ARAÇLARA ĐLĐŞKĐN TANIMLAR

1 - OTOMOBĐL: ARAÇLARA ĐLĐŞKĐN TANIMLAR Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka en çok 8 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır. Bunlarda taksimetre veya tarife ile yolcu taşıyanlara taksi otomobil adam başına ücretle yolcu taşıyanlara dolmuş otomobil denir. 2 - MĐNĐBÜS: Yapısı itibariyle sürücüden başka 9 ila 14 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır. 3 - OTOBÜS: Yapısı itibariyle sürücüsünden başka en az 15 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır. 4 - KAMYONET: Đzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.500 kg ı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. 5 - KAMYON: Đzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.500 kg dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. 6 - ÇEKĐCĐ: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu taşıttır. 7 - ARAZĐ TAŞITI: Karayolunda yolcu veya yük taşıya bilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu taşıtlardır. 8 - MOTOSĐKLET: 2 veya 3tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu araçlardır. Bunlardan karoseri si yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan3 tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir. 9 - MOTORLU BĐSĐKLET: Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen,içten patlamalı motorla donatılmış ve imal hızı saatte 50 km den az olan bisiklettir. 1

10 - BĐSĐKLET: En çok 3 tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürmek suretiyle hareket eden ve yolcu taşımalarında kullanılmayan motorsuz taşıttır. 11 - LASTĐK TEKERLEKLĐ TRAKTÖR: Belirli şartlarda römork veya yarı römork çekebilen,ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım araçlarıdır. 12 - ĐŞ MAKĐNELER: Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan,iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş;karayolunda insan,hayvan,yük taşımasında kullanılmayan motorlu araçlardır. 13 - TRAMVAY: Genellikle yerleşim birimleri içerisinde insan taşımasında kullanılan, kara yolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü dışardan sağlayan taşıttır. 14 - ÖZEL AMAÇLI TAŞIT: Özel insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, cankurtaran, cenaze, naklen yayın ve kayıt ( radyo, sinema, televizyon) kütüphane araştırma araçları ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçları çekmek,taşımak veya kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçlardır. 15 - OKUL TAŞITI: Genel olarak okul öncesi,ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlinin taşınmalarında kullanılan taşıttır. 16 - KAMU HĐZMETĐ TAŞITI: Kamu hizmeti için yük ve yolcu taşıması yapan bütün taşıtlardır. 17 - PERSONEL SERVĐS ARACI: Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelini bir akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçlarıdır. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanım kapsamına girmez. 18 - UMUM SERVĐS ARACI: Okul taşıtları ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir. 2

19 - KAMP TAŞITI: Yük taşımasında kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen motorlu taşıttır. 20 - RÖMORK: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz taşıttır. 21- YARI RÖMORK: Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan,taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorkdur. 22 - HAFĐF RÖMORK: Azami yüklü ağırlığı 750 kg ı geçmeyen römork veya yarı römorkdur. 23 - TAŞIT KATARI: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış en çok 2 römork dan oluşan taşıttır. 24 - TAŞIMA SINIRI ( KAPASĐTE ): Bir aracın güvenle taşıyabileceği,en çok yük ağırlığı veya yolcu ve hizmetli sayısıdır. 25 - GABARĐ: Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk,genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir. 26 - AZAMĐ AĞIRLIK: Taşıtın güvenle taşıya bileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır. 27 - YÜKSÜZ AĞIRLIK: Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın taşınması zorunlu alet,edevat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır. 28 - YÜKLÜ AĞIRLIK: Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır. 29 - DĐNGĐL AĞIRLIĞI: Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zara vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır. 30- AZAMĐ TOPLAM AĞIRLIK: Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır. 3

ARAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI MADDE 64- Bu yönetmelik kapsamındaki araçların sınıflandırılması aşağıda verilmiştir. A) L SINIFI ARAÇLAR: 4 den az tekerleği bulunan motorlu taşıttır. 1) L1 SINIFI :Silindir hacmi 50 cm³ den az veya eşit ve yapısı bakımından Azami hızı 50 km/h ı geçmeyen 2 tekerlekli motorlu taşıttır. 2) L2 SINIFI: Silindir hacmi 50 cm³ az veya eşit ve yapısı bakımından azami hızı 50 km/h ı geçmeyen 3 tekerlekli motorlu taşıttır. 3) L3 SINIFI: Silindir hacmi 50 cm³ den büyük ve yapısı bakımından azami hızı 50 km/h ı geçen 2 tekerlekli motorlu taşıttır. 4) L4 SINIFI: Silindir hacmi 50 cm³ den büyük ve yapısı bakımından azami hızı 50 km/h fazla ve (ABOD) eksenine göre asimetrik olarak yerleştirilmiş 3 tekerlekli motorlu taşıttır. 5) L5 SINIFI: Silindir hacmi 50 cm³ den büyük ve yapısı bakımından azami hızı 50 km/h fazla,azami yüklü ağırlığı 1000 kg den az veya eşit ve (ABOD) eksenine göre asimetrik olarak yerleştirilmiş 3 tekerlekli motorlu taşıttır. B) M SINIFI ARAÇLAR: Asgari 3 veya 4 tekerlekli olup, azami yüklü ağırlığı 1000 kg yi gecen ve yapısı bakımından yolcu taşımaya yönelik motorlu taşıttır. 1) M1 SINIFI: Sürücü dahil azami 8 oturma yeri olan ve azami yüklü ağırlığı 3500 kg ı geçmeyen yolcu taşımaya yönelik motorlu taşıttır. 2) M2 SINIFI: Sürücü dahil azami 8 oturma yeri olan ve azami yüklü ağırlığı 5000 kg ı geçmeyen yolcu taşımaya yönelik motorlu taşıttır. 3) M3 SINIFI: Sürücü dahil azami 8 oturma yeri olan ve azami yüklü ağırlığı 5000 kg ı gecen yolcu taşımaya yönelik motorlu taşıttır. C) N SINIFI ARAÇLAR: Asgari 3 veya 4 tekerlekli olup, azami yüklü ağırlığı 1000 kg yi geçen ve yapısı bakımından yük taşımaya yönelik motorlu taşıttır. 1) N1 SINIFI: Azami yüklü ağırlığı 3500 kg dan az veya eşit olan yük taşımaya yönelik motorlu taşıttır. 2) N2 SINIFI: Azami yüklü ağırlığı 3500 kg dan büyük 12000 kg dan küçük veya eşit olan yük taşımaya yönelik motorlu taşıttır. 3) N3 SINIFI: Azami yüklü ağırlığı 12000 dan büyük olan yük taşımaya yönelik motorlu taşıttır. 4

