Tıpta Uzmanlık Kurulu (TUK), uzmanlık eğitiminde kullanılmak üzere çekirdek müfredat ve standartları belirlemek için Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Sistemi (TUKMOS) çerçevesinde I. Dönem TUKMOS komisyonlarını oluşturmuştur. 15 Ocak 2010 ile 23 Ağustos 2011 tarihleri arasında bu komisyon marifetiyle yürütülen çalışmaların sonuçları bir öneri ve taslak niteliğinde olmak kaydı ile aşağıda bulunmaktadır. TUKMOS ASKERİ SAĞLIK HİZMETLERİ KOMİSYONU 1.DÖNEM ÜYELERİ Mustafa Özer Ahmet Ruhi Toraman Mehmet Çetin Metin Hasde EĞİTİM DANIŞMANLARI Ali Çan Atilla Dağdeviren Gamze Çan Serdar Gürel Şebnem İlhan Zehra Dağlı 1/50
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü ASKERİ SAĞLIK HİZMETLERİ UZMANLIK EĞİTİMİ MÜFREDATI 1 1 ASKERİ SAĞLIK HİZMETLERİ UZMANLIĞI MÜFREDAT VE STANDART BELİRLEME KOMİSYONU, 2011 TUKMOS, ANKARA 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 1/30 2/50
İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. DAYANAK a. Müfredatın Amacı b. Müfredat Hazırlık Süreci c. Asistanlık Süreci i. Müfredat Haritası ii. Asistanlık Süresi d. Kariyer Olasılıkları i. Yan Dalları 3. ÇEKİRDEK MÜFREDAT İÇERİĞİ 4. GENİŞLETİLMİŞ MÜFREDAT TANITIMI 5. ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNTEMLERİ 6. STANDARTLAR a. Eğitici Özellikleri b. Fiziki Özellikleri c. Portföy 7. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME a. Ölçme Araçları i. Sınavlar ii. Karne b. Değerlendirme Ölçütleri 8. ASİSTANLIK EĞİTİMİ İYİLEŞTİRME SÜRECİ a. Asistan Geribildirimleri b. Eğitimin Standardizasyonu 2 2 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 2/30 3/50
Yürütücü: Prof. Dr. Mustafa Özer Üyeler: (Alfabetik sırayla) Dr. Ahmet Ruhi Toraman Yrd.Doç. Dr. Mehmet Çetin Prof. Dr. Metin Hadse 3 3 Destek Alınan Kurum ve Kişiler: 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 3/30 4/50
Önsöz Dünyadaki sağlık sistemlerinin amaçlarına ilave olarak askeri sağlık sistemlerinin ana amacı savaşan insan gücünü zinde tutmak, olağanüstü ve acil durumlarda sağlık desteği sunmak, bakmakla yükümlü olduklarına gerekli sağlık hizmetini sağlayarak moral ve motivasyona en yüksek seviyede katkı sağlamaktır. Tıbbın tek mesleki formu olan askeri tıp; içinde cereyan ettiği askeri sistemler, askeri sağlık personelinin bağlı oldukları mevzuat, görev ve sorumlulukları, karşı karşıya kaldıkları riskler ve çalıştıkları ortamlar nedeniyle mevcut tıbbi yaklaşımdan ayrılmaktadır. Bu çerçevede askeri sağlık personelinin eğitim ihtiyaçları da farklılık arz etmektedir. Sağlık hizmetlerinin teşkilatlanması, lojistiği ve finansmanı, insan gücünün planlanması, personel temini, eğitimi, yetiştirilmesi, personel ve diğer kaynakların yönetimi, taktik ve stratejisi, sağlık kurumlarının strateji ve yönetimi, uluslar arası boyutları ve NATO kapsamındaki uygulamaları, tıbbi istihbaratı ve tehdit değerlendirmesi, olağanüstü ve acil durumlarda sağlık desteğinin organizasyonu ana çalışma alanlarındandır. Literatürde operational medicine and military health management olarak yer alan Harekat Tıbbı ve Askeri Sağlık Yönetimi askeri bağlamdaki özel çalışma alanıdır. Bu alanlarda bilgi, tutum ve beceri kazandırılması hedeflenmektedir. 4 4 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 4/30 5/50
1. GİRİŞ Askeri Sağlık Hizmetleri AD.nın kuruluşu 1898 de Gülhane nin kurulmasıyla başlar. Tıbbiyeden mezun olan askeri tabiplerin, pratik yetenek kazanmaları, barışta ve savaşta sağlık hizmetlerinin sevk ve idaresi ile hastane yönetimini öğrenmeleri amacıyla Askeri Sıhhi Hizmetler Enstitüsü kurulmuştur. Askeri Sağlık Hizmetleri AD.da ; Sağlık hizmet desteğinin en iyi şekilde verilmesi, sağlık sistemi ve teşkilatına ilişkin araştırmalar yapmak Etkin bir zayiat yönetimi için araştırmalarda bulunmak, Sağlık hizmetlerinin sevk ve idaresine ilişkin plan ve programlar geliştirmek, NATO, BM ve uluslararası alandaki uygulamaları takip etmek, Harekat Tıbbına ait hususiyetleri kavratmak, Üst düzey yönetim kademeleri ile iştirak edilecek uluslar arası görevler için nitelikli insangücü yetiştirmek, Planlama, örgütleme, yöneltme, eşgüdümleme ve kontrol konularında becerileri gelişmiş, Karar verme ve problem çözme yetenekleri artmış, Sağlık mevzuatına hakim lider personel yetiştirmek amaçlanmıştır. Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlığı sadece tabiplere yöneliktir. Sağlık hizmetleri bilim alanı bir çok disiplinin ilgi alanına girmektedir. Bu nedenle, yalnızca tıp fakültesi mezunlarının değil, işletme, mühendislik, hukuk, kamu yönetimi, sosyal bilimler, ekonomi gibi bir çok dalda temel eğitim görmüş olanların da eğitim alabilecekleri bir alandır. Bu nedenle, yüksek lisans (master) ve doktora düzeylerinde diploma programları da yürütülmektedir. Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanının görev tanımı şöyledir : Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanının görevleri, sağlık sisteminin sorunlarını, bu sorunların nedenlerini ve stratejik ve yönetsel gereksinimlerini bilimsel teknikler kullanarak saptamak; sağlık politikaları ve stratejileri geliştirerek çözümler üretmek; sağlık hizmetleri ve kurumlarında yöneticilik yapmaktır. 5 5 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 5/30 6/50
Bu görevlerini yerine getirebilmek Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanı, bilgi kaynaklarına erişir, veri toplar ve değerlendirir. Yönetimle ilgili olarak planlama, örgütleme, personel kullanımı, yürütme, denetleme, eşgüdüm, bütçe yapma ve hizmetleri değerlendirme işlerini yapar. Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanı, araştırıcılık, danışmanlık ve yöneticilik görevlerinde, sağlık hizmet desteğinin planlamasında ve sunumunda, sağlık kurumlarının işletilmesinde doğrudan görev alır. Bu kapsamda Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlığı dalı, sağlık sistemindeki sorunları belirleyip bunları önlemeye ve iyileştirmeye çalışan, işletme alanıyla iç içe multidisipliner sosyal tıp dalıdır. 