Kemal Özer ÇOCUKLUK ANAYURDUM ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI Öykü Çeviren: Aslı Özer 2. basım Resimleyen: Mustafa Delioğlu
Kemal Özer ÇOCUKLUK ANAYURDUM Resimleyen: Mustafa Delioğlu
www.cancocuk.com cancocuk@cancocuk.com Yayın Koordinatörü: İpek Şoran Düzelti: Leyla Nebioğlu Kapak ve İç Tasarım: Gözde Bitir Tasarım Uygulama: Güldal Yurtoğlu 1. Basım: 2011 2. Basım: 1000 adet, Ağustos 2013 ISBN 978-975-07-1306-4 Can Sanat Yayınları Ltd. Şti., 2011 Tüm hakları saklıdır. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Can Sanat Yayınları Yapım, Dağıtım, Ticaret ve Sanayi LTD. ŞTİ. Yayıncı Sertifika No: 10758 Hayriye Caddesi No. 2, 34430 Galatasaray, İstanbul Telefon: (0212) 252 56 75-252 59 89 Faks: 252 72 33 Kapak Baskı: Azra Matbaası; Sertifika No: 27857 Adres: Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi D Blok Kat: 3 No: 3/2 Topkapı, Zeytinburnu, İstanbul İç Baskı ve Cilt: Ayhan Matbaası; Sertifika No: 22749 Adres: Mahmutbey Mah. Devekaldırımı Cad. Gelincik Sk. Güven İş Merkezi No: 6 Kat: 3 Bağcılar, İstanbul
Bu kitabın sahibi:...
Kemal Özer 1935 te İstanbul da doğdu. İstanbul Erkek Lisesi ni bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümündeki öğrenimini yarıda bırakıp çalışma hayatına atıldı. Cumhuriyet gazetesinde çalıştı. Çeşitli gazete ve dergilerde şiirler, yazılar yazdı, şiir çevirileri yaptı, kitaplar yayımladı. 1981 de emekli olduktan sonra şiire daha çok zaman ayırdı. 1983 te üstlendiği Varlık Dergisi nin yönetmenliğini 1990 a kadar sürdürdü. 1989 da kurduğu Yordam Yayınevi nden tüm kitapları yayımlandı. Birçok şiir, emek, sanat ödülü aldı. 2009 da yaşamını yitirdi.
ÇOCUKLUK ANAYURDUM İçindekiler Tılsımlı Bahçe, 7 Görünenle Yetinmemek, 8 Başka Keşifler, 11 Görünmeyeni Keşfetmek, 14 Yavru Kaplumbağa, 17 Gizemli Sessizlik, 21 Kayısıları Düşlemek, 25 Tansıklar Olabilir, 27 Evin Dışına Çıkmak, 30 İkisi Birbirinden Ayrımsız, 33 Eve Dönüş Saatleri, 35 Komşular, 38 Filibeliler, 42 Uzaktan Uzağa Bir Uğultuydu Savaş, 47 Gecelerin Değişmesiyle Başladı Her Şey, 49 Korkular da Değişikliğe Uğradı, 53 Savaşın Somut Karşılıklarından Biri, 55 Yolculuğa Çıkmak, 61 Masallar, Konuklar, Kiracılar, 64
Tılsımlı Bahçe Bahçeye gelince barındırdığı serüven duygusuyla daha kapısını açmadan karşılaşıyordum. Çünkü kapıdaki çeşitli sürgüler, mandallar ve kilitler masallarda dinlediğim tılsımları akla getiriyordu. Onları, bir bir sınamak, sanki bahçeye çıktığımda yaşayacağım serüvenli bir yolculuğun dolambaçlarına hazırlayacaktı beni. Tulumbanın kolunu indirip kaldırmak yalnız su akıtmak için olmayacaktı. Kuyuya soğusun diye sarkıtılan kavunlarla karpuzlar, olduğu gibi çıkmayacaktı yukarıya. Ağacın dallarında yalnız yemişler kızarıp olgunlaşmayacak, kömürlüğün kapısı yalnız içine ko nan odunu ya da kömürü saklamayacaktı. Bunların hepsi, yalnız bana öyle geldiğini değil de gerçekten çeşitli tılsımlarla karşılaşma olasılığı bulunduğunu gösteren birer serüvenin ayrıntıları içinden yaşamıma yansıyacaktı. 7
