Akne Sikatrislerinde Er:YAG Lazerin Etkinliği: Cerrahpaşa Deneyimi

Akne Sikatrislerinde Er:YAG Lazerin Etkinliği: Cerrahpaşa Deneyimi Uzm. Dr. Zekayi KUTLUBAY*, Doç. Dr. Burhan ENGİN*, Dr. Gürkan YARDIMCI*, Prof. Dr. Server SERDAROĞLU* * İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı ÖZET ABSTRACT Akne Sikatrislerinde Er:YAG Lazerin Etkinliği: Cerrahpaşa Deneyimi The Effectiveness of Er:YAG Laser On Acne Scars: A Cerrahpaşa Experience Amaç: Akne sikatrisleri hem fiziksel hem de ruhsal açıdan hastaları çözüm arayışına iten rahatsızlıklardır. Bu çalışmanın amacı akne sikatrislerinin tedavisinde Er:YAG lazerin etkinliğini araştırmaktır. Background: Acne scars are extremely disturbing to patients, both physically and psychologically. Aim of this study is to assess the efficacy of erbium: yttrium-aluminum-garnet (Er:YAG) laser on treatment of scars originating from acne.. Yöntem ve Gereçler: Yaşları 17 ile 55 arasında değişen, yüz bölgesinde akne sikatrisleri olan 43 hastaya lazerle cilt soyma işlemi uygulandı. Bütün hastalar Fitzpatrick II ile V arasında değişen deri tipine sahipti. Hastaların tedavi öncesi ve sonrası fotoğrafları çekildi. Lazerle üst üste atış yapma ihtimali %30 olarak saptandı. Lazer tedavisinin sonuçları, işlemden bir ay sonra yapılan, klinik iyileşme ve yan etkiler baz alınarak değerlendirildi. Bulgular: Lazer tedavisinden sonra akne sikatrislerinde %51.3 oranında iyileşme sağlandı. Toplam yara iyileşmesi 6 ile 9 gün içerisinde sağlandı. Tüm hastalarda lazerden sonra eritem geliştiği gözlendi. Tüm hastalardaki eritem üç ay içinde kayboldu. Hiçbir hastada post-inflamatuar hiperpigmentasyon gelişmedi. Hipopigmentasyon gözlenmedi. Materials and Methods: 43 pa tients, ages ranging between 17 and 55 years, with facial acne scars underwent laser resur facing. All patients had Fitzpatrick skin types ranging II V. Photographs were taken before and after treatment. Laser overlapping was approximately 30%. The results of laser treatment were evaluated for the degree of clinical improvement, and any adverse events at one month after treatment. Results: Clinical improvement of 51.3% in acne scarring was noted in all patients after laser treatment. Complete wound healing occurred between six and nine days. Erythema occurred in all patients after laser treatment, and disappeared within three months. Post-inflammatory hyperpigmentation did not occur in all of the patients. Hypopigmention was not observed. Sonuç: Er:YAG lazer ile deri yenileme, akne sikatrislerinin tedavisinde etkili ve güvenli bir seçenektir. Conclusion: Er:YAG laser skin resurfacing is a safe and effective treatment modality for treatment of acne scars. Anahtar Kelimeler: Er:YAG lazer, deri yenileme, akne sikatrisleri Key Words: Er:YAG laser, skin resurfacing, acne scars Lazer ile deri soyma (lazer resurfacing) yöntemi son yıllarda kırışıklığı, fotoyaşlanması ve akne sikatrisi olan hastalar için popüler bir tedavi yöntemi olmaya başlamıştır (1, 2). Bu yöntem sayesinde deri buharlaşma yoluyla tabaka tabaka soyulur (3). Ayrıca dokunun ısınması da kollagenin büzülmesine ve böylece kırışıklıkların ve akne sikatrislerinin azalmasına neden olur. Deri soyma işlemi deri eklerini (sebase bezler, kıl folikülleri ve ter bezi kanalları) koruyarak yapılan epidermisin ve üst dermisin ablasyonu işlemidir (4). Bu işlem derinin rejenerasyonuna izin verir ve ayrıca kollagen üretimini artırır. Lazer ile deri soyma yönteminin dezavantajları ise; 1. Çok derin sikatrislerde, özellikle ice-pick akne sikatrislerinde, tam iyileşme olmamaktadır. 