TASARIM A L I B AT I K U N T E R Ş E K E R C I O Ğ L U P E T E R Z E C N E V Z A T S A Y I N G Ü R B Ü Z D O Ğ A N E K Ş I O Ğ L U F E V Z I Y A Z I C I : D E L I C E S I N E S A D E L I K S T E P H A N B U N D I F A R U K M A L H A N : T A S A R I M Y A Ş A M A D A I R O L M A L I T A S A R I M D Ü N Y A S I A L L D E S I G N D A B U L U Ş U Y O R T T H S A S A R I M I N I P O G R A F I K A L I : U Ğ U R A R A Ç Yaratıcılık taklidin zıddıdır
İmtiyaz Sahibi Rota Yayın Yapım Tanıtım Tic.Ltd. Şti. adına GÜNSELI ÖZEN OCAKOĞLU Prof. N. Mazhar Ökten Sok. No.1 Rota Binası 34360 Şişli-İstanbul Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazı İşleri Müdürü GÜNSELI ÖZEN OCAKOĞLU Yayına Hazırlayan BEYZA ÖZEL, ELİF ERMAN Haber Müdürleri ÖZLEM TERZI YILDIRIM, FERRUH ALTUN Görsel Yönetmen FEVZİ YAZICI, A. BABÜR BOYSAL Web Editörü PINAR AKBIYIK YILDIZ Yazı İşleri TUĞÇE KÖSE, CANAN ESELER, DERYA COŞKUN, MEHLIKA AKGÜN Fotoğraf SAVAŞ BATMAZ Reklam Müdürü GÜLŞAH MARHAN Abone İlişkileri YASEMIN ERIÇ Tasarım eki Bütünleşik Pazarlamada Marketing Türkiye nin bir ekidir. Bu ekte yayınlanan köşe yazıları yazarlarının sorumluluğundadır. Editör 1954 yılından bu yana düzenlenmekte olan dünyanın en prestijli tasarım ödüllerinden biri olan Red Dot Design Awards ın son üç yıllık başvuruları incelendiğinde, ödül başvurularında en hızlı artış kaydeden ülkeler arasında Türkiye ilk sırada yer alıyor. Zira 2011 yılında Türkiye den toplam 9 ürün Red Dot tarafından ödüllendirilirken; 2012 yılında Türkiye den başvuran 12 ürün Red Dot ödülü almış 2013 yılında gelindiğinde ise Türk firmalarının aldığı ödül sayısı 25 e çıkmış. Yani bir önceki yılın iki katı! İşte Marketing Türkiye olarak dünyanın en prestijli tasarım ödüllerinden biri olan Red Dot Design Awards ın Türkiye ye yönelen izlerini sürerken, kendimizi geniş çaplı bir tasarım eki hazırlarken bulduk. Kendimize bir yol haritası çizmeye çalışırken ise aslında bu dünyanın bize çok da yabancı olmadığını gördük ve pazarlama alanının gerçekte büyük bir tasarım çemberi olduğunu fark ettik. Çünkü ileriye dönük düşünebilmek için artık tasarım kritik bir nokta oluşturuyor. Bu eğlenceli ve bir o kadar renkli yolculuğumuzda birçok başarılı isimle beraber çalışma fırsatı yakaladık. İçeriğimizi görselleştirmek adına Zaman Gazetesi Görüntü Yönetmen Fevzi Yazıcı dan ve Ali Babür Boysal dan destek alırken, rotamızı çizen isim ise Türkiye nin uluslararası alanda en çok ödül alan sanat yönetmeni unvanına sahip olan, aynı zamanda 2013 Red Dot Design Award ın jüri üyesi ve ödül törenin ev sahipliğini yapan Ali Batı oldu. Her bir sayfasında tasarım denilince akla gelen önemli ve değerli isimlere rastlayacağınız ekimizde; ünlü grafik tasarımcı, reklamcı ve art direktör Stephan Bundi nin yanı sıra Red Dot un ödüllerinin fikir babası ve kurucusu Prof. Dr. Peter Zec, söyledikleri ve bakış açılarıyla bir hayli dikkat çekiyor. Son olarak 21-22 Şubat ta Hilton Kongre ve Sergi Merkezi nde düzenlenecek olan dünyaca ünlü yabancı ve Türk tasarımcıları İstanbul da ağırlayacak olan alldesign Uluslararası Tasarım Konferansları ve Yaratıcı Endüstriler Fuarı ekimize taşıdığımız olmazsa olmaz haberlerden. Dahası ilerleyen sayfalarda. Keyifli okumalar... Beyza Özel
