ANMED ANADOLU AKDENİZİ Arkeoloji Haberleri 2011-9 News of Archaeology from ANATOLIA S MEDITERRANEAN AREAS (Ayrıbasım/Offprint) Suna - İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Suna & İnan Kıraç Research Institute on Mediterranean Civilizations
İÇİNDEKİLER KAZI RAPORLARI Alara Kazısı 2010 Osman Eravşar 1 Bademağacı 2010 Yılı Kazıları Refik Duru Gülsün Umurtak 7 Elaiussa Sebaste 2010 Eugenia Equini Schneider 16 Karain Mağarası 2010 Yılı Kazıları Metin Kartal Işın Yalçınkaya 22 Kastabala-Hierapolis Kazısı 2009-2010 Turgut H. Zeyrek 25 Kelenderis 2010 Yılı Kazı Çalışmaları K. Levent Zoroğlu 29 Kibyra 2010 Şükrü Özüdoğru F. Eray Dökü 36 Gülşen Dikbaş Hannelore Vanhavarbeke Ksanthos 2010 Jacques des Courtils 44 Letoon 2010 Laurence Cavalier 50 Limyra 2010 Martin Seyer Ulrike Schuh 54 Myra ve Andriake Kazıları 2010 Nevzat Çevik Süleyman Bulut 59 Olba (Mersin, Silifke) Kazısı 2010 Emel Erten 71 Olympos Kazısı 2010 B. Yelda Olcay Uçkan 76 Perge 2010 Haluk Abbasoğlu 82 Pisidia Antiokheiası Kazısı 2010 Mehmet Özhanlı 90 Rhodiapolis Kazıları ve Çevresi Araştırmaları 2010 İsa Kızgut 94 Side 2010 Hüseyin Sabri Alanyalı 100 Soli/Pompeiopolis 2010 Kazıları Remzi Yağcı Fatih Hakan Kaya 113 Suluin Mağarası Kazıları 2007-2010 Harun Taşkıran 119 Tatarlı Höyük Kazısı 2009-2010 K. Serdar Girginer Özlem Oyman-Girginer 128 Hayriye Akıl Yumuktepe Höyüğü 2010 Isabella Caneva Gülgün Köroğlu 136 YÜZEY ARAŞTIRMA RAPORLARI Aspendos Yüzey Araştırması Veli Köse 142 Beydağları Yüzey Araştırmaları 2010: Mnara İsa Kızgut Emrah Akalın 149 Boğsak Adası Yüzey Araştırması 2010 Günder Varinlioğlu 153 Çaltılar Yüzey Araştırması 2010 Nicoletta Momigliano Alan Greaves 159 Tamar Hodos Belgin Aksoy Isparta ve Burdur 2010 Yılı Yüzey Araştırmaları Mehmet Özsait 164 Kahramanmaraş Yüzey Araştırması 2010 Erkan Konyar 174 Kibyratis Araştırmaları 2010 Thomas Corsten Oliver Hülden 180
CONTENTS EXCAVATION REPORTS Excavations at Alara in 2010 Osman Eravşar 1 Excavations at Bademağacı in 2010 Refik Duru Gülsün Umurtak 7 Elaiussa Sebaste 2010 Eugenia Equini Schneider 16 Excavations at Karain Cave in 2010 Metin Kartal Işın Yalçınkaya 22 Excavations at Kastabala-Hierapolis in 2009-2010 Turgut H. Zeyrek 25 Excavations at Kelenderis in 2010 K. Levent Zoroğlu 29 Kibyra 2010 Şükrü Özüdoğru F. Eray Dökü 36 Gülşen Dikbaş Hannelore Vanhavarbeke Xanthos 2010 Jacques des Courtils 44 Letoon 2010 Laurence Cavalier 50 Limyra 2010 Martin Seyer Ulrike Schuh 54 Excavations at Myra and Andriake in 2010 Nevzat Çevik Süleyman Bulut 59 Excavations at Olba (Silifke, Mersin) in 2010 Emel Erten 71 Excavations at Olympos in 2010 B. Yelda Olcay Uçkan 76 Perge 2010 Haluk Abbasoğlu 82 Excavations at Pisidian Antioch in 2010 Mehmet Özhanlı 90 Excavations at Rhodiapolis and Surveys in İsa Kızgut 94 Its Environs in 2010 Excavations at Side in 2010 Hüseyin Sabri Alanyalı 100 Excavations at Soli/Pompeiopolis in 2010 Remzi Yağcı Fatih Hakan Kaya 113 Excavations at Suluin Cave in 2007-2010 Harun Taşkıran 119 Excavations at Tatarlı Höyük in 2009 and 2010 K. Serdar Girginer Özlem Oyman-Girginer 128 Hayriye Akıl Yumuktepe Höyüğü 2010 Isabella Caneva Gülgün Köroğlu 136 SURVEY REPORTS Surveys in Aspendos Veli Köse 142 Surveys in the Beydağları in 2010: Mnara İsa Kızgut Emrah Akalın 149 Survey on the Boğsak Island in 2010 Günder Varinlioğlu 153 Çaltılar Survey Project 2010 Nicoletta Momigliano Alan Greaves 159 Tamar Hodos Belgin Aksoy Surveys in Burdur and Isparta in 2010 Mehmet Özsait 164 Surveys in Kahramanmaraş in 2010 Erkan Konyar 174
