İSLAM KONFERANSI TEŞKİLATI ÜYESİ DEVLETLER ARASINDA TERCİHLİ TİCARET SİSTEMİ (TPS-OIC) TPS-OIC MENŞE KURALLARI GİRİŞ İKT Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi Kurulmasına (TPS-OIC) İlişkin Ticaret Müzakere Komitesinin Üye Devletleri; İKT Şartı'nın amaçlarına uygun olarak; TPS-OIC'nin kurulmasını tavsiye eden Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) ve İslâm Dışişleri Bakanları Konferansı (İDBK)'nın Eylem Planını hatırlayarak; İKT Üyesi Devletler arasında ticaretin 10 yıllık Eylem Planı süresinin sonuna dek % 20 hedef düzeyine yükseltilmesine ilişkin 3 üncü Olağanüstü İslam Zirvesinin Eylem Planını teyid ederek ve bu amaca ulaşmada TPS-OIC nin esas olduğunu vurgulayan 33 üncü İDBK'yi hatırlayarak; İslâm Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Çerçeve Anlaşması ve Tercihli Tarife Düzenlemesi Protokolü (PRETAS)'nün amaç ve ilkelerine uyarak; Aşağıdaki hususlarda uzlaşmışlardır: BÖLÜM I GENEL HÜKÜMLER Madde 1 Kapsam 1. Bu belge "TPS-OIC Menşe Kuralları" olarak adlandırılır. 2. TPS-OIC Menşe Kuralları, İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi Çerçeve Anlaşması (Bundan sonra Çerçeve Anlaşma olarak anılacaktır.) ve Tercihli Tarife Düzenlemesi Protokolü (Bundan sonra PRETAS olarak anılacaktır.) kapsamındaki tercihli tavizlerden yararlanmaya ehil ürünlerin menşeini tespit etmek amacıyla uygulanır. Madde 2 Tanımlar Bu TPS-OIC Menşe Kuralları'nın uygulanmasında: (a) "fasıllar" ve "pozisyonlar", bu TPS-OIC Menşe Kuralları'nda "Armonize Sistem" veya "AS" olarak geçen Armonize Mal Tanım ve Kodlama Sistemi'ni oluşturan nomanklatürde kullanılan fasıllar ve pozisyonlar (dört haneli kodlar) anlamına gelir; (b) "sınıflandırılmış" tabiri, ürün veya maddelerin belirli bir pozisyon altında sınıflandırılması anlamına gelir;
(c) "sevkiyat", ya bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda gönderilen, ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünler anlamına gelir; (d) "gümrük kıymeti", ithalat ülkesine ihraç amaçlı satışlarda diğer tahsil edilebilir vergiler ve ödenen miktarlar da dahil olmak üzere eşya için gerçekte ödenen veya ödenebilir ücret olan ithal eşyasının satış bedeli anlamına gelir. Eşyanın satış bedeline göre belirlenemediği hallerde gümrük kıymeti, aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılarak belirlenir. Aynı eşyanın satış bedeli; Benzer eşyanın satış bedeli; İndirgenmiş kıymet yöntemi; Hesaplanmış kıymet yöntemi; Geri dönüş yöntemi; (e) "eşya", hem madde hem de ürünler anlamına gelir; (f) "imalat", montaj veya özel işlemler de dahil olmak üzere sanayi ve tarım ürünleri üzerinde her türlü işçilik veya işlem anlamına gelir; (g) "madde", ürünün imalatında kullanılan herhangi bir girdi, hammadde, aksam veya parça, v.b. anlamına gelir; (h) "ürün", başka bir imalat faaliyetinde bilahare kullanılması sözkonusu olsa bile imal edilmiş ürün anlamına gelir; (i) "ülkeler", Katılımcı Devletlerin karasularını içerecek şekilde ülkeler anlamına gelir; (j) "maddelerin kıymeti", kullanılan menşeli olmayan maddelerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymeti veya bunun bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde, bir Katılımcı Devlette menşeli olmayan maddeler için ödendiği tespit edilebilen ilk fiyat anlamına gelir; (k) "menşeli maddelerin kıymeti", (j) de tanımlandığı şekilde, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan bu tür maddenin kıymeti anlamına gelir; (1) "katma değer", fabrika çıkış fiyatından eşyaya dahil edilen diğer Katılımcı Devletler menşeli her bir maddenin gümrük kıymetinin veya bu kıymetin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde bir Katılımcı Devlette madde için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın çıkarılması ile bulunan değer anlamına gelir; (m) "fabrika çıkış fiyatı", ürün için Katılımcı Devletteki nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı itibariyle ödenen, kullanılan bütün madde fiyatlarının dahil edilmiş olduğu elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenen veya ödenecek yurtiçi vergilerin tenziliyle bulunan fiyat anlamına gelir. BÖLÜM II MENŞELİ ÜRÜNLER Madde 3 Genel Koşullar Çerçeve Anlaşma'ya tâbi olarak tercihli ticaret düzenlemeleri kapsamında yer alan, bir Katılımcı Devletten diğer Katılımcı Devlete Madde 13 hükümlerine uygun şekilde doğrudan sevkiyatı yapılarak ihraç edilen ürünler, aşağıda belirtilen menşe koşullarından herhangi birini karşılamaları halinde tercihli tavizlerden yararlanabileceklerdir:
(a) Madde 4'te belirtildiği şekilde, tamamen ihracatçı Katılımcı Devlette üretilen veya elde edilen ürünler veya (b) Madde 5'e uygun olarak Katılımcı Devlette yeterli işçilik veya işlemden geçirilmiş olmaları kaydıyla, söz konusu Katılımcı Devlette tamamen elde edilmemiş maddeler ihtiva ederek Katılımcı Devlette elde edilen ürünler. Madde 4 Tamamen Üretilmiş veya Elde Edilmiş Ürünler 1. Madde 3 (a) çerçevesinde aşağıda belirtilenler, ihracatçı Katılımcı Devlette tamamen üretilmiş veya elde edilmiş kabul edilirler: (a) kendi topraklarından, sularından veya deniz yataklarından çıkartılan işlenmemiş veya mineral ürünler; (b) ormancılık ürünleri dahil o ülkede hasat edilen, toplanan veya harmanlanan bitkisel ürünler; (c) o ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar; (d) o ülkede doğmuş ve/veya yetiştirilmiş hayvanlardan elde edilen ürünler; (e) o ülkede avcılık, balıkçılık veya su ürünleri yetiştiriciliği faaliyetlerinden elde edilen ürünler; (f) Katılımcı Devletlerin karasuları dışındaki denizden kendi gemileri ile elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer deniz ürünleri; (g) münhasıran alt paragraflar (e) ve (f)'de belirtilen ürünlerden kendi fabrika gemilerinin bordasında işlenen ve/veya üretilen ürünler; (h) yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına müsait, o ülkede toplanan kullanılmış maddeler; (i) o ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık ve hurdalar; (j) münhasıran yukarıdaki paragraf (a) ve (i)'de tanımlanan ürünlerden üretilen eşya. 2. Paragraf l(f)'de belirtilen kendi gemileri veya kendi fabrika gemileri terimi sadece aşağıda belirtilen gemi ve fabrika gemileri için uygulanır: a) Katılımcı Devletlerde kayıtlı veya tescilli olanlar; veya b) Katılımcı Devletlerin bayrağı altında seyredenler; veya c) en az yüzde 60'ı bir Katılımcı Devlet vatandaşlarına veya yüzde 75'i Katılımcı Devletlerin vatandaşlarına ait olanlar, yönetim merkezi bu Devletlerden birinde bulunan, müdür veya müdürleri, Yönetim Kurulu veya Denetleme Kurulu Başkanı ve bu kurullar üyelerinin çoğunluğunun bir Katılımcı Devlet vatandaşı olan ve ilave olarak, ortaklık veya limited şirket durumunda, sermayesinin en az yarısı bu Devletlere veya anılan Devletlerin kamu kuruluşları ya da vatandaşlarına ait olanlar.
