BÖLÜM 2. Bilişim Sistemleri, İş Süreçleri ve İşbirliği. Doç. Dr. Serkan ADA

Transkript

1 BÖLÜM 2 Bilişim Sistemleri, İş Süreçleri ve İşbirliği Doç. Dr. Serkan ADA

2 İş Süreçleri - 1 İş süreçleri, bir ürün yada hizmet üretmek için gerekli olan faaliyetlerin bir derlemesidir. İşletme performansı büyük ölçüde iş süreçlerinin ne kadar iyi tasarlandığına ve koordine edildiğine bağlıdır. Eğer iş süreçleri rakiplerinden daha iyiyse, işletmenin rekabet gücünün kaynağı olabilir.

3 İş Süreçleri - 2 Örnek-1: İnsan Kaynakları İşe Alım Süreci İşe alım süreci, bir işletmenin yeni çalışanları işe almak için kullandığı faaliyetler kümesi olarak bir iş sürecidir. İşe alım süreci: ilan vermeişçi bulma kurumları ile temasa geçmeözgeçmişleri toplamaözgeçmişleri gözden geçirmeadayları mülakata almaadayları değerlendirmeadayları işe alma Bilişim sistemleri temel amaçlarından birisi, bu süreçlerin daha verimli olarak yerine getirilmesini sağlamaktır.

4 İş Süreçleri - 3 Örnek-2: Sipariş Tamamlama Süreci İş süreçleri çok farklı görev alanlarını kesiştirir ve bölümler arası koordinasyonu gerektirebilir.

5 İş Süreçleri - 4 Bilişim teknolojileri iş süreçlerinin tamamen değiştirebilir.

6 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 1 Hareket İşleme Sistemleri (HİS), satış siparişi girişi, otel rezervasyonları, maaş bordroları, işçi kayıtlarını tutma ve sevkiyat gibi işleri yürütmek için gerekli olan günlük rutin hareketleri kaydeden ve yerine getiren bilgisayarlı sistemlerdir. HİS alt düzeydeki yöneticiler tarafından kullanılır. Stokta kaç parça var? A şirketinin ödemesindeki durum nedir?

7 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 2 Hareket İşleme Sistemleri (HİS) Domino s Pizza nın online sipariş sistemi müşteri tatmini rekabetçi avantaj sağlamaktadır.

8 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 3 Yönetim Bilişim Sistemleri (YBS), HİS tarafından sağlanan veriyi kullanarak işletmenin ana görevlerini rapor eder ve özetler. YBS orta düzeydeki yöneticiler tarafından kullanılır. Haftalık, aylık, yıllık sonuçlarla ilgili olarak yöneticilere rapor sunar. İşler yolunda mı?

9 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 4

10 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 5 Karar Destek Sistemleri (KDS), rutin olmayan karar verme süreçlerini destekler. KDS çözüme varmak için gereken prosedürün önceden tamamen tanımlanamadığı, hızla değişen problemlere odaklanır. HİS ve YBS deki içsel bilginin yanında borsa verileri, rakip ürün fiyatları gibi dışsal bilgileri de kullanır. Aralık ayında satışları ikiye katlasaydık, üretim planlarına bir etkisi olur muydu? Eğer bir fabrikanın planı altı ay ertelenseydi, yatırımların getirisi nasıl olurdu?

11 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 6 Müşteriye verilen teslimat programı ve yük fiyatı teklifi dikkate alındığında, karı arttırmak için hangi gemi hangi fiyatla tahsis edilmelidir? Bir geminin karı arttırırken teslimat programını karşılayabileceği en uygun hız nedir? Malezya dan ABD nin batı kıyısındaki bir gemi için en uygun yükleme şekli nedir?

12 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 7 Tanımlanan bütün bu sistemler iş zekası (business intelligence) içindir. İş zekası, birçok bilgi setinin (müşteriler, satış temsilcileri, toplam satışlar) bir bileşimidir. İş zekası sayesinde (orta ve üst düzey) yöneticiler önemli stratejik kararları almaktadırlar.

13 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 7 Üst Düzey Yönetim Destek Sistemleri üst düzey yöneticilere stratejik kararlar almalarında yardımcı olur. YBS ve KDS den gelen enformasyonları düzenleyen veriler ve grafikler sunar.