2. DAYANAK 1219 sayılı yasa Tıpta Uzmanlık Yönetmeliği 6111 Sayılı Yasa a. Müfredatın Amacı Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlığı eğitiminin amacı, bir tabibe sağlık sistemi, sağlık hizmet desteği ve sağlık kurumlarının yönetim ve stratejisine yönelik bilgi ve becerileri kazandırmaktır. Bu kapsamda uzmanlık eğitimi süresince sağlık sistemleri ve kurumlarının lojistik ve finansmanı, insan kaynakları yönetimi, afet yönetimi, hastane yönetimi, sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme, sağlık ekonomisi, sağlık yönetimi, işletmecilik konularında gerekli bilgi ve becerilerin edinilmesi amaçlanmıştır. b. Müfredat Hazırlık Süreci Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlığı 1929 yılı tüzüğünde Genel Askeri Tababet Uzmanlığı olarak yer aldığından beri Sahra Sıhhiye Hekimliği, Askeri Sıhhiye Hekimliği gibi çeşitli adlarla tüzüklerde yer almıştır. 1984 yılından itibaren doktora programlarıyla öğrenci yetiştirilen alan eğitimlerinin nasıl olması gerektiği konusunda Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Kurulu (TUK) un kurulmasından sonra Sağlık Bakanlığı tarafından 2009 yılında başlatılan uzmanlık eğitimi müfredat çalışmaları kapsamında görevlendirilen komisyon ile ileri çalışmalar yürütülmüştür. c. Müfredat Haritası Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlığı eğitimi şu aşamalardan oluşmaktadır: Kuramsal eğitim 6 6 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 6/30 7/50
Klinik rotasyonlar Saha çalışmaları Tez hazırlama İlk iki yıl kuramsal ve pratik eğitimi yanı sıra, klinik rotasyonlarını tamamlar. Kuramsal eğitim ders, seminer, kurs şeklinde yürütülebilir ve aşağıdaki konuları kapsar: Konu Sağlık Hizmetleri ve Askeri Sağlık Hizmetleri Kavramı Biyoistatistik ve İleri Araştırma Yöntemleri Yönetim ve Örgüt Kuramları Sağlık Kurumları Yönetimi Sağlık Politikaları NATO ve BM de Askeri Tıbbi Yapılanma ve Prosedürler Sağlık Ekonomisi Sağlık Kurumlarında İnsan Kaynakları Yönetimi Sağlık Mevzuatı Sağlık İnsangücü Planlaması Stratejik Yönetim Liderlik ve İletişim Tıbbi İstihbarat ve Tıbbi Tehdit Değerlendirmesi Tıbbi Taktik 7 7 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 7/30 8/50
Askeri Sağlık Sistemleri Olağanüstü Durumlar ve Afet Tıbbı Yönetimi Tıp tarihi ve Askeri Tıp Tarihi Örgüt Kültürü ve Örgüt Geliştirme Klinik rotasyonlar şunlardır: Halk Sağlığı 4 ay ilk 2 yıl Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 1 ay ilk 2 yıl Hava ve Uzay Hekimliği 1 ay ilk 2 yıl Askeri Psikoloji ve Askeri Psikiyatri 2 ay ilk 2 yıl Acil Tıp 1 ay ilk 2 yıl Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlığı eğitiminin üçüncü ve dördüncü yılında ilgili anabilim dalının uygun gördüğü ve yapılan protokoller çerçevesinde bir Hastane Baştabipliği, Savunma Tıbbı Hazırlık Eğitim Merkezi ve Üst Düzey Sağlık Yönetim biriminde saha eğitimleri yürütülür. Bu süre içerisinde uzmanlık öğrencisi tez çalışmasını tamamlar. 8 8 d. Asistanlık Süreci i. Kayıt Şekli Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) sonucu yerleştirme yapılır. ii. Adaylarda Aranan Şartlar Tıp Fakültesi mezunu olmak. e. Asistanlık Süresi Askeri Sağlık Hizmetleri asistanlık süresi 3 yıldır. f. Kariyer Olasılıkları: 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 8/30 9/50
i. Yan Dallar : - ii. Askeri Sağlık Hizmetleri Uzmanının çalışabileceği yerler 3. ÇEKİRDEK MÜFREDAT İÇERİĞİ Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanları, sağlık kurumlarında baştabiplik ve yöneticilik yapabilir; Her türlü idari kademede yönetici, danışman ve araştırmacı olarak çalışabilir; Belediyelerin sağlık hizmetleri ile ilgili birimlerinde görev alabilir; Kamuda ve özel sektörde her türlü sağlık araştırmasında planlamacı ve yürütücü olarak yer alabilir. Sağlıkla ilgili uluslar arası kuruluşlarda görev yapabilir. Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi AKADEMİK GÖREVLER ARAŞTIRMA GÖREVLERİ Araştırma planlar, uygular, analiz edip değerlendirir ve rapor yazar Temel araştırmaları kurgular Tanımlayıcı, analitik ve klinik araştırmaların kurgularını açıklayabilir. Niteliksel araştırmaların özelliklerini sıralayabilir 9 Araştırma yapılacak grubu belirler Uygun istatistik yöntemleri sağlık alanında uygulayabilir Evrenden örnek alma yöntemlerini sayabilir Örneklem hacmini hesaplayabilir Evrenden örnek alabilir 9 Araştırmada kullanılacak veri toplama tekniklerini belirler. Veri toplama yöntemlerini sıralayabilir Çeşitli yöntemleri kullanarak veri toplayabilir Araştırmada kullanılacak verileri değerlendirir. Toplanmış verilerden temel ölçütleri hesaplayabilir Araştırma sonucunda çıkacak ilişkilerde nedenselliği irdeleyebilir. 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 9/30 10/50
Araştırmada kullanılacak testlerin geçerlilik ve güvenirliliği ile ilgili süreci yönetebilir Geçerlilik (İçerik- kapsam geçerliği, Uygulama geçerliği ve Yapı geçerliği) kavramlarını söyleyebilir Güvenirlik (zamana göre değişmezlik (test- retest), bağımsız gözlemciler arası uyum, iç tutarlılık) kavramlarını söyleyebilir. Araştırmalarla ilgili çeşitli disiplinlerle birlikte çalışma yapabilir Araştırma sonuçlarını raporlandırır Makale yazım kurallarına uygun olarak araştırma sonuçlarını yazabil Yazılmış makaleleri inceleyebilir TIBBİ İSTATİSTİK GÖREVLERİ Araştırma etik kurallarına uyar Araştırma etiği ile ilgili kuralları sıralayabilir BİLİMSEL YAYIN GÖREVLERİ Makale (literatür) hazırlar ve sunar Makale hazırlama teknikleri uygular Literatür ve ilgili kaynaklara ulaşabilir 10 Makale / bildiri hazırlamayıbilir SÜREKLİ MESLEKİ GELİŞİM GÖREVLERİ SAĞLIK DÜZEYİNİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanı kendisini mesleki yönden sürekli geliştirir Sağlık ölçütleri ile ilgili veri toplar, değerlendirir. Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanı alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılara katılır. Alanıyla ilgili kaynaklara ulaşabilir İlgili kuruluşların etkinliklerine katılır Veri toplama yöntemlerini sayabilir Çeşitli yöntemleri kullanarak veri toplayabilir Hız, oran, orantı kavramlarını açıklayabilir. Mortaliteye ilişkin verileri hesaplayabilir. Morbiditeye ilişkin verileri hesaplayabilir. Gerekli bilgiye ulaşabilmek için hastane kayıtlarını değerlendirebilir. 10 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 10/30 11/50