2. Yöntem sıklıkla lokal veya genel anestezi gerektirir. 3. Deri birkaç hafta süreyle eritemli olacaktır. 4. Bakteriyel ve viral infeksiyon riski vardır. 5. Bazı deri tiplerinde hipo/hiperpigmentasyon gelişebilir (3, 4). Akne sikatrisi aktif aknenin iyileşmesi sırasında derinin hasarlanması sonucu oluşabilir. Kollagenin artıp azalmasına bağlı olarak atrofik ya da hipertrofik sikatris olmak üzere iki sikatris tipi vardır. Atrofik sikatrisler kollagenin azalmasına bağlı olarak gelişir ve %80-90 oranında görülen sikatris tipidir (4). Son yıllarda akne sikatrislerini sınıflamak için kapsamlı ve fonksiyonel bir şema önerildi ve buna göre sikatrisler rolling, ice-pick, yüzeyel box-car ve derin box-car olmak üzere 4 gruba ayrıldı (5). 277

Ice-pick sikatrisler genelde dardır, derin dermisin ve subkütanöz doku içinde genişleyen keskin şekilde çizilmiş alanlardır. Rolling sikatrisler, dalgalanan görünümünü temel alarak geniştir. Sonuç olarak, box-car sikatrisler yuvarlak veya oval ve vertikal kenarları ve varisellada olduğu gibi geniş temelleri ile zımba ile delinmiş (punched-out) gibi görünür (6). Kollagen artışıyla giden kalın ve kabarık sikatrisler çok nadir görülür. Hipertrofik sikatris ve keloid sikatris olarak iki gruba ayrılır. Lazer ile deri soyma yöntemleri, bu tip sikatrislerin yüksek tekrarlama riskinden dolayı hipertrofik ve keloid sikatrislerde pek tavsiye edilmezler (3, 4). Akne sikatrisinin iyileşmesinin primer mekanizması dermiste kontrollü bir şekilde yaratılan termal hasara dayanır. Ortaya çıkan bu ısı, yeni kollagen oluşumunu tetikler (7). bileşkede oluşabilir (4). Er:YAG lazerle deri yenileme sonrasında gelişen muhtemel komplikasyonlar postoperatif eritem, hipo/ hiperpigmentasyon, hipertrofik sikatris, akne alevlenmesi, milyum, bakteriyel, herpetik veya fungal infeksiyonlar ve kontakt dermatittir (1). Postinflamatuar hiperpigmentasyon sık görülür. Tanzi ve ark. yaptığı bir çalışmada %40 oranında postinflamatuar hiperpigmentasyon gelişimi bildirilmiştir. Herhangi bir lazer sonrasında geç başlangıçlı, kalıcı hipopigmentasyon deri yenilenmesinin ciddi bir komplikasyonudur ve gelişmesi için sıklıkla birkaç ay geçmesi gerekir (13). CO2 lazer ile tedavi edilen hastalarda gecikmiş kalıcı hipopigmentasyon insidansı % 20 ye varan oranda bildirilmiştir (14). Postoperatif eritem ve ödem başın elevasyonu, buz uygulaması ve çok şiddetli olgularda kısa süreli oral steroid ile tedavi edilir (15). Materyal ve Metod Lazer ile yüz derisinin soyulması, karbondioksit (CO2) lazer ve erbium:yttrium-aluminum-garnet (Er:YAG) lazer ve fraksiyonel lazerler kullanılarak yapılmıştır (3, 4). Ancak lazer, akne sikatrislerinin tüm tiplerinde her zaman etkili değildir (1). CO2 lazer 10.600nm dalga boyunda ışık yayar ve hedef kromoforu