Türk Farmakoloji Derneği Yeterlik Kurulu Farmakoloji Eğitiminde Mevcut Durumu ve Sorunları Ortaya Koymak İçin Oluşturulan Anket ve Sonuçları 22.10.2011, Eskişehir
Ankete Katılan Fakülte Sayısı Tıp 33 Eczacılık 5 Diş Hekimliği 1 Toplam 39
Ankete Katılan Öğretim Üyesi Sayısı Tıp Fakültesi 64 Eczacılık Fakültesi 8 Diğer 1 Toplam 73
Mevcut Haliyle Türk Farmakoloji Derneği Çekirdek Eğitim Programı Bu haliyle yeterlidir 13 Güncellenmelidir 53 Gereğinden fazladır 0 Yetersizdir 1
Anabilim Dalınızda Türk Farmakoloji Derneği Çekirdek Eğitim Programının uygulanma durumu nedir? Tümüyle uygulanmaktadır 7 Çoğu uygulanmaktadır 38 Kısmen uygulanmaktadır 19 Hiç uygulanmamaktadır 1
Son 10 yılda Anabilim Dalınıza Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) ile kaç öğrenci başladı? Bunlardan kaçı uzmanlık eğitimini tamamladı? Başlayan Sayısı Uzmanlığını tamamlayan sayısı Tıp Fakültesi (26) 169 51
Anabilim Dalınızda uzmanlık eğitimine başladığı halde uzmanlık derecesini almadan ayrılan öğrencilerin eğitimi bırakma süreleri yaklaşık olarak nedir? İlk 6 ay 6 Birinci yıl 12 İkinci yıl 4 Üçüncü yıl 1 Dördüncü yıl 0
Anabilim Dalınızda uzmanlık eğitimine başladığı halde uzmanlık derecesini almadan ayrılan öğrencilerin eğitimi bırakmalarının en başta gelen nedeni nedir? Farmakolojiyi gerçekten isteyerek seçmemiş olmak 11 Farmakolojiyi isteyerek seçmiş olduğu halde beklentilerine uymaması Farmakoloji alanındaki istihdam sorunu 7 5 Diğer (Başarısız vb) 8 Toplam 31
Son 10 yılda Anabilim Dalınızda doktora eğitimine kaç öğrenci kabul edildi ve bunlardan kaçı kendi isteğiyle doktora derecesini almadan ayrıldı? Başlayan Sayısı Tıp Fakültesi Mezunu 60 21 Doktora derecesi almadan ayrılan sayısı Eczacılık Fak.Mezunu 23 5 Diğer Fakülte Mezunları (Vet., Biyo) 14 2
Çekirdek eğitim programımızda yer alan Farmakoloji Yüksek Lisans Eğitim sürecine kabul edilmede lisans düzeyinde farmakoloji eğitimi almış olmak ön koşul olmalıdır maddesi hakkındaki yorumunuz nedir? Katılıyorum 50 Kısmen katılıyorum 10 Kararsızım 1 Katılmıyorum 12 23
Anabilim Dalınızda Farmakoloji Doktora Eğitim sürecine kabul edilmede Farmakoloji Yüksek Lisansı yapmış olmak ön koşulu öğrenci seçiminde kısıtlayıcı bir faktördür ifadesi hakkındaki düşünceniz nedir? Katılıyorum 18 Kısmen katılıyorum 14 Kararsızım 4 Katılmıyorum 39 32
Farmakoloji Doktora Eğitim sürecine kabul edilmede Uzman Hekim, Hekim, Diş Hekimi, Veteriner Hekim ve Farmakoloji Yüksek Lisansı yapmış olmak ön koşul olmalıdır maddesi hakkındaki düşünceniz nedir? Katılıyorum 44 Kısmen katılıyorum 15 Kararsızım 0 Katılmıyorum 14 29 * Katılmayanların bir kısmı eczacılık fakültelerinde eğitimin 5 yıla çıkmasıyla ilgili
Yüksek Lisans ve Doktora Programları İçin Üyelerimizin Önerileri Öneri-1 Farmakoloji lisans eğitimi almamış adaylar için adayın mezun olduğu lisans programına göre değişmek üzere farmakolojinin yanı sıra belirlenecek kredi çerçevesinde fizyoloji, anatomi vb dersler lisans tamamlama şeklinde iki veya üç dönem süresince alınabilir. Öneri-2 Lisans süresince farmakoloji dersi almayanların (Fen vs) farmakoloji programlarına alınmasını çok yanlış buluyorum (farmakoloji kimyadır düşüncesi artık geride kaldı)