Sağlık ölçütleri ile ilgili verileri yorumlar. SAĞLIK SORUNLARINI SAPTAMA GÖREVİ Sağlık durumu analizi için veri toplar. Sağlık sorunlarını saptamak için araştırma planlar/projelendirir. Sağlık sorunlarını saptamak için araştırmaları yürütür. Sağlık araştırmalarının sonuçlarını değerlendirir. Sağlık araştırmalarının sonuçlarını raporlandırır. Hizmet ile ilgili verileri hesaplayabilir Hastane hizmetleriyle ilgili ölçütleri açıklayabilir. Klinik hizmetlere ilişkin verileri irdeleyebilir. Çalışma alanındaki mevcut ve yeni sağlık sorunlarını saptayabilir. Araştırma verilerini tablo ve grafik haline getirebilir Sağlık araştırmalarının sonuçlarını amaca göre raporlayabilir. Sağlık sorunlarının tanımlanması için gerekli kaynakları inceleyebilir. Uygun yöntemleri kullanarak veri toplayabilir Sağlık sorunlarını saptamak amaçlı uygun göstergeleri seçebilir. Sağlık sorunlarını saptamak amaçlı hipotezleri geliştirebilir. Hipotezleri test etmek amacıyla araştırma projesi geliştirebilir. Çalışmanın ön hazırlıklarını yapabilir. Araştırmaları organize edebilir. Verilerin denetimini yapabilir. Verileri analiz edebilir. Verileri yorumlayabilir Verileri sunuma hazırlayabilir. Sağlık araştırmalarının sonuçlarını amaca göre raporlayabilir. 11 11 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 11/30 12/50
Çözüm önerileri geliştirebilir SAĞLIK HİZMETLERİ ARAŞTIRMA YÖNETİMİ Sağlık sorunlarını önceliklendirir. Sağlık hizmet araştırması yapar/yönetir. Sağlık hizmet araştırmalarını planlar/projelendirir. Sağlık hizmet araştırmalarını yürütür. Öncelikli sağlık sorunlarının nasıl yapılacağını açıklayabilir. Sağlık hizmet araştırmalarının özelliklerini ayırt edebilir. Sağlık hizmet araştırmalarının parametrelerini sayabilir. Sağlık hizmet araştırmalarının veri kaynaklarını doğru tespit edebilir. Sağlık hizmet araştırmalarının önemini ve hizmetteki yerini vurgulayabilir. Bir araştırma projesinin aşamalarını hizmet araştırmaları için uygulayabilir. Sağlık hizmet araştırmaları ile ilgili olarak ulusal kurumlar düzeyinde proje üretebilir. Hastane hizmetlerini geliştirmeyi amaçlayan araştırmalar planlayabilir. Örgütlenme, insan gücü, finansman ve hizmetlerin kullanılması ile ilgili araştırma planlayabilir. Sağlık hizmet araştırmaları için ön hazırlık yapabilir. Sağlık hizmet araştırmaları için bütçe hazırlayabilir. Sağlık hizmet araştırmaları için takvim hazırlayabilir. Araştırmanın yürütümünde veri güvenilirliğini değerlendirebilir. Araştırma sırasında nicel ve nitel veri denetimi yapabilir 12 12 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 12/30 13/50
SAĞLIĞI GELİŞTİRME VE SAĞLIK EĞİTİMİ GÖREVLERİ SAĞLIK İSTATİSTİKLERİNİN TOPLANMASI DEĞERLENDİRİLMESİ SAĞLIĞI PROGRAMLARI HAZIRLAMA GÖREVİ VE GELİŞTİRİCİ Sağlık istatistiklerini toplama sürecini yönetir. Sağlık istatistiklerini değerlendirir. Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını yorumlar. Sağlık hizmet araştırmalarını raporlar. Sağlığı geliştirici programları hazırlayıp yürütme Veri analizinde gerekli istatistik yöntemleri kullanabilir. Sağlık hizmet araştırmalarının nicel ve nitel sonuçlarını analiz edebilir. Sağlık hizmetlerini değerlendirmek için ölçüt geliştirebilir Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını farklı formlarda rapor edebilir. Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını kendine özgü ölçütlerle ifade edebilir. Sağlık istatistikleri için hangi verilerin toplanacağını açıklayabilir. Her düzeyde sağlık istatistik formlarının doldurulmasını denetler. Sağlık istatistikleri ile ilgili veri akışını düzenler. Sağlık istatistiklerini ağ üzerinden izler. Sağlık istatistiklerini değerlendirebilecek temel istatistiki bilgileri açıklar. Sağlık istatistiklerini yansıtan karşılaştırmalı tablo ve grafikler düzenler. Sağlık istatistiklerini analiz eder. Sağlık istatistiklerini yorumlar. İstatistiklerle sağlık düzeyini ifade eder. Sağlık istatistiklerinin bölgeler ve uluslararası karşılaştırmalarını yapar. Sağlığı geliştirmede temel kavramları açıklar 13 13 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 13/30 14/50
Sağlık davranışlarının belirleyicilerini tanımlar Sağlığı geliştirmede kullanılan modelleri açıklar Sağlığı geliştirmede sağlık eğitimi müdahalesinin işlevini açıklar Sağlık eğitiminde kullanılan modelleri açıklayabilir SAĞLIK EĞİTİM PROGRAMLARINI HAZIRLAMA GÖREVİ SAĞLIK GÖREVİ İLETİŞİMİ Sağlık eğitimi programlarını hazırlayıp yürütme Sağlık Sistemindeki sağlık iletişimine ilişkin sorunları belirler. Sağlık iletişimi kurallarını uygular. Sağlığı geliştirmeye yönelik özgün bir programını uygulayabilir Yetişkin eğitiminin özelliklerini açıklar Bir eğitim programının bileşenlerini sayar Sağlık eğitimi programlarını uygulama basamaklarını tanımlayabilir Sağlık eğitim programlarını yürütebilir Sağlık eğitim programlarını değerlendirebilir Görsel- işitsel ders araç ve gereçlerini kurallarına uygun olarak kullanır Sağlığı geliştirmede sağlık iletişiminin önemini açıklayabilir İletişimin öğelerini açıklayabilir Toplumla iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar Basın- yayın organları ile iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar Karar vericiler ile iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar Risk iletişiminin tanımını yapabilir 14 14 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 14/30 15/50
Risk iletişiminin özelliklerini sayabilir YÖNETİCİLİK GÖREVİ Sağlık kurum ve kuruluşlarında yöneticilik yapar. Basamaklarda sağlık hizmetlerini planlar, yönetim ve organizasyonunu sağlar. Yönetim ve organizasyon teorilerini açıklar. Sağlık kurum ve kuruluşlarında proje sorumlusu olarak çalışır. Sağlık sorununa ilişkin proje yapar. Proje yönetimi esaslarını sıralar. Sağlık kurum ve kuruluşlarında denetim faaliyetlerinde bulunur. Denetim Kavramını açıklar Sağlıkla ilgili kurum ve kuruluşlar ile diğer sektörlerle işbirliği, koordinasyon ve eşgüdüm sağlar. Koordinasyon ve işbirliği esaslarını sayar. Sağlık sistemi ve hizmetleriyle ilgili konsept, usul esas ve yönergeleri hazırlar. Bilimsel ve idari yazışma, teknik çalışma ve uygulamaları icra eder. SAĞLIK YÖNETİMİ GÖREVLERİ DANIŞMANLIK GÖREVİ Stratejiyi belirler. Durum muhakemesi yapar. Harekat emrinin sıhhiye lahikasını hazırlar. Sağlık hizmetlerini iyileştirmek için Hangi ölçütlerin hangi sağlık sorunları ile 15 öneriler geliştirir Sağlık düzeyini değerlendirir ilgili olabileceğini açıklar Sağlık hizmetlerine ilişkin uygun stratejiler geliştirir Bu ölçütlerin hangi kaynaklardan sağlanabileceğini açıklar Sağlık hizmetlerine erişimi ve kullanımı etkileyen faktörleri açıklar Sağlığı ve sağlık hizmetlerini etkileyen faktörleri değerlendirir Çözülmesi gereken sorunları önceliklerine göre sıralar Strateji geliştirme tekniklerini açıklar Strateji geliştirme tekniklerini uygular Çözüm önerilerini örgütlenme, insan kaynakları, finansman, uygulama ve değerlendirme açılarından 15 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 15/30 16/50
