MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2018 yılı II. Dönem) GSYH Büyüme Hızı (%) (2018 yılı II. Dönem) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Ağustos 2018) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Ekim 2018) TÜFE % (Ekim 2018) ÜFE % (Ekim 2018) İşsizlik Oranı % (2018 Temmuz) Kaynak: TÜİK, TCMB (*) : Orta Vadeli Program Yılsonu Gerçekleşme tahmini 2014 2015 2016 2017 2018 2018* 799,3 719,6 856,7 851,0 204,2 923 3,0 4,0 3,2 7,4 5,2 5,5 0,4 0,7-0,2 0,9-1,1-74,6 75,8 76,5 79,0 75,4-8,17 8,81 8,53 11,92 2,67 7,0 6,36 5,71 9,94 15,47 0,91-9,0 10,3 10,9 10,9 10,8 10,5 TÜİK ve TCMB Verilerine göre, 2018 yılı II. Dönem GSYH değeri 204,2 milyon dolar olurken, GSYH Büyüme Hızı % 5,2 oranında artmıştır. Sanayi Üretim Endeksi, Ağustos 2018 de bir önceki aya göre %-1,1 oranında azalmıştır. Kapasite Kullanım Oranı Ekim 2018 ayında %75,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2018 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre TÜFE de %+2,67 artış, ÜFE de %+0,91 artış gerçekleşmiştir. İşsizlik Oranı 2018 yılı Temmuz ayında %10,8 ye yükselmiştir. 1
DÖVİZ KURLARINDAKİ DEĞİŞİM (EKİM 2018) Sayı: 23 7 6 6,2373 5,4981 5 4 3 2 1 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 1,1344 USD EURO EURO/USD Kaynak: TCMB 2000-2017 yılları arasındaki döviz kurları incelendiğinde, USD nin 2002 yılından itibaren düşüş trendine girdiği, 2011 yılından itibaren tekrar bir yükseliş trendine girdiği ve 2017 yılında son yılların en yüksek değerine ulaştığı görülmektedir. 2018 yılı Ekim ayında en yüksek değere ulaşmıştır. EURO 2018 yılı Ekim ayında son yılların en yüksek değerine ulaşmıştır. 2
TÜRKİYE GENELİ DIŞ TİCARET VERİLERİ (OCAK-EYLÜL 2018*) milyar dolar 400 300 200 157,6 143,8 142,6 157,0 123,0 242,1 207,2 233,7 198,6 174,1 399,7 351 341,2 390,7 297,1 100 0-100 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi -63,3-56 -51,1-84,5-76,7 2014 2015 2016 2017 Ocak-Eylül 2018 Kaynak: TÜİK TÜİK verilerine göre, Ocak-Eylül 2018 döneminde ihracat 123,0 milyar dolar, ithalat 174,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi 297,1 milyar dolar, dış ticaret dengesi -51,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Türkiye Geneli ithalat verilerine sadece TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Eylül 2018 dönemine ait veriler yer almaktadır.) 3
TÜRKİYE GENELİ ÜLKE BAZINDA İHRACAT (OCAK-EKİM 2018) (İlk 10 Ülke, milyar $) 14,0 12,0 13,3 12,2 10,0 8,0 6,0 4,0 7,6 9,2 7,9 6,7 6,7 6,7 6,5 5,2 5,3 6,8 6,1 6,0 3,0 3,9 3,2 3,2 2,6 2,5 2,0 - ALMANYA BİRLEŞİK KRALLIK İTALYA BİRLEŞİK DEVLETLER İSPANYA FRANSA IRAK HOLLANDA ROMANYA BELÇİKA Ocak-Ekim 2017 Ocak-Ekim 2017 Kaynak: TİM Ülkeler Bazında 2018 yılı Ocak-Ekim dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Almanya pazarı 13,3 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer alırken, Almanya yı sırasıyla 9,2 milyar dolar ile Birleşik Krallık pazarı, 7,9 milyar dolar ile İtalya pazarı, 6,7 milyar dolar ile Birleşik Devletler ve 6,5 milyar dolar ile İspanya pazarı izlemektedir. 4
