Türkiye de Kullanıcı Deneyimi 2018 Araştırma Raporu v.1 Eylül 2018 Bu raporun içeriği Curiocity tarafından SHERPA adına hazırlanmıştır. İzinsiz olarak alınamaz ve kullanılamaz.
TÜRKİYE DE KULLANICI DENEYİMİ 2018 ARAŞTIRMA KURGUSU
ARAŞTIRMA ALTYAPISI Araştırmanın Amacı Araştırmanın amacı, kullanıcı deneyimi tasarımı hizmetlerinin Türkiye pazarındaki konumunu belirlemek ve bu hizmetlerin daha verimli hale getirilebilmesi için zemin oluşturacak verileri temin etmektir. SHERPA, Türkiye nin önde gelen dijital tasarım stüdyolarından biri olarak pazarı geliştirecek en etkili adımları belirlemek istemektedir.
ARAŞTIRMA ALTYAPISI Araştırma Metodolojisi Kantitatif online araştırma tekniği Katılım süresi ortalama 11.33 dk 29 Haziran - 3 Eylül 2018 tarihleri arası 303 katılımcı
TÜRKİYE DE KULLANICI DENEYİMİ 2018 KATILIMCI PROFİLİ
KATILIMCI PROFİLİ Yaş Çalışma katılımcılarının yaş ortalaması 30,5 dir. 25 n = 303 20 15 AVG 10 MED 5 0 18 23 28 29 30,5 33 38 43 48 53 58 63
KATILIMCI PROFİLİ Cinsiyet Çalışma katılımcılarının %33 ü kadın iken %67 si erkektir. n = 303 Kadın %33,5 101 Erkek %66,5 201 0 50 100 150 200 250
KATILIMCI PROFİLİ Eğitim Durumu Çalışma katılımcılarının %82 si lisans ve üstü eğitim derecesine sahiptir. Doktora Lisans üstü n = 303 Lisans (normal) Yüksekokul (2 yıllık) Açık öğretim (2 yıllık) Lise (meslek) Lise (normal) Ortaokul 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
KATILIMCI PROFİLİ Sektör Çalışma katılımcılarının çoğunluğu (%31), IT/Teknoloji sektöründe çalışmaktadır. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 n = 303 93 79 49 37 18 15 6 3 3 IT / High Tech Reklam - Tanıtım E-Ticaret Medya Banka / Finans Otomotiv Sigorta Telekomünikasyon Diğer
KATILIMCI PROFİLİ Kurum Çalışma katılımcılarının çoğunluğu (%47), 30 üstü çalışanı olan kurumlarda çalışmaktadır. n = 195 47% 15% 18% 30 kişiden fazla 26-30 16-25 11-15 3% 10% 7% 6-10 5 kişi ve daha az 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
KATILIMCI PROFİLİ Unvan Çalışma katılımcılarının çoğunluğu (%18,1), Grafik Tasarımcı/UI Designer unvanına sahiptir. 80 70 n = 303 60 50 40 30 20 10 0 Grafik Tasarımcı, UI Designer UX Tasarımcısı, Uzmanı Yazılım Geliştirme Uzmanı Yönetici (C Level) Pazarlama Yöneticisi Proje Yöneticisi Web Tasarımcısı Ürün Yöneticisi İş Analisti Test Uzmanı Diğer
TÜRKİYE DE KULLANICI DENEYİMİ 2018 KURUMLARIN UX SÜREÇLERİ
KURUMUN UX SÜREÇLERİ Kurumun UX ile İlişkisi Katılımcıların %33 ü kurum bünyesinde çalışan kullanıcı deneyimi tasarımı profesyonelleri olduğunu belirtirken, bir diğer %33 lük kesim kurumunda UX e ilgi gösterildiğini fakat yeterli bütçe ayrılmadığını belirtmiştir. Dışarıdan sürekli olarak profesyonel kullanıcı deneyimi tasarımı hizmeti alınıyor. n = 195 Kurum bünyesinde bir kullanıcı deneyimi departmanı var ancak aynı zamanda dışarıdan profesyonel hizmet de alınıyor. Henüz öğrenme aşamasındayız. Kurum bünyesinde çalışan kullanıcı deneyimi tasarımı profesyonelleri bulunuyor. İlgi gösteriliyor ancak yeterli bütçe ayırılmıyor. 0 10 20 30 40 50 60 70
