1 Güncel konular ve sosyal ilişkiler 2 Aile yapısı ve yaşam şekli, yaşam evresi merasimleri ve dini bayramlar 3 Eşitlik ve ayrımcılığa karşı mücadele 4 Sağlık, ve özellikle cinsel sağlık ve uyuşturucuyu kötüye kullanma 5 Çocuk hakları ve aile rolü 6 Yakın ilişkilerde şiddet 7 Cinsel taciz ve tecavüz 8 Demokrasi ve değerler 9 Demokrasiye karşı tehditler
Eğitimin amacı, çocukluğa ve çocuk yetiştirmeye bakış açısı ve Norveç te çocuk haklarını korumak için yasanın olduğunu göstermek. Çocuk haklarının cinsiyetine bakılmaksızın farklı yaş grupları içinde olduğunu vurgulamak.
1 Çocuklar ve ebeveynlerle ilgili yasa (Çocuk Yasası) 1981 yılında çocuklara özgü, çocukları koruma yasası resmileşmiştir. (Çocuk Yasası) Çocuk Yasası, ebeveynlerin çocuklarına karşı görev ve sorumluluklarını ve çocukların ebeveynlerine karşı haklarını düzenler. Çocuk Yasası, çocuk ve gençleri her türlü fiziksel ve pisikolojk şiddete ve kötüye kullanmaya ve bakım yoksunluğuna karşı korur.
Çocukların birlikte karar verme hakkı 2 Çocukların birlikte karar verme ve kendi kararını alabilme hakkı Çocuk Yasası nın önemli bir prensibidir. Birlikte karar verme hakkına örnekler: 7 yaş: Ebeveyler kesin karar almadan önce çocuğun kendi fikrini söyleme hakkı vardır. 12 yaş: Çocuğun düşüncesine çok önem verilecek. 15 yaş: Çocuğun kendi eğitimi ile ilgili kendi kararını verme hakkı. Çocuğun kendi kendine hangi organizasyona ve derneğe gireceğine yada çıkacağına karar verme hakkı.
Ebeveynlerin çocuklara karşı görev ve sorumlulukları 3 Ebeveynlerin ödevlerinden bazılar : Bakım görevi Çocukların kendi kararlarını alamadıkları durumlarda, onlar adına karar alma görev ve sorumluluğu. Çocuk Yasası ndaki görev ve sorumluklarla ilgili bir çok karar, bakım, ayrılıklarda/geçici ayrılıklarda bakım/ihtiyaçları karşılama ve birlikte olma konuları göz önüne alınarak düzenlenmiştir.
Ortak ebeveyn sorumluluğu Birlikte oturan ebeveylerin, kendi/ortak çocuklarına karşı ebeveyn sorumlulukları vardır. Çocukla ilgili alınacak önemli kararlarda her iki ebeveynde hemfikir olmalıdır. Her iki ebeveyninde çocuklarına karşı ekonomik ve bakım sorumlulukları vardır. Ebeveynler kendi aralarında özel bir anlaşma yapmamışlarsa, ebveynler ayrılmış/taşınmış olsalar bile, çocuklarına karşı ortak sorumlulukları devam eder. 4
Yeni bir ülkede çocuk yetiştirme 5 Tartışma konusu: Omar ve Zainab ın dokuz yaşında bir oğulları var, onun adı Niwar. Niwar anne ve babasının her dediğine karşı çıkıyor ve onları dinlemiyor. Omar birşeyi biliyor, eğer o kendi çocukluğunda Niwar gibi davranmış olsaydı, dayak yerdi. Fakat Omar ve Zainab Norveç te çocuklara vurmanın yasak olduğunu da biliyor. Onlar kendilerini çaresiz hissediyorlar. Tartışma: Ebeveyleri Niwar ın kendilerini dinlemeleri için ne yapabilirler?
Yeni bir ülkede çocuk yetiştirme devamı... Tartışma konusu: 6 Omar ve eşi sağlık merkezinde ebevey rehberliği kursuna katıldılar. Aldıkları önerilerden bazıları: Anlaşılır mesaj verin. Mesaj verirken göz iletişimi kurun. Mesajınızı birçok kez tekrarlayın. Sakin konuşun, fakat kararlı olun. Tutarlı olun. Çocuğunuzu dinleyin. Övgüler verin/dizin.