44 T Ü R K Y A R A T I C I E N D Ü S T R I L E R I N I N G Ö Z K A M A Ş T I R I C I T E M S I L C I S I : A L I B A T I Cannes Lions, New York Festivali, Epica, Kristal Elma gibi reklamcılık alanında prestijli ulusal ve uluslararası pek çok yarışmada 100 ün üzerinde ödül sahibi olan Ali Batı, Red Dot bir tasarımcının uluslararası arenada geniş kitlelerce fark edilirliğini garantiliyor diyor ve Red Dot u ve Türk tasarım dünyasını değerlendiriyor. 06 08 12 18 34 36 F E V Z I Y A Z I C I : D E L I C E S I N E S A D E L I K N E V Z A T S A Y I N : K U S U R S U Z T A S A R I M O L M A Z R E D D O T : T Ü R K T A S A R I M I N D A K I R M I Z I N O K T A L A R A R Ç E L I K V E E N D Ü S T R I Y E L T A S A R I M H E R P R O J E A Y R I B I R K E Ş I F A Y R I B I R D E N E Y I M T A S A R I M I N T I P O G R A F I K H A L I : U Ğ U R S A R A Ç T A S A R I M S Ü R E C I Ç O K T A R A F L I D I R Red Dot Product Design Award Winner 2013 te aldığı ödülle dikkatleri çeken Kilit Taşı Tasarım Ortağı Kunter Şekercioğlu, tasarıma dair yaklaşımlarını anlatıyor. 16 20 T A S A R I M, G Ö R E - V I N I Y A P T I K T A N S O N R A H E M E N E S - K I M E Y E B A Ş L A R. Karikatür ve grafik sanatçısı Gürbüz Doğan Ekşioğlu, İlk kapağım 1991 Ocak ayında yayınlandı. New Yorker dergisi kapak illüstratörlerinden biriyim. Ama taş yerinde ağırdır misali ve daha çok buradaki işlerime yoğunlaştım diyor. En keyif alarak yaptığı işleri ise kendi için yaptığı projeler olduğunu ifade eden Ekşioğlu, Türk ve dünya tasarım sektörünü değerlendiriyor
S T E P H A N B U N D I : Y A R A T I C I L I K T A K L I D I N Z I D D I R Geleneksel İsveç grafik tasarımı işlevsel tasarım ve açık iletişimden oluşur Her ikisi de benim için önemli olmaya devam ediyor diyen Bundi, Her zaman söylenecek, fakat her şeyden çok gösterilecek bir şeyler vardır diye sözlerine devam ederken bakın kendi tasarım dünyasını nasıl anlatıyor. 74 40 48 52 54 66 68 E N D Ü S T R I Y E L T A S A R I M I N D E Ğ I Ş E N K O O R D I N A T L A R I I S T A N B U L, T A S A R I M B I E N A L I I Ç I N E N E L V E R I Ş L I O R T A M F A R U K M A L H A N : T A S A R I M Y A Ş A M A D A I R O L M A L I E S E N K A R O L : B A Ş K A L A R I N I N T A - K I N T I L A R I N I Ö D Ü N Ç A L M A K V A K I T K A Y B I T A S A R I M D Ü N Y A S I 2 1-2 2 Ş U B A T T A A L L D E S I G N D A B U L U Ş U Y O R A L L D E S I G N Y A R A T I C I E N D Ü S T R I - L E R F U A R I K A P I L A R I N I A Ç I Y O R 60 B A B A D A N O Ğ U L A U Z A N A N T A S A R I M Y O L C U L U Ğ U Çocukluğundan bu yana mobilya kokusuna da tasarım kavramına da yabancı olmayan bir tasarımcı Derin Sarıyer Baba Aziz Sarıyer in mesleğinden dolayı adeta bir mobilya fuarının içinde büyüyen ünlü tasarımcı, İçinizde oluşan bir fikri hayata geçirme aşamalarının heyecan verici bir özelliği var diyor tasarımı tanımlarken 50 YILLIK TASARIM HIKAYESI Red Dot u tüm dünyada tasarım kalitesini düşünerek başlatmıştım ve günümüze kadar da bu işi sürdürmekteyim diyen Red Dot CEO su Prof. Dr. Peter Zec, Red Dot u uluslararası düzeye taşıma hikayesini bizimle paylaşıyor. 70