KURUMUN UX SÜREÇLERİ Kurumdaki UX Profesyonelleri Kurum bünyesinde çalışan UX profesyonelleri olduğunu belirten katılımcılara göre profesyoneller çoğunlukla (%64) kullanıcı deneyimi uzmanlarından oluşmaktadır. 45 40 41 39 n = 64 35 30 25 20 15 14 10 9 7 5 4 0 Kullanıcı deneyimi uzmanları Tasarım uzmanları İş analistleri Yazılım mühendisleri Test uzmanları Diğer
KURUMUN UX SÜREÇLERİ UX Araştırma Yöntemleri Kurumlarda en sık kullanılan araştırma yöntemleri, kullanıcı görüşmesi (%71) ve gözlem (%71) dir. 60 50 n = 80 40 30 20 10 0 Gözlem Kullanıcı görüşmesi Kullanılabilirlik testi A/B testi Heatmap, gazeplot, eye tracking, mouse tracking, vb. Anket Odak grup Herhangi bir teknik kullanmıyoruz Diğer
KURUMUN UX SÜREÇLERİ Hedef Kullanıcı Belirleme Kurumlarda hedef kitle belirlenirken çoğunlukla davranışsal özellikler (%71) göz önünde bulundurulmaktadır. Diğer n = 80 Fikrim yok. Sosyal medyada en etkin, çevresi en geniş olan kullanıcı profillerini seçiyoruz. Pazarlama/satış departmanları ne derse onu yapıyoruz. Demografik özelliklerine göre belirliyoruz. Ürünlerimizi en çok kullanan/satın alan kullanıcı profillerine göre belirliyoruz. Davranışsal özelliklerine göre belirliyoruz. 0 10 20 30 40 50 60 70
KURUMUN UX SÜREÇLERİ Tasarım Kararı Verme Kurumlarda, tasarıma dair son kararı çoğunlukla kurumdaki UX ekibi (%53) vermektedir. 45 40 n = 80 35 30 25 20 15 10 5 0 UX ekipleri Proje yöneticileri Yönetim kurulu / genel müdür / üst yönetim CIO / CTO / IT direktörü İş birimleri Yazılım geliştirme ekipleri İş analistleri Kullanıcılar Diğer
KURUMUN UX SÜREÇLERİ Kurumdaki Uzmanların Gelişimi Kurumlar çalışanlarının UX alanındaki gelişimlerini desteklemek için çoğunlukla online kaynaklara (%51) başvurmaktadır. 120 n = 195 100 80 60 40 20 0 Online kaynaklar Herhangi bir yatırım yapılmıyor İç eğitimler Konferans / seminer Kitaplar Uluslararası eğitimler Diğer
KURUMUN UX SÜREÇLERİ UX Faaliyetlerinde Zorluklar Kurumlar UX faaliyetlerini yürütürken en çok zaman yetersizliğinden (%33) ötürü problem yaşamaktadır. 70 60 n = 195 50 40 30 20 10 0 Zaman yetersizliği Alan bilgisi yetersizliği Bütçe yetersizliği Hiçbiri İş gücü yetersizliği Teknoloji Diğer
TÜRKİYE DE KULLANICI DENEYİMİ 2018 KURUMLARIN HİZMET ALIMI
UX HİZMET SAĞLAYICILARI UX Hizmet Alımı Katılımcıların %33 ü kurum içindeki UX ekibiyle, %7 si hem kurum için UX ekibi ile hem de dışarıdan hizmet alarak, %1 i ise sürekli dışarıdan hizmet alarak UX süreçlerini yürüttüğünü belirtmiştir. 70 60 n = 195 50 40 30 20 10 Yüksek farkındalık 41% Düşük farkındalık 59% 0 Kurum bünyesinde çalışan kullanıcı deneyimi tasarımı profesyonelleri bulunuyor. Kurum bünyesinde bir kullanıcı deneyimi departmanı var ancak aynı zamanda dışarıdan profesyonel hizmet de alınıyor. Dışarıdan sürekli olarak profesyonel kullanıcı deneyimi tasarımı hizmeti alınıyor. İlgi gösteriliyor ancak yeterli bütçe ayırılmıyor. Henüz öğrenme aşamasındayız.
