Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerinin değerlendirildiği Kurulan ler, Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan ler ve Suriye Ortak Sermayeli Kurulan ler bilgilerinin yer aldığı TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni her ay kamuoyunun dikkatine sunulmaktadır. TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni nde genel değerlendirmelerin yanı sıra il ve sektör bazında da incelemeler yapılmaktadır. Bültende güncel ay değerlendirmelerine yer verilecektir. Suriye ortak sermayesi Nisan 218 e kıyasla yüzde 41 arttı Mayıs 218 de Suriye ortak sermayeli 162 şirket kurulmuş olup, Suriye ortaklı şirketlerin toplam Suriye ortak sermayesi 28,1 milyon TL dir. Mayıs 218 de Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Mayıs 217 ye göre yüzde 6,9; Suriye ortak sermayesi ise yüzde 17,3 azaldı. Nisan 218 e göre kıyaslandığında ise Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı yüzde 23,7; Suriye ortak sermayesi yüzde 41,4 artış gösterdi. Grafik 1. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin sayısı ve Suriye ortak sermayesi miktarı (Mayıs 217 Mayıs 218) 1 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 4 35 3 25 2 15 1 5 Suriye Ortak Sermayeli (sol) Suriye Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) Ocak Mayıs 218 de Suriye ortak sermayeli 674 şirket kurulmuş olup, Suriye ortaklı şirketlerin toplam Suriye ortak sermayesi 98,1 milyon TL dir. Ocak Mayıs 218 de Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Ocak Mayıs 217 ye göre yüzde 2,7; Suriye ortak sermayesi ise yüzde 32,5 azaldı. 1 Temmuz 217 itibariyle Yabancı Ortak Sermayeli şirketlerin sayısı, ortaklarının ikametlerine göre değil Uyruklarına göre belirlenmeye başlanmıştır. 1
Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin yüzde 13 ü Suriye ortaklı Mayıs 218 de yabancı ortak sermayeli kurulan 1278 şirketin, 162 si (yüzde 12,7) Suriye ortak sermayeli olup yabancı ortak sermayesinin yüzde 8 ini oluşturmaktadır. Tablo 1. Suriye ortaklı kurulan yabancı sermaye şirketlerinin genel görünümü (Mayıs 218) Türü Suriye Ortak Sermayesi Suriye Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim 4 4,7,6 13,4 Limited 158 46,9 27,5 58,6 Genel Toplam 162 51,5 28,1 54,5 Mayıs 218 itibariyle Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısının en yüksek olduğu illerin başında İstanbul gelmektedir. İstanbul u; Mersin, Bursa ve Hatay takip etmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise İstanbul ilk sırada yer almaktadır. Tablo 2. İllere göre Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı (Mayıs 218) 2 Suriye Ortak Sermayesi İstanbul 11 26,6 14,6 Mersin 3 8,5 5,2 Bursa 13 3,8 1,9 Hatay 1 1,2 5,2 Kilis 3 1,1,5 Şanlıurfa 2,4,1 Ankara 1,1,1 Antalya 1,2,2 Kocaeli 1,6,4 Mayıs 218 de Kilis ve Mersin de kurulan yabancı ortak sermayeli şirketlerin yarısından fazlası Suriye ortak sermayeli şirketlerdir. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermayeli şirketler içindeki payı Kilis te yüzde 6, Mersin de yüzde 56,6 dır. Tablo 3. İllere göre Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermayeli şirketlere oranı (Mayıs 218) Suriye Ortak Sermayeli Yabancı Ortak Sermayeli Oran (%) Kilis 3 5 6, Mersin 3 53 56,6 Bursa 13 51 25,5 Hatay 1 59 16,9 İstanbul 11 795 12,7 Kocaeli 1 8 12,5 2 Mayıs 218 de Suriye ortak sermayeli şirketler sadece 9 ilde kurulmuştur. 2
Şanlıurfa 2 27 7,4 Ankara 1 4 2,5 Antalya 1 62 1,6 Sektör bazında incelendiğinde ise Suriye ortak sermayeli şirketlerin Mayıs 218 de en çok toptan ticaret sektöründe kurulduğu görülmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise yine toptan ticaret sektörü ilk sırada gelmektedir. Tablo 4. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin faaliyet gösterdiği sektörler (Mayıs 218) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) Toplam Sermaye Suriye Ortak Sermayesi Toptan ticaret 65 28,4 14,4 Gayrimenkul faaliyetleri 22 6,2 2,9 Bina inşaatı 16 5,4 2,7 Perakende ticaret 1 1,3 1, Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 7 1,4,8 Eğitim 5,8,5 Giyim eşyalarının imalatı 4 1,2,9 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 4 1,8 1,7 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 4,9,8 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 3,6,2 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 3,5,3 Diğer hizmet faaliyetleri 3,3,2 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 2,3,2 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 2,2,1 Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz 2,3,3 Gıda ürünlerinin imalatı 1,5,3 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 1,4,2 Atığın toplanması, ıslahı ve bertarafı faaliyetleri; maddelerin geri kazanımı 1,1,1 Telekomünikasyon 1,1,1 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 1,1,1 Reklamcılık ve piyasa araştırması 1,1,1 Diğer mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 1,1,1 Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik 1,2,1 Spor faaliyetleri, eğlence ve dinlence faaliyetleri 1,1, Bilgisayarların, kişisel eşyaların ve ev eşyalarının onarımı 1,3,1 3
Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 11 i yabancı ortak sermayeli Mayıs 218 verilerine göre Türkiye genelinde toplam 11.754 3 şirket kurulmuştur. Kurulan şirket sayısı Mayıs 217 ye göre yüzde 15,4 artış; Nisan 218 e göre yüzde 4,8 azalış gösterdi. Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 1,9 u yabancı ortak sermayeli şirketlerdir. Bu oran il bazında incelendiğinde ise yüzde 38,5 ile Kilis yabancı ortaklı kurulan şirket oranı en fazla olan iller arasında ilk sırada yer almaktadır. Kilis i; yüzde 35,1 ile Hatay, yüzde 23,9 ile Yalova ve yüzde 18,8 ile Mersin takip etmektedir. Tablo 5. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin toplam şirket sayısına oranı en yüksek olan ilk 1 il (Mayıs 218) İller Kurulan Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan Toplam na Oranı (%) Kilis 5 38,5 Hatay 59 35,1 Yalova 11 23,9 Mersin 53 18,8 Şanlıurfa 27 18, İstanbul 795 16,7 Gaziantep 58 16,3 Bursa 51 12,4 Antalya 62 11,4 Düzce 2 8,7 Toplam 1.278 1,9 Ocak Mayıs 218 dönemine bakıldığında Türkiye genelinde toplam 59.562 şirket kurulmuş olup Ocak Mayıs 217 ye göre yüzde 13,1 artış göstermektedir. Ocak Mayıs 218 verilerine göre yabancı ortak sermayeli 4.894 adet şirket kurulmuştur. Bu şirketlerin toplam sermayesi 1,3 milyar TL olup yüzde 78,4 ünü yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin sermayesinin yüzde 81 ini yabancı sermaye oluşturdu Mayıs 218 verilerine göre yabancı ortak sermayeli 1.278 adet şirket kurulmuştur. Bu şirketlerin toplam sermayesi 429,5 milyon TL olup yüzde 81,3 ünü yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. 3 ve Gerçek Kişi Ticari İşletmesi sayılarını kapsamaktadır. 4
Tablo 6. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin genel görünümü (Mayıs 218) Türü Yabancı Ortak Sermayesi Yabancı Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim 14 43,4 33,5 77,3 Limited 1.174 386,1 315,4 81,7 Genel Toplam 1.278 429,5 348,9 81,3 Yabancı ortak sermayesi, geçen aya kıyasla yüzde 64 arttı Mayıs 218 de yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Mayıs 217 ye kıyasla yüzde 119,2; Nisan 218 e göre yüzde 36,2 artış gösterdi. Yabancı ortak sermayesi toplamı geçen yıla göre 22 milyon TL (yüzde 136,7); geçen aya göre 136 milyon TL (yüzde 63,7) arttı. Grafik 2. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı ve yabancı ortak sermayesi miktarı 4 (Mayıs 217 Mayıs 218) 14 12 1 8 6 4 2 5 4 3 2 1 Yabancı Ortak Sermayeli (sol) Yabancı Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre en fazla İstanbul, Hatay ve Mersin de artış gösterdi. Tablo 7. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı en fazla artış gösteren ilk 11 il (Mayıs 218) İller Kurulan Mayıs 217 Kurulan Mayıs 218 Yıllık Değişim Mayıs 218 Yabancı Ortak Sermayesi Mayıs 218 İstanbul 327 795 468 238,4 195,2 Hatay 19 59 4 35,8 26, Mersin 17 53 36 22,2 17,7 Gaziantep 27 58 31 26,6 2,7 Antalya 37 62 25 6,7 6, Şanlıurfa 6 27 21 4,3 3,2 4 Eylül 217 deki artışın önemli bir kısmı tek bir şirketten kaynaklanmaktadır. 5
Bursa 34 51 17 16,5 13,2 Ankara 25 4 15 8,6 5,8 Yalova 5 11 6 4,4 2,9 Adana 2 7 5 1,1,9 Konya 9 14 5 3,3 2,2 Sektör bazında incelendiğinde en çok yabancı ortak sermayeli şirket toptan ticaret sektöründe kurulurken; en fazla yabancı ortak sermayesi yine toptan ticaret sektöründe gerçekleşmiştir. Bu sektördeki toplam sermaye miktarı 172 milyon TL iken, yüzde 81,4 ünü yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Tablo 8. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin en çok faaliyet gösterdiği ilk 16 sektör (Mayıs 218) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz Toplam Sermaye Yabancı Ortak Sermayesi Toptan ticaret 458 172, 14, Bina inşaatı 17 52,7 43,4 Gayrimenkul faaliyetleri 13 29, 23,3 Perakende ticaret 87 14,3 11,7 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 72 17,4 12,1 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 46 7,3 5,2 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 3 8,3 7,7 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 3 4,7 3,5 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 25 7,1 5,2 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 23 6,5 4,8 Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri 21 19,4 18,4 Giyim eşyalarının imalatı 19 3,8 3,1 Eğitim 16 2,1 1,5 Diğer hizmet faaliyetleri 15 3,2 2,5 Gıda ürünlerinin imalatı 14 3,7 2,4 14 1,3 1,1 6