intraselüler ve ekstraselüler sudur. Genellikle kansız bir işlem olmasına rağmen yine de dermisin bir bölümünün ve epidermisin tamamının ablasyonu gerçekleşir. Destrüktif özelliğinin yanında kollageni stimüle edebilme özelliği de bulunur. Er:YAG lazerde de hedef kromofor madde sudur (8). CO2 lazere göre daha kısa dalga boylu (2940nm) ışık yayar ve bu nedenle lazer enerjisi derideki hücrelerin içindeki su tarafından 12-18 kat daha güçlü absorbe edilir (4, 7). Er:YAG lazerin dalga boyu, kollagenin maksimum absorpsiyon noktası olan 3.030 nm ye çok yakındır. Her bir atışta 15-20 µm lik dokuyu ablate ederler. Kollagen üzerindeki uyarıcı etkileri daha az olmakla beraber, yara iyileşmesi ve postoperatif eritem süresi daha kısadır, ağrı daha azdır ve hastanın tolerasyonu daha iyidir (9, 10). Bu çalışmaya Mart 2010- Mart 2011 tarihleri arasında kliniğimize başvuran 43 akne sikatrisli hasta (33 kadın, 10 erkek) dahil edildi. Hastaların yaşları 17 ile 55 (ortalama 29) arasında idi. Lazer tedavisinin sonuçları klinik iyileşme derecesi, eritem süresi, pigmentasyon değişiklikleri ve 1 hafta-1 aylık yan etki profilleri açısından değerlendirildi. Tüm hastaların deri tipi Fitzpatrick deri tipi sınıflamasına göre II-V arasında idi. Lazer uygulaması öncesinde tüm hastalar son 6 ay içerisinde immünsupresyon durumu, gebelik, keloid gelişimi, diğer soyucu işlemler (peeling, lazer, soyucu asit kullanımı) başka bir hastalık için ilaç kullanımı ve akne/akne sikatrisi için önceden ve/veya beraberinde kullandığı ilaçlar, fotosensitivite, mucizevi beklentileri açısından değerlendirildi ve hastaların kişisel onamları alındı. Son 6 ay içerisinde sistemik retinoik asit kullanımı olanlar, kimyasal peeling yaptırmış olanlar, dolgu ve botulinum toksin-a uygulaması yaptırmış olanlar çalışmaya alınmadı. Tüm hastaların klinik elemanter lezyonlarının yerleşimi ve şekli (icepick, rolling, yüzeyel box-car ve derin box-car) kaydedildi. 278 Derinin çok ince, yüzeysel tabakasından tamamen emilebilir ve hassas ve yüzeysel doku ablasyonu için kullanılabilir (2, 11, 12). Çevre dokudaki hasar oranı azaltılır. CO2 lazer ile karşılaştırıldığında daha az termal etki, daha hızlı iyileşme, daha az postoperatif morbidite ve komplikasyon ile sonuçlanır (2, 7). Kısa, değişken ve çift atımlı tipleri mevcuttur (8). Kısa atımlı Er:YAG lazerin deri yenilenmesinde kullanımı 1996 yılında FDA tarafından onaylanmıştır (13). Bu teknik CO2 lazere göre daha az agresif bir yöntem olarak geliştirilmiştir (14). Kısa atımlı (250 µsn) Er:YAG lazerler her geçişte güvenli bir şekilde 5-15µm dokuyu tahrip ederler. Termal hasarın yarattığı kalıcı zon 15µm yi geçmez. Bu özellikleri sayesinde yukarıda da belirtildiği gibi CO2 lazere göre daha daha hızlı reepitelizasyon ve yan etki profilinde iyileşme avantajları vardır. Ancak zayıf intraoperatif hemostaz ve sınırlı kollagen büzülmesi gibi etkilerinden dolayı yeni cihazlar geliştirilmiştir (değişken atımlı Er:YAG lazerler) (13). İğne ucu şeklindeki noktavari kanamalar dermo-epidermal Lazer uygulaması öncesinde tüm hastaların fotoğrafı çekildi. İşlem öncesinde, en az iki hafta süresince, hiperpigmentasyon riskini azaltmak amacıyla hastaların retinoik asit ya da hidrokinon içeren kremler kullanmaları istendi. Uygulama öncesinde tüm hastaların yüzüne EMLA krem (Astra Zeneca, UK) sürüldü. 