LPG Sektörü ve Sorunları 21.06.2013 1
AMACIMIZ TÜRK ĠNSANINA ÇAĞDAŞ TEMİZ KONFORLU UCUZ YÜKSEK KALİTELİ BĠR ENERJĠ SUNMAK 21.06.2013 2
BUGÜN 57 dağıtım Ģirketi, 15.000 adedi aģan yetkili bayi, 30.000 dolayında tali bayi, 50.000 adede ulaģan araç sayısı ile bir hizmet zinciri oluģturulmuģ, bu vesile ile 450.000 kiģilik istihdam yaratılmıģtır. 21.06.2013 3
HĠZMET Rafineri alımından ülkenin en ücra yerlerine kadar hiçbir kesintiye uğratılmadan LPG nin halkımıza sunumunda, hizmet zincirinin en güzel çalıģtığı emek sermayesi yoğun dünyada örneği az bulunan hizmet ağırlıklı bir sektör oluģmuģ, Ve geldiğimiz noktada tüplügaz 13.5 milyon hanede 60 milyon insanımızın günlük hayatının vazgeçilemez bir parçası haline gelmiģtir. 21.06.2013 4
TOPLAM LPG SATIġLARI 2000 yılına kadar sağlıklı ve hızlı bir büyüme gerçekleģtirerek 4.5 milyon tona ulaģmıģ, 2002 yılı sonunda ise %20 küçülme ile 3.6 milyon tona gerilemiģtir. TON 5,000,000 4,500,000 4,000,000 3,500,000 3,000,000 2,500,000 2,000,000 1,500,000 1,000,000 500,000-1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Tüplügaz Dökmegaz Otogaz Toplam 21.06.2013 5
TÜPLÜ LPG SATIġLARI LPG içinde en büyük ağırlığa sahip olan tüplügaz pazarı ise 2002 yılında, 1.7 milyon tonla 10 yıl öncesindeki seviyesine gerilemiģtir. Küçülme 2003 te de devam etmektedir. 2,200 2,100 2,000 1,900 1,800 1,700 1,600 1,500 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Tüplü LPG 1,691 1,879 1,869 1,967 2,067 2,109 2,143 2,114 2,134 1,810 1,724 21.06.2013 6
Türkiye LPG sektörü, fiyatlandırma ve vergilendirmedeki uygulamalar nedeniyle bir darboğazdan geçmekte, halkımız ve sektörümüz mağdur duruma düģmektedir. 21.06.2013 7
OTOMATĠK FĠYATLANDIRMA MEKANĠZMASI (OFM) 1 Temmuz 1998 tarihinde yürürlüğe giren OFM ile Rafineri satıģ fiyatları uluslararası fiyatlara bağlanmıģ, Dağıtım payları (tali bayi, bayi, baģ bayi ve Ģirket) toplam olarak Tüplügazda 220 USD, Otogazda 132 USD olarak sabitlenmiģtir. 21.06.2013 8
ÖTV 1 Ağustos 2002 tarihinde, AFĠF ve ATV nin yerini ÖTV almıģtır. ÖTV miktarı vergi politikalarına göre her fiyat değiģiminde tespit edilmektedir. Ayrıca, ÖTV alınmıģ fiyat üzerinden KDV alınmakta, bir baģka deyiģle verginin vergisi alınmaktadır 21.06.2013 9
TÜPLÜGAZ/DÖKMEGAZ VE OTOGAZ DA FARKLI ÖTV UYGULANMASI 2002 yılında fark 165 USD idi, 55 USD a indirildi. TeĢekkür ederiz. Ancak, tüplügaz/dökmegaz ve otogaz da farklı ÖTV uygulamasının devam etmesi, Yasal olmayan uygulamaları teģvik etmekte ve devletin vergi kaybına sebep olmaktadır. Denetimsiz, ruhsatsız ve emniyetsiz otogaz istasyonları çoğalmıģ, kaçak tanker dolumları artmıģ, Neticesinde halkın emniyet ve güvenliği de tehdit altındadır. ÖTV farklılaģmasının kaldırılması vergi kaybını önleyecek, kaçak ve korsan faaliyetleri durduracaktır. 21.06.2013 10