değerlendirebilir Karar vericilere danışmanlık yapar Çözüm önerilerine ilişkin yasal taslaklar (kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge vb) hazırlar Proje maliyetlerini tahmin eder Sağlık hizmetlerinin kapsamını tanımlar Sağlık hizmetleri ile tıbbi hizmetler arasındaki farkı tartışır Sağlık hizmetlerinin uygulanışındaki olumlu ve olumsuz yönleri tartışır SAĞLIK POLİTİKALARINA İLİŞKİN GÖREVİ Sağlık Politikalarını inceler Sağlık politikalarını izler Diğer ülkelerdeki sağlık hizmetlerini açıklar Sağlık ile ilgili uluslar arası örgütleri sıralar Uluslar arası kuruluşların amaçlarını ve çalışma esaslarını açıklar Sağlıkla ilgili uluslar arası örgütlerin temel politikalarını açıklar Uluslar arası düzeyde yürütülmekte olan projeleri sayar Karar vericinin gerek duyduğu raporu hazırlar İletişim kanallarını kullanır Toplantı düzenler Toplantı yönetir Brifing hazırlar, sunumları yapar Sağlık alanındaki karar vericileri yerel, ulusal ve küresel düzeyde tanımlar Sağlık politikalarını izlemek için kullanılacak uygun ölçütleri belirler 16 16 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 16/30 17/50
Belirlediği ölçütlere göre düzenli/sürekli olarak veri toplar Topladığı verileri uluslar arası kabul görecek standartlarda raporlar Topladığı verileri sağlık hizmetlerinin temel hedefleri açısından ulusal ve uluslar arası verilerle kıyaslar SAĞLIK HİZMETLERİNİ DENETLEME VE DEĞERLENDİRME GÖREVİ Sağlık Hizmetlerinin verimliliğini değerlendirir Sağlık politikalarını değerlendirir Hizmetlerle ilgili işleri ve çıktıları izler Denetim yapar Sağlık politikalarını değişik ekonomi- politik yaklaşımların nasıl etkilediğini açıklar Sağlık politikalarının etkililiğini değerlendirir Denetim ekibinin nasıl oluşturulması gerektiğini açıklar Performans kavramını açıklar Performans ölçütleri geliştirir Performansla ilgili verileri toplar Performans değerlendirmesi yapar Denetim kavramını açıklar Denetim türlerini sayar Hizmeti ve çalışanları denetleme tekniklerini açıklar Hangi denetim yönteminin hangi durumlarda uygulanması gerektiği açıklar Hizmete uygun denetim ölçütleri geliştirir Denetim raporu yazar Aksaklıkları giderici destek ve hizmet içi eğitim önlemlerini alır 17 17 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 17/30 18/50
SAĞLIK HİZMETLERİNİ PLANLAMA GÖREVİ Hizmetin etkin ve verimli sunumu için plan ve programlar yapar Plan çalışmasının nasıl yapılacağını belirler Durum saptaması yapar Plan yapar Planlama ekibinin kimlerden oluşması gerektiğini açıklar Planlama ekibindeki kişilere uygun görevler verir Planlama çalışmasının maliyetini hesaplar Planlama çalışmasının zaman tablosunu hazırlar Hangi verilerin toplanması gerektiğini belirler Verilerin hangi kaynaklardan sağlanabileceğini açıklar WEB dahil kaynak taraması yapar Niceliksel ve niteliksel verileri toplar Verileri bilgiye dönüştürür Sorunları önceliklerine göre sıralar Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirler Hedeflere ulaşmak için uygun stratejiler belirler Strateji geliştirme tekniklerini açıklayabilir Projeksiyon türlerini açıklar Potansiyel ve müdahale projeksiyonları yapar Çözüm önerilerini örgütlenme, insan kaynakları, finansman, uygulama ve değerlendirme açılarından tartışır Çözüm önerilerine ilişkin yasal taslaklar (kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge vb) hazırlar Plan ve programın maliyetini tahmin eder İş matrisi hazırlar 18 18 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 18/30 19/50
Planın uygulanışını izler Yazılı plan dokümanı hazırlar Planla ilgili personel eğitimi yapar Plan ve programla ilgili değerlendirme kriterleri belirler Değerlendirme kriterlerine uygun verileri toplar SAĞLIK KURULUŞLARININ YÖNETİM VE ORGANİZASYONU GÖREVİ Hizmete uygun alt yapıyı oluşturma Hizmete uygun organizasyon yapma Plan uygulanmasındaki aksaklıkları belirler Değerlendirme sonucuna göre planda uygun düzeltmeleri yapar Türkiye'nin ve TSK'lerinin yönetim yapısını açıklayabilir Türkiye deki ve TSK'lerindeki sağlık 19 hizmetlerinin yapılanmasını ve uygulanışını açıklar Sağlık Bakanlığı nın merkez ve taşra örgütünü açıklar 19 TSK'lerinin Sağlık organizasyonunu açıklar Sağlık hizmeti veren kurum ve kuruluşların görevlerini ve örgütlenmelerini açıklar Kamuda ve özel sektörde çalışmanın esaslarını açıklar Sağlık Bakanlığı ve TSK'lerinde sağlık hizmetlerini ilgilendiren başlıca mevzuatı sıralar Mevzuatın uygulanışına ait olumlu ve olumsuz durumları tartışır 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 19/30 20/50
Hizmete uygun personeli sağlar Yerel (Coğrafi, etnik,siyasi, iklim vb.) koşullara uygun hizmet modelini tasarlar Gerekli, fiziki alt yapıyı ve araç- gereci belirler Hizmet için gereken personeli sayı ve niteliklerine göre belirler Hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim programlarını hazırlar Personelin görev, yetki ve sorumluluklarını açıklar Personelin görevlerini yapabilmeleri için hangi bilgi ve becerilere sahip olmaları gerektiğini açıklar Hizmeti sevk ve idare Personel istihdam eder Kaynak kullanır Hizmeti yürütür Personel için uygun çalışma koşullarını açıklar Ekip üyelerinin çalışmalarını koordine etme ilkelerini açıklar Hizmeti ve personeli denetlemenin ilkelerini açıklar Yetki devri yapmanın usul ve yöntemlerini açıklar Ekip üyelerini iş dayanışması ve hizmeti geliştirici öneriler geliştirme yönünde teşvik etmenin önemini açıklar Kaynakları önceliklere göre nasıl dağıtacağını açıklar Satın alma için şartname hazırlar Resmi yazışma ilkelerini açıklar Kayıt tutmanın önemini açıklar Kayıtların nasıl sağlanıp saklanacağını açıklar 20 20 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 20/30 21/50