İÇİNDEKİLER Dağlık Kilikia da Kentleşme ve Tarımsal Ümit Aydınoğlu 184 Organizasyon Araştırması 2010 Dağlık Kilikia 2010: Yerleşim Tarihi ve Hamdi Şahin 188 Epigrafya Araştırmaları Isparta Bölgesi Arkeolojik Yüzey Araştırması 2010: Bilge Hürmüzlü Arzu İnan 194 Konane (Conana) Antik Kenti ve Çevresi Doğu Likya Batı Pamfilya Epigrafik-Tarihî Bülent İplikçioğlu 198 Coğrafî Araştırmalar 2010 Oinoanda Arazi Çalışmaları 2010 Martin Bachmann 200 Sillyon ve Çevresi Yüzey Araştırması 2010 Elif Özer Abdullah Deveci 209 Murat Taşkıran DİĞER ÇALIŞMA RAPORLARI Döşemealtı Düzlerçamı Mahallesi Mustafa Samur Hülya Yalçınsoy 214 Tümülüs Kurtarma Kazısı Mine Bozkurt Düver Yerleşim Tarihi Araştırmaları 2010 Tarkan Kahya 219 Doğu Garajı-Halk Pazarı Mevkii (Attaleia Nekropolü) Aynur Tosun 224 Kurtarma Kazısı 2010 Kekova Bölgesi Liman Araştırmaları 2010: Erdoğan Aslan 231 Dolichiste (Kekova Adası) Liman Alanları Sualtı Kültür Mirası Sanal Müzesi: Güzden Varinlioğlu 236 Kaş Pilot Projesi 2010 Side Arkeoloji Müzesi Numismatik Araştırması 2010 Ahmet Tolga Tek Hüseyin Köker 242 Termessos taki Su Yapıları Araştırması 2010 Mehmet Kürkçü 244
CONTENTS Research in the Kibyratis in 2010 Thomas Corsten Oliver Hülden 180 Surveys of Urbanization and Agricultural Ümit Aydınoğlu 184 Organization in Rough Cilicia in 2010 Rough Cilicia 2010: Settlement History and Hamdi Şahin 188 Epigraphy Surveys Archaeological Surveys in Isparta Region in 2010: Bilge Hürmüzlü Arzu İnan 194 Ancient City of Konane (Conana) and Environs Epigraphic-Historical Geography Surveys Bülent İplikçioğlu 198 in East Lycia West Pamphylia in 2010 Report on Campaign at Oinoanda in 2010 Martin Bachmann 200 Surveys in and around Sillyon in 2010 Elif Özer Abdullah Deveci 209 Murat Taşkıran OTHER REPORTS Tumulus Salvage Excavations at Mustafa Samur Hülya Yalçınsoy 214 Döşemealtı Düzlerçamı Mahallesi Mine Bozkurt Surveys in the Settlement History of Düver in 2010 Tarkan Kahya 219 Salvage Excavations at the Necropolis of Attaleia Aynur Tosun 224 at Doğu Garajı-Halk Pazarı Mevkii in 2010 Harbor Surveys in Kekova Region in 2010: Erdoğan Aslan 231 Dolichiste (Kekova Adası) Harbor Areas Virtual Museum of Underwater Cultural Heritage: Güzden Varinlioğlu 236 Pilot Project of Kaş, 2010 Numismatic Studies at Side Archaeological Ahmet Tolga Tek Hüseyin Köker 242 Museum in 2010 Research on the Hydraulic Developments of Mehmet Kürkçü 244 Termessos in 2010
Kastabala-Hierapolis Kazısı 2009-2010 Excavations at Kastabala-Hierapolis in 2009-2010 Turgut H. ZEYREK Kastabala-Hierapolis, Anadolu nun güneydoğusunda Osmaniye İli nin 12 km. kuzey-kuzeybatısında, Cevdetiye-Karatepe yolu üzerinde, Kesmeburun, Bahçe ve Kazmaca köylerinin ortasında yer alır. Kent Ceyhan (Pyramos) Nehri nin yakınlarında küçük bir ovaya hakim konumdadır. Kastabala kentinin de yer aldığı Kilikia bölgesinden elde edilen yüzey buluntuları İ.Ö. 2. bin ile Roma İmparatorluk-geç Roma dönemleri arasında farklı dönemlere tarihlenmiştir. Ancak Kastabala nın İ.Ö. 1. bin Roma İmparatorluk dönem arkeolojisi henüz yeterince araştırılmamıştır. Kentte 2009 yılında ilk kez başlattığımız kazı ve sondaj çalışmalarından elde edilen sonuçlar şimdiden kentin bugüne kadar bilinen tarihçesini değiştirmiştir. Geç Neolitik-erken Kalkolitik; İ.Ö. 5. yy.; İ.