Sirküler (2008/065) İstanbul, 31.12.2008 Yeni yılınızı içten dileklerimizle kutlar, sağlık, mutluluk ve başarılar dileriz. Konu : Aşağıda belirtilen ödemeler asgari ücrete göre belirli oranda hesaplanan istisna tutarını aştığı takdirde aşan kısım prim matrahına dahil edilecektir. 01.01.2009 30.06.2009 dönemi için aylık brüt asgari ücret 666.- TL, günlük ise 22,20 TL. olarak tespit edilmiştir. Buna göre; 1. Asgari Ücret Ve Yasal Kesintiler 01.01.2009 30.06.2009 16 Yaşından 16 Yaşından Büyükler İçin Küçükler İçin BRÜT ASGARİ ÜCRET 666,00 567,00 SSK TABAN MATRAHI 666,00 666,00 SSK TAVAN MATRAHI 4.329,00 4.329,00 GÜN 30,00 30,00 GÜNLÜK ÜCRETİ 22,20 18,90 İŞÇİ İŞSİZLİK SİGORTASI ( % 1 ) 6,66 5,67 İŞÇİ SSK PAYI 93,24 79,38 GELİR VERGİSİ MATRAHI 566,10 481,95 ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ (BEKAR-ÇOCUKSUZ) 49,95 49,95 GELİR VERGİSİ TUTARI 84,92 72,29 DAMGA VERGİSİ TUTARI 4,00 3,40 ASGARİ ÜCRETTEN KESİNTİLER TOPLAMI 188,81 160,74 NET ELE GEÇEN TUTAR 477,19 406,26 ASGARİ GEÇİM DAHİL NET TUTAR 527,13 456,21 İŞVEREN SSK PAYI ( % 19.5) 129,87 143,73 HAZİNE PAYI ( % 5) 33,30 33,30 İŞVEREN İŞSİZLİK SİGORTASI ( % 2 ) 13,32 14,31 İŞVERENE MALİYET 809,19 725,05 İŞVERENE MALİYET (%5 İNDİRİM SORASINDA) 775,89 691,75 2. Vergi Dilimleri Veraset ve intikal vergisinde matrah dilimlerini de 1 Ocak 2009 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenleyen tebliğ uyarınca, veraset yolu ya da ivazsız surette meydana gelen intikallerde şu tarife geçerli olacak: 1
Matrah Veraset yoluyla intikallerde İvazsız İntikallerde vergi oranı (yüzde) vergi oranı (yüzde) ------------------------------ ----------------- --------------------- İlk 160 bin TL için 1 10 Sonra gelen 350 bin TL için 3 15 Sonra gelen 760 bin TL için 5 20 Sonra gelen 1 milyon 500 bin TL için 7 25 Matrahın 2 milyon 770 bin TL'yi aşan bölümü için 10 30 3. Yeni yılda elde edilen kira gelirlerine 2 bin 600 TL istisna uygulanacak -bu yılki menkul sermaye iratlarının beyanında yüzde 64,9'luk indirim oranı dikkate alınacak -sakatlık indirimi 1. Derece sakatlar için 670 TL, 2. Derece sakatlar için 330 TL, 3. Derece sakatlar için de 160 TL olacak Maliye Bakanlığı 2009 yılına ilişkin kira gelirlerine uygulanacak istisna tutarını 2 bin 600 TL olarak belirledi. Bu yıl içerisinde elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında uygulanacak indirim oranı da yüzde 64,9 olarak hesaplandı. Bugünkü Resmi Gazetede yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliğine göre, 2008 yılında 2 bin 400 YTL olarak uygulanan mesken kira gelirlerindeki istisna tutarı yeni yılda 2 bin 600 TL'ye yükselecek. İşverenlerce iş yeri ya da iş yerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna da yeni yılda 10 TL olarak tespit edildi. 2009'daki sakatlık indirimi tutarları da birinci derece sakatlar için 670 TL, ikinci derece sakatlar için 330 TL, üçüncü derece sakatlar için de 160 TL olacak. 4. Yemek Parası: Günlük: 1,33 TL istisnadır. Yemek parası istisna tutarı: 16 Yaşından büyükler için belirlenen asgari ücretin günlük tutarının % 6 sıdır. Buna göre, günlük istisna yemek bedeli 22,20 x % 6 = 1,33 TL olmaktadır. Bu tutar ücretlinin fiilen çalıştığı gün sayısı ile çarpılarak aylık sigorta priminden istisna yemek bedeli bulunur. Sigorta primine tabi tutulacak yemek bedeli ise; Ödenen yemek parası İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca dahil Edilecek Yemek Parası formülü ile bulunacaktır. 2