KAYNAK YÖNETİMİ GÖREVİ Sağlık insan gücü Sağlık insan gücü gereksinimini belirler sağlık insan gücü planlamasını yönetir sağlık insan gücünün yetkinliğini değerlendirir sağlık insan gücünü yönetir Diğer kurum ve sektörlerle iletişim kurmanın ilkelerini açıklar Çalışma raporları hazırlar Yerel ölçekte çalıştığı kurumdaki personelin görev tanımlarını yapar Çalıştığı kurumda personelin iş analizini yapar Çalıştığı kurumda personelin iş yükünü değerlendirir Sağlık insangücü durum raporu hazırlar Sağlık insangücü planlamasının temel özelliklerini açıklar Ulusal ölçekte sağlık insangücü planlama ekibinde yer alır Sağlık insangücünün yetiştirilmesi ile ilgili ölçütleri açıklar Sağlık insangücünün yeterliliği ile ilgili nitelik ve nicelik olarak değerlendirmeye temel oluşturacak ölçütleri açıklar Personel yönetimin temel öğelerini açıklar Sağlık insangücünün istihdam dinamiklerini açıklar Çalışma biçimlerinin çalışanlar üzerindeki sağlık alanındaki olası etkilerini açıklar Çalıştığı kurumda personelin iş stresini değerlendirir Çalışan memnuniyetini, tükenmişlik, işten ayrılma, çalışma yaşam kalitesini ölçmek ve değerlendirmek üzere ölçütler belirler 21 21 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 21/30 22/50
Çalışan memnuniyetini, tükenmişlik, işten ayrılma, çalışma yaşam kalitesini ölçer Finansman Sağlık hizmetlerinde finansman gereksinimini belirler Sağlık hizmetlerinin finansman kaynaklarını ve sağlık sistemlerinin bu kaynaklara göre sınıflandırılmasını açıklar OLAĞANÜSTÜ VE ACİL DURUMLARDA SAĞLIK YÖNETİMİ GÖREVLERİ OLAĞANÜSTÜ VE ACİL DURUMLARDA SAĞLIK YÖNETİMİ GÖREVİ Olağanüstü ve Acil Durumlarda Görevleri Olağanüstü ve acil durumlara hazırlık çalışmalarına katılır Tıbbi istihbarat ve tıbbi tehdit değerlendirmesi yapar Sağlıkta farklı finansman kaynaklarının hizmet kullanımını ve dağılımını nasıl etkileyeceğini açıklar Olağanüstü ve acil durumlarla ilgili tanımları yapar ve afetleri sınıflandırır Olağanüstü ve acil durumlardaki evrelerini sayar bu evrelerin özelliklerini açıklar Olağanüstü ve acil durumlarda felaketlere dönüşme nedenlerini sayar Olağanüstü ve acil durumlara hazırlık çalışmalarını sayar Olağanüstü ve acil durumlarla ilgili riskleri belirler Olağanüstü ve acil durumlara hazırlıkla ilgili personelin eğitimleri planlar Düşman faktörlerine bağlı hastalık/yaralanmaları açıklayabilmek. Çevresel faktörlere bağlı hastalık/yaralanmaları tanımlayabilmek. Tıbbi tehdit değerlendirmesini ve tıbbi istihbarat faaliyetlerini tanımlayabilmek. 22 22 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 22/30 23/50
Sorumluluk sahası içerisinde (konuşlandırılacak bölgeye ait) ve çevresindeki sağlık tesislerinin imkan ve kabiliyetlerinin ortaya konmasının önemini ve yöntemlerini açıklayabilir Konuşlanılacak bölgedeki endemik hastalıklar konusunda bilgi edinmeyi ve gerekli önlemleri almayı bilmek. Konuşlanılacak bölgedeki tıbbi tehditlere yönelik koruyucu sağlık önlemlerinin belirlenmesinin önemini açıklayabilmek. Olağanüstü ve acil durumlarda komuta kontrol birimlerinde görev ve sorumluluk alır Olağanüstü ve acil durumların sağlık hizmetlerinin planlarını yapar Görev yaptığı birimin tanımını yapar ve görevlerini sayar Komuta kontrol biriminin çalışma yöntemlerini açıklar Olağanüstü ve acil durum planlarının öğelerini sayabilir Her düzeyde (hastane, kurum, toplumsal, aile) afet planı hazırlar Olağanüstü ve acil durum planında çok sektörlü yaklaşımı kullanır Olağanüstü ve acil durum planlarına uygun tatbikatları yürütür 23 23 Çeşitli harekat tiplerindeki sağlık desteğine ilişkin tatbikat planlarını hazırlar, uygular Harekat alanını bilir Harekat çeşitlerini bilir Harekat alanında görev yapacağı birliklerle koordinasyon sağlayarak planlama yapar 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 23/30 24/50
Konuşlanacak olan bölgeye ait değerlendirme yapar Tıbbi tehdit tıbbi istihbarat bilgilerini araştırmasını bilir. Bölgenin coğrafi, iklim, etnik yapısı hakkında araştırma yapması gerektiğini bilir Mobil tesisin Teçhizat teşkilat, personel ve malzeme yönünden değerlendirmesini bilir Olağanüstü ve Acil Durumlarda Sağlık Hizmetlerinin Yönetimi ve Planlanması Tedavi ve tahliye vasıtalarını ve imkanlarını hesaplamasını ve planlamasını bilir. Harekat Planlamalarına uygun planlama yapılacağını bilir. 24 Afet ve olağanüstü hallerle ilgili kuruluşları ile bunların yetki, sorumluluk, imkan ve kabiliyetlerini bilir. TSK nin ve görev yaptığı birlik/karargahın afet ve olağanüstü durumlardaki görevlerini, imkan ve kabiliyetlerini bilir. Afet ve olağanüstü durumlarda ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon ve işbirliği yapmayı bilir. Afet ve olağanüstü hal gibi özel durumlarda sağlık hizmet desteği planlamasının nasıl yapılacağını bilir. Afet ve olağanüstü hallerde sunulacak sağlık hizmetinin yönetim esaslarına uygun olarak yürütülmesini bilir 24 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 24/30 25/50
Görev alan insan gücünün zinde kalması için alınacak tedbirleri öncelik sırasına göre alır. Koruyucu hekimlik prensiplerini bilir ve uygular. Görev öncesi, görev esnası ve sonrasında personelin zinde kalmasını sağlayacak temel hususları bilir Personel sağlığını olumsuz etkileyecek riskli bölgeleri belirler Bölgenin Tıbbi tehdit ve Tıbbi istihbarat değerlendirmesini bilir. Tedavi ve tahliye vasıtalarını planlar. Massif Zayiat Planlaması yapar. Kitlesel zayiat oluşturan nükleer, biyolojik, kimyasal, radyolojik silahların etkilerini bilir. Konvansiyonel silahların etkilerini bilir. 25 Masif zayiat durumunda ortaya çıkacak sağlık hizmet ihtiyacını tahmin eder ve sağlık hizmet desteğini planlar. Triyaj uygulamasını bilir Tahliyeyi planlar Tedavi birimlerini ve konuşlanacağı yer konusunda temel ilkeleri bilir. Sağlık personeli ihtiyacını hesaplar 25 KBRN tehdidi ve ortamında sıhhiye desteğini organize eder. Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer silahların oluşturacağı zayiat özelliklerini tanımlar KBRN tehdidine karşı alınacak tedbirleri bilir ve personelin korunmasına yönelik tıbbi malzeme ve tıbbi uygulamaları bilir 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 25/30 26/50
KBRN ortamında yapılacak acil müdahaleleri ve alınacak tedbirleri bilir ve planlar. KBRN ortamında bulunan personelin tahliyesi ve tedavisi için gerekli birimlerle planlama ve koordineyi yapar Tıbbi lojistik faaliyetlerini planlar, organize eder Lojistiğin genel kavramlarını ve hususlarını bilir. Zayiat ve hasta oran tahminlerini yaparak tıbbi tahliye için gerekli araç sayısını hesaplar ve planlar. Hastane hizmetlerine yönelik olarak sabit yatak ihtiyacı hesaplar SAĞLIK HİZMETLERİNDEKİ DİĞER GÖREVLER Sağlıkla ilgili kurum ve kuruluşlar ile diğer sektörlerle işbirliği, koordinasyon ve eşgüdüm sağlar. Olağanüstü ve Acil Durumlardan sonra yapılacak faaliyetlerin planlaması Sağlıkla ilgili kurum ve kuruluşlar ile diğer sektörlerle işbirliği, koordinasyon ve eşgüdüm sağlar. TSK bağlamında sağlıkla ilgili kurum ve kuruluşlar ile diğer sektörler arasında işbirliği kurmak, Kurumlar arası eşgüdüm ve koordinasyon bilgisi oluşturmak İhtiyaç duyulacak olan laboratuar, kan ve kan ürünleri ve aşılama hizmetlerini planlar. 26 Ağız ve diş sağlığı, koruyucu hekimlik ve veteriner hizmetleri ile ilgili planlama esaslarını bilir. 26 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 26/30 27/50