Yeni bir ülkede çocuk yetiştirme devamı... Tartışma: Bu öneriler Niwar ın ebeveynlerine yardımcı olur mu? Çocuğa sınır koymak için hangi öneriyi daha fazla dikkate alırdınız? 7
Ebeveylerin yardıma ihtiyacı olduğunda Çocukların bakım ve yetiştirilme sorumluluğu ebeveynlere aittir. Bazı zamanlarda ebeveynler çocukların ihtiyaci olan güven ve bakımı sağlayamaz. Bu durumlarda Çocukları Koruma, aileye yardım ve destek sorumluluğunu alır. Çocukları Koruma nın görevleri Çocuk Yasası tarafından düzenlenmiştir. Yasanın hedefi, çocuk ve gençlerin güvenli bir ortamda yetişmelerine katkıda bulunmaktır. 8
Çocuk Esirgeme Hizmetleri ni bilgilendirme Ebeveynlerin kendileri, üstesinden gelemedikleri bir durumda Çocuk Esirgeme ile iletişime geçebilirler. Resmi memurlar/görevliler, herhangi bir bakım ihmali yada evde şiddet olduğundan endişeleniyorlarsa, Çocuk Esirgeme ye bildirimde bulunma zorunlulukları vardır. Herhangi bir çocukla ilgili endişe duyan özel şahıslarda Çocuk Esirgeme ye bildirimde bulunabilirler. Tüm yapılan endişe bildirimleri Çocuk Esirgeme Hizmetleri tarafından değerlendirilecektir. 9
Çocuk Esirgeme ne yapıyor? Çocuk Esirgeme nin aldığı önlemlerin hepsi çocuğun iyiliği içindir. Olağan olarak yapılan yardım önlemleri öneriler, boş zamanlarını değerlendirme faaliyetleri için ekonomik destek, kreşe katılım/ okul öncesi ve sonrası boş zamanları değerlendirme (SFO/AKS), destek ağabeyi/abla ve ziyaret evi. Çok ciddi davalar olan, örneğin şiddet ve kötüye kullanma/istismar gibi durumlarda ebeveynler çocuklarının bakım haklarını kısa bir süreliğine yada uzun süreyle kaybedebilirler. 10
Kreş Tüm çocukların bir yaşını doldurmasıyla birlikte kreşe gitme hakları vardır. Kreş, çocuğun yararına olacak şefkat ve öğrenme ortamını sağlayacaktır. 11
Kreş pedegojik bir imkandır Kreş oyunun merkezi rol oynadığı pedegojik bir imkandır. Oyun öğrenmenin ve gelişimin temelini oluşturur. Kreş çocuğun dil gelişimi ve sosyalleşmesi için önemlidir. 12
Çocukların ve gençlerin okula gitmesi İlk öğretim ve lise ve dengi okulları eğitimi, Eğitim ve Öğretim Yasası tarafından düzenlenmiştir. Her çocuğun on yıllık temel eğitim alma hakkı ve sorumluluğu vardır. Gençlerin lise ve dengi okullara gitme hakkı vardır. Hem ilk öğretim hemde lise ve dengi devlet okulları ücretsizdir. Küçük çocuklar 1. sınıftan 4. sınıfa kadar okul öncesi ve sonrası okulda boş zamanlarını değerlendirme faaliyetlerine (SFO/AKS) katılabilirler. 13
Norveç okullarının temel ilkeleri Norveç teki bütün çocuklar, nerede oturduklarına ve ailelerinin ne kadar kazandıklarına bakılmaksızın eşit şartlarda eğitim alacaklardır. Kız ve erkek öğrenciler her sınıfa birlikte gideceklerdir. Beden eğitimi ve yüzme derslerinde de öğrenciler cinslerine göre ayrılmayacak. İlk öğretimde öğrencilere derslerden degerlendirme notları verilmeyecek. 14
Okul ve ev işbirliği Okul, ebeveynlerden çocuklarının okuldaki durumlarını takip etmelerini beklemektedir. Ebeveynlerin ilgi ve destekleri çocukların gelişimi için önemlidir. Ebeveynler çocuklarını şöyle destekleyebilir: Okuldaki deslerine ilgi göstererek. Çocukların ev ödevlerini yapmalarını takip ve teşvik ederek. Okul ve öğretmenlerle ilgili yapıcı konuşarak. 15
Veliler toplantısı ve bire bir görüşme Hem veliler toplantısı hemde bire bir yapılan görüşmeler okul ve ev arasında önemli iletişim kanallarıdır. Hem okul hemde kreş velilerin bu tür toplantılara katılmalarını beklemektedir. 16
İyi bir öğrenim ortamı/çevresi Okulun hedefi, sosyal, bilgili, yetenekli ve kendi ayakları üstünde durabilen bireyler yetiştirmek. İyi bir öğrenim ortamı, öğrencilerin kendilerini güvende hissetmeleri, öğretmen öğrenci arasındaki iletişimin ve öğrencilerin diğer öğrencilerle iletişimlerinin iyi olmasına bağlıdır. Her okulun bir yönetmeliği vardır. 17
Boş zamanları değerlendirmeye katılım Birçok çocuk ve genç organize edilmiş faaliyetlere hem okul öncesi/sonrası boş zamanları değerlendirme faaliyetleri (SFO/AKS) aracılığı ile hemde özel düzenlenmiş faaliyetlere katılır. Organize edilmiş faaliyetlere örnekler: Spor, örnek futbol, hentbol, kayak ve jimnastik Dans Satranç Bando takımı İzci Kızlar erkeklerle eşit şartlarda katılır. 18
Çocuk doğum günleri 19 Tartışma: Norveç te çocuklar doğum günlerini okuldan yada kreşten arkadaşları ile kutlarlar. Bu gelenek hakkında ne düşünüyorsunuz?
Trafik kuralları Ebeveynler çocuklarına güvenli trafik kurallarını öğretmek zorundalar. Trafik kurallarına örnekler: Kaldırımları kullanınız, yoldan gitmeyiniz. Kaldırım bulunmayan yolların sol tarafından gidiniz. Karşıdan karşıya geçerken yaya geçitlerini kullanınız. Karşıdan karşıya geçmeden önce yolun hem sağına hemde soluna bakınız. Karanlıkta ışıldak kullanınız. 20 Tartışma: Size göre, oturduğunuz yerde çocuklara öğreteceğiniz en önemli trafik kuralı nedir?
Okula bisikletle gidip gelmek Çocuklarının kaç yaşında bisikletle okula gidip geleceklerine karar verme yetkisi ebevynlere aittir. Çocukların okulu bisikletle gelip gitmelerinden önce neleri yapabilmeleri gerektiği konusunda öneriler: Çocuklar bisiklete hakim olmalı, dengeli olmalı, işaret verebilmeli, arkasına bakabilmeli ve durabilmeli. Çocuk temel trafik kurallarını bilebilmeli. Çocuklar bir yetişkinle trafikte bisiklet denemeleri yapmalı. Çocuklar kask kullanmalı. (Kilde: Trygg trafikk) 21