MOSB Enerji Elektrik Üretim A.Ş MANİSA. 15 MVA, 11 kv,1500 rpm Buhar Türbini Generatörü L3 Bakımı

MOSB Enerji Elektrik Üretim A.Ş MANİSA 15 MVA, 11 kv,1500 rpm Buhar Türbini Generatörü L3 Bakımı Caner CANDEMİR Servis Müdürü 11-13/11/2016 Type: QFW 12-4 Product Std No : IEC600434 Serial number: GYD1007-1 P:15000 kva U:11000 V I:787,28A Frq : 50 Hz Cos Q : 0,8 ÖZGÜR Motor & Generatör 1 / 38

STATİK SARGI TESTLERİ: Sargıların Megger Testi: Ölçülen Değerler Hesaplanan Değerler Ölçüm noktası Test Volt Sargı ºC 15.sn (MΩ) 30.sn (MΩ) 60.sn (MΩ) 1dk (MΩ) Rmin (MΩ) PI DAR Stator A fazı - Şase 5000 22 4580 7100 12200 51000 3416 4,18 1,71 Stator B fazı - Şase 5000 22 4320 6940 11700 58000 3278 4,95 1,68 Stator C fazı - Şase 5000 22 4330 6890 11700 52800 3278 4,51 1,69 Stator A fazı B fazı 5000 22 10900 19600 29100-8148 - - Stator A fazı C fazı 5000 22 12700 26100 42800-11980 - - Stator B fazı C fazı 5000 22 12500 26800 42700-11956 - - Rotor Şase 250 22 1780 3140 4570 24500 1280 5,36 1,45 Exciter Stator Şase 250 20 16000 21700 25800-6450 - - Exciter Rotor Şase 250 20 2420 4000 5340 27500 1335 5,14 1,33 PMG Stator Şase 250 20 19900 19000 18700-4675 0,93 0,98 *Testler kablolar klemensten sökülerek yapılmıştır. DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ: Rmin değeri 0,5 (40-ºC/10) x 60.sn 100 MΩ dan büyük olmalı. PI değeri 1dk/60.sn 2 den büyük olmalı. (veya 60sn./15.sn) DAR değeri 60.sn/30.sn 1,2 den büyük olmalı. *Rmin değeri 5000 MΩ üzeri ve sargı sıcaklığı 40 ºC üzeri PI ve DAR değerleri dikkate alınmaz. SONUÇ: Hesaplanan değerlere göre genel anlamda sargıların izolasyon değerleri çok iyi durumdadır. Ancak PMG sargılarının PI ve DAR değerleri düşüktür. Buna sebep kirlenme,nem veya yaşlılık olabilir. Temizlik ve kurutma ile düzeltilememesi durumunda yeniden sarılmalıdır. ÖZGÜR Motor & Generatör 2 / 38

Sargıların İç Direnç Testi: Ölçüm noktası Akım (A) Sargı ºC 15.sn (mω) Stator A-B Fazı 15 22 43,698 Stator A-C Fazı 15 22 43,686 Stator B-C Fazı 15 22 43,676 Rotor 13 22 408,60 Ex Rotor U-V Fazı 5 20 1,9836 Ex Rotor U-W Fazı 5 20 2,0852 Ex Rotor V-W Fazı 5 20 1,9855 Ex Stator - 20 7,5 Ω *Testler kablolar klemensten sökülerek yapılmıştır. Yatakların tolerans ölçümü: Ölçüm noktası Çap (mm) D end (Kaplin tarafı) Orijinal ölçüsü 280,020 D end (Kaplin tarafı) Çalışan yerin ölçüsü 280,035 D end (Kaplin tarafı) Mil ölçüsü 279,700 ND end (Arka taraf) Orijinal ölçüsü 280,020 ND end (Arkan taraf) Çalışan yerin ölçüsü 280,040 ND end (Arka taraf) Mil ölçüsü 279,715 SONUÇ: Hesaplanan tolerans değerleri aşınma miktarları ile sınırlar içerisindedir. Yataklardaki çizilmeler daha önce arasına parça girmesi ile oluşmuştur. Yataklar zımparalanarak olabildiğince düzeltildi. Yatakalrın bu şekilde çalışmasında bir problem görülmemektedir. Planlı L4 bakımında taşlama ve yeni yatak dökümü yaptırılmalıdır. (Yatak tolerans tablosu Ek-5 dedir.kullanılan civata tork cetveli Ek-3 tedir.) ÖZGÜR Motor & Generatör 3 / 38

