YECDER KİTAPLARI 4 YENİDEN YAPILANMANIN EŞİĞİNDE KUR AN KURSLARI YECDER IV. ULUSAL DİN GÖREVLİLERİ SEMPOZYUM BİLDİRİLERİ (27 NİSAN 2013 - İSTANBUL)
YECDER / YENİDEN YAPILANMANIN EŞİĞİNDE KUR AN KURSLARI Copyright Yecder, 2014 Bu eserin tüm yayın hakları Yunus Emre Camii Külliyesi Eğitim ve Kültür Derneği ne aittir. Eserde yer alan metin ve resimlerin Yunus Emre Camii Külliyesi Eğitim ve Kültür Derneği nin önceden yazılı izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. Kitabın Sahibi Mehmet Keskin / Sarıgazi Yunus Emre Camii İmam Hatibi Yayına Hazırlayan Şadettin Göksu /DKAB Öğretmeni Redaksiyon Ayşe Umurbek/DKAB Öğretmeni Görsel Tasarım Yüksel Yücel ISBN: 978-605-62091-2-3 Yayın Numarası: 3 Basım Tarihi: Nisan 2014 Basım Yeri: Armoni Nüans Görsel Sanatlar ve İletişim Hizmeti San. ve Tic. A.Ş. Yukarıdudullu, Bostancı Yolu Cad. Keyap Çarşı B- 1 Blk. N.24 Ümraniye/İstanbul Tel.: 0216 540 36 11 pbx Faks : 0216 540 42 72 info@armoninuans.com YECDER Sarıgazi Yunus Emre Camii Külliyesi Eğitim ve Kültür Derneği Meclis Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi, Yunus Sk. No: 2 Sarıgazi Sancaktepe / İSTANBUL Tel: 0216 621 17 57 www.yecder.org - yecdermail@gmail.com
Yeniden Yapılanmanın Eşiğinde Kur an Kursları 213 2. HAFTA BOYU ÇOK YÖNLÜ EĞİTİM ve ÖĞRETİM Muhammed KARAOSMAN Her gün din eğitimi, Türkçe eğitimi ve okul ödev ve derslerine destek eğitimi. Okul ödev ve derslerine destek olmanın yanında din eğitimini ve Türkçe eğitimini hafta boyu alma imkânı sunan bu projeye neden gerek duyulduğunu izah ederek başlamak istiyorum. Din ve dil eğitim ve öğretiminin milletler için ne denli önemli olduğu aşikârdır. Hele hele bu durum anavatanından ayrı yerlerde yaşamak zorunda olan topluluklar için daha da mühim hâle gelmektedir. Kişisel ve toplumsal kimliğimizi oluşturmada ve muhafaza etmede din ve dil önemli bir rol üstlenmektedir. Bu rolü iyi oynayan kişi ve toplumlar dünya sahnesinde güzel alkış almakla beraber varlıklarını her türlü zorluklara rağmen devam ettirebilmektedirler. Dinlerini ve dillerini kaybeden toplumların zamanla tarih sahnesinden kaybolduklarına şahit olmaktayız. Bu hususa gereken ehemmiyeti vermeyen toplumların da ciddi sıkıntılar yaşadıklarını görmekteyiz. Aynı coğrafyada, aynı ortamda bulunmamanın, aynı iklimi solumamanın getirdiği zorluklara bakılırsa din ve dil eğitim ve öğretimine yurtdışında daha fazla önem verilmesi gerektiği izahtan varestedir. Gel gör ki durum dilimiz açısından hiç de iç açıcı değildir. Hem bizatihi önemi ortada iken hem de din eğitim ve öğretimine aracılık etmesi açısından önemli bir fonksiyon görmesine karşılık yurtdışında dil eğitimi Türkiye nin 20-30 yıl önceki yöntemleriyle verilmektedir. Şöyle bir o günlere gidelim. 3-4 sınıfın bir arada ders yaptığı, alan dışındaki hocalardan ders alındığı o günlere. Şu anda Milli Eğitim Bakanlığı nın yurtdışındaki vatandaşlarımızın çocuklarına Türk dilini öğretme amacıyla gönderdiği öğretmenler Türkçe veya sınıf öğretmeni değildir. Türkçe öğretimi konusunda herhangi bir deneyimi olmayan matematik, fizik gibi derslerin hocaları bu görevi deruhte etmeye çalışmaktadırlar. İçlerinde çok az sayıda Türkçe ve sınıf öğretmeni vardır. Öğretmenlerimiz tabiri caizse yurtdışında Türçe yi öğretirken bu alanda deneyim kazanmaktadırlar.
