Konusu: İlgili Mevzuat: İl Müdürlüğünde, 657 sayılı Kanunun 4/C maddesine tabi olarak çalışan personelin Aile ve Çocuk Yardımı ödenmesi ile ilgili tereddüte düşülen konular hakkında. 1-657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Aile Yardımı Ödeneği: Madde 202 - Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir. (Değişik fıkra: 27/06/1989 - KHK - 375/10 md.) Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500 *1*, çocuklarından her biri için de 250 *1* gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) *2* aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. (Mülga cümle: 25/02/2011 tarihli Mükerrer Resmi Gazete - 6111/117 md.) (Mülga fıkra 1/1/2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.)eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. (Ek : 09/04/1990 - KHK-418/7 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi'nin 05/02/1992 tarih ve E.1990/22, K.1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenlenen fıkra: 18/05/1994 -KHK- 527/9 md.) Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 *1* katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Dul memurların çocukları için yukarıdaki fıkralar hükmü uygulanır. Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir. Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir. Aile Yardımı Ödeneğinin Ödeme Usulü: Madde 203 - Aile yardımı ödeneği Devlet memurlarına her ay aylıklarıyla birlikte ödenir. Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir. Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve borç için haczedilemez. Sayfa 1 / 7
Aile Yardımı Ödeneğine Hak Kazanma: Madde 204 - Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır. Aile Yardımı Ödeneği Hakkını Kaybetme: Madde 205 - Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder. Çocuk İçin Aile Yardımı Ödeneği Verilmeyecek Haller: Madde 206 - Aşağıdaki hallerde çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmez: 1. Evlenen çocuklar, 2. (Değişik bend: 21/04/2005-5335 S.K./28.mad) 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları ile çalışamayacak derecede malûllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.), 3. Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (Öğrenim yapmakta iken tatil devresinde çalışanlar hariç), 4. Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar. 2-5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Prime esas kazançlar MADDE 80-4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir. a) Prime esas kazançların hesabında; 1) Hak edilen ücretlerin, 2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların, 3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, brüt toplamı esas alınır. Sayfa 2 / 7
b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30 unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz. c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz. 5-Sosyal Güvenlik Kurumu Başkalığı Sigota Primleri Genel Müdürlüğünün 15/01/2014 tarihli 2014/1 sayılı Genelgesi 1.3- Prime esas kazançlardan istisna tutulacak yemek parası, çocuk zammı ve aile zammı (yardımı) tutarları; 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların; - Yemek parası: 1/1/2014 ila 30/6/2014 tarihleri arasında; 35,70 TL x % 6 = 2.14 TL(Günlük) 1/7/2014 ila 31/12/2014 tarihleri arasında; 37,80 TL x % 6 = 2,27* TL (Günlük) - Çocuk zammı: 1/1/2014 ila 30/6/2014 tarihleri arasında; 1.071 TL x % 2 = 21,42 TL 1/7/2014 ila 31/12/2014 tarihleri arasında; 1.134 TL x % 2 = 22,68 TL - Aile zammı (yardımı): 1/1/2014 ila 30/6/2014 tarihleri arasında; 1.071 TL x %10 = 107,10 TL 1/7/2014 ila 31/12/2014 tarihleri arasında; 1.134 TL x % 10 = 113,40 TL tutarındaki kazançları, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir. Sayfa 3 / 7
6-Kamu Kurum Ve Kuruluşlarındaki Geçici Mahiyetteki İşleri Yürütmek Üzere Geçici Personel İstihdamı Ve Bu Personele Ödenecek Ücretler Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı (Karar Sayısı : 2013/5762) Amaç, kapsam ve dayanak MADDE 1- (1) Bu Kararın amacı, kamu kurum ve kuruluşlarındaki geçici mahiyetteki işleri yürütmek üzere ekli listede kurumu, adedi ve sözleşme süresi belirtilen azami (47.000) kişinin; 3/5/2004 tarihli ve 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İşsiz Kalan ve Bilahare İşsiz Kalacak Olan İşçilerin Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar" çerçevesinde, bir mali yılda 11 ay 28 günü geçmemek üzere, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre, 2014 yılında geçici personel olarak sözleşmeli çalıştırılmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir. Ücretler MADDE 7- (1) Bu Karara göre istihdam edilecek geçici personele, tahsil dereceleri dikkate alınmak suretiyle aşağıdaki brüt aylık ücretler ödenir. a) Yükseköğrenim mezunlarına 25.808 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımından elde edilecek tutar. b) Lise ve dengi okul mezunlarına 23.833 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımından elde edilecek tutar. c) İlköğretim (ilkokul mezunu veya okur-yazar dahil) mezunlarına 21.833 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımından elde edilecek tutar. (2) Geçici personelden, bu Kararda belirtilen görevleri yapmak üzere, görevli olduktan memuriyet mahalli dışında görev yapacaklara 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah ödenir. (3) Ceza infaz kurumlan ve tutukevlerinde fiilen görev yapan geçici personel, ceza infaz kurumlan ve tutukevlerinin asli personeli gibi iaşe edilir. (4) Geçici personel, 19/11/1986 tarihli ve 86/11220 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği" Sayfa 4 / 7