Boroskop kontrolleri: Yapılan görsel kontrollerde rotor üzerinde metal akmaları ve kararmalar görülmüştür. Bunun sebebi alüminyum damper sargılarının kesilmesi ve buna bağlı arklanması ve erimesi olabilir. Bunun düzeltilmesi için rotor sargılarının yeniden sarılması gerekmektedir. (Boroskop görüntüleri Ek 1- dedir.) ÖZGÜR Motor & Generatör 4 / 38

Arka Yatak Yalıtımı; Yatak yalıtımlarında bir problem görülmemektedir. Ancak Arka PT100 ısı algılayıcı çubuk ucu yalıtılmadığı için yalıtım zincirini bozmaktaydı. İzolasyon yapılarak sorun giderildi. Rotor Toprak kaçağı ölçüm bilezikleri; Daha önce yaşanılan problem dolayısı ile iptal edilen sistemin bilezikleri demonte edildi. İçeride patlayan kablolar söküldü.bu sebeple rotor izolasyonu sıfır görülmekteydi. Kablolar söküldükten ve temizlendikten sonra yapılan ölçümlerde düzeldiği görülmüştür. Bu ünite bağlanmamıştır. Ancak sistemi aktive edilmesini tavsiye ederiz. Diyotlar; Diyotlar ölçümlerinde bir problem görülmemektedir. Ancak diyolardan birinin gevşek olduğu ve birinin de setskur vidasının eksik olduğu tespit edilerek düzeltilmiştir. ÖZGÜR Motor & Generatör 5 / 38

DİNAMİK VİBRASYON TESTLERİ: ÖZGÜR Motor & Generatör 1 MW YÜKTE VİBRASYON DEĞERLERİ Machine name POINT name Date/Time Last value Units POINT description 15 MVA - 1MW YUK MOTOR-HV 13.11.2016 16:01:46 0,419 mm/s on yatay vibrasyon (mm/sn RMS) 15 MVA - 1MW YUK MOTOR-VV 13.11.2016 16:02:12 0,324 mm/s on dikey vibrasyon (mm/sn RMS) 15 MVA - 1MW YUK MOTOR-AV 13.11.2016 16:02:31 1,324 mm/s on aksiyel vibrasyon (mm/sn RMS) 15 MVA - 1MW YUK MOTOR-NHV 13.11.2016 16:00:17 0,156 mm/s arka yatay vibrasyon (mm/sn RMS) 15 MVA - 1MW YUK MOTOR-NHE 13.11.2016 16:00:29 0,109 ge arka yatay envelope (ge PEAK) 15 MVA - 1MW YUK MOTOR-NVV 13.11.2016 16:01:03 0,159 mm/s arka dikey vibrasyon (mm/sn RMS) 15 MVA - 1MW YUK MOTOR-NAV 13.11.2016 16:01:17 0,369 mm/s arka aksiyel vibrasyon(mm/snrms) 15 MVA - 1MW YUK FAN/PUMP-M1HV 13.11.2016 16:02:48 0,997 mm/s redüktör yatak yatay vibrasyon(mm/sn RMS) 15 MVA - 1MW YUK FAN/PUMP-M1HE 13.11.2016 16:02:58 1,090 ge redüktör yatak yatay envelope (ge PEAK) 15 MVA - 1MW YUK FAN/PUMP-M1VV 13.11.2016 16:03:14 0,722 mm/s redüktör yatak dikey vibrasyon(mm/sn RMS) 15 MVA - 1MW YUK FAN/PUMP-M1AV 13.11.2016 16:03:27 1,515 mm/s redüktör yatak aksiyel vibrasyon(mm/snrms) 5 MW YÜKTE VİBRASYON DEĞERLERİ Machine name POINT name Date/Time Last value Units POINT description 15 M VA - 5MW YUK MOTOR-HV 13.11.2016 16:19:35 0,432 mm/s on yatay vibrasyon (mm/sn RMS) 15 M VA - 5MW YUK MOTOR-VV 13.11.2016 16:19:55 0,295 mm/s on dikey vibrasyon (mm/sn RMS) 15 M VA - 5MW YUK MOTOR-AV 13.11.2016 16:20:11 1,491 mm/s on aksiyel vibrasyon (mm/sn RMS) 15 M VA - 5MW YUK MOTOR-NHV 13.11.2016 16:18:32 0,157 mm/s arka yatay vibrasyon (mm/sn RMS) 15 M VA - 5MW YUK MOTOR-NVV 13.11.2016 16:18:53 0,153 mm/s arka dikey vibrasyon (mm/sn RMS) 15 M VA - 5MW YUK MOTOR-NAV 13.11.2016 16:19:07 0,426 mm/s arka aksiyel vibrasyon(mm/snrms) 15 M VA - 5MW YUK FAN/PUMP-M1HV 13.11.2016 16:20:29 0,898 mm/s redüktör yatak yatay vibrasyon(mm/sn RMS) 15 M VA - 5MW YUK FAN/PUMP-M1VV 13.11.2016 16:20:44 1,065 mm/s redüktör yatak dikey vibrasyon(mm/sn RMS) 15 M VA - 5MW YUK FAN/PUMP-M1AV 13.11.2016 16:20:59 1,916 mm/s redüktör yatak aksiyel vibrasyon(mm/snrms) SONUÇ: Vibrasyon değerlerinde ve FFT grafik analizlerinde herhangi bir problem görülmemiştir. *FFT grafikleri Ek 2- de verilmiştir. Vibrasyon değerlendirme tablosu Ek 4- de verilmiştir. ÖZGÜR Motor & Generatör 6 / 38