Madde 5 Yeterli İşçilik veya İşlem Görmüş Ürünler 1. Madde 3(b)'ye göre, bir Katılımcı Devlette elde edilen ürünlerin imalatında kullanılan menşeli olmayan maddeler, bu ürünlerin kıymetinin ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 60'ını aşmaması kaydıyla yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilir. Ticaret Müzakere Komitesi, TPS-OIC Menşe Kurallarının yürürlüğe girmesinden beş yıl sonra bu oranı yeniden görüşebilir. 2. Paragraf l'de belirtilen yüzde 60 oranına ilave olarak, en az gelişmiş Katılımcı Devletler, TPS-OIC Menşe Kurallarının yürürlüğe girdiği tarihi takip eden beş yıl boyunca ihraç ürünlerinin imalatında fazladan yüzde 10 oranında menşeli olmayan madde kullanabilir. Madde 6 Katılımcı Devletlerde Kümülasyon 1. Madde 3'e göre, diğer Katılımcı Devletler menşeli maddeler bir Katılımcı Devlette elde edilmiş ürün içine dahil edildikleri takdirde aşağıdaki koşulların karşılanması kaydıyla o Katılımcı Devlet menşeli kabul edilir: a) O Katılımcı Devlette gerçekleştirilen işçilik veya işlem, Madde 7 de belirtilen işlemlerin ötesinde olmalıdır; ve b) Katılımcı Devlet menşeli içeriğin toplamı, ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 40'ından az olmamalıdır; c) TPS-OIC Menşe Kurallarının yürürlüğe girdiği tarihi takip eden beş yıl boyunca en az gelişmiş Katılımcı Devlet menşeli içeriğin toplamı, ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 30'undan az olmamalıdır. 2. Katılımcı Devlette gerçekleştirilen işçilik veya işlem, Madde 7 de belirtilen işlemlerin ötesine geçmez ise, yalnızca Katılımcı Devlette eklenen katma değerin, imalatta kullanılan diğer Katılımcı Devletler menşeli maddelerin kıymetini geçmesi halinde, elde edilen ürün o Katılımcı Devlet menşeli olarak kabul edilir. Eğer bu gerçekleşmez ise elde edilen ürün, söz konusu Katılımcı Devletteki imalat işlemlerinde kullanılan kıymeti en yüksek maddeye sahip ülke menşeli olarak kabul edilir. 3. Katılımcı Devletlerden herhangi biri menşeli olup, bir Katılımcı Devlette hiç bir işçilik ve işleme tabi tutulmamış ürünler, Katılımcı Devletlerden birine ihraç edilmeleri halinde menşeini korur. Madde 7 Yetersiz İşçilik veya İşlem 1. Madde 5 ve 6'da belirtilen koşullar yerine getirilmiş olsun veya olmasın, aşağıda belirtilen işlemlerin menşeli ürün statüsü vermede yetersiz işçilik veya işlem oldukları kabul edilir: a) paketleme; b) basit karıştırma 1 ; c) basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit paketleme işlemleri; d) etiketleme, ürün veya paketler üzerine marka, etiket, logo ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri parçalara ayırma; e) parçalara bölme;
f) ayırma veya kalibrasyon; g) işaretleme; h) setler oluşturma; i) basit montaj 2 ; j) nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler; k) ambalaj ayırma ve birleştirme; l) yıkama; temizleme; toz, oksit, yağ, boya veya diğer tabakalardan arındırma; m) dokuma kumaşları ütüleme veya presleme; n) basit boyama ve cilalama işlemleri, tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam ağartma, parlatma ve perdahlama; o) şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme işlemleri; p) meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma, zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma; q) keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme; r) eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme, kalibrasyon, eşleştirme (maddelerden setler oluşturma dahil), hayvan kesimi; s) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin paragraf 1 hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken, bir Katılımcı Devlette gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada mütalaa edilir. Madde 8 Nitelendirme Birimi 1. Bu TPS-OIC Menşe Kuralları'nın amaçları açısından eşya, maddeler ve ürünler, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi (AS)'ne göre sınıflandırılır. a) Bir ürün, maddelerin gruplandırılmasından veya montajından oluşmakta ancak tek bir pozisyonda sınıflandırılmakta ise söz konusu ürün Armonize Sistem çerçevesinde tek bir birim olarak kabul edilir. b) Bir sevkiyat, Armonize Sistem'de aynı pozisyon içinde sınıflandırılan belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün sınıflandırma amaçları açısından münferiden değerlendirilmelidir. 2. Armonize Sistem'in 5 inci Genel Kuralı çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dahil ediliyorsa, menşe tespiti açısından da dahil edilir. 1 Basit karıştırma kimyasal reaksiyonu kapsamaz. 2 Basit montaj, özel tasarım makineler veya alet veya teçhizat kullanımı ve konuyla ilgili eğitim gerektirmeyen faaliyetleri kapsar.
Madde 9 Aksesuarlar, Yedek Parçalar ve Aksam Bir teçhizat, makine, alet veya araç parçası beraberinde teslim edilen aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam; a) normal bir teçhizatın bölümü durumunda olmaları; ve b) fiyata dahil edilmiş bulunmaları; veya c) ayrıca fatura edilmemiş olmaları kaydıyla söz konusu teçhizat, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir. Madde 10 Setler Armonize Sistem'in 3. Genel Kuralı'nda tanımlanan setler, tüm bileşenleri menşeli olduğunda menşeli olarak kabul edilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden oluştuğunda, Madde 5 ya da 6'da belirtilen şartlara uygun olarak set bir bütün olarak menşeli olarak kabul edilir. Madde 11 Etkisiz Unsurlar Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirleyebilmek için, imalatında kullanılabilecek aşağıda belirtilenlerin menşeini belirlemek gerekmez; (a) enerji ve yakıt; (b) tesis ve teçhizat; (c) makineler ve aletler; (d) ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi amaçlanmayan eşya. Madde 12 Yasaklama Herhangi bir Katılımcı Devlet ekonomik ve ticari ilişki kurmak istemediği Katılımcı Olmayan Devlet menşeli madde içeren ürünlerin ithalatını yasaklayabilir.
