ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΟ: ΣΤ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ½ ώρες ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27 Μαΐου 2009 ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 6 (ΕΞΙ) ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ BİRİNCİ BÖLÜM: ΥAZMA İFADESİ (30 puan) Aşağıdaki konuyla ilgili 150-200 kelimelik bir kompozisyon yazınız. Kazaların önlenmesi için ne önerirsiniz? İKİNCİ BÖLÜM: METİN ANLAYIŞI (30 puan) Aşağıdaki metinleri okuyup ona göre alıştırmaları yapınız. BİRİNCİ METİN Sosyal psikologlar yalnızlığı, yalnız olma şeklinde değil, kendini yalnız hissetme anlamında kavramsallaştırmaktadır. Herhangi bir kişinin, yaşamının belirli bir anında ve belirli bir süre isteyerek diğer insanlardan uzaklaşması türündeki soyutlanmalar, bu tanıma dahil değildir. Yalnızlık istenmeyen, fakat acı veren bir sübjektif yaşantıdır. Bu çerçevede iki tür yalnızlık ayırt edilebilir. Birincisi, kişinin, diğer insanlarla çevrelenmiş olmakla birlikte, kendisi ile diğerleri arasında aşılmaz bir uçurum görmesine dayanan varoluşsal yalnızlıktır, bu yalnızlık, ölüm ve yaşam karşısında duyulan derin ve başkaları tarafından yok edilemeyen kaygıyla sıkıdan ilişkili bir yalnızlıktır. 1
Diğeri, kişinin, sosyal ilişkilerini nicelik ve nitelik bakımından yeterli görmemesi halinde hissettiği kişilerarası yalnızlıktır; bu yalnızlık, kişinin belirli bir süre içinde diğerleriyle arzu ettiği düzeyde ilişki kuramaması ve bu bakımdan kendini kapasitesiz, yeteneksiz veya beceriksiz görmesi halinde hissettiği yalnızlıktır. Ayrıca bir kişinin, diğerleriyle özel, mahrem ilişkiler kuramaması halinde hissettiği duygusal yalnızlık ve diğerleri tarafından reddedilme, istenmeme, itilme ve bir gruba ait olmama duygularının eşlik ettiği sosyal yalnızlıktan söz edilebilir. (http://www.donusumkonagi.net) A. Uygun seçeneği işaretleyiniz (10 p.) 1. Yalnızlık a. isteyerek diğer insanlardan uzaklaşmadır. b. bir kişinin yalnız olmasıdır. c. istenmeyen, fakat acı veren bir öznel yaşantıdır. 2. İki tür yalnızlık ayırt edilebilir: birincisi ve ikincisi a. duygusal, sosyal b. varoluşsal, kişilerarası c. varoluşsal, sosyal 3. Varoluşsal yalnızlık, a. kişinin, diğer insanlarla çevrelenmiş olmasına rağmen yalnız hissetmesine dayanıyor. b. kişinin yaşam ve ölümden korkmasına dayanıyor. c. kişinin diğer insanlarla ilişkileri nitelikli olmamasına dayanıyor. 4. Kişilerarası yalnızlık hisseden kişi a. kapasitesiz, beceriksiz ve yeteneksiz olduğunu hissetmiyor. b. diğer insanlarla nicelik ve nitelik bakımından ilişkileri yeterli olmadığını hissediyor. c. başkaları tarafından problemleri yok edilemediğini hissediyor. 5. Sosyal yalnızlık hisseden kişi a. başkaları tarafından reddedilip kabul edilmiyor. b. diğer insanlarla ilişkiler kuramıyor. c. başkaları tarafından istenmeyen hissediyor. B. Aşağıdaki kelimelerin karşıtlarını metinde bulunuz. (4 p.) a. uzaklaşma b. aşılmaz c. derin d. reddedilme 2
İKİNCİ METİN Orijinal isim: Elizabeth, The Golden Age Yönetmen: Shekhar Kapur Tür: Dram-Savaş Almanca DD 5.1, Macarca DD 5.1 Süre: 114 dk Oyuncular: Cate Blanchett, Geoffrey Rush, Clive Owen, Filmin Özeti: Akademi Ödüllü, 2008 Altın Küre adayı Cate Blanhett, yanıbaşındaki aşkı kontrol edebilmek, imparatorluğunu savunmak ve Batı dünyasının sevilen simgesi konumunu koruyabilmek için, verdiği savaşı anlatan bu hikayede, Kraliçe 1. Elizabeth rolüne geri dönüyor. Elizabeth in kuzeni, İskoçya kraliçesi Mary (Samantha Morton, Azınlık Raporu), İngiliz tahtını ele geçirmek için İspanya