Öneriler Öneri-3 Farmakolojide uzmanlık olmaz, doktora olur. Ancak Klinik Farmakoloji tam anlamıyla oturursa orada uzmanlık belki tartışılabilir. Öneri-4 Farmakolojinin bir doktora programı olduğu düşüncesindeyim. Klinik Farmakoloji'nin ise Tıpta uzmanlık programı olması gerektiğini düşünüyorum. Öneri-5 Asistanların eğitimi keyfi birakmaları önlenmelidir TUS eğitimi sadece Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülmemeli
Öneriler Öneri-6 Klinik farmakoloji yan dal ihtisası oluşturulmalı: Temel Farmakoloji eğitimi alanlar katılabilmeli Klinik farmakoloji doktora programı oluşturulmalı: Klinisyen ve Farmakologlar başvurabilmeli Akreditasyon uygulamaları içselleştirilmeli ve anabilim dalları kendilerine yurt dışında ortak anabilim dalları bulabilmeli Öneri-7 Mevcut durum göz önünde tutularak Tıbbi Farmakoloji Uzmanlık eğitimi ders programında klinik farmakoloji dersleri kapsamlı bir şekilde uygulanmalı. İleri dönemde Klinik Farmakoloji uzmanlık alanı olarak kabul edilirse bu dalları kurmak için yeterli kadro hazır olmalı
Öneriler Öneri-8 Eğitiminin belli koşullar içermesine taraftarım. Ancak, Farmakoloji Anabilim Dalları bu koşullara sahip olmadığı durumlarda gereksinim duyulan her bilimcinin (kimyacı, matematikçi, istatistikçi, moleküler genetikçi, vb.) birlikte çalışabildiği birimler olabilir.
Öneriler Öneri-9 Dünyada benzer örnekleri olduğu üzere Farmakologlar için ilgili fakülteler bünyesinde ya da teknokent gibi yapılanmalar içinde ve ilaç firmalarının ar-ge bölümlerinde farklı kadro alanları için, lisans eğitiminde farmakoloji dersi koşulu olmayabilir görüşündeyim. Ancak mevcut programlar bu öğrenciler için değiştirilebilir. Öneri-10 Dünyada ve ülkemizde moleküler biyolojinin pik yaptığı bu dönemde ilaç araştırmaları tıp ve tıp dışı pek çok farklı disiplin tarafından da yürütülmektedir. Doğal ürünlerin ile ilgili araştırmalar ise genellikle farmakoloji dışı branşlar tarafından yürütülmektedir. Bu konunun farmakologlar tarafından irdelenmesi gerektiğini düşünüyorum.
Öneriler Öneri-11 Farmakoloji Doktora eğitim sürecine kabul edilmede Hekim, Eczacı veya Farmakoloji Yüksek Lisansı yapmış olmak ön koşul olabilir. Artık 5 yıllık eğitim veren fakülte mezunları veya lisans ortalaması yüksek olanlar direkt olarak doktoraya başvurabilmektedir. Farmakoloji Yüksek Lisansı olmayanlar Bilimsel Hazırlık Programından geçtikten sonra doktora programına devam edebilirler. Öneri-12 Eczacılık fakülteleri 5 yıllık eğitime geçtiği için yeni yönergede bu maddeye eczacı da eklenmeli
TFD yönetimine talep Öneri-13 Yüksek lisans için 3 Öğretim üyesi, Dotora için 5 Öğretimüyesi koşulu aranmaktadır. Yeni kurulmakta olan üniversitelere öğretim üyesi alınmamaktadır. Bu ölçütler ülkemizin gerçekleri ile uyuşmamaktadır. KANTİTE ye takılıp kalırken KALİTEYİ unutmamak gerekir TUS öğrencisi kadrosu da verilmemektedir. TFD yönetimimden talebim YÖK'ün öğretim üyesi SAYI kriterlerini aşağıya çekmesi yönünde çalışma yapmasıdır. Memleketimize sadece Ankara, İstanbul ve İzmir'den bakılmamalı periferde şartlar vahim ve acil yardım gerekiyor. Desteğinizi arkamızda hissetmek istiyoruz!
Öneri-14 Farmakoloji TUS'ta çok fazla tercih edilmiyor. Performans konusu Tıbbi farmakolojiyi şu anki durumundan geriye götürecektir. Kadro kısıtlamaları nedeni ile doktora isteği de sınırlanmaktadır. Tam zamanlı doktora için Sağlık Bilim Enstitülerine kadro verilmemektedir.