Ö. 1-İ.S. 1. yy.; İ.S. 2. yy.; İ.S. 4-6. yy. ve İ.S. 13-15. yy. a tarihlenen buluntuların varlığı Kastabala ve bölge arkeolojisine dair eksik bilgileri tamamlayıcı bulgular vaad etmektedir. Değerlendirmelerimiz ve araştırmalarımız kentin sınırlarının güneyde Ceyhan Nehri, kuzeyde Karatepe, batıda Kırmıtlı Kuş Cenneti arasında genişleyen verimli ovayı kapsadığını ortaya koymaktadır. Sur ile çevrili kent merkezindeki yapılar kale tepesinin hâkim olduğu küçük bir vadinin kuzey, güney ve doğu yamaçlarında tespit edilmiştir. Jeofizik çalışmalarımız savunma sistemini bu yönde belirlememize yardımcı olmuştur. Kayalık doğal yükseltiler kuzeyde yerleşmenin doğal sınırını oluşturmuştur. Kentin kuzeybatısında, kalenin kuzeydoğu eteğinde kayaya açılan geçit batı ile doğu konut alanlarını birbirine bağlamaktadır. Antik kentin Roma İmparatorluk Dönemi nde (İ.S. 2. yy.) sur duvarı ile çevrili olmadığı, ilk savunma sisteminin İ.S. 4. yy. sonlarında inşa edildiği düşünülmektedir. Şehir plancılığı açısından sütunlu cadde yerleşmenin ana aksını belirlemektedir (Res. 1). Duvarlar ve tonozlarla eğimli arazide düz teraslar elde edilmiştir. Yamaca oturtulan ızgara planlı kentte merkezi yapılaşma ile kamu yapıları arazinin ortasına yerleştirilmiştir. Tiyatro, The ancient city of Kastabala-Hierapolis is located 12 km. north-northwest of Osmaniye in Cilicia. It is on the Cevdetiye-Karatepe road, between the villages of Kesmeburun, Bahçe and Kazmaca. It dominates a small plain nearby Ceyhan (Pyramos) River. Survey finds in Cilicia can be dated to various periods, ranging from the 2 nd millennium B.C. to the Roman Imperial and Late Roman periods. However, Kastabala s archaeology of the 1 st millennium B.C. Roman Imperial period has not been properly investigated. Excavations and soundings, initiated at the site in 2009, have already changed the known history of the city. Presence of finds found at the site range over a wide period of time, beginning as early as the Late Neolithic and Early Chalcolithic periods. Finds from the 5 th century B.C. and the 1 st century B.C. to the 1 st century A.D. were also found. Additional finds continue through the 4 th and 6 th centuries A.D. and into 13 th and 15 th centuries A.D. These finds promise to assist in completing missing information regarding the archaeological history of Kastabala and its environs. Current surveys and research indicate the borders of Kastabala extended to Ceyhan Nehri on the south, Karatepe on the north and Kırmıtlı Kuş Cenneti to the west and show city center had been encircled with fortifications extending across the north, south and east slopes of a small valley, dominated by a citadel. Geophysical surveys assisted in the indentification of this defense system. Naturally rocky heights border the settlement on the north, and in the northwest of the city, there is a rock-cut passageway in the northeast of the citadel that connects western and eastern residential areas. Evidence would indicate the city was not fortified in the Roman Imperial period (2 nd century A.D.) but possibly the first defense system was built later, in the late 4 th century the grid plan A.D. From a point of city planning, the colonnaded street constituted the main axis of the settlement (Fig. 1). On 25
KAZI RAPORLARI EXCAVATION REPORTS the sloping terrain, walls and vaults were built to provide flat terraces. The city grid plan rests on the slopes and has a centralist layout with the public buildings clustering in the center. The theater, baths, shops, and north and south churches were all built within such a grid plan. A medieval castle rises on top of a rocky hill that was suitable for defense. The extant public buildings first construction phase is dated to the Severan period. Res. 1 Sütunlu cadde ve kale, batıdan genel Fig. 1 Colonnaded