DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU ARALIK 2013 Türkiye İstatistik Kurumu 31/12//2013 tarihinde 2013 yılı ayı Dış Ticaret İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2013 yılı ayında; İhracat geçen yılın aynı ayına göre % 4,9 artarak 13.220 milyon dolar, ithalat % 16,7 artarak 23.137 milyon dolar olmuştur. Dış ticaret açığı % 37,3 artarak 7.222 milyon dolardan 9.917 milyon dolara yükselmiştir 2012 yılı ayında % 63,6 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2013 yılı ayında % 57,1 e gerilemiştir. Avrupa Birliği ile yapılan dış ticarette ihracat % 6,6, ithalat % 13,8 artmıştır. En fazla ihracat yapılan ülke 1.224 milyon dolar ile Irak, en fazla ithalat yapılan ülke 2.477 milyon dolar ile Almanya olmuştur. Fasıllar düzeyinde ihracatta 1.482 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları, ithalatta da 5.218 milyon dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar ilk sırada yer almıştır. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride bir önceki aya göre ihracat % 2,3 azalırken, ithalat % 1,9 artmıştır. 2013 yılında yıllık bazda; İhracat 2012 yılına göre % 0,4 azalarak 151.869 milyon dolar, ithalat % 6,4 artarak 251.651 milyon dolar olmuştur. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Dış ticaret açığı % 18,7 artarak 84.083 milyon dolardan 99.782 milyon dolara yükselmiştir. 2012 yılında % 64,5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2013 yılında % 60,3 e gerilemiştir. Avrupa Birliği ile yapılan dış ticarette ihracat % 6,2, ithalat % 5,5 artmıştır. En fazla ihracat yapılan ülke 13.707 milyon dolar ile Almanya, en fazla ithalat yapılan ülke ise 25.064 milyon dolar ile Rusya Federasyonu olmuştur. Fasıllar düzeyinde ihracatta 17.004 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları, ithalatta 55.915 milyon dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar ilk sırada yer almıştır. 2013 yılı ayında ihracat 2012 yılının aynı ayına göre % 4,9 artarak 12.605 milyon dolardan 13.220 milyon dolara, ithalat % 16,7 artarak 19.828 milyon dolardan 23.137 milyon dolara yükselirken, dış ticaret açığı 37,3 artarak 7.222 milyon dolardan 9.917 milyon dolara yükselmiştir. Dış ticaret hacmi 2012 yılının ayına göre % 12,1 artarak 36.358 milyon dolar olmuştur (Tablo 1, Grafik 1). 2012 yılının ayında % 63,6 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2013 yılının aynı ayında 6,5 puan azalarak % 57,1 e gerilemiştir. 2013 yılında ihracat 2012 yılına göre % 0,4 azalarak 151.869 milyon dolar, ithalat % 6,4 artarak 251.651 milyon dolar olmuştur. Dış ticaret açığı % 18,7 artarak 84.083 milyon dolardan 99.782 milyon dolara yükselmiştir. Dış hacmi 2012 yılına göre % 3,7 artarak 403.520 milyon dolar olmuştur 2012 yılında % 64,5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2013 yılında % 60,3 e gerilemiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Aylar İhracat (FOB) İthalat (CIF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İhracatın İthalatı Karşılama Yıl 2012 12.605 19.828-7.222 32.433 63,6 2013 13.220 4,9 23.137 16,7-9.917 37,3 36.357 12,1 57,1 2012 152.462 236.545-84.083 389.007 64,5 2013 151.869-0,4 251.651 6,4-99.782 18,7 403.520 3,7 60,3 Grafik 1. 2013 Yılı Ayı Dış Ticaret Göstergeleri Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre, 2013 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat % 4,9, ithalat % 12,5 artış göstermiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret göstergelerine göre ise, 2013 yılının ayında bir önceki aya göre ihracat % 2,3 azalmış, ithalat % 1,9 artmıştır. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta 2013 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış % 18,1 ile tarım ve ormancılık sektöründe olurken, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe % 7,9, imalat sanayi sektöründe % 4,1 artış olmuş, balıkçılık sektöründe ise % 24,7 azalma olmuştur (Tablo 2). 