ANKARA ÜNİVERSİTESİ DİL VE TARİH - COĞRAFYA FAKÜLTESİ COĞRAFYA ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ YAYINI COĞRAFYA ARAŞTIRMALARI D E R G İ S İ Sayı: 1 Ankara, 1966 \A A N K A R A Ü N İ V E R S İ T E S İ B A S I M E V İ. 1 9 6 6
COĞRAFYA ARAŞTIRMALARI D E R G İ S İ
ANKARA Ü N İV ER SİTE Sİ D İL VE TARİH - COĞRAFYA FA K Ü LTE Sİ COĞRAFYA ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ YAY IN I C O Ğ R A F Y A A R A Ş T I R M A L A R I D E R G İ S İ 5a y ı ı I A n k a r a, 1966 A N K A R A Ü N İ V E R S İ T E S İ B A S I M E V İ. 1 9 6 6
Coğrafya Araştırmaları Enstitüsü Yönetim Kurulu Prof. Cemal A. ALAGÜZ, Prof. Dr. Danyal BED İZ, Prof. Dr. Reşal İZ B IR A K, Prof. Dr. Cevat R. GÜRSOY, Prof. Dr. Talip YÜ CEL
İÇİNDEKİLER Prof. Cemal ALAGÖZ: K ızdırm ağın Suyu... 1 Prof. Dr. D anyal B E D İZ : X IX. A sırda T ü rk iy e nin coğrafya Saha sıııdaki B ü y ü k H am lesi ve M illetlerarası B ir Y arışm ada T ü rk B aşarısının 90. Yıl D önüm ü... 17 Prof. Dr. R eşat İZ B IR A K : C oğrafya T erim lerim izdeki D eğişm e ve G elişm eler... 25 D r. Talip Y Ü C E L : İm ro z da C oğraya G özlem leri... 65 D r. Oğuz E R O L : A n k ara K u zey b atısın d a Ü çbaş-a kdoğan K ö y leri Y ak ın ın d a B ulunan M emeli H a y v a n Fosillerinin Bölge M orfolojisi B akım ından Önem i... 109 Süleym an A R IS O Y : Genel D eniz Ekonom isi Alanı O larak K a ra deniz... 121 D r. A yhan O N U R : E sh âb ü lk eh f Tepesinde B azı Coğrafi M üşahedeler... 159 D r. Ö zdoğan S Ü R : N evşehir ve Ü rgüp Ç evresinde Jeom orfoloji A raştırm aları... 179 D r. Mecdi E M İR O Ğ L U : Z onguldak ta E n d ü stri ve İşgücü M ü nâsebetleri... 201 D r. A ydoğan K Ö K SA L : A frika da Y eni D evletler... 225 D r. E rdoğan A K K A N : Ş ah in k ay a Y arm avadisi... 271 A sist. E jd er K A L E L IO Ğ L U : G aziantep P lato su ve Çevresinin İ k l i m i... 297 Prof. Dr. H erb ert L O U IS: Jeom orfolojinin A na K av ram ların d ak i Y eni G elişm eler H ak k ın d a... 321 V
Prof. Dr. H e rb e rt Louis
İLK SÖZ Coğrafya A ra ştırm a la rı Enstitüsü D ergisi nin bu ilk sayısını Fakültemizin ilk Coğrafya Profesörü ve halen Münih Üniversitesi Coğrafya Ordinaryüsü Prof. D r. H e rb e rt Louis ye ithaf etmekle bahtiyarlık duymaktayız. Bu münasebetle kendisinin meslek hayatını kısaca tanıtalım: 12.3.1900 tarihinde Almanya'nın Berlin Şehrinde doğmuş olan Prof.D r. H e rb e rt Louis Berlin Üniversitesi Fen Fakültesi nde Coğrafya, jeoloji ve fizik tahsil ederek mezun olduktan sonra aynı Üniversitede 1925 senesinde doktora, 1930 senesinde habiltasyon yapmış ve 12 Ağustos 1935 tarihinde Berlin Üniversitesi Coğrafya Profesörlüğüne tayin edilmiştir. Aynı senenin kasım ayında, Maarif Vekâleti tarafından Ankara ya davet edilerek yeni açılmakta olan Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi nde Coğrafya Profesörlüğü ile görevlendirilmiştir. 8 sene devamlı olarak Fakültemizde öğretim ve araştırma faaliyetinde bulunan Prof. D r. H e rb e rt Louis, 1943 senesinde Almanya nın Kolonya Üniversitesi Coğrafya Ordinaryüslüğüne tayin edilerek memleketimizden ayrılmıştır. 10 sene kadar bu vazifede kaldıktan sonra 1952 senesinde Münih Üniversitesi Coğrafya Ordinaryüslüğüne nakledilmiştir. Yukarıda kısaca anlatılan meslek hayatı esnasında Prof. Louis, memleketi olan Almanya haricinde başta Türkiye olmak üzere Dünya nın muhtelif memleketlerinde, ezcümle Britanya Adalarında, Balkan Yarımadasında, Doğu ve Güneydoğu Asya da, Doğu Afrika da ve Kuzey Amerika da araştırma gezileri yapmış, muhtelif İlmî kongrelere iştirak etmiş, araştırmalrının sonuçlarını sayıları 75 i bulan kitap ve makaleler halinde yayımlamıştır. Bu eserlerin 8 i müstakil kitap, geri kalanı makale, rapor ve kontrandüdür. Ayrıca, Prof. W. Hartke ile birlikte Münchner Geographische Hefte isimli, seri halindeki İlmî neşriyatı idare etmektedir. Kendisini, esasen 1935-1943 seneleri arasında Fakültemizde Coğrafya Profesörü olarak yakından tanıdığımız Herbert Louis - nin eserleri, Genel Coğrafya ve Ülkeler Coğrafyası dallarında olmak üzere çeşitli konuları ele almakta, bu arada bilhassa Kartoğrafya, Jeomorfoloji, Klimatoloji, Bitki Coğrafyası, Hidrografya, Nüfus ve İskân Coğrafyası gibi VII
umumî mahiyette yayımları dışında mevzii coğrafya araştırmalarını ihtiva etmekte, bunlar arasında Türkiye Coğrafyasına ait olanlar önemli bir yer tutmaktadır. Prof. D r. H e rb e rt Louis anadili olan Almancadan başka Fransızca ve İngilizceyi iyi bilmekte ayrıca Türkçeye de vakıf bulunmaktadır. Fakültemizde bulunduğu 8 yıl içinde plânından, teşkilâtından, kitaplığın kuruluşundan başlamak üzere Enstitümüzde takrirleri, seminerleri, kısa ve uzun gezileri ile esaslı bilimsel faaliyetlerde bulunmuş, Türkiye nin Coğrafî Bölgeleri, Bitki Örtüsü, İç Anadolu IV. Zaman Gölleri, Türkiye nin Nüfus Yoğunluğu, Buzul Topografyası ve Karst Olayları gibi konularda önemli yayımlar yapmıştır. Bu unutulmaz hizmetleri için kendisine şükranlarımızı ifade ederiz. 1965-1966 akademik yılında misafir profesör sıfatiyle yeniden aramıza katılmış olan Profesörün 65. doğum yılı 1965 martında Münih te törenle kutlanmıştı. Bu kutlamaya Dergimizle, gecikerek de olsa, katılırken kendisine 65 inci yıldan sonrasının da sağlık ve mutluluk içinde geçmesi ve bilim hayatına yeni değerler katması dileklerimizi sunarız. Enstitü Üyeleri V III