VERGĠ Tüplügazda Temmuz 1998 de 76 USD/ton olan vergi yükü Temmuz 2003 te 692 USD/ton a yükselmiģtir. 700 600 194 500 400 300 138 139 134 166 498 200 100 0 258 281 215 235 63 76 76 113 93 86 13 23 23 3 3 12 Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03 ÖTV KDV 21.06.2013 11
TÜPLÜGAZ FĠYATI GELĠġĠMĠ (1998-2003) 25,000,000 TL 12.99 USD 15.24 USD 20,000,000 TL 10.40 USD 15,000,000 TL 10,000,000 TL 5,000,000 TL 5.82 USD 6.94 USD 7.67 USD 9.01 USD 0 TL 01 TEMMUZ 1998 02 ARALIK 1998 28 ARALIK 1999 23 ARALIK 2000 14 ARALIK 2001 27 ARALIK 2002 7 HAZİRAN 2003 TL 1,550,000 TL 2,110,000 TL 4,110,000 TL 6,155,000 TL 15,010,000 21,430,000 21,500,000 Bu süreçte perakende fiyattaki artıģ % 1.287 dir. 21.06.2013 12
TÜPLÜGAZ FĠYATI GELĠġĠMĠ (1998-2003) Asgari ücretle alınabilecek 12 kg lık tüplügaz adedi Yıl 1998; 15 Adet Yıl 2003; 10 Adet Avrupa da Ġtalya dan sonra en yüksek perakende fiyatı 21.06.2013 13
TÜKETĠCĠLER Son yıllardaki fiyat artıģı halkımızı isyan ettirmiģtir. Halkımız temel enerji ihtiyacını karģılayamaz hale gelmiģ; Odun, kömür gibi çevreci olmayan zahmetli ve çağdıģı enerji türlerine, dolayısı ile eskiye dönüģ sürecine girmiģtir. 21.06.2013 14
TÜKETĠCĠLER Veresiye artmıģ, TÜPGAZ 12 kg ev tüpü alamayan vatandaģlarımız 2 kg lık piknik tüplerine ve kaçak doluma yönelmiģtir. Kırsal kesimde, tezekten LPG ye geciģ süreci tersine iģleyerek, halk sağlıksız çözümlere dönmüģtür. 21.06.2013 15
TÜKETĠCĠLER LPG nin pahalılığı, evinde yemek piģiren vatandaģı, çay ocağında, lokantasında, büfesinde tüplügaz kullanan esnafı, proseslerinde LPG kullanan sanayiciyi, kısacası toplumun her kesimini Güç durumda bırakmakta ve mutsuz etmektedir. 21.06.2013 16
ALTERNATĠF ENERJĠLER Dünyanın tüm geliģmiģ ülkelerinde olduğu gibi, baģta doğalgaz olmak üzere alternatif enerji kaynaklarının ülkemizde yaygınlaģması, ambalajlanabilir bir enerji kaynağı olan LPG nin talebini, doğru enerji fiyat politikaları uygulandığında olumsuz etkilemeyecektir. 21.06.2013 17
DÜNYA DA DURUM Enerji kaynakları açısından geliģmiģ Uzun yıllardır önemli miktarlarda doğalgaz kullanan Ġtalya da 3.8 milyon ton/yıl Fransa da 3.1 milyon ton/yıl Ġspanya da 2.5 milyon ton/yıl LPG kullanılmaktadır. 21.06.2013 18
TÜRKĠYE Ülkemizde doğalgaz henüz 5 büyük ilimizde metropol bölgelerde gelir düzeyi nispeten yüksek vatandaģlarımız tarafından kullanılmaktadır. Diğer 76 ilimizde, ayrıca büyük kentlerin varoģlarında halkımız LPG kullanmaya devam etmektedir. LPG kullanan dar gelirli vatandaģlarımız, eģdeğer enerji için doğalgaz abonelerine kıyasla 3.3 kat fazla bedel ödemektedirler. 21.06.2013 19
DOĞALGAZ VE LPG DEKĠ VERGĠ ORANLARI %60.00 %50.00 %54.46 %40.00 %41.56 %30.00 %20.00 %15.90 %15.61 %16.95 %10.00 %15.25 %15.25 %15.25 %0.00 Ocak 1, 2000 Ocak 1, 2001 Ocak 1, 2002 Temmuz 6, 2003 Doğalgaz Vergi LPG Vergi 21.06.2013 20