Sağlık hizmetlerinde sektörler arası işbirliğini sağlamak amacıyla, kamu ve özel sektörlerdeki kuruluşlarla sağlık kuruluşlarının eşgüdümünü sağlamak. Sağlık kuruluşları arasında eşgüdümü sağlayarak, birlikte ve ekip halinde çalışmaları yürütmek, Hizmetlerin yürütülmesi için gereken organizasyon ve eşgüdümü sağlamak, bu konuda diğer resmi ve özel kuruluşlarla gereğinde işbirliği yapmak. 4. GENİŞLETİLMİŞ MÜFREDAT TANITIMI Askeri Sağlık Hizmetleri AD. Ülkemizdeki tek ana bilim dalı ıoduğu için genişletilmiş müfredat tanımı yapılmasının uygun olmayacağı düşünülmüştür. 5. ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNTEMLERİ 27 27 Uzmanlık eğitimi sırasında kurs, seminer, gibi kuramsal eğitim teknikleri, araştırma planlama ve uygulaması ile makale hazırlama ve sunumu, intern eğitimlerine katılma gibi uygulamalı eğitimlere yer verilmektedir. Klinik rotasyonlar sırasında araştırma görevlileri bulundukları kliniğin her türlü tanı ve tedavi çalışmalarında yer alırlar. Saha çalışmaları sırasında uzmanlık öğrencileri bulundukları birimdeki bütün faaliyetlerin içinde uygulamalı olarak yer alırlar, bu arada denetim, satın alma, yazışmalar, soruşturmalar, personel yönetimi, finans yönetimi gibi idari görevleri gözler ve görev yaparlar. Başka bir fakültenin vermekte olduğu ders, doktora dersi, özel ders veya ortak düzenlenmiş bir eğitim kursundan yararlanabilir. Her uzmanlık öğrencisi bir tez hazırlar. Tez çalışmasının amacı, uzmanlık öğrencisinin belirli bir konuda bilgi toplama, analiz, tartışma, sonuçları yorumlama, öncelik geliştirme ve rapor yazma becerisini kazanmasıdır. Uzmanlık öğrencisi, Anabilim Dalı Başkanı tarafından belirlenen bir tez danışmanı ile birlikte sağlık sisteminin strateji ve yönetimine ilişkin öncelikli sorunlarından birisini tez konusu olarak belirler. Tez çalışmasında 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 27/30 28/50
konunun özgün olması tercih edilmektedir. Uzmanlık öğrencisi tez önerisini Anabilim Dalının öğretim üyeleri ve uzmanlık öğrencilerine sunar ve öneri tartışılır. Uzmanlık öğrencisi ortaya çıkan değerlendirmeler ışığında, tez danışmanı ile birlikte düzeltmelerini yaparak tez çalışmasına başlar. 6. STANDARTLAR a. Eğitici Özellikleri b. Fiziki Özellikleri c. Portföy 28 28 Uzmanlık Eğitimi Veren Birimlerin Asgari Nitelikleri ve Standartları Eğitici (Nitelik Ve Nicelikleri) Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlık eğitiminin yürütüleceği yerlerde en az birisi doçent olmak üzere üç öğretim üyesi bulunmalıdır. Bu kişilerden en az bir tanesi Tıpta Uzmanlık Yönetmeliğine göre uzmanlık derecesine sahip olmalıdır, diğerleri Askeri Sağlık Hizmetleri alanında doktora derecesine sahip olabilir. 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 28/30 29/50
Fiziksel (Araç, Gereç, Donanım Ameliyathane, Yatak Sayısı, Vb.) Portföy Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanlık eğitimi yapılan yerlerde yeteri kadar öğretim üyesi odası, derslik, görsel ve işitsel ders aracı, bilgisayar, internet olanağı, kütüphane ile her türlü yayına ulaşılabilecek veri tabanı bulunmalıdır. Ayrıca, klinik rotasyonlar için hastane, saha çalışmalarının yapılabilmesi için ilgili birimler ile işbirliği protokolü bulunmalıdır. Uzmanlık öğrencisi uzmanlık eğitimi süresince aşağıdaki işler, yapar: Anabilim dalında seminer sunma (en az 2) Anabilim dalı literatür tartışmasında makale sunumu (en az 8) İlgili kongre ve/veya sempozyuma katılma (en az 2) Ulusal/uluslar arası hakemli dergilerde yayın veya kongrelerde bildiri veya poster (en az 2) Alanla ilgili yürütülen en az bir programa veya projeye katılma 29 29 7. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Kuramsal konuların amaçları ve içeriği asistan dosyasında detayı ile yer alır Kuramsal eğitimden her bir konuya göre alınan ders saatleri asistan karnesinde gösterilir. Asistanlar ilk iki yılın sonunda yapılacak ve kuramsal eğitimin niteliğini belirleyecek olan bir ara sınava girmek zorundadırlar. Bu sınava girebilmek için, kuramsal eğitimin tümünü, klinik rotasyonların en az yarısını tamamlamak zorundadırlar. Sınavlar anabilim dalı öğretim üyeleri tarafından yapılır. a. Ölçme Araçları i. Sınavlar: Çoktan seçmeli, sözlü, yazılı, yapılan araştırmanın niteliğinin değerlendirilmesi vb. şeklinde olabilir. ii. Karne: Anabilim dalı tarafından hazırlanan karne danışman öğretim üyesi rehberliğinde uzmanlık öğrencisi tarafından doldurulur ve anabilim dalı akademik kurulu tarafından değerlendirilir. 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 29/30 30/50
b. Değerlendirme Ölçütleri Uzmanlık öğrencisi ara sınavdan en az 70 puan almak zorundadırlar. Sınavdan 70 puan altında alan asistanlar üç ay sonra ikinci sınava girerler. Asistan karnesi anabilim dalı akademik kurulunda değerlendirilir. Karne uygun bulunursa, uzmanlık öğrencisi uzmanlık süresinin sonunda hazırladığı tezi jüri huzurunda savunur. Ayrıca, askeri sağlık hizmetleri ile ilgili en az bir saat süren sözlü değerlendirmeyi başarıyla tamamlamak zorundadır. 8. ASİSTANLIK EĞİTİMİ İYİLEŞTİRME SÜRECİ a. Asistan Geribildirimleri Her öğretim yılının sonunda uzmanlık öğrencileri ve öğretim üyelerinin sözel ve yazılı geri bildirimleri, kuramsal eğitimden aldığı notları, yeterlik sınavı sonucu, yaptığı saha eğitimlerinin sonunda hazırlayacağı raporları rehber öğretim üyesine ve Anabilim Dalı Başkanına iletilir. Akademik kurul üyeleri tarafından uzmanlık öğrencisi performansları değerlendirilerek bir sonraki öğretim yılında eksik olduğu yönlerin tamamlanmasına ilişkin kararlar alınır. Sorumlu öğretim üyesi uzmanlık öğrencilerinin bir sonraki yıl öğretim programını oluştururken ilgili hususları anabilim dalı akademik kuruluna getirir. b. Eğitimin Standardizasyonu Hazırlanan bu doküman çekirdek müfredattır. 