street and citadel, general view from the west hamam, dükkanlar, kuzey ve güney kiliseler bu plana uygun parsellerde inşa edilmiştir. Ortaçağ kalesi ise savunmaya elverişli kayalık bir tepe üzerinde yükselmektedir. Mevcut kamu yapılarının ilk yapı evresi Severuslar dönemine tarihlenmektedir. Kastabala antik kentinin genişlediği alanı doğu, kuzey ve güneyde çevreleyen engebeli kayalık yamaçlarda çok sayıda mezar mevcuttur. Nekropollerde toprak gömü, kaya mezarı, farklı boyut ve tipte lahitler de tespit edilmiştir. Batıda anıt mezarlara ait kalıntılar tarım arazilerinin içerisinde yükselmektedir. Düziçi nin Karagedik Beldesi ndeki kaynaklardan çıkan su kente üstü açık kanallar ile taşınmıştır. Suyun Ceyhan dan ve vadiden geçirilmesinde basınçlı su hattı sisteminden yararlanılmıştır. Kentin güneydoğusunda Kesmeburun Köyü nün doğu yamaçlarından Kastabala ya ulaşan bu sistemin kent merkezine bağlantısı 2009 yılı çalışmalarımızda tespit edilmiştir. Kastabala Vadisi nin doğu ucundaki yamaçta iyi işçilikli bir duvar ile teras oluşturulmuştur. Bu terasta Güneydoğu Tepesi olarak isimlendirdiğimiz alandaki kalın temenos duvarı ile çevrili alanda ele geçen mimari kalıntılar ve küçük buluntular kültür dokusunun ilk yapı evresini İ.Ö. 5. yy. a tarihlememize yardımcı olmuştur (Res. 2). Mimariye ait yan kenarları basamaklandırılmış yassı bir taş blok Kuzey Suriye de Palmyra daki Baal tapınağı saçaklarında kullanılanlar ile yakın benzerlik göstermektedir. Siyah firnisli keramik parçaları, kırmızı figürlü keramik parçası (Res. 3) Ege dünyası ile bağlantısına işaret etmektedir. Doğu etkili betimlere sahip mühürler, bu keramikler ile aynı tabakada ele geçmiştir. Yüksek kabartma bir rölyefe ait baş, panter başlı masa ayağı, çok sayıda pişmiş toprak figürin, kandil ve cam The city is bounded by rocky slopes on the east, north and south, which are covered with numerous tombs. Various types of burials, including inhumation, rock tombs, and different types of sarcophagi have been identified in the necropoleis. In the west, remains of monumental tombs rise in agricultural fields. Water from the springs in Karagedik Beldesi of Düziçi was brought via open ducts across Ceyhan and the valley by using a pressurized water line system. The system reached Kastabala via the east slopes of Kesmeburun Köyü to the southeast of the city. Its connection to the city was identified in 2009. A wall with high quality masonry forms a terrace on the slopes at the east end of Kastabala Vadisi. Architectural remains and small finds within the thick temenos wall of the terrace on Güneydoğu Tepesi (an assigned name), helped dating the first building phase of this construction to the 5 th century B.C. (Fig. 2). A flat stone with turned edges, obviously part of a larger structure, is closely reminiscent to architectural feature of those used on the eaves of Baal Temple at Palmyra in North Syria. Blackglazed sherds, one with a red figure (Fig. 3) indicate there was a connection to the Aegean world. Seals with oriental -influenced depictions were uncovered in the same layer as the pottery. Finds, including a head belonging to a high relief, a table leg with panther s head, numerous baked clay figurines, votive inscriptions, altars, stelae and a base for a group of statues, all document the importance of this area encompassed by the temenos. Altars and votive inscriptions from the sanctuary reveal the name of Artemis Perasia. On the upper part of the hill, encircled by the temenos wall, is a building destroyed to floor level and surrounded with orthostat-like slabs. These slabs and numerous large blocks, unearthed in 2009, which line up along the terrace wall outside the temenos and bear inscriptions. Preliminary study of these inscriptions would lend support that this was a sanctuary dedicated to the Mother Goddess. Extensive agricultural activities and illicit digs threaten this area. A Late Neolithic Early Chalcolithic serpentinite adze (Fig. 4) and silex blade fragments were found to the east of the Güneydoğu Tepesi. 26
