SEVGİ USTA VELAYET HUKUKU

Transkript

1 SEVGİ USTA VELAYET HUKUKU

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XXI VELAYET HUKUKU 1. Giriş...1 I. Konunun Tanıtımı...1 II. Kavramlarda Birlik Meselesi...14 III. Çalışmanın İnceleme Planı...18 BİRİNCİ BÖLÜM 2. Velayet, Çocukluk ve Tarihsel Gelişimleri...21 I. Genel Olarak...21 II. Çocuk ve Çocukluk III. Velayetin Tanımı ve Hukuki Niteliği A. Velayetin Tanımı B. Velayetin Hukuki Niteliği IV. Velayet ve Çocukluğun Tarihçesi A. Genel Olarak B. Eski Hukukumuzda Velayet ve Çocukluk Velayet...29

3 X 2. Çocukluk C. Roma Cermen Hukukunda Velayet ve Çocukluk Velayet Çocukluk...42 D. Modern Hukuklarda Velayet ve Çocukluk Kavramı...45 E. Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Hukuki Durumu Türk Hukuku nda Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Hukuki Statüsü Roma Hukuku nda Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Hukuki Statüsü Çocuklarla İlgili Uluslararası Sözleşmeler, Uygulanma Gücü ve Mahkeme Kararlarında Kullanılışı...61 I. Genel Olarak...61 II. Çocuklarla İlgili Uluslararası Sözleşmeler...62 A. Birleşmiş Milletler Belgeleri...62 B. Avrupa İnsan Haklarının Korunması Sözleşmesi ve Çocuklarla İlgili Avrupa Konseyi Sözleşmeleri III. Çocuklarla İlgili Uluslararası Sözleşmelerin Uygulanma Gücü ve Yüksek Mahkeme Kararlarında Kullanılışı...73 A. Genel Olarak...73 B. Uluslararası Sözleşmelerin Doğrudan Etkisi ve Kendiliğinden Uygulanabilirliği Sorunu...76 C. Uygulamada Uluslararası Sözleşmelerin Etkisi ve Yüksek Mahkemelerin Kararlarında Kullanılışı İKİNCİ BÖLÜM 4. Velayete Tabi Olanlar, Velayet Hakkına Sahip Olanlar ve Velayet Hukukuna Hakim İlkeler...85 I. Genel Olarak...85 II. Velayete Tabi Olanlar...85 A. Çocukluğun Başlangıcı ve Sona Ermesi... 86

4 XI 1. Çocukluğun Başlangıcı a. Genel Olarak b. Cenin ve Embriyonun Hukuki Durumu c. Çocukluğun Başlangıcına Bağlanan Hukuki Sonuç: Ergin Olma (Çocukluğun Sona Ermesi) a. Genel Olarak b. Erginlik Yaşı...93 c. Evlenme Erginliği...93 d. Yargısal Erginlik e. Ayırt Etme Gücü...98 f. Özel Yaş Belirlemeleri g. Erginliğin Hukuki Sonucu III. Velayet Hakkına Sahip Olan Kişiler A. Genel Olarak B. Velayet Hakkının Kullanılması Evlilik Sırasında a. Genel Olarak b. Ana Babadan Birinin Velayet Hakkını Kullanamayacak Durumda Olması Birlikte Yaşamaya Ara Verme ve Ayrılık Halinde Boşanma Halinde a. Genel Olarak b. Boşanmada Birlikte Velayet aa. Genel Olarak bb. Birlikte Velayet cc. Birlikte Velayetin Uygulanması Ana Babanın Evli Olmaması a. Genel Kural b. Evli Olmayan Ana Baba ve Birlikte Velayet C. Velayetin Sona Ermesi

5 XII 1. Kapsam Velayetin Kanundan Dolayı Sona Ermesi a. Çocuğun Ergin Olması b. Ölüm ile Sona Erme c. Çocuğun Evlat Edinilmesi d. Soybağının Reddi veya Evlatlık İlişkisinin Sona Ermesiyle Velayetin Mahkeme Kararı İle Sona Ermesi D. Kısıtlanan Ergin Çocuğun Velayet Altında Kalması Velayetin Kullanılmasına Hakim İlkeler I. Genel Olarak II. Çocuğun Yararı A. Tanım ve Kapsam B. Çocuk Yararının Tespiti Velayetin Yürütülmesinde Çocuğun Yararının Gözetilmesi Bir Usul Kuralı Olarak Çocuğun Yararının Gözetilmesi III. Çocuğun Görüşünün Dikkate Alınması A. Genel Olarak B. Velayetin Kullanılmasında Çocuğun Görüşünün Dikkate Alınması C. Çocuğun Hukuki Dinlenme Hakkı ve Usulü Genel Olarak Çocuğun Dinlenmesinde Usul a. Genel Olarak b. Dinlemenin Kimin Tarafından Yapılacağı c. Çocuğun Bilgilendirilme Aşaması d. Çocuğun Yaşına ve Olgunluğuna Göre Görüşüne Uygun Ağırlık Verilmesi e. Hukuksal Gerekçelendirme...161