2013 yılı ayında 12.112 milyon dolarlık imalat sanayi ürünleri ihracatı, 700 milyon dolarlık tarım ve ormancılık ürünleri ihracatı, 332 milyon dolarlık madencilik ve taşocakçılığı ürünleri ihracatı ve 19 milyon dolarlık balıkçılık ürünleri ihracatı gerçekleşmiştir. 2013 yılında ihracatta geçen yıla göre en yüksek artış % 35,7 ile balıkçılıkta olurken, imalat sanayi ihracatında % 1,2 azalma gerçekleşmiştir. Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere Göre Dış Ticaret Sektörler 2013 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre tüketim malları ithalatı % 18,1, ara (ham madde) malları ithalatı % 17,7, sermaye (yatırım) malları ithalatı % 13 artış göstermiştir. Ara (ham madde) malları ithalatı 16.485 milyon dolar, sermaye (yatırım) malları ithalatı 3.797 milyon dolar, tüketim malları ithalatı 2.812 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo 3). 2013 yılında ithalatta ise geçen yıla göre en fazla artış % 13,9 ile tüketim malları ithalatında kaydedilmiştir. Genel 12.605 100,0 13.220 100,0 4,9 152.462 100,0 151.869 100,0-0,4 Tarım ve Ormancılık 593 4,7 700 5,3 18,1 5.189 3,4 5.658 3,7 9,0 Balıkçılık 26 0,2 19 0,1-24,7 190 0,1 258 0,2 35,7 Madencilik ve Taşocakçılığı 308 2,4 332 2,5 7,9 3.161 2,1 3.881 2,6 22,8 İmalat 11.636 92,3 12.112 91,6 4,1 143.194 93,9 141.438 93,1-1,2 Diğer 42 0,3 57 0,4 34,5 728 0,5 634 0,4-13,0 Genel 19.828 100,0 23.137 100,0 16,7 236.545 100,0 251.651 100,0 6,4 Tarım ve Ormancılık 577 2,9 693 3,0 20,1 7.447 3,1 7.716 3,1 3,6 Balıkçılık 3 0,0 4 0,0 26,5 56 0,0 58 0,0 3,2 Madencilik ve Taşocakçılığı 3.882 19,6 3.719 16,1-4,2 42.247 17,9 38.205 15,2-9,6 İmalat 14.567 73,5 17.882 77,3 22,8 176.235 74,5 196.814 78,2 11,7 Diğer 798 4,0 838 3,6 5,0 10.560 4,5 8.857 3,5-16,1 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına Göre Dış Ticaret Sektörler 2012 2013 Genel 12.605 100,0 13.220 100,0 4,9 152.462 100,0 151.869 100,0-0,4 Sermaye (Yatırım) Malları 1.292 10,2 1.484 11,2 14,9 13.734 9,0 15.601 10,3 13,6 Ara (Ham Madde) Malları 6.243 49,5 6.218 47,0-0,4 82.656 54,2 74.843 49,3-9,5 Tüketim Malları 4.981 39,5 5.434 41,1 9,1 55.556 36,4 60.764 40,0 9,4 Diğerleri 90 0,7 85 0,6-5,4 516 0,3 662 0,4 28,2 Genel 19.828 100,0 23.137 100,0 16,7 236.545 100,0 251.651 100,0 6,4 Sermaye (Yatırım) Malları 3.360 16,9 3.797 16,4 13,0 33.925 14,3 36.760 14,6 8,4 Ara (Ham Madde) Malları 14.011 70,7 16.485 71,2 17,7 174.930 74,0 183.812 73,0 5,1 Tüketim Malları 2.381 12,0 2.812 12,2 18,1 26.699 11,3 30.416 12,1 13,9 Diğerleri 76 0,4 43 0,2-43,9 990 0,4 663 0,3-33,1 Fasıllara göre ihracatta 2013 yılı ayında ilk sırayı 1.482 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı alırken, bunu 1.170 milyon dolarlık ihracat ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları, 912 milyon dolarlık ihracat ile elektrikli makine ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarları izlemiştir. 2013 yılı ayında ithalatta mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar 5.218 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, bunu 3.130 milyon dolarlık ithalat ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları ikinci, 1.804 milyon dolarlık ithalat ile demir ve çelik üçüncü sırada yer almıştır. 2013 yılında ihracatta 17.004 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları, ithalatta da 55.915 milyon dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar ilk sırada yer almıştır. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5