KAZI RAPORLARI EXCAVATION REPORTS unguentarium ile çok sayıda yazıtlı bloklar, adak yazıtları, sunaklar, steller ve grup heykel kaidesi temenos yazıt- duvarı ile çevrili bu alanın önemini belgelemektedir. Kutsal alanda açığa çıkardığımız sunak ve adak yazıtlarında Artemis Perasia adını okumaktayız. Temenos duvarının çevrelediği tepenin üst kısmında taban döşemesi seviyesine kadar tahrip edilmiş yapı orthostat benzeri taş bloklarla çevrelenmiştir. Bu blokların yüzeyleri ve temenos duvarının dış bölgesinde teras duvarı boyunca sıralanmış çok sayıda büyük taş bloğunun yüzeyleri yazıtlı olup, ilk kez 2009 da açığa çıkarılmıştır. Bu yazıtlar ile ilgili ön çalışmalarımız da kutsal alanın tanrıçaya adandığı kanaatimizi desteklemektedir. Yoğun tarım faaliyetleri ve kaçak kazılar bu alanı tehdit etmektedir. Güneydoğu tepesinin doğusunda geç Neolitik-erken Kalkolitik serpantinit bir keser (Res. 4) ile sileks dilgi parçaları ele geçmiştir. Çalışmalarımızın yoğunlaştığı ikinci merkez Kale Tepesi nin güney eteğinde batı-doğu yönünde uzanan iki yanda kaldırımlı, tabanı taş döşeli sütunlu caddenin doğu ucundaki propylona ait kalıntılardır. Propylonun konumu Kastabala da aksiyal simetriye katı biçimde uyulmadığını göstermektedir. Sütunlu caddenin aksındaki sapmalar topografyaya uyma zorunluluğundan kaynaklanmıştır. Geç Roma Dönemi nde inşa edilen yapılar da caddeyi kuzeyde işgal etmiştir. 2009 yılı çalışmalarında bu yapılardan birinin merdiven sahınlığı açığa çıkarılmıştır. Bu alandan ele geçen sikkeler, figürinler, kandiller, tıbbi aletler ve kullanım keramikleri farklı dönemlere tarihlendirilmiştir. Ancak merdiven sahınlığı temel üstü buluntuları İ.S. 2.yy. ın ikinci yarısına aittir. Sütunlu caddenin doğu ucunda, vadinin güney yamacına dayalı tiyatro 2009 yılındaki üçüncü çalışma alanıdır. Tiyatronun sahne binasının tek katlı, iki nişli, sütunlu bir cephe mimarisine sahip olduğu tespit edilmiştir. Açığa çıkarılan mask kabartmalı zengin bezemeli friz bloklarını İ.S. 2. yy. a tarihlemek mümkündür. İki katlı caveanın ikinci kat basamakları dağılmıştır. Tiyatronun güneyindeki hamamda temizlik çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Duvar örgüsünde tuğla kullanılan yapının planını algılamak ve mekânlarını tanımlamak mümkün değildir. Tiyatroya bakan cephede çeşme nişi görülmektedir. Kastabala nın kuzey ve güney kiliselerini plan açısından erken Bizans Suriye kiliseleri ile karşılaştırmak ve yakın benzerlikler tespit etmek mümkündür. Her iki kilisenin apsisi poligonal planlıdır. Her iki kilise Diokaisareia nın Tapınak Kilisesi, Azize Thekla nın (Meryemlik) Zenon Kilisesi, Ferhatlı daki bazilika ile poligonal planlı Res. 2 Güneydoğu Tapınak terası, kuzeyden genel Fig. 2 Temple terrace at southeast, general view from the north The second area of focus was on the remains of a propylon located at the east end of the colonnaded street. The propylon was flanked with sidewalks and paved with stones extending to east and at the south foot of Kale Tepesi. The position of the propylon