GÖRSELLER; ÖZGÜR Motor & Generatör 7 / 38

ÖZGÜR Motor & Generatör 8 / 38

Ek-1 Boroskop görüntüleri ÖZGÜR Motor & Generatör 20 / 38

Ek 2-15 MVA - 1MW YUK \ MOTOR-HV 15 MVA - 1MW YUK \ MOTOR-VV ÖZGÜR Motor & Generatör 26 / 38

15 MVA - 1MW YUK \ MOTOR-AV 15 MVA - 1MW YUK \ MOTOR-NHV ÖZGÜR Motor & Generatör 27 / 38

15 MVA - 1MW YUK \ MOTOR-NHE 15 MVA - 1MW YUK \ MOTOR-NVV ÖZGÜR Motor & Generatör 28 / 38

15 MVA - 1MW YUK \ MOTOR-NAV 15 MVA - 1MW YUK \ FAN/PUMP-M1HV ÖZGÜR Motor & Generatör 29 / 38

15 MVA - 1MW YUK \ FAN/PUMP-M1HE 15 MVA - 1MW YUK \ FAN/PUMP-M1VV ÖZGÜR Motor & Generatör 30 / 38

15 MVA - 1MW YUK \ FAN/PUMP-M1AV 15 M VA - 5MW YUK \ MOTOR-HV ÖZGÜR Motor & Generatör 31 / 38

15 M VA - 5MW YUK \ MOTOR-VV 15 M VA - 5MW YUK \ MOTOR-AV ÖZGÜR Motor & Generatör 32 / 38

15 M VA - 5MW YUK \ MOTOR-NHV 15 M VA - 5MW YUK \ MOTOR-NVV ÖZGÜR Motor & Generatör 33 / 38

15 M VA - 5MW YUK \ MOTOR-NAV 15 M VA - 5MW YUK \ FAN/PUMP-M1HV ÖZGÜR Motor & Generatör 34 / 38

15 M VA - 5MW YUK \ FAN/PUMP-M1VV 15 M VA - 5MW YUK \ FAN/PUMP-M1AV ÖZGÜR Motor & Generatör 35 / 38

Ek 3- CİVATA TORK CETVELİ: ÖZGÜR Motor & Generatör ÖZGÜR Motor & Generatör 36 / 38

Ek 4- VİBRASYON STANDARDI: ÖZGÜR Motor & Generatör 37 / 38

Ek5- YATAK TOLERANS CETVELİ Motorun m/sn hızını bulmak için etiket devrini 60 a bölmeliyiz..v (m/sn) = 1500 /60 = 25 m/sn Yukarıdaki tabloda uygun satır bulunur 25 m/sn için >10 25 kullanılabilir. Yatak çapımız örneğin 280 mm,una göre uygun sütun >250 dir. Bu yatak çapı ve motor devrine uygun Ψm (%0) = 1,32 dır. Ψm (%0) = 1,32 için uygun sütunu bularak grafiğin satırında yatağın mevcut çapı seçilir. Yatak çapı 280 mm dir. Buna göre uygun yatak toleransı 308 ile 340 µm olarak bulunur. ÖZGÜR Motor & Generatör 38 / 38