214 Yeniden Yapılanmanın Eşiğinde Kur an Kursları Bir diğer husus değişik sınıflara giden farklı seviyedeki öğrencilerin aynı ortam ve zamanda aynı müfredata tabi tutulmalarıdır. Bu durum sınıf mantığı ile eğitim-öğretimin yurtdışındaki kaçınılmaz sonuçlarından biridir. Sınıf ortamında sadece öğretim boyutlu bir dil öğrenimi İngilizce yi, Fransızca yı ya da herhangibir yabancı dili öğrenir gibi bir durum meydana getiriyor. Yurtdışında yaşayan çocuklarımız anavatandan ayrı kaldıkları için kendilerini adeta bağlamından koparılmış gibi hissediyorlar, böyle bir hâlet-i ruhiye içindeler. Dil eğitimi teorik bilgiden ziyade daha çok birlikteliği gerektiriyor. Bu yüzden sadece haftada iki saatle değil gün boyu, hafta boyu öğretmenle, hoca ile beraber olacağı bir eğitim-öğretim anlayışı ile ancak bu eksikliği bir nebze olsun giderebiliriz. Böylelikle çocuklarımız hocayı ve öğretmeni sadece sınıf ortamında değil birçok ortamda görüyorlar ve onların birçok davranışlarına tanık olma imkânına kavuşmuş oluyorlar. Din eğitimini ve öğretimini ele alacak olursak pek farklı tablo olmadığını rahatlıkla görebiliriz. Hocaların en çok zorlandığı hususlardan biri anlaşılamamaktır. Yurtdışında bulunan çocuklarımız tam olarak Türkçe ye vakıf olamadıklarından anlatılan birçok meseleyi anlayamamaktadırlar. Özellikle dinî bilgiler, siyer ve ahlak derslerinde bu problem temayüz etmektedir. Bir yandan dil kabiliyetlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılırken diğer yandan mevcut seviyeye yönelik bir üslup geliştirilmesi ve materyal çalışması yapılmalıdır. Hâlihazırda olan kitaplar Türkiye deki çocukların seviyesine göre hazırlanmış kitaplardır. Bu yüzden öğrencilerimiz hem hocalarını hem de ders kitaplarını tam olarak anlayamamaktadırlar. Bu iletişim problemi her ne kadar bir anda hâlledilebilecek bir mesele olmasa da sanki böyle bir problem yokmuşçasına hareket etmek de meseleyi daha çok içinden çıkılmaz bir hâle sokmaktadır. Gelecek kuşaklarda bu problem daha da net görülecektir. Din eğitimi ve öğretiminin diğer bir problemi kalabalık sınıflardır. Mevcut sistemde dersler haftanın belirli gün ve saatleriyle sınırlı olduğu için din görevlileri çok sayıda öğrenci ile ders yapmak zorunda kalmaktadırlar. Kimi yerlerde 40-50, kimi yerlerde 60-70 öğrenci ile bir öğreticinin ilgilendiğine şahit olmaktayız. Tabi ki zamanla bu şekildeki eğitimin yeterli olmadığını gören veliler de öğrencilerini diğer teşkilatlara kaydettiriyorlar. Din Hizmet-
Yeniden Yapılanmanın Eşiğinde Kur an Kursları 215 leri Müşavirliği yardımcı öğretici görevlendirme sorumluluğunu derneklere yüklediğinden kimi dernekler ek görevlendirmeye gitmekle birlikte kimi dernekler bu konuda gerekli adımı atmamaktadırlar. Daha doğrusu sadece görevli hususunda değil sınıf şartlarını eğitime uygun hâle getirmede, eğitim döneminde öğrencileri motive edici aktiviteler yapmada son derece ketum davranmaktadırlar. Bir diğer husus dil eğitiminde dile getirdiğimiz gibi din eğitimini ve öğretimini Hinduizm, Budizm gibi herhangi bir dini öğretir gibi sınıf ortamı ve ders verme yöntemi ile vermeye çalışmamızdır. Kal diliyle iletişimde bir problem olduğundan bahsetmiştik. Bu yüzden hâl dilini daha çok kullanabileceğimiz bir eğitim-öğretim sistemine geçmemiz icap etmektedir. Bu projede öğrencilerimize yardımcı olduğumuz alanlardan birisi de okul dersleri ve ödevlerine destek olmak ve öğrencilerin okuldaki başarısını takip ederek üniversiteye yönelik yönlendirme ve rehberliğini yapmaktır. Birçok öğrencimiz ne anadiline ne de Fransızca ya tam hâkim olamadığı için bu durum okul derslerinin başarısını da olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle sayısal dersler ve dil dersi alanlarında okul dışında desteğe ihtiyaç duyulmaktadır. Gereken ilgi alaka gösterilmediği zaman ya öğrencilerimiz zekâ seviyesi düşük olan kimselerin gittiği okullara yönlendirilmekte ya da eğitimlerinitam bitirmeden okuldan ayrılmaktadırlar. O ülkelerde her ne kadar üniversiteye giriş sınavı olmasa da Türk öğrencilerin üniversiteye giriş oranı son derece düşüktür. Bu açıdan da gerekli yönlendirme ve motivasyon ihtiyacı hissedilmektedir. Yukarıda ana hatlarıyla dile getirdiğimiz eksiklikleri ve ihtiyaçları karşılamak ve şu somut faydaları elde etmek amacıyla bu projeyi hazırladık: Din eğitimini (Kur an-ı Kerim, dinî bilgiler ve uygulama) ve Türkçe eğitimini daha geniş zamana yaymak. Böylelikle her öğrenci ile özel ilgilenme fırsatı yakalamak. Gerek yıl içinde gerekse hafta sonu öğrenilen bilginin sürekliliğini sağlamak. Unutulan bilgilerin tekrar tekrar öğrenilmesi yerine her gün yeni bir bilgi öğrenebilmek. En kaliteli eğitimin özel ders biçiminde verildiği bilincinden hareketle her gelen öğrenci ile birebir ilgilenilerek böylelikle verimi en üst düzeye çıkarmak. Velilerin daha esnek zamanlarda çocuklarını camiye götürmelerini sağlamak. İsteyerek ve eğlenerek öğren-
216 Yeniden Yapılanmanın Eşiğinde Kur an Kursları me imkânını sağlayan eğlenme-oyun ortamının hazırlanarak öğrencileri motive etmek. Her öğrencinin okuldaki başarısını takip etmek. Öğrencilere üniversiteye yönelik destek vermek ve rehberlik yapmak. Bu projenin uygulanmasını şu şekilde gerçekleştireceğiz: Proje için gerekli ortamın hazırlanmasından sonra öğrenciler hafta içi okul derslerinden sonra saat 20.00 ye kadar, hafta sonu 10.00-20.00 saatleri arası istedikleri zaman camiye gelecekler. Öğrenci; öğreticilerin meşguliyetine bağlı olarak ya üç öğreticiden birisinden ders alacak ya da oyun ortamında eğlenmesi sağlanacak. Daha sonra belli bir sıraya konularak din eğitimi, Türkçe eğitimi verilerek ayrıca okul ödevleri ve derslerine katkı sağlanacak. Her gelen öğrenciye o gün içerisinde her üç alanda (din eğitimi, Türkçe eğitimi, okul dersleri) yeterli ve doyurucu eğitim ve rehberlik verilmiş olacak. Namaz vakitleri geldiğinde hep beraber camide namazın cemaatle kılınması sağlanarak camiye ve cemaate alışkanlık sağlanmış olacak. Öğrencilerin okul derslerini, Türkçe ve din eğitimini ve davranışlarını değerlendirmek üzere belirli dönemelerde ortak karne düzenlenmesine gidilecektir. Son olarak bu projenin ayırt edici özelliklerine değinmek istiyorum. Projenin en önemli ayırt edici özelliği öğrencilerin eğlenme-oyun yapılarını dikkate almasıdır. Böylelikle hem istekli katılım hem de yüksek düzeyde verim hedeflenmektedir. Bu ihtiyaca cevap vermek üzere içerisinde tenis, pinball, satranç, airhokey, langırt, bilardo, play station, boyama-yazma tahtaları ve bilgisayarların olduğu bir eğlence salonu oluşturulur. Bir diğer özelliği öğrencileri belli mekânlara, belli zamanlara ve dört duvar arasına yığma mantığından uzak bir şekilde onların esnek zaman ve mekânlarda bireysel olarak eğitim-öğretim alabilmelerinin sağlanmasıdır. Mekânın müsait olmasına bağlı olarak cami içini, cami bahçesini, camilokalini ve derslikleri kullanmaya uygun bir yaklaşım sergilenecektir. Ayrıca esnek zaman anlayışı ile öğrenciler daha çok camiye gelebilme imkânına kavuşmuş olacaklardır. Bir diğer husus ise din eğitimi, Türkçe eğitimi ve okul derslerinin aynı ortamda birlikte elde edilebilir olmasıdır. Yurtdışındaki vatandaşların eğitim çağındaki çocuklarının en önemli ihtiyaç kalemlerini aynı mekân ve zamanda istifadeye sunmak projenin en güzel taraflarından biri olsa gerektir.