BÖLÜM III ÜLKESEL GEREKLİLİKLER Madde 13 Doğrudan Nakliyat Aşağıda yer alanlar, ihracatçı Katılımcı Devletten ithalatçı Katılımcı Devlete doğrudan nakledilmiş sayılır: a) Eğer ürünler herhangi bir Katılımcı Olmayan Devlet üzerinden geçmeksizin nakledilmişlerse: b) (i) Transit girişin, coğrafi nedenlerle veya münhasıran nakil koşulları sebebiyle haklı görülmesi; (ii) Ürünlerin, söz konusu ülkelerde ticaret veya tüketime konu olmamış olmaları; (iii) Ürünlerin, yükleme, boşaltma veya iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların dışında herhangi bir işleme tabi tutulmamış olmaları; ve (iv) Yukarıda (ii) ve (iii) alt paragraflardaki hükümlere uyulduğunun bir kanıtı olarak ihracatçı ülkeden transit ülkesi aracılığıyla geçişini kapsayan konşimento veya tek taşıma belgesi, bunların olmaması halinde herhangi kanıtlayıcı belgelerin ibrazı kaydıyla, Katılımcı Olmayan Devletlerde geçici olarak depolanıp depolanmadığı veya aktarılıp aktarılmadığına bakılmaksızın aracı niteliğinde bir veya daha fazla Katılımcı Olmayan Devletler üzerinden nakliyatı gerçekleştirilen ürünler; Madde 14 Sergiler 1. Katılımcı Devletler dışına sergilenmek üzere gönderilen ve sergiden sonra bir Katılımcı Devlete ithal edilmek üzere satılan menşeli ürünler: (a) bir ihracatçının bu ürünleri bir Katılımcı Devletten serginin yapıldığı ülkeye nakletmesi ve orada sergilemesi; (b) ürünlerin bu ihracatçı tarafından Katılımcı Devletteki bir kişiye satılması veya Katılımcı Devletteki bir kişinin tasarrufuna verilmesi; ve (c) ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildikleri durumda sevkedilmesi (d) ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında herhangi bir amaçla kullanılmaması konularında gümrük idarelerinin tatmin edilmesi kaydıyla, ithalatta Çerçeve Anlaşma hükümlerinden yararlanırlar: 2. Bölüm IV hükümleri uyarınca bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi hazırlanmalı veya düzenlenmeli ve ithalatçı ülkenin gümrük idaresine normal yolla ibraz edilmelidir. Serginin adı ve adresi bu belgede gösterilmelidir. Gerektiğinde, ürünlerin sergilendikleri koşullara dair ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir. 3. Paragraf 1, mağaza ve yabancı ürün satmak üzere kurulmuş işyerlerinde özel amaçla düzenlenmemiş her türlü ticaret, sanayi, tarım veya el sanatları sergisi, fuar veya benzeri umumi gösterilere ve ürünün gümrük denetimi altında kaldığı süre boyunca uygulanır.
BÖLÜM IV TPS-OIC MENŞE İSPAT BELGESİ Madde 15 Genel Koşullar Bir Katılımcı Devlet menşeli ürünler, diğer Katılımcı Devlete ithal edilirken, bir örneği ekte yer alan TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin ibrazı üzerine Çerçeve Anlaşma'dan yararlanır. Madde 16 TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin Düzenlenme İşlemleri 1. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi, ihracatçının veya ihracatçının sorumluluğunda yetkili temsilcisinin yazılı başvurusuna binaen, Gümrük İdareleri veya ihracatçı ülkenin hükümeti tarafından belirlenmiş yetkili makamlar (bundan sonra düzenleyen makam olarak anılacaktır) tarafından düzenlenir. 2. Bu amaçla ihracatçı veya yetkili temsilcisi, örnekleri ekte yer alan TPS-OIC Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunu doldurur. Bu formlar İKT resmi dillerinden birinde ihracatçı ülkenin iç mevzuat hükümlerine göre doldurulur. Eğer elle yazılır ise mürekkep kullanılarak matbaa harfleriyle doldurulur. Eşyanın tanımı, bu amaçla ayrılmış ekli formların 7 no.lu kutucuğu içine boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise, tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek, boş alan çapraz bir çizgi ile kapatılır. 3. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, TPS-OIC Menşe İspat Belgesini verecek ihracatçı ülkenin yetkili kılınmış makamlarının talep edebileceği, sözkonusu eşyanın menşe statüsü ile bu Ek'in diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili vesaiki herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazırlıklı olur. 4. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi, söz konusu ürünlerin Katılımcı Devletlerden biri menşeli olduğunun kabulü ve bu TPS-OIC Menşe Kurallarının diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda Katılımcı Devletin Gümrük İdareleri veya yetkili kılınmış makamları tarafından düzenlenir. Eşyanın menşe ülkesi belgenin 3 no.lu kutusunda gösterilir. 5. TPS-OIC Menşe İspat Belgesini düzenleyen yetkili kılınmış makamlar, ürünlerin menşe statüsünün ve bu TPS- OIC Menşe Kurallarının diğer koşullarının yerine getirildiğinin kontrolü için gereken bütün tedbirleri alır. Bu amaçla, her türlü delil talebinde bulunma ve ihracatçının hesaplarında denetleme yapma veya gerekli görülen başka herhangi bir kontrol hakkına sahiptir. Düzenleyen makamlar, Paragraf 2'de atıfta bulunulan formların usulünce doldurulmasını da sağlar. Düzenleyen makamlar özellikle, ürünün tanımı için ayrılmış bulunan 7 no.lu kutucuğun, her türlü sahte ilaveler yapılması olasılığını ortadan kaldırılacak şekilde doldurulmuş olduğunu kontrol eder. 6. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi düzenlenir ve fiili ihracat gerçekleştiği veya kesinleştiği anda kullanılmak üzere ihracatçıya sunulur.