5. Çocuk Zammı: Aylık 1 çocuk için 13,32 TL. istisnadır. Çocuk Zammı İstisna tutarı: Brüt asgari ücret x % 2 x Çocuk Sayısıdır. İstisna en fazla 2 çocuk için geçerlidir. Bu formüle göre bir çocuk için sigorta primine tabi olmayan tutar, (666 x %2 ) 13,32 TL. İki çocuk için 13,32 x 2 = 26,64 TL. olmaktadır. Bu durumda, çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar; Ödenen Çocuk Zammı İstisna Tutar = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Çocuk Zammı formülü ile bulunacaktır. Çocuk Tabiri ise, SGK tebliğlerinde aşağıdaki gibi tarif edilmektedir. Sigortalı ve evli olmayan; - 18 yaşını doldurmamış - Lise ve dengi öğretim veya aday çırak, ya da işletmelerde eğitim görmesi halinde 20 yaşını doldurmamış, - Yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış, - Yaşına bakılmaksızın malul olduğu tespit edilen çocuklardan en fazla 2 çocuğa kadar, çocuk başına aylık asgari ücretin % 2 si tutarında ödeme, prime esas kazanca dahil edilmez. 6. Aile Zammı: Aylık 66,60 TL istisnadır. Aile Zammı; - Hizmet Akdinin devam etmesi - Eşin sigortalı olmayı gerektirecek bir şeklide çalışmaması ve SSK Kurumundan aylık almaması şartları ile ödenmektedir. Aylık Asgari ücretin %10 u tutarındaki ödeme sigorta prim matrahına dahil edilmez. Bu tutardan fazla olan aile zammının fazla olan kısmı prim matrahına dahil edilir. Bu durumda, aile zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar; 3
Brüt Aylık Asgari Ücret X % 10 = İstisna Tutarı Ödenen Aile Zammı İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Aile Zammı, formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır. Diğer taraftan, sigortalılara yemek parası ile çocuk ve aile zamlarının yıllık olarak bir defada ödenmesi halinde, bu defa ödemenin yapıldığı tarihteki asgari ücret üzerinden; yukarıda açıklanan yemek parası (fiilen çalışılan gün sayısı), çocuk zammı (12 aylık), Aile zammı (12 aylık) yıllık toplam olarak hesaplanarak bulunan istisna tutarı yapılan ödeme ile mukayese edilerek fazlası ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilir. 7. Damga Vergisi 1 Ocak 2009 İtibariyle Yüzde 12 Artacak Damga Vergisi tutarları 1 Ocak 2009'dan geçerli olmak üzere yüzde 12 artırıldı. Maliye Bakanlığının Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği, Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre maktu vergilere, yeni yılda yeniden değerleme oranı olan yüzde 12 zam uygulanacak. Her bir kağıttan alınacak damga vergisine ilişkin üst sınır, 1 Ocak 2009'dan itibaren 1 milyon 136 bin 904,10 TL olacak. 8. İşverenler Tarafından Sigortalılar için Özel Sağlık Sigortalarına ve Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Özel Sağlık Sigortası ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları: Aylık 199,80 TL istisnadır. Sigortalı adına ay içinde özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverence yapılan ödemeler toplamının aylık asgari ücretin % 30 una isabet eden kısmı prime esas kazanca dahil edilmeyecek, kalan tutar ise ödendiği ayın prime esas kazancına dahil edilecektir. Sigortalının eşi ve çocukları için ödenen primler bu istisnadan yararlanamamaktadır. Bu durumda, özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverenlerce yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar; Brüt Aylık Asgari Ücret X % 30 = İstisna Tutarı, Özel Sağlık Sigortası Primi + Bireysel Emeklilik Katkı Payı İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Özel Sağlık Sigortası Primi ve Bireysel Emeklilik Katkı Payı Tutarı, formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır. 4