D) O SINIFI ARAÇLAR: Römork ve yarı römork motorsuz taşıtladır. 1) O1 SINIFI: Yarı römorklar hariç azami yüklü ağırlığı 750 kg i geçmeyen tek akslı römork dur. 2) O2 SINIFI : Sınıf O1 e dahil olmayan ve azami yüklü ağırlığı 3500 kg dan az veya eşit olan römork tur. 3) O3 SINIFI: azami yüklü ağırlığı 3500 kg dan fazla 10000 kg dan az veya eşit olan römork dur. 4) O4 SINIFI: Azami yüklü ağırlığı 10000 kg dan fazla olan römork dur. TESCĐL ĐŞLEMLERĐ MÜŞTEREK HÜKÜMLERĐ MADDE 30: Tescil yapılmak istenen araca ait daha önce verilmiş olan trafik belgesindeki muayene süresi dolmamış ise tekrar özel ve teknik muayene istenmez. Ancak,araç üzerinde teknik değişiklik yapılmış ise,bu değişikliğe ait belgelerin ibrazı ve özel ve teknik muayenesinin yaptırılması zorunludur. Đbraz edilen araca ait belgeleri... plakaya tescil yapılmıştır ve iptal ifadesine havi kaşe vurulur ve bu belgeler muhafaza edilmek üzere araç sahibine iade edilir. Đlgililerce tereddüte düşülüp, gerekli görünmesi halinde sahibine iade edilen bu belgelerin satış ve devirle ilgili olarak adına yeni tescil yapılmış kişi tarafından yetkililere ibrazı mecburidir. TESCĐL BELGESĐ VE GEÇERLĐLĐĞĐ MADDE 32 : Tescil belgesi sürekli kullanılan bir belgedir. Bu belge; aracın başkasına satışı veya devri, hurdaya çıkarılması, üzerinde teknik değişiklik yapılması ve kullanım amacının değişmesi bir başka ile nakle hallerinde aşağıdaki hükümler saklı kalmak üzere geçersiz sayılır. a) Başkasına satış ve devir halinde tescil belgeleri Trafik Kanunu nun 20. Maddesinin C Bendi gereğince 1 ay süre ile geçerliliğini korur. b) Üzerinde renk ve teknik değişiklik yapılan veya kullanım amacı değiştirilen araçlara ait tescil belgeleri, sahiplerinin gerekli uygunluğu sağlamaları bakımından Trafik Kanunu nun 32. Maddesi 1. Fıkrası gereğince 30 gün süre ile geçerliliğini korur. c) Hurdaya çıkarılan araçların Hurdaya çıkarılmıştır. Damgası vurularak sahiplerine tescil belgeleri araçların hurda olarak satışlarında sahiplik belgeleri olarak kullanılır. d) Tescil belgelerinde zayi, yıpranma veya benzeri şekillerde değiştirilmesi talebi aracın kayıtlı bulunduğu Tescil Kuruluşunca yapılır. Trafik kuruluşunca değiştirme işlemi yapılmadan önce aracın çalıntı kaydının olup olmadığı, aracın bilgi işlem kayıtlarında bir başkasına satışının yapılıp yapılmadığı araştırılır. e) Her türlü tescil değişikliği veya tescile ait belgelerin mecburi halde yenilenmemesi işlemlerinde müracaat formundaki bilgilerle araç tescil defterindeki bilgiler esas alınır. 5

ARAÇLARIN HURDAYA ÇIKARILMASI MADDE 39 : Motorlu araçlar, a) Ekonomik ömrün doldurmaya veya herhangibir kaza, yanma, tahrip edilme ve benzeri durumlar dolaysıyla kullanılmaz hale gelen araçlar muayeneye tabi tutulmadan sahiplerin dilekçe ile isteği üzerine, b) Ekonomik ömürlerini dolduranlardan eskime ve yıpranma nedeni ile trafik emniyeti bakımından muayene istasyonlarınca tehlikeli olacakları tesbit edilenler ise yetkililerin talebi üzerine hurdaya çıkarılır. Bunların kayıtlarına ve tescil belgelerine hurdaya çıkarılmıştır. Damgası vurularak kayıt konulur ve tescil belgesi sahiplerine verilir. Trafik belgesi ile tescil plakaları geri alınarak iptal edilir. c) Hurdaya ayrılış olan taşıtlar,onarımla yenilese bile tescil edilemezler. Ancak,kullanılabilir durumdaki motoru ve diğer parçaları,başka araçlarda kullanılabilir. Gerekli görülenler aracın kayıtlarına işlenir d) Hurdaya ayırma işlemleri aracın en son tescil olduğu ilde yapılır. e) Hurdaya ayrılan taşıtlar bilgisayar ortamına aktarılır ve durum ilgili vergi dairelerine de bildirilir. Bir nüshası da her ayın ilk haftasında Trafik tescil şube ve bürolarınca ve Emniyet Genel Müdürlüğü Bilgi Đşlem Merkezince de araçlara ait bilgiler manyetik ortamda Milli Savunma Bakanlığı Seferberlik Dairesi Başkanlığına gönderilir. TANINMA ĐŞARETLERĐ MADDE 62 : Araçlarda tanınmalarına yarayan şasi ve motor seri numaralarının,gerekli olanlarda da yüklü ve yüksüz ağırlıklarını belirten işaretlerinin bulunması mecburidir. Araçların şasi ve motor numarasının bulunmaması düşmüş veya tamir,tadil gibi nedenlerle silinmiş veya tahrip edilmiş olması halinde bu tanıma işaretleri Tescil Kuruluşlarınca belirlenir ve (Ek:37) deki deftere kaydedilerek Tescil defterine ve belgelerine de işlenir. Verilen bu numaralar Tescil Kuruluşunun işaretini taşıyan çelik mühürle motor veya şasiye vurulur Tanıma işareti bulunmayan araçlara trafik belgesi verilmez. 6