UX HİZMET SAĞLAYICILARI UX Hizmet Alımı Dışarıdan hizmet alan kurumların %6 sı hizmetin tamamını, %94 ü ise bir kısmını dış kaynaklardan almaktadır. n = 16 Tamamı dışarıdan alınıyor. %6,3 1 Bir kısmı dışarıdan alınıyor. %93,7 15 0 2 4 6 8 10 12 14 16
UX HİZMET SAĞLAYICILARI UX Hizmet Alımı Dışarıdan hizmet alan kurumların öne çıkan ihtiyacının kullanıcı deneyimi araştırmaları (%75) olduğu görülmektedir. 14 12 n = 16 10 8 6 4 2 0 Kullanıcı araştırmaları Kullanıcı deneyimi testleri Görsel arayüz tasarımı Eğitim Kullanıcı deneyimi stratejisi danışmanlığı Ölçümleme ve optimizasyon hizmetleri Prototipleme Bilgi mimarisi ve etkileşim tasarımı
UX HİZMET SAĞLAYICILARI UX Hizmet Alımı Kurumlar dışarıdan hizmet almaya çoğunlukla en başta (%31) (canlıya çıkmadan, yazılım yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin en sonunda) ya da tüm fazlarda (%31) (yazılım geliştirme yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin tüm fazlarında) karar vermektedir. Diğer n = 16 Kötü deneyim sonrası: Ürün canlıya / piyasaya çıktıktan sonra, kullanıcıların yaşadığı kötü deneyimler sonrası En başta: Canlıya çıkmadan, yazılım yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin en sonunda Tüm fazlarda: Yazılım geliştirme yaşam döngüsü / ürün geliştirme sürecinin tüm fazlarında 0 1 2 3 4 5 6
UX HİZMET SAĞLAYICILARI UX Hizmet Sağlayıcısı Yetkinlikler UX hizmet sağlayıcılarının UX metodolojilerine ve tekniklerine hakim olması (%88) katılımcıların en öncelikli gördüğü yetkinliktir. UX metodolojilerine ve tekniklerine hakim olmalı UX araçlarını etkin bir biçimde kullanmalı Teknoloji / uygulama anlamındaki sınırları bilmeli, üretilemeyecek ürünler tasarlamamalı Görsel tasarım konusunda yetkin olmalı Çok yönlü olmalı (görsel tasarım, etkileşim tasarımı, kullanılabilirlik testleri, vb.)
UX HİZMET SAĞLAYICILARI UX Hizmet Sağlayıcısı Seçim Kriteri Kurumların UX hizmet sağlayıcısından hizmet alma kararında bütçe / teklif (%69) en fazla önem verilen kriterdir. Bütçe / teklif Portfolyosu / müşterileri Başka birisinin verdiği referans Takımın yetkinlikleri
TÜRKİYE DE KULLANICI DENEYİMİ 2018 KURUMLARIN UX YATIRIMLARI
KURUMLARIN UX YATIRIMLARI Yatırım Hedefleri Kurumlar UX yatırımlarının öncelikle müşteri memnuniyetine (%75) ve müşteri tutundurma oranlarına (%75) olumlu etki etmesini hedeflemektedir. 14 12 n = 16 10 8 6 4 2 0 Müşteri memnuniyetinin artması Müşteri tutundurma oranlarının artırılması Müşteriye dönüşüm oranının artması Kurumun kullanıcı deneyimi standartlarının oluşturulması Müşteri edinim maliyetlerinin azaltılması Yazılım geliştirme maliyetlerinin azaltılması Diğer
KURUMLARIN UX YATIRIMLARI Yatırım Ölçümleme 2017 yılında kurumların %36 sı kullanıcı deneyimi tasarımı ve ölçümleme çalışmaları için 10.000-250.000 TL arasında bütçe ayırmıştır. 35 30 n = 80 25 20 15 %17,5 %17,5 %41,3 10 5 %10 %7,5 %6,3 0 Bütçe ayrılmadığını biliyorum. 10.000-50.000 TL 50.000-250.000 TL 250.000-500.000 TL 500.000 TL ve üzeri Bilmiyorum.