Görünenle Yetinmemek Uzunca bir süre, gezintiye çıkabildiğim tek yer olarak kaldı bahçe. Gezintilerim de daha çok birer keşif gezisine benzedi. Bunlardan ilkine, babamın duvarı aşıp sokağa çıkmasınlar diye kanat uçlarını zaman zaman kestiği tavuklarla horoz yol açtı. Pencereden gördüğüm kadarıyla kendi hallerinde dolaşıp duran, aralarında küçük çekişmeler yaşansa da birbirleriyle uyumlu bir aile denebilirdi onlar için. Bahçeye adım attığımda ise görünenle yetinmemek gerektiğini hemen anladım. Hepsi birden başlarını kaldırıp bana bakmışlar ve Allah Allah! Bu da nereden çıktı? dercesine sorularla dolu bir şaşkınlık geçirmişlerdi. Attığım her adımı horoz haber veriyordu çıngıltılı bir sesle. Tavuklar da onun uyarısını dikkate aldıklarını belli eden küçük sesler çıkararak kıpırdaşıyordu. Yürümeyi sürdürdüğümde, benim ilerlediğim yönden 8
uzaklaşan bir kaçışma başlıyordu. Horoz, bu kaçışmanın korkudan olmadığını göstermek istercesine en arkada başını dik tutarak ağır adımlarla ilerliyor, bir yandan da sesini alçaltıp yükselterek benim niyetimin ne olduğunu anlamaya çalıştığını belli ediyordu. Annemin, beni görmediği halde, Hayvanları ürkütme! diye içerden seslenmesi, horozun ne yaptığımı çıkardığı seslerle ona haber verdiğine işaretti. Bu da tek başıma olsam bile, bahçede yalnız kalamayacağım, sürekli izleneceğim ve birilerinin sürekli benden haber taşıyacağı anlamına geliyordu. Denemek için bir taş alıp sessizce onlara attığımda, annemin içeriden, Taş atma hayvanlara! diye bağırması bu konuda kuşku bırakmamıştı. Sonradan tavukların, Kemal Özer ÇOCUKLUK ANAYURDUM
Kemal Özer ÇOCUKLUK ANAYURDUM özellikle de horozun, yükseklerde uçan bir çaylak ya da uçak oldu mu, bahçe duvarından biri başını uzattı mı, onları da haber verdiklerini, üstelik her biri için değişik sesler çıkardıklarını öğrendiğim zaman, görünenle yetinmemenin önemli bir keşif olduğuna karar verdim. 10
Başka Keşifler Bu ilk keşfin ardından, bunu yalnız canlılarla sınırlı tutamayacağımı bana öğreten başka keşifler de gündeme geldi. Bahçeye çıkıp yalnız kalamayacağımı, istediğim her şeyi yapamayacağımı öğrendikten sonra, ister istemez annemin ağaç altına serdiği hasırın ya da dışarıya çıkarmama izin verdiği alçak iskemlenin üzerinde oturmaya boyun eğdim. Oturduğum yerden elbet duvarın arkasında neler olup bittiğini göremiyor, yalnızca gelen seslerden birtakım sonuçlar çıkarmaya çalışıyordum. Satıcıların bağırışları, satılan 11
Kemal Özer ÇOCUKLUK ANAYURDUM şeyin gözümde canlanmasını sağlıyor, bu bir eşya ise hangi renkte olduğuna, bilmediğim bir ürün ise nasıl koktuğuna, görünüşünün neye benzediğine kafa yormakla vakit geçiriyordum. Oynadığım bu tür oyunlar bir süre beni oyalamaya yetmiş; ama sıkılmaya başlayınca da başkalarını keşfetmem gerekmişti. 12
YAŞ 10 11 12 + Kemal Özer ÇOCUKLUK ANAYURDUM Çocuklukta Bir Yolculuk Kemal Özer, Çocukluk Anayurdum da sizleri oyunlarına katılmaya, oyundan sıkılınca birlikte başka oyunları keşfetmeye davet ediyor. Bu kitapta, bir kayısı ağacıyla dost olacak, yavru bir kaplumbağadan düşlerinizin gerçekleşebileceğini öğrenecek ve Türkçenin büyük yazarlarından Özer in çocukluğuna gideceksiniz. ISBN 978-975-07-1306-4