Delicesine sadelik F E V Z İ Y A Z I C I ZAMAN GAZETESI GÖRSEL YÖNETMENI Başlangıçta bembeyaz, boş bir kâğıt vardır ve beyaz kâğıt, o boş haliyle zaten güzeldir. Üzerine bir şeyler ekledikçe, karaladıkça bozulur ve çirkinleşir. Tasarım eskizi yaparken iletişimin hatırına o güzelim beyaz zemine anlamlı lekeler konduruveririz. Evet onlara leke diyoruz çünkü bilenler bilir grafik tasarım eğitimi alırken kompozisyonu oluşturan parçalara leke deriz en basit anlamda. Niyet onlara kirlilik atfetmek olmasa bile bu unsurlar arttıkça gerçekten de kirleniverir yapmak istediğimiz. Grafik tasarım, bir iletişim sanatıdır ve bu sanatla varmak istediğimiz yer nihai sadeliktir aslında. Sadelik eksiklik değildir. Sadelik tam da olması gerektiği kadar olmaktır. İletişimle ilgili tasarlıyorsanız, durduğunuz yer çok önemlidir. Çünkü o noktada ne söylediğiniz değil, nasıl algılandığınız geçerli. Açıklama yapacak zemin ve zaman yoktur. İşe eklenen gereksiz her unsur dikkati dağıtıp manaya dair acaba sorularını artıracağından ve vakit kaybettireceğinden bu tehlikeli karmaşadan uzak durmak gerekiyor. İletişim çağında hiç kimsenin anlamak için gayret sarf edecek ekstra vakti yok. Çünkü alternatif çok. Anlamaya çaba harcamak yerine ne söylediği belli olan alternatife yönelmek daha hızlı ve elverişli bir seçenek. Tasarım dünyasının ikonlarından Apple a bir baksanıza. Rekabet edilmesi çok G R A F I K T A S A R I M, B I R I L E T I Ş I M S A N A - T I D I R V E B U S A N A T - L A V A R M A K I S T E - D I Ğ I M I Z Y E R N I H A I S A D E L I K T I R. güç bir sadeleşme çizgisinde hızla ilerliyor. Bitene kadar eksiltecek, sadeleştirecekler adeta. Bunu hem grafik hem de ürün tasarımları için rahatlıkla söyleyebiliriz. Sadece imac veya MacBook un evrimine baksak, bu sonuca rahatlıkla ulaşabiliriz. Peki, ipad neyin yansıması? Yoksa onun çıkmasının sebebi laptop kavramının masaya yatırılıp sadeleştirilmesi olmasın. Herkes tecrübe etmiştir; elinde MacBook la koltuğa uzanıp keyifle bir şeyler yapmak veya onu iletişim amacıyla kullanmak mümkün değil. Bir şeyler fazla bu cihazda deyiveriyorsunuz daha ilk anda. Ah şu klavyeyi ya da ekranı eksiltebilseydik ne güzel olurdu. Peki bunları birleştirmeye ne dersiniz? Sonuç ipad olmasın sakın. Evet ortaya çıkan cihaz tabletten başka bir şey değil. ios 7 ara yüz tasarımı da bundan nasibini almadı mı? Her ne kadar alışmakta zorlandıysak da ara yüz tasarımında da inatçı bir sadelikle karşı karşıya olduğumuzu rahatlıkla söyleyebiliriz. Kesintisiz bir sadeleşme çabasıyla yüz yüzeyiz. Öyle görünüyor ki sadeleştirirken ve detayları azaltırken bitime en yakın noktada iş kemale erecek. Ama o noktaya ulaşmak büyük bir cesaret ve üstün bir kabiliyet gerektiriyor. Bitmek bir risk ise o bölgede dolaşmak bambaşka bir cesaret istiyor. Bu aşamada projektörleri Türkiye ye çevirmekte fayda var. Dünya ölçeğinde baktığımızda; başarıyı, sadeleşmenin getirdiğini gözlemlesek de ülkemiz için özellikle bazı alanlarda bunun geçerli olmadığını söyleyebiliriz. Teknolojik ilerlemeyle birlikte her şeyin sadeleşeceğinin öngörüldüğünü filmlerden ve makalelerden anlamak mümkün. Her nedense bu öngörü Türk basınında farklı tezahür etti. Baskı teknolojisinin yetersiz olduğu yıllarda daha sade bir tasarım söz konusuyken, bilgisayarın devreye girmesiyle gazete tasarımına sürekli bir şeyler eklendiğini ve beyazdan uzaklaşıldığını görüyoruz. Sanki bir ayıbı örter gibi sayfalarda beyazın boğulduğunu, üst üste, katman katman lekelerin yığıldığını gözlemleyebiliyoruz. Günümüz dünyasını yansıtmayan bu resmin bir yerlerinde hata olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Böyle olmamalıydı. Bu durum ne uzmanların gelecek tasavvuruyla örtüşüyor ne de teknolojiyle gelen bir faydayı ifade ediyor. Bir şeyler ters bu işte. Neden sadeleşme etkisi buralara sirayet