14 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 8 Kurumsal Uygulamalar, iş süreçlerini daha yakından koordine ederek süreçlerdeki grupları birleştiren, işletmelerin daha esnek ve üretken olmasına yardım eden uygulamalardır. Kurumsal Sistemler (Kurumsal Kaynak Planlama Sistemleri ERP) Tedarik Zinciri Yönetimi Sistemleri Müşteri İlişkileri Yönetim Sistemleri Bilgi Yönetimi Sistemleri

15 Bilişim Sistemlerinin Türleri - 9 E-İş iş süreçlerini gerçekleştirmek için internet ve dijital teknolojinin kullanıldığı sistemlerdir. E-Ticaret internet üzerinden ürün ve hizmetlerin satışı ve alımıyla ilgili olan sistemlerdir. Reklam, pazarlama, müşteri desteği, dağıtım ve ödeme ile ilgili faaliyetleri de kapsar. E-Devlet devlet ve kamu sektörünün vatandaşlar, işletmeler ve devletin diğer organlarıyla ilişkilerini dijital olarak sağlaması için ağ teknolojilerinin ve internetin kullanıldığı sistemlerdir.

16 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 1 İşbirliği açık, kesin ve ortak amaçları başarmak için başkalarıyla birlikte çalışmaktır. İşbirliği başarılacak bir göreve yada işe odaklanır, genellikle bir işletme yada başka bir örgütte ve kurumlar arasında yer alır. Neden İşbirliği? İşin doğasının değişmesi:işler eskiden silolar halinde düzenleniyorken, bugün ürün ve hizmet üretimi ile ilgili işler ilgili taraflar arasında daha çok koordinasyon ve etkileşim gerektirir. Profesyonel işlerin artması: Özellikle hizmet sektöründe işler daha çok etkileşim, koordinasyon ve işbirliği gerektirir. İşletmelerin örgüt yapısının değişmesi: Eskiden işler hiyerarşik düzen içinde yürütülüyorken, bugün takımlar ve gruplar tarafından idare edilir hale geldi.

17 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 2 Neden İşbirliği? İşletmelerin kapsamının değişmesi:işletmeler artık birden çok bölgede koordineli bir biçimde faaliyet göstermek durumundadır. İnovasyonun artan önemi: Yenilikler artık işbirliğinden doğmaktadır. İş ve işletme kültürünün değişmesi: Örgütsel kültür artık bireylerin tek başlarına çalışmalarından çok takım çalışmasını ve işbirliğini desteklemeye yönelik olarak değişim göstermektedir.

18 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 3

19 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 4 İşbirliği Kabiliyeti

20 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 5 Anlık mesajlaşma Sosyal Ağlar Wikiler Sanal Dünyalar Dosya, doküman paylaşımı

21 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 6 Masaüstü paylaşımı Web konferansı ve semineri Sesli konferans Video konferans Ortak yazma ve düzeltme

22 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 7 İnternet Tabanlı İşbirliği Araçları (Ücretsiz)

23 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 8 İnternet Tabanlı İşbirliği Araçları (Üst Düzey Ticari Uygulamalar)

24 İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri - 9

25 İşletmelerde Bilişim Sistemleri Fonksiyonu - 1 Bütün bu sistemlerin işletilmesinden kim sorumludur? Bütün bu sistemler tarafından kullanılan donanım, yazılım ve diğer teknolojilerin düzgün şekilde çalıştığından ve güncelliğinden emin olması gereken kimdir? Küçük işletmeler hariç, bilişim teknolojisi hizmetlerinden sorumlu olan örgütsel birim bilişim sistemleri departmanıdır. Programcılar Sistem analistleri Proje yöneticileri Fiziksel tesis yöneticileri Telekomünikasyon yöneticileri Veritabanı uzmanları Bilişim sistemleri yöneticileri

26 İşletmelerde Bilişim Sistemleri Fonksiyonu - 2 Bilişim sistemleri departmanı bilişim sistemleri üst yöneticisi (CIO: Chief Information Officer) tarafından yönetilir. Diğer üst düzey bilişim yöneticileri: Güvenlik üst yöneticisi (CSO: Chief Security Officer) Gizlilik yönetimi üst yöneticisi (CPO: Chief Privacy Officer) Bilgi yönetimi üst yöneticisi (CKO: Chief Knowledge Officer) İşletme sürekliliği üst yöneticisi (CCO: Chief Continuity Officer)