Kralı Philip (Jordi Molla) ile çeşitli planlar yapmaktadır. Elizabeth in sadık danışmanı Sir Francis Walsingham (Geoffrey Rush, Panama Terzisi) kraliçeyi koruyabilmek için vargücüyle çaba gösterir. Elizabeth macerapest ruhlu yakışıklı denizci Raleigh e (Clive Owen, Son Umut) karşı hissettiği beklenmedik duygular ile kraliyet sarayındaki görevleri arasındaki hassas dengeyi tutturmak. Orijinal isim: Milk Yönetmen: Gus Van Sant Tür: Biyografi, Dram Almanca DD 5.1, Fransızca DD 5.1 Süre: 100 dk Oyuncular: Sean Penn, Emile Hirsch, Josh Brolin, Diego Luna Filmin Özeti: Eşcinsel haklarının savunucusu San Francisco Belediye Başkanı Harvey Milk'in öyküsü ve ona düzenlenen suikastin perde arkası... San Francisco'ya taşınan Harvey Milk, burada eşcinsel haklarını savunan ateşli bir aktivist haline gelir. Eşcinsel hakları üzerine toplantılar düzenleyen Milk, gay komütesinin en göze çarpan üyesidir. Bu işi daha resmi bir platforma taşımaya karar veren Milk, San Francisco şehir konseyine katılmak için girişimde bulunur. İlk 3 denemesinde seçimi kaybeden Harvey, 1977 yılındaki 4. denemesinde başarılı olur. ABD toplumu açıkça eşcinsel olduğunu bilinen ilk belediye başkanı ile karşı karşıyadır. Orijinal isim: American Gangster Yönetmen: Ridley Scott Tür: Gerilim Türkçe DD 5.1, Türkçe DD 2.0 Süre: 157 dk Oyuncular: Denzel Washington, Russell Crowe, Chiwetel Ejiofor, Josh Brolin v.s. Filmin Özeti: Oscar ödüllü oyuncular Denzel Washington ve Russell Crowe, Ridley Scott ın yönettiği bir hikâyede, bir araya geliyor. Acımasız sokak taktikleri ve gururlu kişiliyle Frank Lucas (Denzel Washington), Harlem in uyuşturucu dünyasına hükmeden yer altı örgütünün başındadır. Toplum dışına itilmiş polis Richie Roberts (Russell Crowe) Lucas ın milyonlarca dolarlık suç imparatorluğunu çökertme görevini üstlenince, bu iki güçlü adam karşı karşıya gelir ve aralarında müthiş bir mücadele başlar. Orijinal isim: Trouble the water Yönetmen: Carl Deal, Dia Lessin Tür: Belgesel Türkçe DD 5.1, Süre: 90 dk Filmin özeti: Oscar adayı Su Belası, Katrina Kasırgası'nın tam merkezinde yaşananları, şehirde mahsur kalıp da hayatta kalmayı başaran iki kişinin gerçek yaşam hikayesini beyazperdeye aktarıyor. Rap şarkıcısı olmak isteyen Kimberley ile kocası o günün sıradan bir gün olmayacağını biliyorlardı. Ve ardından tarihe geçecek bir kasırgaya tanıklık ettiler. Kimberley'in kamerası azgın sel sularıyla mücadele eden dostlarını, akrabaları, komşuları ve elbette kendilerini kaydetmeyi başardı. Mücadeleleri ne kadar ürkütücüyse, yeni bir yaşama başlama umutları da o kadar heyecan verici. 3
C. Bu akşam beş arkadaş sinemaya gitmek istiyorlar. Cümleleri okuduktan sonra her birinin zevklerine göre bir filmi teklif edin. (5 p.) 1. Hülya nın çok vakti yok. Bunun için kısa sürelik bir oyun arıyor. Belgesel filmleri hoşuna gitmiyor. 2. Cemil, oyunun başrolünü bir kadının oynamasını istiyor. 3. Fatma, tarihi oyunları çok seviyor. 4. Orhan, yaşamöyküsel oyunları en çok hoşuna gidiyor. 5. Gül, macera ve genellikle gerilim filmleri beğeniyor. C. Doğru mu? (D) / Yanlış mı? (Y) (5 p.) Doğru Yanlış 1. Trouble the water filmi, gerçek bir hayat öyküsüdür. 2. Trouble the water filmi, bir Rap şarkıcısının hayatıyla ilgili dir. 3. Milk filmi, homoseksüel bir erkeğin hikâyesidir. 4. Elizabeth İskoçya nın kraliçesinin öyküsüdür. 5. American Gangster filminde Washington yer altı bir örgütünün başındadır. ÜÇÜNCÜ METİN 1. Güney gümüş: Gümüşün farklı tasarımlarını kadınlarla buluşturan Güney Gümüş, yaz sezonunda da yine beğeni topluyor. Yüzükleri, bileklikleri ve küpeleriyle dikkat çeken Güney Gümüş koleksiyonunda, el yapımı mercan taş yada kuartz yakut özellikle dikkat çekiyor. 