ARAÇLARA AĐT TEKNĐK ŞARTLAR VE ARAÇLARIN KARAYOLUNA UYGUNLUĞU MADDE 63 : Araçların; yapım kullanma,karayoluna uygunluk ve Trafik güvenliği bakımından Bayındırlık ve Đskan Bakanlığının görüşü alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılan araçların,đmal,tadil ve Montajı hakkındaki yönetmelik hükümlerine uygun durumda olması mecburidir. Yurt dışından getirilen ve 1.fıkrada adı gecen Yönetmelik Hükümlerine uygun olarak imal,tadil ve monte edilen araçlara Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca veya bu Bakanlığın yetki vereceğı kamu veya özel kuruluş tarafından Karayolu Uygunluk Belgesi verilir. Askeri araçlarla,raylı sistem de çalışan ve iş makinesi türünden araçların,karayolu Uygunluk Belgeleri ilgili kuruluşlarca düzenlenir. Kara yolu Uygunluk Belgesi olmayan araçların Tescili yapılmaz. Ayrıca, taşıtların camlarının görüntüyü değiştirecek seviyede renkli kullanımı veya camları üzerine renkli film tabakaları yapıştırılması yasaktır. ARAÇLARDA BULUNDURULMASI MECBURĐ GEREÇLER MADDE 64 : Araçlarda; a) Özelliklerine ve cinslerine göre nitelikleri ve nicelikleri 1 sayılı cetvelde ve Araçların Đmal,Tadil Montajı Hakkındaki yönetmelik de gösterilen gereçlerin, b)ayrıca,kamyon,çekici ve otobüslerde Sanayi ve Ticaret Bakanlığının belirlediği ve iç işleri Bakanlığının uygun gördüğü elektronik tip ve takograf,taksi otomobillerinde taksimetre,bulundurulması ve bunların kullanılır durumda olması zorunludur. Bunlardan (b) bendinde hükmüne uygun durumda bulundurmayan araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar Trafikten men edilir. ARAÇLARIN ÜZERĐNDE YAPILAN DEĞĐŞĐKLĐKLERĐ VE ADRES DEĞĐŞĐKLĐKLERĐNĐ BĐLDĐRME MADDE 65 : Araçların üzerinde,araçların Đmal Tadil ve Montajı hakkındaki yönetmelikte belirtilen şekillerde yapılan her türlü değişikliğin,renk ve adres değişikliklerinin 30gün içinde tescil yapan kuruluşa bildirilmesi zorunludur. Üzerinde değişiklik yapılıp ta süresi içerisinde bildirilmeyen araçlar, değişiklik belgelendirilip ilgili tescil kuruluşunca tescil edilinceye kadar Trafikten men edilir. TAŞINMASI ÖZEL ĐZNE BAĞLI YÜKLER MADDE 66 : Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan,başka ulaşım sistemleri ile taşınması mümkün olmayan ve taşıma sınırını aşıp da, taşınması zorunlu olan yüklerin taşınmasında,bu Yönetmeliğin 128 inci maddesi hükümlerine göre, Karayolları Genel Müdürlüğünden izin alınması ve taşımanın bu izindeki esaslara göre yapılması mecburidir. 7