Madde 17 Sonradan Düzenlenen TPS-OIC Menşe İspat Belgesi 1. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi istisnai olarak ürünün sevkiyat tarihinden itibaren altı ayı geçmemek kaydıyla; (a) hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel durumlar nedeniyle ihracat esnasında düzenlenmemiş ise; veya (b) Gümrük İdareleri veya yetkili kılınmış makamlar, bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin düzenlenmiş ancak ithalat esnasında teknik nedenlerle kabul edilmemiş olduğu hususunda ikna edilirler ise ait olduğu eşyanın ihracatından sonra düzenlenebilir. 2. Paragraf l'in uygulanması için ihracatçı, başvurusunda TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin ait olduğu ürünlerin ihracat yer ve tarihini ve talebinin gerekçelerini belirtmek zorundadır. 3. Yetkili makamlar, ancak ihracatçının müracaatındaki bilgilerin mütekabil dosya ile uyumlu olduğunu doğruladıktan sonra, sonradan TPS-OIC Menşe İspat Belgesi düzenleyebilirler. 4. Sonradan düzenlenen TPS-OIC Menşe İspat Belgesi, aşağıdaki ibarelerden birini taşımalıdır: - "ISSUED RETROSPECTIVELY" - "Diğer Uyarlamalar" (İKT resmi dillerinde yukarıda bahsedilen ifadenin uyarlamaları uygulanacaktır.) 5. Paragraf 4 te belirtilen ibare, TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin 6 nolu (Gözlemler) kutusuna konulur. Madde 18 İkinci Nüsha TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin Düzenlenmesi 1. TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin çalınması, kaybolması veya hasar görmesi halinde ihracatçı, Gümrük İdaresine veya belgeyi düzenleyen yetkili kılınmış makama, elindeki ihracat belgelerine dayanarak ikinci bir nüsha düzenlemesi için başvurabilir. 2. Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha, aşağıdaki ibarelerden birini taşımalıdır: - "DUPLICATE" - "Diğer uyarlamalar" (İKT resmi dillerinde yukarıda bahsedilen ifadenin uyarlamaları uygulanacaktır) 3. Paragraf 2'de belirtilen ibare, ikinci nüsha TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin 6 nolu kutusuna (Gözlemler) konulur. 4. Orijinal TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin veriliş tarihini taşıması gereken ikinci nüsha bu tarihten itibaren hüküm ifade eder. Madde 19 Önceden Düzenlenmiş veya Hazırlanmış bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesine İstinaden TPS-OIC Menşe İspat Belgesi Düzenlenmesi 1. Menşeli ürünler bir Katılımcı Devletin gümrük idaresinin kontrolü altında iken, sözkonusu ürünlerin tamamı veya bir bölümünü bir Katılımcı Devlet içinde başka bir yere göndermek amacıyla, orijinal menşe ispat belgesinin bir veya daha
fazla TPS-OIC Menşe İspat Belgesi ile değiştirilmesi mümkündür. Müfrez TPS-OIC Menşe İspat Belgesi/Belgeleri, ürünleri kontrolü altında bulunduran gümrük idaresi veya yetkili makamlar tarafından düzenlenir. 2. Bir Katılımcı Devletin gümrük idaresinin kontrolü altında bulunan Gümrük Antrepolarına ithal edilen veya konulan Katılımcı Devletlerden biri menşeli ürünlerin tamamının veya bir kısmının diğer bir Katılımcı Devlete gönderilmesi halinde, ürünleri kontrolü altında tutan gümrük idareleri veya yetkili makamlarca yeni bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi düzenlenir. Bu durumda menşe ülkesi TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin 3 no.lu kutusuna dercedilir. Madde 20 TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin Geçerliliği 1. Bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi, ihracatçı ülkede düzenlenme tarihinden itibaren altı ay süreyle geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmek zorundadır. 2. Paragraf 1'de belirtilen son ibraz tarihinden sonra ithalatçı ülkenin gümrük idaresine ibraz edilen TPS-OIC Menşe İspat Belgeleri, bu belgelerin belirlenmiş son tarihe kadar ibraz edilememesinin istisnai durumlardan kaynaklanması halinde tercihli muamele uygulanmak üzere kabul edilebilir. 