30 30 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Genel, sf: 30/30 31/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Araştırma planlar, Alt Analiz Öğrenim Hedefi uygular, analiz edip ARAŞTIRMA değerlendirir ve rapor GÖREVLERİ yazar Temel araştırmaları kurgular AKADEMİK GÖREVLER Araştırma yapılacak grubu belirler Araştırmada kullanılacak veri toplama tekniklerini belirler. Araştırmada kullanılacak verileri değerlendirir. Araştırmada kullanılacak testlerin geçerlilik ve güvenirliliği ile ilgili süreci yönetebilir Araştırma sonuçlarını raporlandırır Araştırma etik kurallarına uyar Tanımlayıcı, analitik ve klinik araştırmaların kurgularını açıklayabilir. Niteliksel araştırmaların özelliklerini sıralayabilir Uygun istatistik yöntemleri sağlık alanında uygulayabilir Evrenden örnek alma yöntemlerini sayabilir Örneklem hacmini hesaplayabilir Evrenden örnek alabilir Veri toplama yöntemlerini sıralayabilir Çeşitli yöntemleri kullanarak veri toplayabilir Toplanmış verilerden temel ölçütleri hesaplayabilir Araştırma sonucunda çıkacak ilişkilerde nedenselliği irdeleyebilir. Geçerlilik (İçerik-kapsam geçerliği, Uygulama geçerliği ve Yapı geçerliği) kavramlarını söyleyebilir Güvenirlik (zamana göre değişmezlik (testretest), bağımsız gözlemciler arası uyum, iç tutarlılık) kavramlarını söyleyebilir. Araştırmalarla ilgili çeşitli disiplinlerle birlikte çalışma yapabilir Makale yazım kurallarına uygun olarak araştırma sonuçlarını yazabil Yazılmış makaleleri inceleyebilir Araştırma etiği ile ilgili kuralları sıralayabilir 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 1/19 32/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi BİLİMSEL YAYIN GÖREVLERİ Makale (literatür) hazırlar ve sunar Makale hazırlama teknikleri uygular Literatür ve ilgili kaynaklara ulaşabilir Makale / bildiri hazırlamayıbilir TIBBİ İSTATİSTİK GÖREVLERİ SÜREKLİ MESLEKİ GELİŞİM GÖREVLERİ SAĞLIK DÜZEYİNİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanı kendisini mesleki yönden sürekli geliştirir Sağlık ölçütleri ile ilgili veri toplar, değerlendirir. Sağlık ölçütleri ile ilgili verileri yorumlar. Askeri Sağlık Hizmetleri uzmanı alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılara katılır. Alanıyla ilgili kaynaklara ulaşabilir İlgili kuruluşların etkinliklerine katılır Veri toplama yöntemlerini sayabilir Çeşitli yöntemleri kullanarak veri toplayabilir Hız, oran, orantı kavramlarını açıklayabilir. Mortaliteye ilişkin verileri hesaplayabilir. Morbiditeye ilişkin verileri hesaplayabilir. Gerekli bilgiye ulaşabilmek için hastane kayıtlarını değerlendirebilir. Hizmet ile ilgili verileri hesaplayabilir Hastane hizmetleriyle ilgili ölçütleri açıklayabilir. Klinik hizmetlere ilişkin verileri irdeleyebilir. Çalışma alanındaki mevcut ve yeni sağlık sorunlarını saptayabilir. Araştırma verilerini tablo ve grafik haline getirebilir Sağlık araştırmalarının sonuçlarını amaca göre raporlayabilir. 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 2/19 33/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi SAĞLIK SORUNLARINI SAPTAMA GÖREVİ Sağlık durumu analizi için veri toplar. SAĞLIK HİZMETLERİ ARAŞTIRMA YÖNETİMİ Sağlık sorunlarını saptamak için araştırma planlar/projelendirir. Sağlık sorunlarını saptamak için araştırmaları yürütür. Sağlık araştırmalarının sonuçlarını değerlendirir. Sağlık araştırmalarının sonuçlarını raporlandırır. Sağlık sorunlarını önceliklendirir. Sağlık hizmet araştırması yapar/yönetir. Sağlık hizmet araştırmalarını planlar/projelendirir. Sağlık sorunlarının tanımlanması için gerekli kaynakları inceleyebilir. Uygun yöntemleri kullanarak veri toplayabilir Sağlık sorunlarını saptamak amaçlı uygun göstergeleri seçebilir. Sağlık sorunlarını saptamak amaçlı hipotezleri geliştirebilir. Hipotezleri test etmek amacıyla araştırma projesi geliştirebilir. Çalışmanın ön hazırlıklarını yapabilir. Araştırmaları organize edebilir. Verilerin denetimini yapabilir. Verileri analiz edebilir. Verileri yorumlayabilir Verileri sunuma hazırlayabilir. Sağlık araştırmalarının sonuçlarını amaca göre raporlayabilir. Çözüm önerileri geliştirebilir Öncelikli sağlık sorunlarının nasıl yapılacağını açıklayabilir. Sağlık hizmet araştırmalarının özelliklerini ayırt edebilir. 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 3/19 34/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi Sağlık hizmet araştırmalarının parametrelerini sayabilir. Sağlık hizmet araştırmalarının veri kaynaklarını doğru tespit edebilir. Sağlık hizmet araştırmalarının önemini ve hizmetteki yerini vurgulayabilir. Bir araştırma projesinin aşamalarını hizmet araştırmaları için uygulayabilir. Sağlık hizmet araştırmaları ile ilgili olarak ulusal kurumlar düzeyinde proje üretebilir. Hastane hizmetlerini geliştirmeyi amaçlayan araştırmalar planlayabilir. Örgütlenme, insan gücü, finansman ve hizmetlerin kullanılması ile ilgili araştırma planlayabilir. Sağlık hizmet araştırmalarını yürütür. Sağlık hizmet araştırmaları için ön hazırlık yapabilir. Sağlık hizmet araştırmaları için bütçe hazırlayabilir. Sağlık hizmet araştırmaları için takvim hazırlayabilir. Araştırmanın yürütümünde veri güvenilirliğini değerlendirebilir. Araştırma sırasında nicel ve nitel veri Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını yorumlar. denetimi yapabilir Veri analizinde gerekli istatistik yöntemleri kullanabilir. Sağlık hizmet araştırmalarının nicel ve nitel sonuçlarını analiz edebilir. Sağlık hizmetlerini değerlendirmek için ölçüt geliştirebilir 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 4/19 35/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi SAĞLIĞI GELİŞTİRME VE SAĞLIK EĞİTİMİ GÖREVLERİ SAĞLIK İSTATİSTİKLERİNİN TOPLANMASI VE DEĞERLENDİRİLME Sİ SAĞLIĞI GELİŞTİRİCİ PROGRAMLARI HAZIRLAMA GÖREVİ Sağlık istatistiklerini toplama sürecini yönetir. Sağlık istatistiklerini değerlendirir. Sağlık hizmet araştırmalarını raporlar. Sağlığı geliştirici programları hazırlayıp yürütme Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını farklı formlarda rapor edebilir. Sağlık hizmet araştırmalarının sonuçlarını kendine özgü ölçütlerle ifade edebilir. Sağlık istatistikleri için hangi verilerin toplanacağını açıklayabilir. Her düzeyde sağlık istatistik formlarının doldurulmasını denetler. Sağlık istatistikleri ile ilgili veri akışını düzenler. Sağlık istatistiklerini ağ üzerinden izler. Sağlık istatistiklerini değerlendirebilecek temel