shows axial symmetry of Kastabala s city planning was not very strict but the deviations in the axis of the colonnaded street were caused by natural topography. Buildings from the Late Roman period occupy the north side of the street. In the campaign of 2009, a landing for a stairway in one such building was uncovered. Coins, figurines, lamps, medical instruments and daily use wares uncovered in this area date to various periods, but finds from the top of the landing date to the second half of the 2 nd century A.D. The third area of work in 2009 was the theater, resting on the south slope of the valley and at the east end of the colonnaded street. The stage building was identified as a single-story building with two niches and with tabernacular façade architecture. It can be dated to the 2 nd century A.D., based on frieze blocks which are richly decorated with masks. The rows of seats of the upper tier of the cavea are dispersed. The baths to the south of the theater were cleaned, but the layout and functions of the rooms could not be determined. It was of brick construction with a niche for a fountain on the façade facing the theater. The north and south churches at Kastabala are comparable with those in Byzantine Syria with regards to layout. Both churches apses are polygonal in layout. A comparison with the polygonal apses of the Temple Church at Diokaisareia, Zenon Church at St. Thekla (Meryemlik) 27
KAZI RAPORLARI EXCAVATION REPORTS Res. 3 Attik kırmızı figür keramik parçası Fig. 3 Attic potsherd with red figure décor Res. 4 Serpantinit keser, geç Neolitikerken Kalkolitik Fig. 4 Serpentinite adze, late Neolithic early Chalcolithic period apsislerinin benzerlikleri ile karşılaştırılmakta ve İ.S. 5. yy. ın ortasına tarihlenmektedir. Kuzey kilisenin atriumu sütunlu caddeden giriş sağlamak için batı yerine kuzeye açılmaktadır. Kuzey kilisenin doğusunda tonoz sıralarının oluşturduğu bir teras mevcuttur. Bu tonoz ve çevresinde sürdürülen sondajlarda dört yapı evresi tespit edilmiştir. Tarihlemeye yardımcı küçük buluntu ele geçmemiştir. Ancak batı yönünde büyük taş blokların kullanıldığı anıtsal bir yapının temelleri açığa çıkarılmıştır. Geç Roma ve Ortaçağ da tadilatlar yapılmış olduğu anlaşılmaktadır. Kastabala da kazı, sondaj ve anastilosis çalışmaları ile birlikte, yüzey araştırması, restorasyona hazırlık, sütunlu caddede devrilen sütunların yerlerine kaldırılması, kentin topografik planının hazırlanması ve sayısallaştırılması, sütunlu cadde, tiyatro ve tonozlu alanın rölöve çalışmaları da gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte bir kitabımız redaksiyona hazır hale getirilmiştir. and the basilica at Ferhatlı points to the mid-5 th century A.D. The atrium of the north church opens north instead of west in order to gain access to the street. To the east of the north church is a terrace formed by a row of vaults. Soundings on and around these vaults revealed four building phases. No small finds helpful for dating was uncovered. However, to the west, foundations of a building built with large blocks were uncovered to which renovations were made in the Late Roman or Middle Ages. At Kastabala along with excavations, soundings and anastylosis work, surveys, preparations for restoration, erection of columns of the colonnaded street, preparation of the city s topographic map and digitalization, relevé work on the colonnaded street, theater and vaulted area were initiated. One publication concerning finds at Kastabala has been prepared, is ready for copy editing. 28