45 dk sonra hastaların yüzü %0,9 NaCl solüsyonu ile temizlendi. İşlem öncesinde, sırasında ve sonrasında hastaların yüzüne temizleme amacıyla kesinlikle alkol kullanılmadı. Tüm hastalarda işlem sırasında göz koruyucuları kullanıldı. Tüm hastalar Er:YAG lazer (Fotona SP Plus Laser System) ile tedavi edildi. İlk iki geçişle tüm epidermis çıkarıldı. Özellikle sikatris olan alanlara ilave ek geçişler uygulandı. Cm2 başına uygulanan 17 J. luk bir atım tahmini olarak 70 µm lik bir ablasyon yapmaktadır. Tedavi parametreleri; 2.940 nm dalga boyu, 5 ile 7 mm başlık çapları, 2.5 ile 6 J. arasında değişen akımlar, XLP modunda ve 10 Hz tekrar hızı şeklindeydi. Tüm yüz ablasyonu için bazı bölgelerde üç ile sekiz kez geçişler uygulandı. Geçiş aralarında dokuda biriken debris ve artıklar serum fizyolojikli pedler ile temizlendi. Sadece en son geçiş sonucu oluşan debris, reepitelizasyonu hızlandırmak amacıyla temizlenmedi, yerinde bırakıldı. Erkeklerin bir gün önceden sakal traşı olmaları istendi. İşlem sırasında ışıklı cerrahi

büyüteç kullanıldı. Oluşan duman ve havadaki debris evaküatör cihazı ile uzaklaştırıldı. Operasyon sırasında hastaların duyduğu ağrıyı azaltmak için hava üflemeli soğutma cihazından faydalanıldı. Hastalara uygulama sonrasında dekspanthenol ve klorheksidin kombinasyonu krem (günde 3-4 kez) kullanmaları önerildi. Sekonder bakteriyel infeksiyon oluşumunu engellemek amacıyla profilaktik amoksisilin-klavunat 1gr (günde 2 kez) ve herpes infeksiyonu gelişimini engellemek amacıyla profilaktik asiklovir 400mg (günde 3 kez) kullanılması önerildi. Profilaktik antifungal ilaç kullanımı verilmedi. Oluşacak eritemin uzamasını önlemek ve gelişebilecek postinflamatuar hiperpigmentasyon riskini minimuma indirmek amacıyla hastalara güneşe maruz kalmamaları ve güneş koruyucu kullanmaları tavsiye edildi. Resim 1B: Lazerden 1 ay sonrası. Sikatrislerdeki iyileşmeye dikkat edin. Tüm hastalar bir hafta ve bir ay sonra kontrole çağrıldı. Kontrol fotoğrafları çekildi ve kaydedildi. Eritem, ağrı ve yanma hissi, sekonder bakteriyel ve fungal infeksiyon, herpes virüs infeksiyonu gelişimi açısından hastalar sorgulandı. Hastalar klinik iyileşme açısından tek bir dermatolog tarafından değerlendirildi. Klinik iyileşme şu şekilde kategorize edildi: Hiç (%0), minimal (%1-25), orta (%26-50), iyi (%51-75), mükemmel (>%75). İlaveten hastaların tedaviden ne kadar fayda gördüklerini ve memnuniyet derecelerini anlamak için onlara da bir takım sorular soruldu. Hastaların memnuniyet dereceleri, A: memnun değil, B: orta derece memnun, C: çok memnun olarak üç gruba ayırabiliriz. Sonuçlar Resim 2A: Lazerden öncesi. Genel olarak tüm hastalarda belirgin bir iyileşme ve tedaviden memnuniyet tespit edildi. Tüm hastalarda deride sıkılaşma, canlılık ve parlaklık, gözeneklerde daralma gözlendi (Resim 1, 2). Klinik sonuçlar 6 hastada (% 14) mükemmel, 25 hastada (% 58) iyi, 10 hastada (% 23) orta, 2 hastada (% 5) minimal düzeyde iyileşme olarak saptandı (Tablo 1). Hastaların akne sikatrislerinde