İller itibariyle 2013 yılı ayında ihracatta İstanbul ilk sırada yer alırken, bunu sırasıyla Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara izlemiştir. ihracat içinde İstanbul un payı % 44,7, Kocaeli nin payı % 7,8, Bursa nın payı % 7,4, İzmir in payı % 6,4 ve Ankara nın payı % 5,8 olarak gerçekleşmiştir (Tablo 4). 2013 yılı ayında ithalatta ilk sırada yer alan İstanbul u Kocaeli, Ankara, İzmir ve Bursa izlemiştir. ithalat içinde İstanbul un payı % 55,4, Kocaeli nin payı % 4,8, Ankara nın payı % 4,2, İzmir in payı % 4,1 ve Bursa nın payı % 3,8 olmuştur. 2013 yılında toplam ihracat içinde % 46,7, toplam ithalat içinde % 54,3 pay ile ilk sırada İstanbul yer almıştır. Tablo 4. 2013 Yılında En Çok İhracat ve İthalat Yapılan 10 İl İller İller (Bin ABD $, %) Genel 13.220.463 100,0 Genel 151.868.551 100,0 İSTANBUL 5.904.895 44,7 İSTANBUL 70.941.026 46,7 KOCAELİ 1.032.164 7,8 BURSA 12.269.417 8,1 BURSA 982.557 7,4 KOCAELİ 12.172.832 8,0 İZMİR 849.031 6,4 İZMİR 9.317.203 6,1 ANKARA 764.724 5,8 ANKARA 7.989.480 5,3 GAZİANTEP 558.201 4,2 GAZİANTEP 6.162.669 4,1 MANİSA 355.178 2,7 MANİSA 3.851.492 2,5 DENİZLİ 249.715 1,9 DENİZLİ 2.897.561 1,9 HATAY 230.254 1,7 SAKARYA 2.415.289 1,6 SAKARYA 217.737 1,6 ADANA 2.158.047 1,4 Genel 23.137.238 100,0 Genel 251.650.560 100,0 İSTANBUL 12.813.657 55,4 İSTANBUL 136.601.553 54,3 KOCAELİ 1.105.735 4,8 KOCAELİ 12.418.211 4,9 ANKARA 974.358 4,2 ANKARA 10.694.786 4,2 İZMİR 941.373 4,1 BURSA 10.676.808 4,2 BURSA 884.631 3,8 İZMİR 10.653.240 4,2 GAZİANTEP 460.088 2,0 GAZİANTEP 6.657.924 2,6 HATAY 424.653 1,8 HATAY 3.937.117 1,6 MANİSA 283.541 1,2 MANİSA 3.242.170 1,3 ADANA 277.956 1,2 ADANA 2.745.537 1,1 ZONGULDAK 176.165 0,8 DENİZLİ 2.349.645 0,9 Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göredir. (**): Veri gizliliği nedeniyle, ayında il bilgisi gizlenen 3.177.344 bin dolar (%13,7), 2013 yılında 34.538.458 bin dolar (% 13,7) değerindeki ithalat verisi sıralamaya dahil edilmemiştir. 2013 yılının ayında, 2012 yılının aynı ayına göre Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan ihracat % 6,6, Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat % 14,6, diğer ülkelere yapılan ihracat % 3,5 artmıştır (Tablo 5). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 6
Aynı dönemde AB den yapılan ithalat % 13,8 artarken, Türkiye Serbest Bölgelerinden yapılan ithalat % 33,8, diğer ülkelerden yapılan ithalat % 18,4 artış göstermiştir. 2013 yılında AB ülkelerine yapılan ihracat % 6,2, Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat % 5,1 artarken, diğer ülkelere yapılan ihracat % 4,8 azalmıştır. 2013 yılında AB den yapılan ithalat % 5,5 artarken, Türkiye Serbest Bölgelerinden yapılan ithalat % 21,2, diğer ülkelerden yapılan ithalat % 6,8 artış göstermiştir. Tablo 5. Ülke Gruplarına Göre Dış Ticaret Ülke Grupları 2012 2013 Genel 12.605 100,0 13.220 100,0 4,9 152.462 100,0 151.869 100,0-0,4 A-AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ (AB-28) 4.953 39,3 5.279 39,9 6,6 59.398 39,0 63.055 41,5 6,2 B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ 179 1,4 206 1,6 14,6 2.295 1,5 2.413 1,6 5,1 C-DİĞER ÜLKELER 7.473 59,3 7.735 58,5 3,5 90.768 59,5 86.400 56,9-4,8 Genel 19.828 100,0 23.137 100,0 16,7 236.545 100,0 251.651 100,0 6,4 A-AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ (AB-28) 7.666 38,7 8.725 37,7 13,8 87.657 37,1 92.447 36,7 5,5 B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ 89 0,4 119 0,5 33,8 1.046 0,4 1.268 0,5 21,2 C-DİĞER ÜLKELER 12.072 60,9 14.293 61,8 18,4 147.842 62,5 157.936 62,8 6,8 2013 yılı ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Irak ilk sırada yer alırken, bu ülkeye olan ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre % 19,4 artarak 1.224 milyon dolar olmuştur. Irak ı 1.161 milyon dolarlık ihracat ile Almanya ve 719 milyon dolarlık ihracat ile İngiltere takip etmiştir. 2013 yılı ayında en çok ithalat yapılan ülke sıralamasında ilk sırada Almanya yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat 2013 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre % 17,6 artarak 2.477 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeyi 2.434 milyon dolarlık ithalat ile Rusya Federasyonu, 2.145 milyon dolarlık ithalat ile Çin izlemiştir. 2013 yılında en fazla ihracat yapılan ülke 13.707 milyon dolar ile Almanya, en fazla ithalat yapılan ülke ise 25.064 milyon dolar ile Rusya Federasyonu olmuştur. Bu konuyla ilgili bültene www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 7