LPG DE VERGĠLER YIL Ödenen ÖTV (ATV+AFĠF) 1998 22 milyon USD 2002 1 milyar USD 2003 (Beklenen) 1.5 milyar USD Tahmini KDV eklendiğinde LPG sektörünün 2003 yılında yaklaģık 2.2 milyar USD lık bir vergi hacmi oluģturacağı tahmin edilmektedir. 21.06.2013 21
DAĞITIM PAYLARININ YETERSĠZLĠĞĠ Dağıtım payları USD bazında sabit olduğundan, Dolar artıģı son dönemlerde enflasyonun çok altında gerçekleģmiģ, Dağıtım ve faaliyet giderleri yükselmiģ ve iģletme sermayesi ihtiyacı artmıģtır. Dolayısıyla dağıtım payları giderleri karģılamaz hale gelmiģtir. 21.06.2013 22
TÜPLÜ LPG FĠYAT UNSURLARININ PERAKENDE FĠYAT ĠÇĠNDEKĠ ORANI (%) 100% 90% 13 13 13 15 15 15 15 15 15 15 15 80% 10 9 8 8 9 7 4 6 5 5 5 70% 28 24 24 25 20 17 60% 38 38 34 37 45 50% 40% 4 4 0 0 1 24 28 27 26 39 30% 3 20% 10% 29 37 37 43 39 49 32 26 28 34 23 0% Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03 RAFĠNERĠ SATIġ FĠYATI ÖTV DAĞITIM MARJI KARA NAKLĠYE KDV 21.06.2013 23
OTOGAZ FĠYAT UNSURLARININ PERAKENDE FĠYAT ĠÇĠNDEKĠ ORANI (%) 100% 15 15 15 15 15 15 15 80% 7 6 5 6 7 29 29 29 29 3 3 12 11 60% 37 29 28 26 28 4 2 4 3 17 14 14 15 5 5 1 1 1 37 46 40% 4 23 28 26 20% 38 46 47 53 50 49 32 26 27 33 25 0% Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03 RAFĠNERĠ SATIġ FĠYATI ÖTV DAĞITIM MARJI KARA NAKLĠYE KDV 21.06.2013 24
TÜFE, DAĞITIM MARJLARI VE TÜPLÜGAZ FĠYATI GELĠġĠMĠ 14 14 13 13 12 12 11 11 10 10 9 9 8 8 7 6 7 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 0 Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 0 Tüketici Fiyatları USD-Dağıtım Marjları Tüplügaz Fiyatı 21.06.2013 25
DAĞITIM PAYLARI Dağıtım payları TL olarak iki yıl önceki seviyesine gelmiģtir. Ağustos 2001 den bu yana TÜFE % 80, motorin fiyatları % 79 ve lastik fiyatları % 92 artmıģtır. Temmuz 1998 den bu yana TÜFE % 654 artarken dağıtım payı ancak % 430 artmıģtır. Enflasyon artıģına paralel artan giderler, vergi artıģından dolayı artan iģletme sermaye ihtiyacı, bayileri ve dağıtıcı Ģirketleri giderek zor durumda bırakmıģ; hizmetlerini yerine getiremez hale getirmiģtir. 21.06.2013 26
BAYĠLER Ürünün doğası gereği, emniyet kurallarının tam olarak uygulanması, hizmet kalite ve hızının sürdürülebilmesi için, sürekli yatırım ve kaynak tahsisi gerektiren bu sektörde; 450.000 kiģiye istihdam sağlayan LPG bayiliği artık cazibesini yitirmiģtir. Yeni bayilik talepleri durmuģ, bayi kapanmaları baģlamıģtır. Türk esnafının alınteri ile yürüyen bayilik sisteminin ve hizmetin sürdürülebilirliği tehdit altındadır. 21.06.2013 27
Tüm bu gerekçeler ıģığında, LPG sektörünün ve 450.000 çalıģanının geleceği açısından, dağıtım paylarının, düzenlendiği Temmuz 1998 den bu yana gerçekleģen enflasyon dikkate alınarak düzenlenmesini değerlendirmenize arz ederiz. 21.06.2013 28