6 XIII ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 6. Velayetin Hukuki Dayanağı Olarak Soybağı ve Soybağının Velayete Bağlı Olmayan Hükümleri I. Genel Olarak II. Çocuğun Ana Babasını Bilme Hakkı III. Soybağı ve Soybağının Kurulması A. Genel Olarak B. Çocukla Annesi Arasında Soybağının Kurulması C. Çocukla Babası Arasında Soybağının Kurulması Babalık Karinesi Ana Babanın Sonradan Evlenmesi Suretiyle Çocuğun Babaya Soybağı İle Bağlanması Tanıma Babalık Hükmü D. Evlat Edinme Yoluyla Soybağının Kurulması Genel Olarak E. Yetkili ve Görevli Mahkeme IV. Soybağının Velayete Bağlı Olmayan Hükümleri A. Genel Olarak B. Çocuğun Soyadı C. Çocuğun Vatandaşlığı D. Ana Baba ile Çocuk Arasındaki Hısımlık ve Karşılıklı Yükümlülükler E. Çocuğun Mirasçılığı F. Çocuğun Kişisel İlişki Kurma ve Doğrudan Görüşme Hakkı Genel Olarak Kişisel İlişki Kurma Hakkı: Tanımı, Hukuki Niteliği ve Kapsamı Kişisel İlişki Kurma Hakkı na Sahip Olanlar a. Genel Olarak

7 XIV b. Çocuk c. Ana Baba d. Üçüncü Kişiler Kişisel İlişki Kararının Verilmesi Kişisel İlişki Kararının Uygulanması Görevli ve Yetkili Mahkeme G. Çocuk ve Ana Babanın Görüşme, Ziyaret Birbiriyle İlgili Bilgi Alma ve Haberleşme Hakları H. Çocuğun Bakım ve Eğitim Giderlerinin Karşılama Yükümlülüğü (Bakım ve İştirak Nafakası) Genel Olarak Bakım ve Eğitim Masraflarının Karşılanması Bakım ve Eğitim Giderlerinin Karşılanma Süresi Dava Hakkı Nafaka Miktarının Belirlenmesi Nafakaya İlişkin Tedbirler a. Geçici Tedbirler b. Güvence Verilmesi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 7. Velayetin Hükümleri I. Genel Olarak II. Çocuğun Kişivarlığı Bakımından Velayetin Çevresi ve Kapsamı A. Çocuğun Adı B. Cinsiyet C. Çocuğun Yerleşim Yeri Genel Olarak Çocuğun Ana Babasının Rızası ile Evden Ayrılması ve Bağımsız Yerleşim Yeri Edinmesi D. Çocuğun Bakımı ve Yetiştirilmesi

8 XV 1. Genel Olarak Çocuğun Bakımı Çocuğun Eğitimi a. Genel Olarak b. Genel Eğitim c. Mesleki Eğitim d. Çocuğun Dinî Eğitimi e. Çocuğun Eğitiminin Bir Aracı Olarak Ana Babasının Sözünü Dinleme Yükümlülüğü f. Ana Babanın Denetim Hakkı III. Çocuğun Malları Bakımından Velayetin Çevresi ve Kapsamı.294 A. Genel Olarak B. Yönetim Yönetim Kavramı ve Velayete Sahip Ana Babanın Yönetim Hak ve Yükümlülüğü Yönetim Biçimi a. Ana Babanın Birlikte Yönetimi b. Ana Babadan Birinin Yönetimi aa. Genel Olarak bb. Çocuğun Malvarlığının Dökümünü Gösteren Defter Tutma ve Önemli Değişiklikleri Bildirmesi Yönetimin Sona Ermesi Çocuğun Mallarının Devri ve Ana Babanın Sorumluluğu C. Çocuk Mallarını Kullanma Hakkı D. Çocuk Mallarının Sarfı Çocuk Mallarının Gelirinin Sarfı Çocuk Mallarının Sermaye Kısmının Sarf Edilmesi E. Çocuğun Serbest Malları (Ana Babanın Yönetim ve Kullanma Hakkının Dışında Kalan Mallar) Kazandırmalar