saptanan ortalama klinik iyileşme düzeyi %51.3 olarak tespit edildi. Genel olarak hastalar tedaviyi çok iyi tolere ettiler. Sadece bir hasta, işlem sırasında ve sonraki iki saat boyunca canının yandığını ifade etti. Resim 2B: İşlemden 7 gün sonrası. Daha pürüzsüz bir deri yapısına dikkat edin. Tablo 1. Genel Tedavi Sonuçları Mükemmel >%75 6 hasta %14 İyi %51-75 25 hasta %58 Orta %26-50 10 hasta %23 Minimal %1-25 2 hasta %5 Hiç %0 0 hasta %0 Resim 1A: Lazerden öncesi. Hastaların kendilerinin yaptığı bir tedavi değerlendirme skalasına göre 1 hasta (%2.3) memnun değil, 12 hasta (%28) orta derece memnun, 30 hasta ise (%69.7) çok memnun olduklarını ifade etmişlerdir (Tablo 2). Tedavi sonrası gelişen 279

eritem tüm hastalarda gözlendi, mevcut eritem hastaların %80 inde bir ay içinde geriledi. Diğer hastalarda maksimum üç ay içinde tüm eritemler normale döndü. Hiçbir hastada uzamış eritem saptanmadı. Tablo 2. Hastaların Ortalama Memnuniyet Skalası Memnun değil Orta derecede memnun Çok memnun 1 hasta (%2.3) 12 hasta (%28) 30 hasta (%69.7) Lazerden hemen sonra 2. veya 3. günlerde sızıntı sonrası krutlanma gelişti (Resim 3). İşlem sonrası gelişen erozyonun iyileşme zamanı, reepitelizasyon zamanı 6 ile 9 gün arasında değişmekteydi. Hiçbir hastada bakteriyel, viral veya fungal bir infeksiyon gelişmedi. 3 hastada (%7) mevcut aknede alevlenme meydana geldi. Hastalara akne benzoil peroksit içeren topikal ürünler reçetendi. Mevcut alevlenme bir ay içinde geriledi. Hiçbir hastada post-inflamatuar hiperpigmentasyon veya hipopigmentasyon gelişmedi. Kontakt dermatit ya da sikatris gelişimi gibi istenmeyen herhangi bir komplikasyon da gözlenmedi. Ablatif lazerler akne sikatrislerinin neden olduğu yüzey pürüzlenmelerini düzeltmek için kullanılmaktadır. Fotoyaşlı bir deride cilt düzeltme ile akne sikatrisleri, Er:YAG lazer, fraksiyonel fototermoliz lazerler ve plazma cihazı ile memnun edici düzeyde gerçekleştirlebilir. Ayrıca, uzun atımlı Er:YAG lazer, rolling ve derin boxcar sikatrislerin tedavisinde klasik Er:YAG lazerden daha etkilidir. Daha derin ve daha şiddetli akne sikatrislerinin tedavisinde ise CO2 lazer, diğer lazerlere oranla daha başarılıdır (6). Akne sikatrislerinde deri yenileme için kullanılan parametreler, fotorejuvenasyon için kullanılanlarla hemen hemen aynıdır. Fraksiyonel fototermoliz lazerin üstünlüğü kısa iyileşme zamanıdır. Yan etkileri daha azdır, daha kısa süren bir eritem vardır. Belli aralıklarla multipl seanslar uygulamak gerekir. Dolayısıyla elde edilen nihai sonuç da Er:YAG lazere göre daha zayıftır (6). Akne sikatrislerinin ablatif deri yenilemeyle tedavi edilmesi, epidermisin tamamen ilaveten dermisin de kısmi kalınlıkta çıkarılmasını gerektirir. Bu tarz bir protokol, pitted ve bazı boxcar sikatrislerin tedavisinde altın standarttır. Akne sikatrislerinin üzerindeki ve etrafındaki deriyi soyarken, sikatrisin morfolojisine gereken önem verilmelidir. Er:YAG lazer ile tüm yüz soyulduktan sonra, akne sikatrislerinin olduğu bölgeler ilave geçişlerle ablate edilmelidir. Biz hastalarımızda öncelikle tüm yüz ablasyonu yaptıktan sonra, çökük sikatrislerin kenarlarını hafifletmek ve yumuşatmak maksadıyla, kenarlara