DEYİM KARTLARI 2 Hazırlayan Mehmet Solmaz Resimleyen Filiz İrem Özbaş Dizgi Mizanpaj Kadriye Yurt 1. Baskı Ağustos 2017 ISBN: 978-605-65959-6-7 2017 yazmabecerileri.com tüm hakları saklıdır. Baskı Yeri Teknik Basım Tanıtım Matbaacılık San. ve Tic. A.Ş. Y. Dudullu Mah. Necip Fazıl Bulvarı Cad. No: 44 Keyap Çarşısı F1 93 Ümraniye/İstanbul Telefon: 0 216 508 20 20 www.teknikbasim.com mehmet solmaz yazmabecerileri.com Bağlarbaşı Mah. Atatürk Cad. No:154 K.1 No: 825 Maltepe/İstanbul Telefon: 0 216 706 17 18 bilgi@yazmabecerileri.com WhatsApp İstek: 0 507 503 70 23 Facebook: www.facebook.com/yazmabecerileri www.yazmabecerileri.com
ÖNSÖZ Deyimler genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan, bir kavramı ya da durumu karşılayan kalıplaşmış sözcük gruplarıdır. Gözden düşmek, bağrına taş basmak, saman altından su yürütmek, ayıkla pirincin taşını, gözü pek, eli uzun, nalları dikmek, armut piş ağzıma düş Deyimler kalıplaşmış sözlerdir, sözcüklerin yerleri değiştirilemez ve aynı anlama bile gelse yerine başka bir sözcük getirilemez. En az iki sözcükten oluşur; bir sözcük tek başına deyim oluşturamaz. Deyimlerin büyük çoğunluğu mecaz anlamlıdır, yani deyim içindeki sözcüklerin karşıladığı anlam ile deyimin karşıladığı anlam farklıdır. Az da olsa gerçek anlamlı deyimler de vardır. Sevgili öğrenciler, Deyimler milli kültürümüzün en güzel unsurlarından biridir. Çünkü sosyal yaşantımızın geçmişten günümüze kadar gelen parçalarından biridir. Deyim Kartları 1 ve 2 adlı çalışmalar; kültür unsurlarımızı tanıtmak, onları yaşatmak, yazılarınıza ve günlük konuşmalarınıza zenginlik katması amacıyla hazırlanmıştır. Görsellerle süslenen deyimler zihninizdeki kalıcılığa katkı sağlayacaktır. Ayrıca Deyim Kartları, hikâye tamamlama etkinliği ile zenginleştirilmiştir. Sizlere, hayatınızdan birer parça bulabileceğiniz, hayal gücünüzü zenginleştirecek hikâye girişleri verilmiş, deyimler de cümle içinde kullanılmıştır. Hikâyeleri tamamlayarak hem deyimlerin anlamlarını kavrayacak hem de özgün hikâyeler yazacaksınız. Kartlarımızın derslerinizi daha eğlenceli ve verimli kılacağını düşünüyoruz. Çalışmalarınızda başarılar dileriz.
DEYİM KARTLARI 2 Açık kapı bırakmak Ağırdan almak Ağız açtırmamak Ağzı süt kokmak Ağzına sakız olmak Ağzından laf almak Akıntıya kürek çekmek Ayakları yere değmemek Ayağına dolaşmak Aynı tas aynı hamam Bağrına taş basmak Balık kavağa çıkınca Başı ağrımak Bindiği dalı kesmek Burnundan solumak Çam devirmek Çantada keklik Dağları devirmek Defterden silmek Dili yanmak Dizginleri ele almak Ekmeğini taştan çıkarmak El ele vermek Elden çıkarmak Etekleri tutuşmak
DEYİM KARTLARI 2 Göbeği çatlamak Göz atmak Gözü arkada kalmak Gözüne girmek İpe un sermek Kabak çiçeği gibi açılmak Kabuğuna çekilmek Kemer sıkmak Kol kanat germek Kulak vermek Masal okumak Nabza göre şerbet vermek Nal toplamak Ocağına düşmek Ortaya dökmek Öküz altında buzağı aramak Rayına oturmak Saçını başını yolmak Sinek avlamak Tepeden bakmak Üstüne bir bardak su içmek Volta atmak Yaka silkmek Yumurta kapıya dayanmak Yüzünün akıyla çıkmak
AÇIK KAPI BIRAKMAK Bir konuda son ve kesin sözü söylemeyerek konunun yeniden değerlendirilmesine olanak tanımak. ANAHTAR SÖZCÜKLER Fırsat tanımak Bitirmemek İzin vermek Tekrar HİKÂYEYİ TAMAMLA En yakın arkadaşının böyle davranmasına bir anlam veremedi. Ne yaptığını, ne söylediğini kendisi de bilmiyordu. Neden küsmüştü ki arkadaşı? O akşam çok düşündü. Ertesi gün, arkadaşıyla konuşmaya karar verdi. - Günaydın, dedi. Arkadaşının yüzü hâlâ asıktı : - Sana da günaydın, dedi arkadaşı ve başını yana çevirdi. - Neden böyle davranıyorsun? Benim için açık kapı bırakmıyorsun. Ne yaptım ben?
AĞIRDAN ALMAK Herhangi bir amaç için yapılacak bir işi yavaşlatmak. ANAHTAR SÖZCÜKLER İsteksiz Yavaşlatmak Engellemek Savsaklamak HİKÂYEYİ TAMAMLA - Bir daha o arkadaşınla görüşmeni istemiyorum, dedi annesi. - Nedenmiş? O benim okuldaki en yakın arkadaşım. Onu çok seviyorum, onunla çok iyi anlaşıyoruz. - İstemiyorum dedim sana! Konu kapanmıştır. Şimdi ödevlerini yapmalısın. İçten içe çok üzüldü. Dokunsalar ağlayacaktı ama annesine karşı güçlü olmalıydı. Çünkü annesi, kendisinden hep bunu istiyordu. Kaşlarını çattı ve ödevlerini tamamlamak için masaya oturdu. Annesine tepki göstermek için işini ağırdan almaya başladı.
AĞIZ AÇTIRMAMAK Sürekli konuşarak başkalarının bir şeyler söylemesine olanak bırakmamak, çok konuşmak. ANAHTAR SÖZCÜKLER Çok konuşmak İzin vermemek Bencil davranmak Kızgın olmak HİKÂYEYİ TAMAMLA Arkadaşlarına çok kızmıştı. Bugüne kadar ağzını açıp tek bir söz bile söylememişti onlara. Sinirden bütün vücudu titriyordu. Gözleri dolu dolu olmuştu. Ağlamamak için kendini zor tutuyordu. Ellerini yumruk yaptı ve bağırmaya başladı: - Artık yeter! Bundan sonra benim arkadaşım değilsiniz! Herkesin bir kusuru vardır. Benimle dalga geçilmesine izin vermeyeceğim artık, dedi. Bir sessizlik oldu. Sonra tekrar konuşmaya başladı. Kimseye ağız açtırmıyordu.