Farmakoloji alanında rotasyon yapılmasını gerekli bulduğunuz uzmanlık alanları nelerdir? İç Hastalıkları (18) Tıbbi Genetik (17) Biyokimya (17) Anesteziyoloji (7) Tıbbi Biyoloji (7) Nükleer Tıp (6) Psikiyatri (6) Çocuk Hastalıkları (4) Fizyoloji (5) Kardiyoloji (3) Nöroloji (3) Toksikoloji (2) Acil Tıp (2) Adli Tıp (2) Tez konusuna göre (2) Onkoloji (1) Fitoterapi (1) Endokrinoloji (1) Farmakognozi (1) Geriatri (1) Halk Sağlığı (1) Histoloji ve Embriyo. (1)
Rotasyon konusunda öneriler Öneri-1 Tamamen opsiyonel ve ilgili kürsünün araştırma hedefleri doğrultusunda Sağlık Bilimleri Bünyesinde veya diğer alanlarda herhangi bir birimde rotasyon yaptırılabilir. Ayrıca Tıpta Uzmanlık yapan hekimlerin Klinik İlaç Araştırmaları yürüten klinik birimlerde rotasyona gönderilmeleri çok faydalı olacaktır.
Rotasyon konusunda öneriler Öneri-2 Zorunlu olmamakla birlikte uzmanlık öğrencisinin isteği ya da bölümün önerisine bağlı olarak faklı deneysel modellerin öğrenilmesi açısından öğrenci değişimi eğitim açısından önemli olabilir. Yaz okulu uygulamasının devam etmesinin de önemli olduğunu düşünüyorum.
Anketimizden Konu İle İlgili Bir Yorum!.. Farmakogenetik analizlerde tıp kökenli farmakolog imzası şartı mezunların önünü açabilir. Bu konuda Sağlık Bakanlığı nezdinde ciddi girişim yapılmalı Toksikoloji farmakolojinin yan dalı olmalı.
Ankete Katılan Tıp Fakülteleri Kişi Sayısı Abant İzzet Baysal Üniversitesi Farmakoloji 1 Adnan Menderes Üniversitesi Farmakoloji 3 Ankara Üniversitesi Farmakoloji 1 Başkent Üniversitesi Farmakoloji 4 Celal Bayar Üniversitesi Farmakoloji 3 Cumhuriyet Üniversitesi Farmakoloji 1 Çanakkale Üniversitesi Farmakoloji 1 Dokuz Eylül Üniversitesi Farmakoloji 5 Dumlupınar Üniversitesi Farmakoloji 1 Düzce Üniversitesi Farmakoloji 2 Ege Üniversitesi Farmakoloji 3 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Farmakoloji 2 Gazi Üniversitesi Farmakoloji 4 Gaziantep Üniversitesi Farmakoloji 2
Ankete Katılan Tıp Fakülteleri Kişi Sayısı Hacettepe Üniversitesi Farmakoloji 2 İstanbul Bilim Üniversitesi Farmakoloji 1 İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Farmakoloji 1 İstanbul Üniversitesi Farmakoloji 2 Kahramanmaraş Üniversitesi Farmakoloji 1 Karadeniz Teknik Üniversitesi Farmakoloji 1 Kırıkkale Üniversitesi Farmakoloji 2 Kocaeli Üniversitesi Farmakoloji 3 Marmara Üniversitesi Farmakoloji 1 Mersin Üniversitesi Farmakoloji 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi Farmakoloji 2 Pamukkale Üniversitesi Farmakoloji 1 Selçuk Üniversitesi Meram Farmakoloji 1 Trakya Üniversitesi Farmakoloji 1 Uludağ Üniversitesi Farmakoloji 2 Yeditepe Üniversitesi Farmakoloji 2 Zonguldak Üniversitesi Farmakoloji 2
Ankete Katılan Eczacılık Fakülteleri Ankara Üniversitesi Farmakoloji ABD 1 Ege Üniversitesi Farmakoloji ABD 2 Gazi Üniversitesi Farmakoloji ABD 1 İnönü Üniversitesi Farmakoloji ABD 1 Marmara Üniversitesi Farmakoloji ABD 2 Ankete Katılan Diş Hekimliği Fakültesi Marmara Üniversitesi Farmakoloji ABD
Yeterlik Kurulunun TFD Yöentim Kuruluna verdiği Öneriler
TFD Yeterlik Kurulu Eğitim Alt Komisyonlarının Oluşturulması Önerisi TTB-UDEK in ÖNERDİĞİ YAPILANMA A. Yeterlik Genel Kurulu B. Yeterlik Denetleme Kurulu C. Yeterlik Yürütme Kurulu D. Eğitim Programlarını Geliştirme Komisyonu E. Eğitim Kurumlarının Akreditasyonu Komisyonu F. Yeterlik Sınav Komisyonu Mevcut G. Yeniden Belgelendirme Komisyonu