TÜRKİYE GENELİ SEKTÖREL BAZDA İHRACAT (OCAK-EKİM 2018) (İlk 10 Sektör, milyar $) 30,0 25,0 26,3 23,4 20,0 15,0 10,0 5,0 14,2 14,8 13,3 14,4 12,4 9,2 8,4 9,3 6,7 7,1 5,5 6,7 4,9 6,0 5,2 5,5 3,6 4,1 0,0 Ocak-Ekim 2017 Ocak-Ekim 2018 Kaynak: TİM Sektörel Bazda 2018 yılı Ocak-Ekim dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi 26,3 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer almaktadır. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, Hazırgiyim ve Konfeksiyon, Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Çelik, Elektrik Elektronik ve Hizmet ile Tekstil ve Hammaddeleri Sektörleri izlemektedir. 5
UİB İHRACAT VERİLERİ (OCAK-EKİM 2018) SEKTÖRLER Ocak-Ekim 2017 Ocak-Ekim 2018 DEĞİŞİM % 2018 PAYI % OTOMOTİV ENDÜSTRİSİ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ 20.964.340.662 23.762.622.183 13% 87% TEKSTİL VE HAMMADDELERİ 960.459.831 1.056.077.013 10% 4% HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON 468.942.485 544.874.350 16% 2% MEYVE SEBZE MAMULLERİ 131.698.913 144.673.437 10% 0,5% YAŞ MEYVE VE SEBZE 100.492.635 112.335.740 12% 0,4% DİĞER BİRLİKLER 1.374.822.426 1.748.479.376 27% 6% GENEL TOPLAM 24.000.756.951 27.369.062.100 14% 100% Kaynak: UİB UİB ihracatı 2018 yılı Ocak-Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %+14 artışla 27,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılı Ocak-Ekim döneminde en çok Otomotiv Endüstrisi ihracatı gerçekleşmiş olup, sektörün UİB ihracatından aldığı pay %87 olmuştur. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, %4 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri, %2 pay ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon, %0,5 pay ile Meyve Sebze Mamulleri ve %0,4 pay ile Yaş Meyve ve Sebze sektörleri izlemektedir. 6
TÜRKİYE GENELİ İLLER BAZINDA İHRACAT (OCAK-EKİM 2018) (milyar $) 60,0 50,0 40,0 30,0 51,3 59,7 20,0 10,0 0,0 11,7 10,4 11,6 11,3 8,1 7,1 6,2 5,7 5,3 5,4 4,3 4,6 3,6 3,2 2,5 2,8 1,9 2,2 Ocak-Ekim 2017 Ocak-Ekim 2018 Kaynak: TİM Türkiye Genelinde 2018 yılı Ocak-Ekim döneminde en çok ihracat yapan il 59,7 milyar dolar ihracat ile İstanbul olmuştur. İstanbul u sırasıyla, 11,7 milyar dolar ile Kocaeli; 11,3 milyar dolar Bursa ile 8,1 milyar dolar ihracat ile İzmir ve 6,2 milyar dolar ihracat ile Ankara izlemiştir. 7
BURSA İLİ DIŞ TİCARET VERİLERİ /(OCAK-EYLÜL 2018*) milyar dolar 20 15 10 9,7 10,5 8,6 8,4 8 8,7 9,1 6,7 19,6 18,4 16,6 15,1 5 0 0,6 1 1,4 1,7 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2015 2016 2017 Ocak-Eylül 2018 Kaynak: TÜİK Ocak-Eylül 2018 döneminde Bursa ihracatı 8,4 milyar dolar, ithalat 6,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve dış ticaret hacmi 15,1 milyar dolar, dış ticaret dengesi +1,7 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Bursa İli ithalat verilerine TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Eylül 2018 dönemine ait veriler yer almaktadır.) 8