Örnek - 2009/Ocak ayında (A) sigortalısı için işverence brüt 200.- TL özel sağlık sigortası primi ve brüt 100.- TL bireysel emeklilik katkı payı ödendiği varsayıldığında, bu tarihte yürürlükte bulunan asgari ücret de 666.- TL olduğundan, 666 X 30 % = 199,80 TL istisna tutarı, 200.- TL + 100.- TL = 300.- TL işverence fiilen ödenen brüt tutar 300.- TL 199,80 = 100,20 TL 2009/Ocak ayında sigortalının prime esas kazancına dahil edilecektir. Buna karşı, sigortalının özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payının ödendiği aydaki prime esas kazancının, 82 inci maddeye istinaden belirlenen prime esas kazanç üst sınırının üzerinde olması halinde, sözkonusu özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payları takip eden iki ayda üst sınır aşılmamak kaydıyla prime esas kazancına dahil edilecektir. Sigortalı adına işveren tarafından yalnızca özel sağlık sigortası primi veya yalnızca bireysel emeklilik katkı payı ödenmiş olması durumunda ise, prime esas kazanca dahil edilecek tutar, ödenen özel sağlık sigortası primi veya bireysel emeklilik katkı payı üzerinden asgari ücretin %30 oranındaki istisna tutarının düşülmesi suretiyle hesaplanacaktır. 9. Emlak Vergisine Tabi Değerler Yeni Yılda Yüzde 6 Oranında Artacak 23.12.2008 - Emlak vergisine tabi değerler, 1 Ocak 2009 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 6 oranında artacak. Maliye Bakanlığının Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğine göre, emlak vergisine tabi değerler yeni yılda yüzde 12 olan yeniden değerleme oranının yarısı kadar yükselecek. Bu çerçevede, 2008 yılına ait birim değerler yeni yılda yüzde 6 oranında artış görecek. 10. Değerli Kağıt Bedelleri Yüzde 14,3'e Varan Oranlarda Artırıldı -Yeni Yılda Pasaportlar İçin 90, Sürücü Belgeleri İçin 40, Nüfus Cüzdanları İçin 3 Tl Ödenecek Değerli kağıt bedelleri, 1 Ocak 2009'dan geçerli olmak üzere yüzde 14,3'e varan oranlarda artırıldı. Maliye Bakanlığının, ''Değerli Kağıtlar Kanunu Genel Tebliği'' Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. 5
Buna göre, pasaportlar için bu yıl 81 YTL olan değerli kağıt bedeli, yüzde 11,1'lik artışla 90 TL'ye yükseldi. Bu yıl 35 YTL olan sürücü belgeleri için de 2009'da yüzde 14,3'lük artışla 40 TL bedel ödenecek. Nüfus cüzdanları için ödenecek bedel ise değişmedi. 2009 yılında da nüfus cüzdanı belgesi için 3 TL ödenecek. 1 Ocak 2009 tarihinden geçerli olmak üzere değerli kağıt bedelleri şöyle: Noter kağıtları Noter kağıdı 3,00 TL Beyanname 3,00 TL Protesto, vekaletname, re'sen senet 6,50 TL Pasaportlar 90,00 TL Yabancılar için ikamet tezkeresi 90,00 TL Nüfus cüzdanları 3,00 TL Aile cüzdanları 30,00 TL Sürücü belgeleri 40,00 TL Sürücü çalışma belgeleri 40,00 TL Motorlu araç trafik belgesi 40,00 TL Motorlu araç tescil belgesi 30,00 TL İş makinesi tescil belgesi 30,00 TL Banka çekleri 2,00 TL. 11. Fatura Kullanma Mecburiyeti Tebliğle 2009 yılında geçerli olmak üzere fatura kullanma mecburiyeti 670 TL olarak belirlenmiştir 12. Doğrudan Gider Yazılacak Demirbaş Ve Peştemallıklar Tebliğle 2009 yılında geçerli olmak üzere doğrudan gider yazılacak demirbaş ve peştemallık sınırı 670 TL olarak belirlenmiştir. 6
13. Menkul Sermaye İratları Tebliğle 2008 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında dikkate alınacak indirim oranı da belirlendi. Buna göre, 2008 yılı için yeniden değerleme oranının yüzde 12 olarak ilanından sonra, bu dönemde devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı da yüzde 18,48 olarak saptandı. Bu çerçevede menkul sermaye iratlarında, 2008 yılı gelirlerine uygulanacak indirim oranı da yüzde 64,9 oldu. Tebliğ uyarınca 2008 yılında takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununda sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler de indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecek. Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında ise indirim oranı uygulanmayacak. 14. Emtia İçin Özel Hadler Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olan emtiaya yönelik özel hadler de yeniden düzenlendi. Buna göre, söz konusu maddelerin ticaretini yapanların 2009 yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için, 31 Aralık 2008 itibariyle alış, satış veya hasılatlarının şu hadleri aşmaması gerekiyor: EMTİANIN CİNSİ BÜYÜKŞEHİR DIŞI BÜYÜKŞEHİR SINIRLARI YILLIK YILLIK ALIM SATIM ALIM SATIM --------------- ---------- ---------- ---------- --------- -Değerli kağıt 95.000 107.000 130.000 150.000 -Şeker-çay 76.000 95.000 89.000 119.000 -Milli Piyango 76.000 95.000 89.000 119.000 Bileti-Hemen Kazan-S.Toto v.b -İçki (Bira ve 76.000 95.000 89.000 119.000 şarap hariç)-ispirto sigara-tütün -Akaryakıt 107.000 120.000 150.000 168.000 (LPG hariç) 7
15. Yeni Yılda Ödenecek Çevre Temizlik Vergileri Belirlendi. Konutlara Ait Çtv, Su Tüketim Miktarı Esas Alınarak Büyükşehirlerde Metreküp Başına 20 Kuruş, Diğer Yerlerde 16 Kuruş Olarak Hesaplanacak İşyeri Ve Diğer Şekillerde Kullanılan Binalar İçin Vergi Tutarı Yüzde 12 artırıldı. Yeni yılda ödenecek çevre temizlik vergisi tutarları belirlendi. Vergi, konutlarda su tüketim miktarı esas alınarak, büyükşehirlerde metreküp başına 20 Kuruş, diğer yerlerde ise 16 Kuruş olarak hesaplanacak. İşyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar için ise vergi tutarı, yeniden değerleme oranı olan yüzde 12 kadar artırıldı. Buna göre vergi, büyükşehirlerde bina grupları ve derecelere göre 20-2.375 TL, diğer belediyelerde ise 16-1.900 TL arasında uygulanacak. Maliye Bakanlığının Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği, Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayımlandı. Tebliğ uyarınca 2009 yılında, konutlara ait çevre temizlik vergisi, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 20 Kuruş, diğer belediyelerde 16 Kuruş üzerinden hesaplanacak. Vergi bu yıl, metreküp başına büyükşehirlerde 18 Kuruş, diğer yerlerde 15 Kuruş olarak uygulanmıştı. İŞYERLERİ VE DİĞER BİNALAR İşyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi ise yasada yer alan tarifeye göre tahsil ediliyor. Tarifede bina gruplarına göre yer alan değerler, her yıl yeniden değerleme oranında artırılıyor. Gelecek yıl, büyükşehir belediyesi dışındaki yerlerde, işyeri ve diğer şekilde kullanılan binalar için ödenecek çevre temizlik vergileri şöyle: Bina Grupları 1.Derece 2.Derece 3.Derece 4.Derece 5.Derece (YTL) ------------- -------- -------- -------- -------- --------- 1. Grup 1.900 1.500 1.180 950 780 2. Grup 1.190 900 700 560 470 3. Grup 780 600 470 390 300 4. Grup 390 300 230 190 150 5. Grup 230 190 130 119 95 6. Grup 119 95 67 54 40 7. Grup 40 33 23 20 16 8
Büyükşehir belediyelerinde çevre temizlik vergisi, diğer belediyelere göre yüzde 25 daha fazla uygulanıyor. Buna göre, işyeri ve diğer şekilde kullanılan binalar için büyükşehir belediyelerinde esas alınacak tarife şöyle: Bina Grupları 1.Derece 2.Derece 3.Derece 4.Derece 5.Derece (YTL) ------------- -------- -------- -------- -------- -------- 1. Grup 2.375 1.875 1.475 1.187 975 2. Grup 1.487 1.125 875 700 587 3. Grup 975 750 587 487 375 4. Grup 487 375 287 237 187 5. Grup 287 237 162 148 118 6. Grup 148 118 83 67 50 7. Grup 50 41 28 25 20 Öte yandan, büyükşehir belediye sınırlarında bulunanlar hariç, kalkınmada öncelikli yörelerde ve nüfusu 5 binden az belediyelerde, konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar için belirlenen tutarlar, yüzde 50 indirimli uygulanacak. Konutlara ait çevre temizlik vergisi su faturalarına yansıtılıyor. İşyerleri ve diğer binaların çevre temizlik vergileri ise 6 aylık dönemlere ait 2 taksitte ödeniyor. 16. İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan KDV İade Taleplerinde İade Yapılamayacak Kısma İlişkin Sınır Yeni Yılda 13 Bin TL Olarak Uygulanacak İndirimli orana tabi işlemlerden doğan Katma Değer Vergisi (KDV) iade taleplerinde, bu işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade yapılamayacak kısmı ile ilgili sınır, yeni yılda yüzde 12 oranında artırılacak. Maliye Bakanlığının Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Tebliğine göre, yeniden değerleme oranı çerçevesinde yapılan düzenleme ile sonrasında 2008 yılında 11 bin 600 YTL olan iade edilemeyecek KDV'deki sınır 2009 yılı için 13 bin TL'ye çıkartıldı 9
17. Fatura Ve Benzeri Evrak Verilmemesi Ve Alınmaması İle Diğer Şekil Ve Usul Hükümlerine Uyulmaması 1- Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek 160 makbuzu verilmemesi, alınmaması - Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak kesilecek 76.000 toplam ceza 2- Perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenleme zorunluluğu 160 getirilen belgelerin düzenlenmemesi, kullanılmaması veya bulundurulmaması - Her bir belge nev ine ilişkin olarak her bir tespit için toplam ceza 7.600 - Her bir belge nev ine ilişkin bir takvim yılı içinde kesilecek toplam 76.000 ceza 4- Maliye Bakanlığınca tutulma ve günü gününe kayıt edilme mecburiyeti getirilen defterlerin; bulundurulmaması, günü gününe 160 kayıt yapılmaması, yetkililere ibraz edilmemesi ile levha bulundurma ve asma mecburiyetine uyulmaması 6- Belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik 3.500 bilgisayar programlarının üretilmesine ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 7- Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerde kullanılma zorunluluğu getirilen vergi numarasını 190 kullanmaksızın işlem yapanlara 8- Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine 560 getirmeyen matbaa işletmecilerine 9-4358 sayılı Kanun uyarınca vergi kimlik numarası kullanma zorunluluğu getirilen kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin 760 bildirimleri, belirlenen standartlarda ve zamanda yerine getirmeyenlere 10-127 nci maddenin (d) bendi uyarınca Maliye Bakanlığının özel işaretli görevlisinin ikazına rağmen durmayan aracın sahibi 560 adına 10
18. Usulsüzlük dereceleri ve cezaları I inci derece usulsüzlükler 1- Sermaye şirketleri 89 2- Sermaye şirketi dışında kalan birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbabı 56 3 - İkinci sınıf tüccarlar 28 4- Yukarıdakiler dışında kalıp beyanname usulüyle gelir vergisine tabi olanlar 14 5- Kazancı basit usulde tespit edilenler 7,6 6- Gelir vergisinden muaf esnaf 3,5 II nci derece usulsüzlükler 1- Sermaye şirketleri 50 2- Sermaye şirketi dışında kalan birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbabı 28 3 - İkinci sınıf tüccarlar 14 4- Yukarıdakiler dışında kalıp beyanname usulüyle gelir vergisine tabi olanlar 7,6 5- Kazancı basit usulde tespit edilenler 3,5 6- Gelir vergisinden muaf esnaf 2 19. Bilanço Hesabı Esasına Göre Defter Tutma Hadleri 1- Yıllık; - Alış tutarı 119.000 - Satış tutarı 168.000 2- Yıllık gayrisafi iş hasılatı 67.000 3- İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 119.000 Saygılarımızla, ULUSAL BAĞIMSIZ DENETİM VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. A Member of TIAG, A Worldwide Network of Independent Accounting Firms Not: Sirkülerimiz ve eklerine şirketimizin www.ubdt.com.tr adresinden de ulaşabilirsiniz. 11