Kendini çalıģtırmalı (yürütmeli)
Virüsler Dosya Virüsleri Boot Sektör Virüsleri Macro virüsleri
Dosya Virüsleri Genellikle çalıģtırılabilir program dosyalarının kaynak koduna kendini yerleģtiren virüslerdir. Daha çok COM, EXE uzantılı dosyalara bulaģmaktadırlar. SYS, DRV,BIN uzantılı dosyalarada bulaģan virüsler mevcuttur. Randex, Meve and MrKlunky dosya virüslerine verilebilecek birkaç örnektir
BOOT(Ön Yükleme) Sektörü Virüsleri Önyükleme sektörü sabit diske ait tüm bilgilerin saklandığı ve bir program vasıtası ile iģletim sisteminin baģlatılmasını sağlayan yerdir. Virüs, her açılıģta hafızaya yüklenmeyi garantilemek amacıyla kodlarını Boot sektörüne yerleģtirir Disk yapısını bozmak ve iģletim sisteminin çalıģmasını engellemeyi amaçlar Polyboot.B ve AntiEXE önyükleme virüslerine örnektirler.
MACRO VĠRÜSLERĠ Makro içeren çeģitli program ya da uygulamalarca yaratılmıģ dosyalara bulaģan virüslerdir. Microsoft Office programınca üretilen Word belgeleri, Excel elektronik çizelgeleri, PowerPoint sunumları, Access verita banları, Corel Draw ile yaratılmıģ dosyalar vs. etkilenen dosya tipleri arasındadır. Relax, Melissa.A ve Bablas makro virüs örnekleridir.
Virüslerin BulaĢma Yoları Virüsler Genellikle internet üzerinden E-posta yolu ile TaĢınabilir kayıt ortamları ile(usb bellek, Hafıza Kartları vs) Bilgisayar Ağları üzerinden yayılabilmektedirler
Dosya Ġndirmedeki Tehlikeler Virüslerin en belirgin özelliği kendilerini gizleyebilmeleridir. Ġnternetten indirdiğimiz çok masum gibi görünen bir dosyanın aslında bir virüs taģıma ihtimali herzaman vardır
Virüslerden Korunma Güvenlik duvarı aktif hale getirilmeli Güncel bir anti virüs programı kullanılmalı Bilinmeyen dosyalar ve e-mailler virüs kontrolünden geçirilmelidir
DĠĞER ZARARLI YAZILIMLAR ZARARLI YAZILIMLAR Turuva Atları Solucanlar (Wormlar) KEY LOGGERLER CASUS YAZILIMLAR
TURUVA ATLARI Bilgisayarı içten ele geçirmeyi hedefler. Asıl hedefleri kullanıcının bilgisayarına sızmak ve bir süre sonra bilgisayarı uzaktan ele geçirmektir. Truva atları bilgisayar korsanlarının bilgisayarınızdaki kiģisel ve gizli bilgilerinize ulaģmalarına imkân tanıyan gizli kapılar da yaratırlar. Bulaşma yolları çeşitlidir, Güvenilir olamayan sitelerden dosya veya program indirilmesi Yasal olmayan kopya yazılımların kullanılması ile bulaģabilirler.
SOLUCANLAR(WORMS) Ağa bağlı olan bilgisayarlara kendini yaymak ve yüksek miktarda veri trafiği oluģturarak ağın iģleyemez hale gelmesini sağlamak amacını taģırlar. Ayrıca elzem dosyaları tahrip etmek, makinenizi büyük ölçüde yavaģlatmak ve bazı gerekli programların çökmesine neden olmak gibi bütün olası zararları yaratabilme yeteneğindedirler. Virüs ve solucanlar arasındaki temel fark çoğalma ve yayılma yöntemleridir. Bir virüs çalıģmak için konak ya da önyükleme sektörü dosyalarına ihtiyaç duyarken, makineler arası yayılım için gene taģıyıcı dosyalara gereksinim duyar. Oysa solucanlar kendi baģlarına bağımsız Ģekilde çalıģabilir ve bir taģıyıcı dosyaya ihtiyaç duymadan ağ bağlantıları üzerinde yayılabilirler
Casus Yazılımlar Bu tür zararlı yazılımlar genellikle kullanıcı hakkında bilgi toplamayı amaçlayan yazılımlardır. Kullanıcıların hangi siteleri sıklıkla ziyaret ettiği, kimlere e-posta göderdiği, kimlerle sohbet ettiği hangi programları kullandığı ile ilgili bilgileri sizin izniniz olmadan toplar ve casus yazılım sahibine iletir. Güvenilir olmayan web sitelerden bulaģabilir.
KEY LOGGERLER Key loggerler, kullanıcının klavyeden bastığı tuģları, basılma sıralarını kaydederek daha sonra bu bilgileri saldırgana iletmektedir.
Telif Hakkı Telif hakkı, herhangi bir bilgi veya düģünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kiģilere verilmesidir. Kısaca, orijinal bir yapıtın, eserin kopyalanmasına veya kullanılmasına izin verme hakkıdır. Telif hakkı, genellikle belirli bir süre için geçerlidir. Sembolü çember içinde bir "C" harfidir, harfi üzerinde bulunduğu yapanın telif haklarının korunduğunu belirtir veġngilizce "copyright" kelimesini ifade eder.
Yazılımların Telif Hakkı ve Kopyalama Bilgisayar yazılımları da telif hakları kapsamına girer ve bunların uygun olmayan yollarla çoğaltılması ve üçüncü Ģahıslara dağıtılması suç sayılmaktadır.
PaylaĢma ve Ödünç verme Bazı yazılımlar, yazılımı yapan kiģi veya kurum tarafından belli sayıdaki bilgisayarlara kurulmak Ģartı ile dağıtılabilir. Bu dağıtımın yapılması, yazılımı yapan kurum tarafından bilinir ve kanunen sakıncası yoktur.
KULLANIM HAKLARINA GÖRE YAZILIM TÜRLERĠ KULLANIM HAKLARINA GÖRE YAZILIM TÜRLERĠ Lisanslı yazılımlar Demo yazılımlar PaylaĢılan yazılımlar (Shareware) Ücretsiz (Freeware)
LĠSANSLI YAZILIMLAR Kullanım Hakları satın alınmıģ veya bu hususta sözleģme imzanlanmıģ bir kiģi yada grup tarafından kullanılabilen yazılımlardır Örnek : Photoshop, Windows 7, Office 2010
DEMO YAZILIMLAR Tanıtım programlarıdır.geliģtirme yada pazarlama aģamasındaki programların yeteneklerini gösteren kısıtlı sürüm ÖRNEK: 10 aģamalı bir oyunun 3 aģaması oynanabilirse bu demo yazılıma örnektir
PaylaĢılan Yazılımlar(Shareware) Bu tür yazılımlar belibir süre 15-30 gün kullanılmak üzere ayarlanmıģ, bu sürenin sonunda ise programı kullanmak için lisans anahtarı alınması gereken yazılımlardır.
Ücretsiz Yazılımlar(Freeware) Kullanımında belli bir sınır olmayan ve para ile satılmayan yazılımlardır. ÖR: Pardus,vlc Player, Google Earth, Picasa vs.