3. Diğer geç ibraz hallerinde ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, ürünlerin belirtilen son tarihten önce sunulmuş olması kaydıyla TPS-OIC Menşe İspat Belgelerini kabul edebilir. Madde 21 TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin İbrazı TPS-OIC Menşe İspat Belgeleri, ithalatçı ülkedeki usullere uygun olarak bu ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilir. Anılan idare, TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin çevirisini ve ayrıca ürünlerin Çerçeve Anlaşma'nın uygulanmasının gerektirdiği koşulları sağladığına ilişkin ithalatçının beyanı ile birlikte ithalat beyannamesini de talep edebilir. Madde 22 Parçalar Halinde İthalat İthalatçının talebi üzerine ve ithalatçı ülkenin gümrük idaresince belirlenen şartlara binaen, Armonize Sistem'in 2(a) Genel Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistem'in XVI ve XVII. bölümlerinde veya 7308 ve 9406 pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi, ilk parçanın ithalatı sırasında gümrük idaresine ibraz edilir. Madde 23 Destekleyici Belgeler Madde 16(3)'de belirtilen, bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi kapsamındaki ürünlerin Katılımcı Devletlerden biri menşeli olduğunu ve bu TPS-OIC Menşe Kurallarının diğer koşullarını yerine getirdiğini tevsik etmek amacıyla kullanılan belgeler, bunların yanında aşağıda belirtilenleri de içerebilir: (a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, sözkonusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte, örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller; (b) Katılımcı Devletlerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan maddelerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler; (c) Katılımcı Devletlerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, söz konusu Katılımcı Devlette maddeler üzerinde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler;
(d) Bir Katılımcı Devlette bu TPS-OIC Menşe Kuralları uyarınca düzenlenmiş, kullanılmış maddelerin menşe statüsünü tevsik eden TPS-OIC Menşe İspat Belgesi. Madde 24 TPS-OIC Menşe İspat Belgesi ve Destekleyici Belgelerin Muhafazası 1. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için müracaatta bulunan ihracatçı, Madde 16(3)'de belirtilen vesaiki en az üç yıl muhafaza eder. 2. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi düzenleyen ihracatçı ülkenin yetkili kılınmış makamları, Madde 16(2)'de belirtilen başvuru formunu en az üç yıl muhafaza eder. eder. 3. İthalatçı ülkenin gümrük idaresi, kendisine ibraz edilen TPS-OIC Menşe İspat Belgesini en az üç yıl muhafaza Madde 25 Farklılıklar ve Şekli Hatalar 1. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi üzerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgeler üzerindeki ibareler arasında bulunabilecek küçük tutarsızlıklar, sunulan ürünlere karşılık geldiğinin usulünce tespit edilmesi kaydıyla, TPS-OIC menşe ispat belgesini kendiliğinden geçersiz kılmaz. 2. TPS-OIC Menşe İspat Belgesi üzerindeki ifadelerin doğruluğu üzerinde şüphe yaratması sözkonusu olmayan, daktilo hatası gibi bariz şekli hatalar, menşe ispat belgesinin reddedilmesini gerektirmez. 3. TPS-OIC kapsamında tercihli rejimden yararlanmaya elverişli olmayan ürünlerin TPS-OIC Menşe İspat Belgesinde listelenmesi halinde, bu durum aynı TPS-OIC Menşe İspat Belgesinde listelenen ve tercihli rejimden yararlanmak üzere TPS-OIC Menşe Kurallarının koşullarını yerine getiren ürünleri etkilemez ve aksatmaz. BÖLÜM V İDARİ İŞBİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ Madde 26 Karşılıklı Yardım 1. Katılımcı Devletler birbirlerine, kendi Gümrük İdarelerinde veya yetkili makamlarında TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesinde kullanılan mühürlerin örnek baskılarını ve sözkonusu belgelerin sonradan kontrolünden sorumlu gümrük idarelerinin veya yetkili makamlarının adreslerini sağlar. 2. Bu TPS-OIC Menşe Kurallarının düzgün uygulanmasını teminen, Katılımcı Devletler yetkili gümrük idareleri ve tam yetkili kılınmış makamları vasıtasıyla, birbirlerine menşe ispat belgelerinin geçerliliklerinin ve bu belgelerde yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrolünde yardımcı olurlar. Madde 27 TPS-OIC Menşe İspat Belgelerinin Kontrolü 1. TPS-OIC Menşe ispat belgelerinin sonradan kontrolü, sondaj usulü ile veya ithalatçı ülke gümrük idaresinin bu belgelerin geçerliliğine, sözkonusu ürünlerin menşe statüsüne veya bu TPS-OIC Menşe Kurallarının diğer koşullarının yerine getirilişine ilişkin makul şüphesi olduğu her an yapılır.