BURSA ÜLKE BAZINDA İHRACAT VERİLERİ (OCAK-EKİM 2018) (1000 $) ÜLKELER Ocak-Ekim 2017 Ocak-Ekim 2018 DEĞİŞİM 2018 PAYI % BELÇİKA 209.687 246.011 ALMANYA 1.718.971 1.667.923-3% 15% İTALYA 1.600.110 1.460.859-9% 13% FRANSA 1.140.728 874.487-23% 8% İSPANYA 732.383 718.553-2% 6% POLONYA FAS BİRLEŞİK KRALLIK 317.037 343.562 384.927 291.153 398.223 572.694 BİRLEŞİK 647.622 701.229 8% 6% DEVLETLER ROMANYA 514.849 639.034 6% ROMANYA BİRLEŞİK DEVLETLER 639.034 514.849 701.229 647.622 Ocak-Ekim 2018 Ocak-Ekim 2017 BİRLEŞİK KRALLIK 572.694 398.223-30% 4% İSPANYA 718.553 732.383 FAS 291.153 384.927 32% 3% POLONYA 343.562 317.037 3% BELÇİKA 246.011 209.687-15% 2% DİĞER 3.775.129 3.970.584 5% 35% FRANSA İTALYA ALMANYA 874.487 1.140.728 1.460.859 1.600.110 1.667.923 1.718.971 GENEL TOPLAM 11.583.212 11.342.543-2% 100% Kaynak: TİM 0 1.000.000 2.000.000 9
BURSA SEKTÖREL BAZDA İHRACAT VERİLERİ (OCAK-EKİM 2018) (1000 $) SEKTÖRLER OCAK-EKİM 2017 2018 DEĞ. 2018 Payı % Otomotiv Endüstrisi 7.328.184 6.385.645-13% 56% Tekstil ve Hammaddeleri 805.191 894.408 11% 8% Çelik 633.099 733.553 16% 6% Makine ve Aksamları 510.452 638.926 25% 6% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 542.445 620.422 14% 5% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 348.509 449.496 29% 4% Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 344.133 415.200 21% 4% Demir ve Demir Dışı Metaller 280.712 347.880 24% 3% İklimlendirme Sanayii 215.245 275.837 28% 2% Elektrik Elektronik ve Hizmet 129.998 120.816-7% 1% Diğer 445.244 460.360 3% 4% GENEL TOPLAM 11.583.212 11.342.543-2% 100% Kaynak TİM Sektörel bazda 2018 yılı Ocak-Ekim döneminde Bursa ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi sektörünün %56 ile en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Bu dönemde Otomotiv Endüstrisi ihracatı %-13 oranında düşüşle 6,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv Endüstrisi sektörünü sırasıyla, %8 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri sektörü, %6 pay ile Çelik ve Makine ve Aksamları, %5 ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon sektörü izlemektedir. 10
1% 4% 4% 3% 2% Otomotiv Endüstrisi Tekstil ve Hammaddeleri 5% Çelik Makine ve Aksamları 6% Hazırgiyim ve Konfeksiyon Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 6% 56% Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller 8% İklimlendirme Sanayii Elektrik Elektronik ve Hizmet 11
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) (OCAK-EKİM 2017/18) SEKTÖRLER TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 2017 2018 2017 2018 2017 2018 Otomotiv Endüstrisi 6,90 7,28 7,73 8,21 7,84 8,49 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 14,92 14,60 12,97 14,44 15,94 17,07 Tekstil ve Hammaddeleri 4,40 4,36 8,41 8,63 9,46 9,79 Yaş Meyve Sebze 0,57 0,54 1,97 1,48 2,60 1,83 Meyve Sebze Mamulleri 0,86 0,87 0,76 0,81 0,75 0,75 TOPLAM 1,26 1,30 4,43 4,54 2,60 1,83 3,47 3,32 12
18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 8,21 8,49 7,28 Otomotiv Endüstrisi KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) / (OCAK-EKİM 2018) 14,60 14,44 17,07 Hazırgiyim ve Konfeksiyon TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 4,36 8,63 9,79 Tekstil ve Hammaddeleri 1,48 1,83 0,54 0,87 0,81 Yaş Meyve ve Sebze 0,75 Meyve Sebze Mamulleri YASAL UYARI; Bu rapor Birliğimiz uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Birliğimiz hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Birliğimizin yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 13