KURUMLARIN UX YATIRIMLARI Bütçe Kurumlarda 2017 yılında kullanıcı deneyimi tasarımı ve ölçümleme çalışmaları için ayrılan bütçeyi katılımcıların %44 ü yeterli görürken, %44 ü ayrılan bütçenin yeterli olmadığını belirtmiştir. n = 39 500.000 TL ve üzeri 3 2 250.000-500.000 TL 6 50.000-250.000 TL 5 6 3 10.000-50.000 TL 3 9 2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 Evet, yeterliydi. Hayır, yeterli değildi. Fikrim yok.
KURUMLARIN UX YATIRIMLARI Bütçe Artışı Katılımcıların %64 ü 2017 ye kıyasla, 2018 yılında ayrılan bütçenin artacağını belirtmiştir. n = 39 500.000 TL ve üzeri 5 250.000-500.000 TL 5 1 50.000-250.000 TL 10 2 1 1 10.000-50.000 TL 5 5 1 3 0 2 4 6 8 10 12 14 16 Artacak. Aynı kalacak. Azalacak. Fikrim yok.
TÜRKİYE DE KULLANICI DENEYİMİ 2018 UX E DAİR
UX E DAİR UX Dendiğinde UX dendiğinde katılımcıların çoğunun (%25) ilk aklına gelen kullanıcı deneyimi olmuştur.
UX E DAİR UX Firmaları SHERPA / SHERPA Blog, %36 lık toplam bilinirlik ve %19 luk ilk akla gelme oranı ile önde gelen UX firmasıdır. atölye amazon airbnb nngroup fjord uxservices google apple userspots sherpa "UX" dendiğinde aklınıza gelen ilk 3 firma hangileridir?
UX E DAİR Üniversitelerde UX Katılımcıların %52 si üniversitelerde UX ile ilgili lisans/yüksek lisans programları olduğunu duymamıştır. Kullanıcı deneyimi (UX) alanında üniversiteleri (Lisans / Yüksek Lisans) yeterli görüyor musunuz? n = 303 Fikrim yok. 41 Bu alanda bir bölüm olduğunu duymadım. 157 Üniversiteler bünyesinde yeterli sayıda bölüm / program yok. 46 Var olan bölümler ihtiyacı karşılayacak nitelikte değil. 55 Üniversiteler gayet yeterli seviyede. 4 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180
UX E DAİR IT / AR-GE Departmanlarında UX Katılımcıların %54 ü UX organizasyonunun IT / AR-GE departmanları içerisinde konumlanması gerektiğini düşünmektedir. n = 303 Dışında konumlanmalı. 46% İçinde konumlanmalı. 54%
TÜRKİYE DE KULLANICI DENEYİMİ 2018 SONUÇ
SONUÇ Kurum içi UX ekipleri yaygınlaşıyor. 2017 yılına kıyasla, 2018 yılında kurumların dışarıdan hizmet alma oranları düşerken; UX süreçlerini kurum içindeki profesyonellerle yürütme oranları artmıştır. Kurumların çoğu UX süreçlerini kurum içi UX ekibiyle (%33) yürütmektedir. Kurumların, hizmetin tamamını dışarıdan alma oranları (%6) oldukça düşüktür.
SONUÇ UX e dair farkındalık artıyor. 2017 yılında kurum içindeki UX ekipleri çoğunlukla tasarım uzmanlarından oluşurken, 2018 yılında kullanıcı deneyimi uzmanlarının ekiplerin çoğunluğunu oluşturduğu görülmüştür. Bu değişim, UX in kurumların kültürlerinde yer etmeye başladığının bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
SONUÇ Kurumların UX için ayırdığı bütçe artıyor. Bir önceki yıla kıyasla, kurumların çoğunun (%64) UX tasarımı ve ölçümleme için ayırdığı bütçenin arttırdığı görülmektedir.
SONUÇ UX için ayrılan bütçenin yetersiz olduğu düşünülüyor. Bir önceki seneye kıyasla UX için ayrılan bütçenin artmasına karşın, katılımcıların %50 si 2018 yılında bütçenin yeterli olmadığını düşünmektedir.
SONUÇ Bütçe yetersizliğinin yerini, zaman ve alan bilgisi yetersizliği alıyor. 2017 yılında bütçe yetersizliği kurumlar için en fazla öne çıkan problem iken, 2018 de kurumlar daha çok zaman ve alan bilgisi yetersizliğinden ötürü UX süreçlerinde problem yaşamaktadır.
Tüm hakları saklıdır. 2018