2. Paragraf 1 hükümlerini yerine getirmek amacıyla, ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, TPS-OIC Menşe İspat Belgesi ve fatura veya bu vesaiklerin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin gümrük idaresine geri gönderir. TPS-OIC Menşe İspat Belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir. 3. Kontrol, ihracatçı ülkenin yetkili kılınmış makamları tarafından yapılır. Bu amaçla, ihracatçı ülkenin gümrük idaresi, her türlü delil talep etme ve ihracatçının hesaplarını denetleme veya uygun gördüğü diğer kontrolleri yapabilme yetkisine sahiptir. 4. Eğer ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, kontrol sonucunun beklenmesi süresinde sözkonusu ürünlere tercihli muamele tanınmasını askıya almaya karar verirse, ürünlerin gerekli görülen ihtiyati tedbirlere bağlı olarak serbest bırakılması ithalatçıya önerilir. 5. Kontrol talebinde bulunan gümrük idaresi, bu kontrolün sonuçlarından mümkün olan en kısa zamanda haberdar edilir. Bu sonuçlar, belgelerin gerçek olup olmadığını, sözkonusu ürünlerin Katılımcı Devletlerden biri menşeli olarak kabul edilip edilemeyeceğini ve TPS-OIC Menşe Kurallarının diğer gerekliliklerini taşıyıp taşımadığını açıkça göstermelidir. 6. İşbu TPS-OIC Menşe Kurallarının 6. maddesine göre kümülasyon hükümlerinin Madde 16(4)'e göre uygulanması halinde cevap tabi olunan belgenin bir örneğini de içerir. 7. Makul şüphe olması halinde, kontrol talebine on ay içinde cevap alınamaz veya cevap sözkonusu belgenin gerçekliğinin veya ürünlerin gerçek menşeinin tespitine imkan verecek ölçüde yeterli bilgi içermiyorsa, talepte bulunan gümrük idaresi, istisnai durumlar haricinde, tercih tanınmasını reddeder. Madde 28 Anlaşmazlıkların Çözümü 1. Bu TPS-OIC Menşe Kurallarının hükümlerinin uygulanması ve yorumlanmasıyla ilgili olarak Katılımcı Devletler arasında doğabilecek herhangi bir uyuşmazlık uyuşmazlığa taraf Katılımcı Devletler arasında Çerçeve Anlaşmanın 15. maddesinde belirtildiği şekilde görüşmeler vasıtasıyla uzlaşmayla çözümlenir. Bu çerçevede Katılımcı Devletler ulusal odak noktaları atar. 2. Görüşmeler yoluyla bir çözüme ulaşılamaz ise ilgili ulusal odak noktası uyuşmazlığı Ticaret Müzakere Komitesine götürebilir. Ticaret Müzakere Komitesi bu amaçla Çalışma Usulleri'nin 22. maddesine göre özel olarak bir alt komite kurabilir. 3. Bütün durumlarda, ithalatçı ve ithalatçı ülkenin gümrük idareleri arasında uyuşmazlıklar, söz konusu ülkenin mevzuatı kapsamında çözümlenir. Madde 29 Cezalar Ulusal mevzuata uygun olarak cezalar, ürünler için tercihli muamele hakkı elde etmek amacıyla, yanlış bilgi içeren bir belgeyi hazırlayan veya hazırlattıran şahıslara uygulanır.