istatistiki bilgileri açıklar. Sağlık istatistiklerini yansıtan karşılaştırmalı tablo ve grafikler düzenler. Sağlık istatistiklerini analiz eder. Sağlık istatistiklerini yorumlar. İstatistiklerle sağlık düzeyini ifade eder. Sağlık istatistiklerinin bölgeler ve uluslararası karşılaştırmalarını yapar. Sağlığı geliştirmede temel kavramları açıklar Sağlık davranışlarının belirleyicilerini tanımlar Sağlığı geliştirmede kullanılan modelleri açıklar 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 5/19 36/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi Sağlığı geliştirmede sağlık eğitimi müdahalesinin işlevini açıklar Sağlık eğitiminde kullanılan modelleri açıklayabilir Sağlığı geliştirmeye yönelik özgün bir programını uygulayabilir SAĞLIK EĞİTİM PROGRAMLARINI HAZIRLAMA GÖREVİ SAĞLIK İLETİŞİMİ GÖREVİ YÖNETİCİLİK GÖREVİ Sağlık eğitimi programlarını hazırlayıp yürütme Sağlık kurum ve kuruluşlarında yöneticilik yapar. Sağlık iletişimi Yetişkin eğitiminin özelliklerini açıklar Bir eğitim programının bileşenlerini sayar Sağlık eğitimi programlarını uygulama basamaklarını tanımlayabilir Sağlık eğitim programlarını yürütebilir Sağlık eğitim programlarını değerlendirebilir Görsel-işitsel ders araç ve gereçlerini kurallarına uygun olarak kullanır Sağlığı geliştirmede sağlık iletişiminin önemini açıklayabilir İletişimin öğelerini açıklayabilir Toplumla iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar Basın-yayın organları ile iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar Karar vericiler ile iletişimde dikkat edilmesi gereken kuralları açıklar Risk iletişiminin tanımını yapabilir Risk iletişiminin özelliklerini sayabilir 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 6/19 37/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Sağlık kurum ve Alt Analiz Öğrenim Hedefi kuruluşlarında proje sorumlusu olarak çalışır. Sağlık kurum ve kuruluşlarında denetim faaliyetlerinde bulunur. Sağlıkla ilgili kurum ve kuruluşlar ile diğer sektörlerle işbirliği, koordinasyon ve eşgüdüm sağlar. Sağlık sistemi ve hizmetleriyle ilgili konsept, usul esas ve yönergeleri hazırlar. Bilimsel ve idari yazışma, teknik çalışma ve uygulamaları icra eder. Basamaklarda sağlık hizmetlerini planlar, yönetim ve organizasyonunu sağlar. SAĞLIK YÖNETİMİ GÖREVLERİ DANIŞMANLIK GÖREVİ Harekat emrinin sıhhiye lahikasını hazırlar. Sağlık hizmetlerini iyileştirmek için öneriler geliştirir Sağlık düzeyini değerlendirir Hangi ölçütlerin hangi sağlık sorunları ile ilgili olabileceğini açıklar 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 7/19 38/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi Bu ölçütlerin hangi kaynaklardan sağlanabileceğini açıklar Sağlık hizmetlerine erişimi ve kullanımı etkileyen faktörleri açıklar Sağlığı ve sağlık hizmetlerini etkileyen faktörleri değerlendirir Çözülmesi gereken sorunları önceliklerine göre sıralar Karar vericilere danışmanlık yapar Sağlık hizmetlerine ilişkin uygun stratejiler geliştirir Strateji geliştirme tekniklerini açıklar Strateji geliştirme tekniklerini uygular Çözüm önerilerini örgütlenme, insan kaynakları, finansman, uygulama ve değerlendirme açılarından değerlendirebilir Çözüm önerilerine ilişkin yasal taslaklar (kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge vb) hazırlar Proje maliyetlerini tahmin eder Sağlık hizmetlerinin kapsamını tanımlar Sağlık hizmetleri ile tıbbi hizmetler arasındaki farkı tartışır Sağlık hizmetlerinin uygulanışındaki olumlu ve olumsuz yönleri tartışır Diğer ülkelerdeki sağlık hizmetlerini açıklar Sağlık ile ilgili uluslar arası örgütleri sıralar Uluslar arası kuruluşların amaçlarını ve çalışma esaslarını açıklar Sağlıkla ilgili uluslar arası örgütlerin temel politikalarını açıklar 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 8/19 39/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi Uluslar arası düzeyde yürütülmekte olan projeleri sayar Karar vericinin gerek duyduğu raporu hazırlar İletişim kanallarını kullanır Toplantı düzenler Toplantı yönetir Brifing hazırlar, sunumları yapar SAĞLIK POLİTİKALARINA İLİŞKİN GÖREVİ Sağlık Politikalarını inceler Sağlık politikalarını izler Sağlık alanındaki karar vericileri yerel, ulusal ve küresel düzeyde tanımlar Sağlık politikalarını izlemek için kullanılacak uygun ölçütleri belirler Belirlediği ölçütlere göre düzenli/sürekli olarak veri toplar Topladığı verileri uluslar arası kabul görecek standartlarda raporlar Topladığı verileri sağlık hizmetlerinin temel hedefleri açısından ulusal ve uluslar arası verilerle kıyaslar SAĞLIK HİZMETLERİNİ DENETLEME VE DEĞERLENDİRME GÖREVİ Sağlık Hizmetlerinin verimliliğini değerlendirir Sağlık politikalarını değerlendirir Hizmetlerle ilgili işleri ve çıktıları izler Sağlık politikalarını değişik ekonomi-politik yaklaşımların nasıl etkilediğini açıklar Sağlık politikalarının etkililiğini değerlendirir Denetim ekibinin nasıl oluşturulması gerektiğini açıklar Performans kavramını açıklar Performans ölçütleri geliştirir 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 9/19 40/50
TUKMOS, Çekirdek Müfredatları Askeri Sağlık Hizmetleri, v.1.0 Görev Grubu Görev Analiz Alt Analiz Öğrenim Hedefi Performansla ilgili verileri toplar Performans değerlendirmesi yapar SAĞLIK HİZMETLERİNİ PLANLAMA GÖREVİ Hizmetin etkin ve verimli sunumu için plan ve programlar yapar Denetim yapar Plan çalışmasının nasıl yapılacağını belirler Durum saptaması yapar Plan yapar Denetim kavramını açıklar Denetim türlerini sayar Hizmeti ve çalışanları denetleme tekniklerini açıklar Hangi denetim yönteminin hangi durumlarda uygulanması gerektiği açıklar Hizmete uygun denetim ölçütleri geliştirir Denetim raporu yazar Aksaklıkları giderici destek ve hizmet içi eğitim önlemlerini alır Planlama ekibinin kimlerden oluşması gerektiğini açıklar Planlama ekibindeki kişilere uygun görevler verir Planlama çalışmasının maliyetini hesaplar Planlama çalışmasının zaman tablosunu hazırlar Hangi verilerin toplanması gerektiğini belirler Verilerin hangi kaynaklardan sağlanabileceğini açıklar WEB dahil kaynak taraması yapar Niceliksel ve niteliksel verileri toplar Verileri bilgiye dönüştürür Sorunları önceliklerine göre sıralar Gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirler Hedeflere ulaşmak için uygun stratejiler belirler 23.08.2011'den itibaren geçerlidir. Müfredat satırları, sf: 10/19 41/50