www.alarko-carrier.com.tr/bys.htm SIEMENS APOGEE 204.000 Giriş-Çıkış noktası 220 Yurt içi ve dışı Proje 26.Eylül.2003 Bir ucundan diğer ucuna arabayla 5-10 dakikada gidilen 26 binalık Sabancı Üniversitesi kampüsündeki bina yönetim sisteminin sadece bir operator tarafından işletildiğini biliyor muydunuz? Şimdilik 20.000 giriş-çıkış noktasından oluşan bu sistemin tüm noktaları mekanik cihazların kontrolunde kullanılıyor. Bilindiği gibi basınç, hava hızı, sıcaklık, enerji sayıcı gibi gerçek zamanda bilgi işlemeye yönelik olan fiziksel büyüklükler, bir iletişim sisteminde en büyük hareketi oluşturan büyüklüklerdir. Hesaplanan noktalarla birlikte ayar değerleri vb. gibi yazılım noktaları da hesaba katılırsa, sistem 80.908 adet değeri sürekli birbirine iletmektedir. Sistem bu kapasiteyle Türkiye deki en büyük mekanik nokta sayısına sahip bina otomasyon sistemidir. Üniversitedeki büyümeye bağlı olarak bu sayı daha üst sınırlara doğru artabilecektir. Bir-e-Bir Denk (Peer-to-Peer) haberleşen otomasyon iletişim ağında, herhangi bir saha istasyonundan tüm sistemin kontrolü mümkündür. Hem de hangi saha denetleyicisine bağlı olduğu bilgisini bile kullanmadan. Ayrıca özel bir yazılıma da gereksinim yoktur. Microsoft Windows işletim sistemi içinde standart olan Hyperterminal bunun için yeterlidir. Sabancı Üniversitesi ndeki sistemde toplam: 55 Klima santrali 25 Adet fan-coil 906 Adet VAV 162 Aspiratör (Klima Santralleri hariç) 19 Vantilatör (Klima Santralleri hariç) 142 Pompa büyük bir çoğunluğu frekans inverterli 4 Kazan 3 Yakıt tankı 3 Soğutma grubu, 3 Soğutma kulesi ve bir soğuk su salamura tankı 1 Endüstriyel bir arıtma sistemi ve daha pek çok sayıda değişik cihaz kontrol edilmektedir. 1
Sistemin kolay kullanımı için, Alarko-Carrier in ilk projelerinden beri kullandığı cihaz ya da komut noktası yaklaşımı uygulanıyor. Diğer otomasyon sistemlerinde bir fana ya da pompaya kumanda verilerek sistem çalıştırılırken, cihaz noktası yaklaşımında, bir menüden tüm sisteme komut verilebiliyor. Böylece işletmeci, hiç bir risk almadan, tüm kilitlemeler yazılım tarafından otomatik yapılır, cihazı istediği çalışma modlarına koyabilir. Örneğin diğer otomasyon sistemlerinde bir klima santraline, sadece AÇIK/KAPALI komutu verebilirken, bu yöntemle hızlı ısıtma, hızlı soğutma, pozitif basınç vb. gibi karmaşık komutlar hem operatör tarafından verilebilir, hem de takvim programları içine konulabilir. Komut Geribeslemesi Öncelik Cihaz Noktası Yukardaki şekilde görülen cihaz noktasına basıldığında, yanda görülen çoktan seçmeli bir menü açılacaktır. Bu menu içinden hangi komut isteniyorsa seçilir ve sisteme gönderilir. Görüldüğü gibi bu yolla en karışık çaışma modları bile işletmeci tarafından kolayca sisteme verilebilir. Bir tuş dokunuşuyla enerji tasarrufu ya da acil durumlarla ilgili müdahale gerçekleştirilebilir. Komut geribeslemesi ise, cihaz noktasına verilen komuta sistemin verdiği yanıtı gösterir. Örneğin, sistemden gece havalandırması istenmesine rağmen, cihaz donma alarmına girmiş ise, cihaz durumu DONMA gösterir. Üniversite merkezinde, değişik mutfak ve servis hizmetlerine yönelik mekanlar değişik zamanlarda değişik işlevler taşıdığı için, 3 adet klima santrali ile egzost fanlarının eşgüdüm içinde çalışması büyük önem taşımaktadır. 2