ilave geçişler uyguladık. Akne sikatrislerinin kenarlarını yumuşatmak, daha olumlu sonuçlar almamızı ve hasta memnuniyetini sağladı (Resim 4). Sadece akne sikatrislerinin olduğu bölgelere lazer uygulanmadı. Hastaların yüzlerinin diğer bölgelerinde yakınma olmasa bile, en azından düşük doz bir geçiş yapıldı. Bunun amacı hem bir demarkasyon hattı gelişimini engellemek, hem de oluşabilecek bir ton farkının önüne geçmekti. Resim 3: Operasyonun 4. günü. Belirgin bir krutlanma mevcut. Tartışma Lazerin, Maiman tarafından 1960 yılında ilk yapımı ve Goldman tarafından deri lezyonları için ilk kullanımından beri, lazer tedavisi, dermatolojide vazgeçilmez bir tedavi yöntemi haline gelmiştir. Cilt yenileyici lazerler fototermal hasar ile epidermis ve dermisin bir kısmını ortadan kaldırarak oluşturdukları doku ablasyonu, gerekse de ablate edilmiş doku çevresinde ürettikleri rezidüel ısı ile kollagenin yeniden yapılanması ve depolanmasını uyararak çalışan lazerlerdir. Bu iki etkiyi oluşturan lazerler ablatif lazerler olarak adlandırılır. Ablasyon özelliği olmadan direkt olarak alt dokulardaki kollageni uyararak yenileyen ve depolayan nonablatif lazerler de mevcuttur (6, 9). Resim 4A: Lazer öncesi 280 Resim 4B: Lazer uygulanırken.

fraksiyonel fototermoliz etkisi ile kombine eden 30 W. lık bir lazer cihazı kullanmışlardır. Deri tipi I ile IV arasında değişen 13 hastaya 1-2 ay aralarla, 2 ya da 3 seans ablatif fraksiyonel deri soyma uygulamışlardır. Bizim çalışmamızda olduğu gibi, hipopigmentasyon veya kalıcı sikatris gözlenmemiştir. Ortalama klinik iyileşme, dokuda sıkılaşma %26-50 oranında saptanmıştır (17). Bizim hastalarımızdaki başarı oranı (%51.3) ile kıyaslanırsa, ablatif Er:YAG lazerin fraksiyonel fototermolizden daha etkili olduğu söylenebilir. Sonuç Resim 4C: Lazerden 4 gün sonra. Eritem ve krutlanma devam ediyor. Er:YAG lazer ile deri soyma, fasiyal akne sikatrislerinin tedavisinde güvenilir ve etkili bir tedavidir. Eritem, yanma, aknede alevlenme gibi geçici yan etkileri olmasına rağmen kalıcı yan etkiler gözlenmemiştir. Yan etkilerinin azlığı ve hasta tarafından daha iyi tolere edilmesinden dolayı, aynı amaç için kullanılan CO2 lazere tercih edilebilir. Ablatif olmayan veya fraksiyonel lazerlere göre ablatif Er:YAG lazer daha etkili bulunmuştur. Hasta memnuniyetinin de fazla olması Er:YAG lazerin etkinliğinin göstergesidir. Kaynaklar Resim 4D: Lazerden 1 ay sonra. Hafif bir eritem devam ediyor. Akne sikatrisinin yoğun olduğu alanlara ilave geçişler yapılması, sonucu olumlu yönde etkiler. 1. Woo SH, Park JH, Kye YC. Resurfacing of different types of facial acne scar with short-pulsed, variable-pulsed, and dual-mode Er:YAG laser.dermatol Surg 2004; 30: 488-93. 