Madde 30 Serbest Bölgeler 1. Katılımcı Devletler, nakliye esnasında, kendi ülkelerinde bulunan bir serbest bölgeyi kullanan, bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi kapsamında ticarete konu ürünlerin başka ürünlerle değiştirilmelerini veya bozulmalarını önleyici normal işlemler dışındaki herhangi bir işleme tabi tutulmamalarının temini konusundaki gerekli bütün tedbirleri alır. 2. Paragraf 1 hükümlerine istisna olarak, Katılımcı Devletlerden biri menşeli ürünler bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi kapsamında bir serbest bölgeye ithal olunur ve bir işlem veya muameleden geçirilirse ilgili idare, uygulanan işlem veya muamelenin bu TPS-OIC Menşe Kuralları hükümlerine uygun olması koşuluyla, ihracatçının talebi üzerine yeni bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi düzenler. BÖLÜM VI SON HÜKÜMLER Madde 31 Transit Durumdaki veya Antrepodaki Eşyalar Bölüm II hükümlerine uygun olan ve Çerçeve Anlaşma'nın yürürlüğe girdiği tarihte nakliye halinde olan ya da bir Katılımcı Devletteki antrepolarda veya serbest bölgelerde geçici depolanan eşya, ithalatçı ülkenin gümrük idaresine Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde, sonradan düzenlenmiş bir TPS-OIC Menşe İspat Belgesi ve nakliye koşullarına ilişkin tevsik edici her tür belgenin sunulması kaydıyla, menşeli olarak kabul edilebilir. Madde 32 Değişiklikler 1. TPS-OIC Menşe Kuralları gerektiğinde Katılımcı Devletlerin üçte birinin talebi üzerine gözden geçirilebilir. Ticaret Müzakere Komitesi bu TPS-OIC Menşe Kurallarının hükümlerinde değişiklik yapmaya karar verebilir. 2. Bu hüküm kapsamındaki her türlü değişiklik, Ticaret Müzakere Komitesi oturumunda uzlaşma sağlanamadığı durumda Katılımcı Devletlerin üçte ikisi tarafından kabul edilir. Madde 33 Yürürlüğe Giriş 1. Çerçeve Anlaşma ve Tercihli Tarife Düzenlemesi Protokolü (PRETAS), TPS-OIC Menşe Kurallarına dahil olmayan konular ile ilgili temel başvuru belgesidir. 2. TPS-OIC Menşe Kuralları, Katılımcı Devletlerin en az on tanesinin Hükümetlerince onaylandığına, kabul edildiğine veya uygun bulunduğuna dair belgelerin Depozitör tarafından alındığı tarihten 30 gün sonra yürürlüğe girer. İşbu TPS-OIC Menşe Kurallarına bir Katılımcı Devletin katılması anılan devletin onay belgesini tevdi ettiği tarihten bir ay sonra geçerli olur. 3. İKT Genel Sekreterliği TPS-OIC Menşe Kurallarının Depozitürü olacaktır. Genel Sekreterlik bir onay, kabul veya uygunluk belgesinin tevdi edilmesinden, TPS-OIC Menşe Kurallarının yürürlüğe girmesinden, TPS-OIC Menşe Kurallarına veya geçerliliğine ilişkin başka bir işlem yahut bildirim yapılmasından, TPS-OIC Menşe Kurallarını imzalayan tüm Katılımcı veya Akit Devletleri haberdar eder.
Madde 34 Ek İşbu TPS-OIC Menşe Kurallarının eki, onun ayrılmaz bir parçasını oluşturur. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- İşbu TPS-OIC Menşe Kuralları Arapça, İngilizce ve Fransızca dillerinde, her bir metin eşit bir biçimde geçerli olacak şekilde düzenlenmiştir. Yorumlamada farklılık olması durumunda İngilizce metin esas alınır. 12 Eylül 2007'de Ankara'da yapılmıştır. EK TPS-OIC MENŞE İSPAT BELGESİ VE TPS-OIC MENŞE İSPAT BELGESİ İÇİN BAŞVURU ÖRNEKLERİ Basım talimatı 1. Her bir form 210x297 mm. ebadında olmalıdır; uzunlukta eksi 5 mm. veya artı 8 mm.lik bir toleransa izin verilebilir. Kullanılan kağıt beyaz ve yazım boyutunda olmalı, mekanik kağıt hamuru içermemeli ve ağırlığı 25gr/m 2 den az olmamalıdır. Söz konusu form, mekanik ve kimyasal araçlarla yapılabilecek tahrifatı gözle görünür hale getiren yeşil meneviş desenli baskılı zemine sahip olmalıdır. 2. Katılımcı Devletlerin Gümrük İdareleri veya yetkili mercileri, formları bizzat basmak veya onaylanmış basımevlerine bastırtmak hakkını saklı tutabilirler. İkinci durumda her bir form, Katılımcı Devletlerin onay işaretini havi isminin başlangıcını içeren (örneğin Türkiye için TR) referans numarası taşımalıdır. Her bir form basımevinin isim ve adresini veya basımevini tanıtıcı bir işareti taşımalıdır. Form ayrıca kendisini tanıtıcı mahiyette baskılı veya baskısız bir seri numarası taşımalıdır.