2. Cafeye giderken rahat olmalısınız. Arkadaşlarınızla buluşmak, bir yerlere gitmek sonra da bir cafe de soluklanmak belki de hayatımızda en çok sevdiğimiz ve yaptığımız şey Diğer sevdiğimiz şey ise kıyafetlerimizin rahat, modaya uygun ve kaliteli olması. Çünkü biliyoruz ki; arkadaşlarımızla geçirdiğimiz zaman ne kadar önemliyse, giydiğimiz kıyafetler de o kadar önemli. 3. Gen Bencildir: Richard Dawkins Gen Bencildir adlı yapıtında özverili ve bencil davranış kuramları, çıkarcılığın genetik tanımı, saldırgan davranışların evrimi, kanbağı kuramı, eşey farklarının doğal seçilimi gibi konulara değinirken biyolojinin zengin ve büyüleyici dünyasının tanımamıza da yardımcı oluyor. 4
E. Yukarıdaki metinler hangi ürünlerin reklamını yapıyorlar? Kutudan seçiniz. (6 p.) araba, kitap, bilgisayar, makale, giyim, mücevher, ayakkabı ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: DİL KULLANILIŞI (40 puan) A. Aşağıdaki metnin boşluklarını kutudaki kelimeleriyle doldurunuz. (10 p.) Dünya biterken Batılı 1.. adamları tüm 2.. bir deklarasyon yayınlardılar, duyan olmadı. Oysa durum çok ciddi: Atmosferdeki ozon 3.. yüzünden güneşlenmenin yasaklandığı ülke sayısı ikiden yediye çıktı. İsviçre nin ünlü kayak merkezleri, küresel 4.. yüzünden daha yukarılarda kayak 5.. kurmaya başladılar, aşağılarda kar bitiyor. Afrika da her gün üç bin çocuk sıtmadan ölüyor. Yedi milyon çiftçi, kanser ve 6.. hastalıklardan öldüğü için kıtlık başladı. Doğudaki canlı türlerinden yüzde 70 i artık yok. Kuzey 7.., tam iki bin yıl önce ölçülen en yüksek 8.. sınırını bile aştı. Bahar mevsimleri 9.., birçok kara parçasında artık 10.. yaşanmıyor. pistleri, sıcaklık, felaketi, bilim, yarıküre, baharlar, ısınma, insanlığa, bulaşıcı, kısaldı B. Lütfen aşağıdaki deyimleri eşleştiriniz. (5 p.) 1. Dilinden a. ağırlamak 2. Hayal kırıklığına b. beklemek 3. Misafir c. sarılmak 4. Dört elle d. düşürmemek 5. Dört gözle e. uğramak 5
C. Doğru cümle kurmak için kelimeleri sıraya koyunuz. (10 p.) a. gözü / bıraktılar / deyip / havanın / yaşlı / çalışmayı b. gardırobumu / yeni / koymak / boşaltırdım / için / elbiselerimi c. etmeyiz / açık / siz / keşke / konuşabilseniz / kavga d. arkadaşlarım / etti / bütün / ziyaret / hastalığımı / beni / duyan e. çalınmış / balkondaki / dün / çamaşırlar / biz / gece / uyurken D. Doğru cevabı seçerek cümleleri tamamlayınız. (10 p.) 1. Yiyecek ve içeceklere tat, acılık ve hoş kuku vermek için kullanılan karabiber, tarçın, karanfil gibi maddelerin genel adıdır. a. tuz b. reçel c. baharat d. içkiler 2. Kullanarak, harcayarak yok etmek, sonunu getirmek, bitirmek. a. yetiştirmek b. tükenmek c. saklanmak d. koklamak 3. Serüven, baştan geçen ilginç olaylar dizisi. a. bilimkurgu b. belgesel c. macera d. dram 4. Soğuktan zarar gören bitkilerin yetiştirildiği, bir bölümü ya da tümü camlı kapalı yer. a. buzdolabı b. sera c. kap d. kümes 5. Her şeyde kendi başına davranabilen, bir kimseye ya da bir şeye bağlı olmayan. a. bağımsız b. yetenekli c. yoksul d. onur E. Aşağıdaki cümleler doğru yada yanlış mı? (5 p.) 1. Uykulu ve sürekli araç kullanan, hız yapan sürücüler, kazaların baş sorumlularıdır. 2. Süleyman, sekretere kendisini arayan olup olmadığına sordu. 3. Bilim adamları önümüzdeki birkaç yıl içinde, buzulların ermesinden dolayı suların hızla yükseleceğini haber veriyorlar. 4. Ekonomik krizden sonra işsizlik çok arttı. 5. Bir gün Ali Baba ormanda odun keserken bir grup harami çıkakaldı. Son 6