Eğitim programlarını geliştirme komisyonu Görevleri i. Eğitim programının hedefleri ve gerekçeleri (genel ve özel hedefler; bilgi, beceri ve tutum), ii. Eğitim programının uygulama yöntemi (süre, rotasyonlar, eğiticiler ve kurullar gibi), iii. Eğitim programını sınama yöntemi (ara sınavlar, uzmanlık sınavları, yazılı-sözlü sınavlar, sınav şekli, yeterlik ölçütleri gibi) iv. Eğitim programının eğitim verilen kurumlarda değerlendirilme yöntemi (geribildirimler, müfredat analizi ve süreç değerlendirmesi gibi)
Yeterlik Sınav Komisyonu Görevleri 1. Yeterlik sınav başvurularını değerlendirir, sınav listelerini hazırlar, sınavların yapılacağı zamanları, yöntemlerini ve ortamlarını saptar, organize eder ve gerekli malzemeyi temin eder 2. Yeterlik sınavlarını yapılandırır ve denetimini sağlar
Akreditasyon komisyonu Görevleri 1. Yeterlik Kurulu tarafından önerilen eğitim programı ile uyumlu bir programın olup olmadığı ve bu programın düzenli olarak uygulanıp uygulanmadığı 2. Alt yapının yeterliliği ve uygunluğu (Sağlık hizmeti, eğitim, araştırma olanakları) 3. Eğitici, teknik ve tıbbi personelin sayısı ve yetkinliğinin değerlendirilmesi
Yeniden Belgelendirme Komisyonu Görevleri 1. Yeterlik Sınav Komisyonu tarafından düzenlenen Farmakoloji alanı yeterlik sınavı nda başarılı olmuş Farmakologların bu alanda 5 10 yılda bir yeniden belgelendirilmesi çalışmalarını yürütür. 2. Yeniden belgelendirmeye yönelik değerlendirme diğer komisyonlar ile işbirliği içinde günün koşullarına uygun olarak hazırlanan ve 3 yılda bir yenilenen derecelendirme sistemini hazırlar (kongre, seminer katılımları, kurslar, bilimsel yayınlar, internet üzerinden okumalar vb bilimsel aktivitelerin derecelendirilmesi)
. ÖNERİ: Farmakogenetik Çalışma Alt- Komitesi Kurulması GEREKÇE Kişinin genetik profiline göre kullanılan ilaç dozunun düşürülmesi veya artırılması, aynı gruptan hangi ilaçların seçilebileceği veya varsa başka bir grup ilaca geçme önerisi, ilaç etkileşimine yol açabilecek ilaçların belirlenmesi veya buna neden olabilecek ilaçların tedaviden çıkarılıp alternatif tedavinin önerilmesi, kullanılan yardımcı tedavilerin (bitkisel ürünler, diyet ve diğer çevresel etkenler) değerlendirilmesi ve kullanılan ilaçların vücutta gen ekspresyonu üzerine etkisi olup olmadığı gibi son derece önemli konularda farmakologlara önemli görevler düştüğü açıktır.
ÖNERİ: Farmakogenetik Çalışma Alt- Komitesi Kurulması Amaç Farmakogenetik konusunda farmakologların işlevlerini anlatabilmek Mezuniyet sonrası farmakoloji eğitimi almakta olan öğrencilere farmakogenetik konusunda sertifikalı eğitim programlarının başlatılmasını sağlamak, bu programı ülke genelinde yaygınlaştırmak ve klinisyenlerin ağırlıkla katılacağı kurslara dönüştürmek, ayrıca mezuniyet öncesi ders programlarında da farmakogenetik eğitimini artırmaktır. Ülkemizde henüz birkaç özel laboratuvarda veya daha çok biyokimya anabilim dallarında sadece test sonucuna yönelik raporlar verildiği bilinmektedir Yasal düzenlemeler
Yeterlik Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Şule Gök (Yeterlik kurulu başkanı) Prof. Dr. Zafer Güney (Yeterlik kurulu başkan yardımcısı) Prof. Dr. Ş Remzi Erdem (TFD Yön. kur. Yeterlik kurulu eşgüdüm üyesi) Doç. Dr. Günay Yetik Anacak (Yeterlik kurulu üyesi) Yrd. Doç. Dr. Tolga Reşat Aydos (Yeterlik kurulu sekreteri)
Ankete katılan tüm öğretim üyelerine Yeterlik Kurulu Üyesi arkadaşlarıma Anket sonuçlarını titizlikle değerlendiren Tolga Reşat Aydos a ayrıca teşekkür ederim