hükümlerinden aynı usul ve esaslar dâhilinde faydalandırılır. (5) Geçici personele, 657 sayılı Kanunun 203 üncü maddesinin üçüncü fikrası hükümleri hariç olmak üzere aynı usul ve esaslar çerçevesinde eş için 2.533 ve her bir çocuk için 297 gösterge rakamı üzerinden aile yardımı ödeneği verilir. (6) Geçici personelden normal çalışma saatleri dışında fiilen çalışanlara, bu çalışmaları karşılığında ayda 50 saati geçmemek üzere yılı merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen fazla çalışma saat ücreti tutarında fazla çalışma ücreti ödenir. (7) Geçici personele, bu Kararda belirtilen ücretler dışında herhangi bir ad altında ücret ödenemez ve sözleşmelerine bu yolda hüküm konulamaz. (8) Bu ödemeler, sosyal güvenlik mevzuatına göre kişiden yapılacak kesintiler ile gelir ve damga vergisi dışında herhangi bir kesintiye tabi tutulmaz. Ödeme günü MADDE 8- (1) Ödemeler, görevin yapılmasını müteakiben her ayın 15 inde yapılır. Hizmet sözleşmesinin sona, erdirilmesi halinde kıst olarak hesaplanan ücret, ayrılma tarihini takip eden ayın başında ödenir. 3-Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 27998389.115913 03.01.14 * 54 Sayılı Genelgesi 2-Toplu Sözleşmenin İkinci Kısım Birinci Bölümünün 20, 21, 22, 24 ve 25 inci maddelerinde, Üçüncü Kısım Birinci Bölümünün 3 ve 4 üncü maddelerinde, İkinci Bölümünün 17 nci maddesinde yer alan hükme istinaden, 1/1/2014-31/12/2015 tarihleri arasındaki dönemde; c) Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile parça başı ücret vermek suretiyle istihdam edilenler hariç olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarında 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin fıkrası hükmüne istinaden yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu kararları kapsamında Yüksek Seçim Kurulu ve Türkiye İstatistik Kurumunda istihdam edilen geçici personel ile 3/5/2004 tarihli ve 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen geçici personele, 657 sayılı Kanunun 203 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri hariç olmak üzere 202 ila 206 ncı maddelerinde yer alan düzenlemeler esas alınmak suretiyle aynı usul ve esaslar çerçevesinde eş için 2.533 gösterge rakamı ve her bir çocuk için 297 gösterge rakamıyla memur aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutarda aile yardımı ödeneği verilecektir. Bu Sayfa 5 / 7
çerçevede, kapsama dahil geçici personele yapılacak aile yardımı ödeneğinin ödeme usulü, bu ödeneğe hak kazanılmasında ve kaybedilmesinde ve diğer hususlarda anılan maddelerde yer alan düzenlemelerin dikkate alınması ve ilgili mevzuat uyarınca bu kapsamda yapılacak aile yardımı ödeneğinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir. 8-Maliye Bakanlığının 28/01/2014 tarih ve 80755325-688 sayılı Görüş Yazısı Bu çerçevede, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası uyarınca istihdam edilen geçici personele; 1) İşe başladıkları, diğer bir ifadeyle ücret almaya hak kazandıkları tarihten itibaren aile yardımı ödeneğini de almaya hak kazanacak olmaları nedeniyle, işe başlanılan tarih ila 14/1/2014 tarihleri arasında çalışılan günlerle orantılı olarak 15/1/2014 tarihinde ödenecek kıst ücretle birlikte kıst aile yardımı ödeneğinin de verilmesi, 2) 15/1/2014-14/2/2014 dönemi ile izleyen diğer aylık dönemler için söz konusu Kararda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde görevin yapılmasını müteakip her ayın 15'inde aylık ücretiyle birlikte aile yardımı ödeneğinin tam olarak ödenmesi, 3) 15/12/2014-28/12/2014 tarihleri arasındaki dönem için çalışılan günlerle orantılı olarak kıst ücretle birlikte kıst aile yardımı ödeneğinin de verilmesi, 4) Bu şekilde verilecek aile yardımı ödeneğinden sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde yapılacak kesintiler ile gelir ve damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmaması, gerektiği mütalaa edilmektedir. Değerlendirme: hükümleri bulunmaktadır. Yukarıdaki mevzuat hükümleri incelendiğinde; 1-2013/5762 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararınında, Geçici personele 657 sayılı Kanunun 203 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri hariç olmak üzere aynı usul ve esaslar çerçevesinde aile ve çocuk yardımı ödeneği verileceği hükme bağlanmış olup, çocuk yardımının 0-6 yaş arası için (72 nci ay dahil) iki katı uygulaması yapılabileceği, Sayfa 6 / 7
2-4 Ocak 2014 tarihinde sözleşme imzalayarak göreve başlayan personele 15 Ocak 2014 tarihinde ödenecek olan kıst maaşı ile birlikte kıst aile yardımı ödeneğinin de verilmesi gerektiği, izleyen diğer aylık dönemler için söz konusu Kararda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde görevin yapılmasını müteakip her ayın 15'inde aylık ücretiyle birlikte aile ve çocuk yardımı ödeneğinin tam olarak ödenmesi ve bu ödenekten damga ve gelir vergisi kesintisi ile yukarıda belirtilen Sosyal Güvenlik Kurumu Başkalığının 2014/1 sayılı Genelgesine uygun olarak SGK kesintisinin yapılması gerektiği düşünülmektedir. Birimi SGB- İç Kontrol Daire Başkanlığı İmzası Tarih 10/02/2014 tarih ve 464 sayı Adı ve Soyadı Unvanı Sayfa 7 / 7