Gezdikçe Gördükçe İzlen Şen Toker Sığacık ve Teos Antik Kenti D oğa, huzur, yavaşlık İzmir in Seferihisar ilçesinde bulunan Sığacık mahallesi ile Teos Antik Kenti nin ortak özellikleri Burada saatler denizin serin kucağında, ağaçların huzurlu kollarında sanki daha yavaş geçiyor. Ey tez canlı, aceleci, ham kişi! Bir dama bile basamak basamak merdivenle çıkılır. 120
Tek ya da iki katlı geleneksel Sığacık evlerinin çoğu kerpiçten yapılmış. Tencereyi ocakta yavaş yavaş ustaca kaynatmak gerekir. Delice kaynayan tencerenin pişirdiği yemekten hayır gelmez. diyen Mevlana ya hak verircesine burada yaşam daha yavaş yaşanıyor. Sığacık mahallesi, yaşamın, yaşamaktan zevk alınacak bir hızda yaşanmasını, her kentin kendi ruhuna, kültürüne, doğasına, gelenek ve göreneklerine sahip çıkan, yerel ve iyi gıdayı destekleyen, sürdürülebilir ve sosyal bir yaşam tarzını benimsemesini savunan uluslararası Cittaslow hareketinin ülkemizde Cittaslow seçtiği Seferihisar ın bu özelliğine layık olmaya çalışıyor. Sığacık, deniz kenarına inşa edilmiş bir kalenin surları içinden 121
çevreye doğru yayılıyor. Kale, 1521-22 yıllarında Rodos seferine hazırlık amacıyla Kanuni Sultan Süleyman ın emriyle komutan Parlak Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış. Bir dış kale bir de iç kaleden oluşan yapının surlarında Teos antik kentinin taşları kullanıldığı için duvarlarda Teos a ait Kanuni Sultan Süleyman ın emriyle yaptırılan kalenin surlarında Teos antik kentinin taşları kullanıldığı için duvarlarda Teos a ait yazıtlara rastlanabiliyor. yazıtlara rastlanabiliyor. Kale içinde cami, hamam, medrese gibi yapılar ile evler var. Surların içindeki Arnavut kaldırımlı dar sokaklara bitişik düzende dizilmiş tek ya da iki katlı geleneksel Sığacık evlerinin çoğu kerpiçten yapılmış. Büyük bölümünde iç avlu bulunan, tahta kepenkli evlerin iki katlı olanlarına cumbalar eklenmiş, içerideki merdivenler ve kapılar ahşaptan yapılmış. Beyaza boyalı, bir kısmının duvarları resimler, taşlar ve yazılarla süslü evlerin önündeki sarmaşıklar, begonviller ve sardunyalar evleri daha da güzelleştiriyor. Sokaklarda yürürken bazen mis gibi bir yasemin, ıtır ya da gül kokusu duyuyorsunuz. Kültürünü, mimarisini ve yemeklerini koruyabilmiş güzel bir mahalle olan Sığacık ta, kale içinde pansiyonlar, oteller, restoranlar, kafeler, gözleme evleri, butikler ve hediyelik eşya dükkanları var. Genellikle sakin olan Sığacık sokakları Pazar günleri çok kalabalık ve gürültülü oluyor çünkü o gün kale içinde yalnızca yöresel ürünlerin satıldığı ve tezgâhların başında genellikle kadınların olduğu Üretici Pazarı kuruluyor. İç kale bölümünde sebze, meyve ve çiçek pazarı kurulurken, surların içinde İçkale'deki meyve-sebze ve çiçek pazarı 122
kalan sokaklarda el işleri, hamur işleri ve hediyelik ürünler satılıyor. Sabah saatlerinde sokaklara dizilen masalara satılacak ürünler özenle yerleştiriliyor. Ziyaretçiler ev yapımı katmer, baklava, börek, lokma, poğaça, kurabiye, kek, pasta, çörek gibi ürünlerle zeytinyağlı yaprak ve kabak çiçeği dolmalarını satın alırken pazarda da yiyebiliyor. Erişte, tarhana, reçel ve ballar, çevreden toplanan adaçayları, çeşit Gün batımında deniz çeşit taze ve kuru otlar, mandalina kokulu sabunlar, eşarp, çanta, örgü işleri gibi hediyeliklerin de satıldığı pazar toplanıp tüm ziyaretçiler gittiğinde mahalle eski sakinliğine dönüyor. Bazen gün batımında deniz de o kadar sakinleşiyor ki koydaki tekneler sanki denizde değil, çok durgun bir gölde duruyor. İyice kararan karşı tepelerdeki rüzgâr santralleri de hareketsiz duran dev rüzgâr güllerine dönüşüyor. S ığacık ın bir kilometre güneyindeki, tarihi MÖ 1000 yıllarına uzanan Teos Antik Kenti ise her zaman kale içinden çok daha sakin. Önemli bir Ion liman kenti olan Teos Antik Kenti nin henüz çok az bir kısmı gün ışığına çıkarılmış olsa da Meclis binası, Tiyatro, Akropol, Sarnıç, Helenistik Kent Surları, Agora, Dionysos Tapınağı, Güney Liman ve Liman Kilisesi nin bazı kalıntıları görülebiliyor. Tüm bu antik kalıntılar yaşlı zeytin ağaçlarının, yemyeşil otların, çalıların ve rengarenk çiçeklerin arasında sergileniyor. Ben de geniş bir alana 123
Teos antik kenti Meclis Binası yayılan antik kenti arılar, kelebekler, ve tarihçilerinin yaşadığı Teos Antik salyangozlar ve sincaplarla birlikte Kenti nin kıyısındaki bu iskelede gezerek rengârenk bahar çiçekleri, aklıma Johann Wolfgang von gelincikler ve papatyaların arasında Goethe nin yazdığı Anakreon ın yürüyorum. Dev zeytin ağaçlarına Mezarı şiiri geliyor. Teos ta doğan dokunup, MÖ 2. yüzyılın başlarında ve ölümünden sonra buraya gömülinşa edilen ve şarap düğüne inanılan şair tanrısı Dionysos adına Anakreon a yazılan Anadolu da yapılan şiir sanki Teos Antik tapınakların en büyüğü Kenti ni de anlatır gibi: olan Dionysos Tapı Gülün açtığı, nağı nın o zamanki asmalarla defnelerin halinin nasıl olduğunu kucaklaştığı bu yerde, düşlemeye çalışıyorum. kumrucuğun çığırören alanının en iyi dığı, cırcır böceğinin durumdaki yapısı olan eğlendiği bu yerde, Meclis Binası nın taş nasıl bir mezardır basamaklarında dinleburası, bütün tanrıların niyor, Anadolu kıyılabirlikte yaşadığı, rındaki en iyi korunmuş güzel bitkilerle iskele örneklerinden dolu ve süslü? Anakrebiri olan Güney limanın Yüzlerce yıllık zeytin ağacı on un istirahatgâhıdır iskelesinde yüzyılburası. larca önce kimlerin şimdi benim Baharın, yazın ve güzün tadını baktığım denize baktığını düşüçıkardı şanslı şair; nüyorum. Anakreon, Antimakhos, Kıştan ise korudu onu en Epikuros, Apellikon ve Hekataios sonunda bu mezar. izlensentokerbd@gmail.com gibi antik çağın önemli şair, filozof 124