9 XVI 2. Saklı Pay Meslek ve Sanat İçin Verilen Mal ve Kişisel Kazanç IV. Ana BabanınTemsil Yetkisi A. Genel Olarak B. Ana Babanın Temsil Yetkisini Kullanması ve Sorumlulukları C. Ana Babanın Temsil Yetkisinin Sınırlandırıldığı İşlemler Genel Olarak Ana Babanın Temsil Yetkisinin Sınırlandığı İşlemler a. Ana Baba İle Çocuk Arasında Yapılan Hukuki İşlemler b. Ana Baba Yararına Çocuğun Üçüncü Kişilerle Yaptığı İşlemler Ana babanın Çocuğu Temsil Yetkisine Sahip Olmadığı İşlemler V. Çocuğun Ehliyeti A. Hak Ehliyeti B. Çocuğun Fiil Ehliyeti Hukuki İşlem Ehliyeti a. Ayırt Etme Gücü Olmayan Çocuklar b. Ayırt Etme Gücüne Sahip Çocuklar aa. Yasal Temsilcinin Rızasına Bağlı İşlemler bb. Çocuğun Ehliyetinin Genişlediği Haller cc. Karşılıksız Kazandırmalar dd. Yasak İşlemler Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar a. Genel Olarak b. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmayan Çocuklar c. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olan Çocuklar aa. Genel Olarak bb. Vücut Bütünlüğüne Tıbbi ve Tıbbi Olmayan Müdahaleler

10 XVII aaa. Genel Olarak bbb. Tıbbi Müdahaleler İçinde Özel Bir Uygulama Olarak Tedavi Amaçlı Olmayan Sünnet cc. Özel Yaşam dd. Çocuğun Aile Kurma ve Evlenme Hakkı aaa. Genel Olarak bbb. Nişanlanma ccc. Çocuğun Aile Kurma ve Evlenme Hakkı Çocuğun Hukuka Aykırı Fiillerinden Sorumluluğu a. Genel Olarak b. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmayan Çocuklar c. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olan Çocuklar d. Ana Babanın Ev Başkanı Sıfatıyla Sorumlulukları Çocuğun Aileyi Temsil Yetkisi Taraf ve Dava Ehliyeti a. Genel Olarak b. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmayan Çocuklar c. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olan Çocuklar d. Çocuğun Kayyım Tarafından Temsili aa. Genel Olarak bb. Boşanma davasında çocuğun temsili BEŞİNCİ BÖLÜM 8. Çocuğun Korunması I. Genel Olarak II. Çocuğun Kişivarlığı Bakımından Korunması A. Genel Olarak B. Genel Koruma Önlemleri Koşulları a. Çocuğun Menfaati ve Gelişmesinin Tehlikeye Düşmesi...419

11 XVIII b. Ana Babanın Duruma Çare Bulamaması veya Buna Güçlerinin Yetmemesi Koruma Önleminin Alınmasına Görevli ve Yetkili Mahkeme Önlemlerin Alınmasında Usul Çocuk Hakkında Koruma Tedbiri Verilmesine Hakim İlkeler Hakimin Alacağı Önlemler a. Uygun Önlemler (TMK m.346) aa. Genel Olarak bb. Rehberlik ve Yardımda Bulunma cc. Uyarıda Bulunma dd. Emir ve Talimat Verme aaa. Genel Olarak bbb. Danışmanlık Hizmeti Yönünde Talimat ccc. Çocuğun Eğitimi Yönünde Talimat ddd. Sağlıkla İlgili Talimat eee. Anne ve Çocuğun Barınmasıyla İlgili Talimat ee. Ana Babanın Denetime Tabi Tutulması ff. Eğitim Kayyımı Atama b. Çocuğun Yerleştirilmesi (Ana Baba Yanından Alınması) aa. Genel Olarak bb. Yerleştirme Kararı cc. Yerleştirmenin Hüküm ve Sonuçları c. Velâyetin Kaldırılması aa. Genel Olarak aaa. Ana Babanın Fiili Yetersizliği bbb. Ana Babanın İhmali ccc. Velayetin Kötüye Kullanılması ve Şiddet Mağduru Çocuğun Rehabilitasyon ve Tazminat Hakkı ddd. Velayet Hakkına Sahip Ana veya Babanın Yeniden Evlenmesi

12 XIX eee. Ana Babanın Kasten Suç İşlemesine Bağlı Olarak Velayetin Kaldırılması bb. Velayetin Kaldırılmasının Sonuçları Durumun Değişmesinin Velayetin Kaldırılması ve Tedbirlere Etkisi Tazminat Sorumluluğu III. Çocuğun Malvarlığı Bakımından Korunması A. Genel Olarak B. Genel Önlemler C. Yönetimin Ana Babadan Alınarak Kayyıma Devredilmesi.480 KAYNAKÇA EKLER EK: I EK: II