2. Jeong JT, Kye YC. Resurfacing of pitted facial acne scars with a longpulsed Er:YAG laser. Dermatol Surg 2001; 27: 107-10. Literatürde Er:YAG lazerin etkinliğini bildiren çok sayıda çalışma vardır. Lodhi ve ark. Deri tipi IV olan, 4 akne sikatrisli ve 1 varisella sikatrisli olan toplam 5 hastaya; 250 µs atım süreli, 5 mm başlık çaplı, 0.8 ile 1 J arasında akım veren Er:YAG lazer uygulamışlar. Hastaların her birine 6-7 geçiş uygulamışlar, sikatrislerde hafif ile orta düzeyde iyileşme sağlamışlardır. Hiçbir hastada dispigmentasyon, infeksiyon veya hipertrofik sikatris gelişimi gözlenmemiştir (16). Jordan ve ark. nın yaptığı bir çalışma; Er:YAG ve CO2 lazer uygulanan atrofik ya da ice-pick akne sikatrisleri olan hastalardaki iyileşme düzeylerini irdelemiştir. Her iki lazer için etkinlik %25-90 arasında saptanmıştır. Pigmentasyon düzensizlikleri %44 oranında tespit edilmiştir. Bizim çalışmamızda herhangi bir pigmentasyon sorunu gözlemlemedik (4). 3. Kutlubay Z, Gokdemir G. Treatment of atrophic facial acne scars with the Er:YAG laser: a Turkish experience. J Cosmet Laser Ther 2010; 12: 65-72. 4. Jordan RE, Cummins CL, Burls AJ, Seukeran DC. Laser resurfacing for facial acne scars. Cochrane Database Syst Rev 2001; (1): CD001866. 5. Alam M, Dover JS.Treatment of acne scarring. Skin Therapy Lett 2006 Dec-2007; 11 (10): 7-9. 6. Goldberg DJ: Ablative Lasers and Devices. Laser Dermatology, Pearls and Problems de. 1. Baskı. Massachusetts, Blackwell, 2008; 115-152. 7. Tay YK, Kwok C. Minimally ablative erbium:yag laser resurfacing of facial atrophic acne scars in Asian skin: a pilot study. Dermatol Surg 2008; 34: 681-5. Kutlubay ve ark. nın fasiyal akne sikatrisleri olan 128 hastada uyguladıkları Er:YAG lazer çalışmasında, klinik başarı oranı %50.2 olarak bildirilmiştir. 5 hastada üç aydan uzun süren eritem, 9 hastada post-inflamatuar hiperpigmentasyon ve 14 hastada aknede alevlenmeden bahsetmişlerdir (3). Bizim çalışmamızda, her hastada eritem gelişti ancak uzun süren bir eritem gözlenmedi, 3 hastada aknede alevlenme vardı, hiperpigmentasyon tespit edilmedi. Chapas ve ark. yaptıkları bir çalışmada CO2 ablasyon etkisini 8. Rivera AE. Acne scarring: a review and current treatment modalities. J Am Acad Dermatol 2008; 59: 659-76. 9. Jacobson D, Bass LS, VanderKam V, Achauer BM: Carbondioxide and Er:YAG laser resurfacing. Clinic in Plastic Surgery 2000; 27 (2): 241-250. 10. Ergenekon G, Aybey B. Son gelişmeler ışığı altında dermatolojide lazer. TÜRKDERM 2001; 35: 152-164. 11. Trelles MA, Mordon S, Benitez V, Levy JL:Er:YAG laser resurfacing using combined ablation and coagu lation modes. Dermatol Surg 2001; 281

27: 727 734. dual-mode Er:YAG laser. Dermatol Surg 2002; 28: 551-5. 12. Jeong JT, Park JH, Kye YC. Resurfacing of pitted facial acne scars using Er:YAG laser with ablation and coagulation mode. Aesthetic Plast Surg. 2003; 27(2): 130-4. 13. Tanzi EL, Alster TS. Side effects and complications of variable-pulsed erbium:yttrium-aluminum-garnet laser skin resurfacing: extended experience with 50 patients. Plast Reconstr Surg 2003; 111: 1524-9. 14. Tanzi EL, Alster TS. Treatment of atrophic facial acne scars with a 15. Tanzi EL, Lupton JR, Alster TS. Lasers in dermatology: four decades of progress. J Am Acad Dermatol 2003; 49: 1-31. 16. Lodhi A, Huzaira M, Khatri KA. Erbium:YAG laser skin resur facing: a Pakistani experience. J Cosmetic Laser Ther 2003; 5: 43 7. 17. Chapas AM, Brightman L, Sukal S, Hale E, Daniel D, Bernstein LJ, Geronemus RG. Successful treatment of acneiform scarring with CO2 ablative fractional resurfacing. Lasers Surg Med. 2008;40:381-6. 282