Böylece hem gereken en ekonomik çalışma gerçekleştirilir, hem de yemek kokularının istenmeyen mekanlara dağılmasının önüne geçilmektedir. Tüm bunlar gene komut noktası ile sistem değişik modlara, ya operatör ya da zaman programı tarafından sokularak gerçekleştirilir. Gerçekleştirilen karmaşık çalışma mantığı ile operatörün ilgilenmesi gerekmez. noktaya ulaşır. Carrier soğutma grupları ise bir Geçit (Gateway) aracılığıyla bina otmasyon sistemine bağlanmıştır. Bu geçit aracılığıyla, soğutma grupları ve soğutma grupları eşgüdüm denetleyicisi de dahil olmak üzere SIEMENS APOGEE bina otomasyon sistemine 482 nokta transfer edilir. Merkezi Soğutma Sistemine, çekirdek giriş-çıkış noktası olarak bağlanan 74 nokta ile birlikte bu sayı 556 Her soğutma grubuna ait her biri 99 noktadan oluşan iki tablo, soğutma grupları hakkındaki tüm bilginin ekran üzerinde görülmesini sağlar. Bu tablolar soğutma gruplarının verimliliğinin denetlenmesi ve arıza olasılıklarının araştırılmasında büyük kolaylıklar sağlar. 3
VAV ve FCU lar için ise, kullanıcının istediği bilgilere rahat ulaşabilmesi ve kolay kullanımı için fiziksel değerler hem tablo, hem de mimari plan üzerinde gösterilir. Kullanıcı tablo ya da mimari plan üzerindeki değerlerden bir tanesine mouse ile tıklanarak, VAV ya da FCU nun detay resmine ulaşmak, çalışması hakkında daha detaylı bilgi toplamak olasıdır. Atık su arıtma sistemi de yine SIEMENS APOGEE bina otomasyon sistemi ile kontrol edilir. Böylece, ayrı bir operatöre gereksinim olmadan, tek bir operatörle bu sistemin de kontrolü mümkün olur. Tank karıştırıcıları, atık su terfi pompaları, havalandırıcılar, tahliye pompaları, filtrasyon ve ters yıkama vanaları, klor dozaj pompası, çamur pompaları, filtre pres pompası, hidrofor ve konveyörden oluşan tüm sistem bina otomasyon sistemi tarafından kontrol edilir. 4
Bir bina otomasyon sistemini, bina yönetim sistemi yapan en önemli araçlar raporlar ve kayıtlardır. Sistemde her nokta için (gerçel ya da sanal) iki ayrı isim kullanılmıştır. Bu isimlerden kullanıcı adresi olarak bilinen adres, 6 değişik alandan oluşur ve alanlar arası nokta ile ayrılır. Kullanıcı adresi Bina. Kat. Cihaz. Mekanik Bileşen. Kontrol Bileşeni. Kontrol İşlevi olarak tanımlanmıştır. Örneğin, AD.0L.AHU01.SOG.VAN.KON tanımlaması, yönetim binasında, giriş katında bulunan, KS-1 in soğutma vanası konum çıkışını tanımlar. Bu adresleme yapısıyla rapor, değerlerin grafik gösterimi gibi işlevlerde seçim çok kolay yapılabilir. * Sistemdeki tüm noktaları göster AD.* AD'ye bağlı olan tüm noktaları göster. *AHU01* AHU01'e bağlı olan tüm noktaları göster. AD.*VAN* AD binasında buluna tüm vanaları göster *.SOG.VAN.KON Sistemdeki tüm soğutma vanalarını göster Görüldüğü gibi nokta seçiminde hemen tüm varyasyonlar kolayca seçilebilmektedir. Bu sadece gereken noktaların raporlanmasını ya da incelenmesini mümkün kılan bir yaklaşımdır. Sabancı Üniversitesi bina otomasyon sistemi, 1132 adet sistem noktasını 15-30 dakika arası değişen aralıklarda ve 1890 adet VAV ve FCU lara ait hava debisi ve oda sıcaklığı gibi değeri kaydetmektedir. Bu, günde yaklaşık 100000, yılda ise 36,5 milyon kayıtın hard diske depolanması demektir. Alarko-Carrier Otomasyon Grubu gerekli olduğu zamanlarda bu kayıtları tarayarak, gereken düzeltici önlemleri almaktadır. 5