etmiyor? Belki de sebep, sadeleşmenin çok zor bir süreç olması. Düşünsenize çok daha küçük bir alanda çok daha az tasarım unsuruyla, daha önce hiç yapılmamış, ilginç, estetik ve algılaması kolay bir iş ortaya koymanız gerekiyor. En sadeyi hedefleyen herkesin aynı yere varma ihtimali de çok büyük bir ihtimal. Sadece bu ihtimalden kaçabilen eserler başarılı olacak ve piyasayı yönlendirebilecek. Yakın zamanda Amerika nın önde gelen gazetelerinden USA Today, logosunda bir sadeleşmeye gitti. Cesur bir adımla eski logosundaki dünya imajını grafik detayları eksilterek mavi bir daireye indirgedi. Yanına da standart, düz bir yazı karakteriyle USA Today yazdı. Devrimci ölçekte bir sadeleşmeye gitmesine rağmen başarılı olduğunu söylemek o kadar kolay değil. Daha önce de belirttiğim gibi sadeleşirken benzeşme tuzağına düştü kanaatimce. Çünkü çıkan sonuç Blaupunkt markasının logosuna çok yakındı. Sadeleşmek güzel ama bir başkasının görselliğiyle kesişmeme şartıyla kabul edilebilir. Bu örnek de bize sade bir tasarım yapmanın zannedildiği kadar kolay olmadığını, çığır açacak iyi bir eserin çıkması için bilinçsiz bir soyutlamadan daha fazlasının gerektiğini gösterir. Peki ne lazım doğruyu yakalama için? Bu konuda çok şey söylenebilir. İyi bir altyapı, tasarım kültürüne hakim olma, tasarıma kafa yormak ve dünyayı takip etmek bir gereklilik. Peki kabiliyet bunun neresinde? O da sadece yüzde 10 a tekabül ediyor. Yüzde 90 birikim. İşte o nedenle diyebiliriz ki iletişim tasarımında asıl amaç nihai sadeliğe doğru hiç durmadan ilerlemektir. Öyle bir nokta ki Gerçekten buna gerek var mı? sorusuna evet yanıtını veremeyen hiçbir şey olmamalı yapmak istediğimiz şeyde. Hatta Bunu atsak bir şey eksilir mi? sorusunu da sürekli sormalıyız ortaya koyduğumuz esere. Onu adeta sorguya çeker gibi köşeye sıkıştırmalı ve zorlamalıyız. Çünkü tasarımın iletişim kurma fonksiyonu, çok kritik bir noktada hayata geçer. Az ötesi ve az berisi ölümdür. Algılanması ve mesajı iletmesi için tam da olması gereken yerde durmalıyız. İşin içine girdikçe anlıyoruz ki zor olan, sadeleşebilmektir. Durmadan ekleyerek bir iş ortaya koymak ve farklılaşmaya çalışmak kolaydır ve büyük çoğunluğun da yaptığı budur. Akıntıya karşı kürek çekmek gibidir basitleştirmek. İletişim tasarımı yapalım derken beyaz boş bir kâğıtla çıktığımız yolda varmak istediğim şey de beyaz boşluğa en yakın, en basit lekedir. Bir espri yakalama için bir sürü karalama yapar ve espriyi bulduğumuzda araştırmaya ayırdığımız süreden daha fazlasını onu basitleştirmek için harcarız. En yalını, en sadesi için terleriz adeta. Onun ötesinde ne varsa fazladır ve fazlalıklar algıyı zorlaştırır, dikkati dağıtır. Sözü, Apple markası için yaptıkları ile bildiğimiz Ken Segall ın dediği gibi bitirmek lazım: Delicesine sadelik. 07 T A S A R I M I N I L E T I - Ş I M K U R M A F O N K - S I Y O N U, Ç O K K R I - T I K B I R N O K T A D A H A Y A T A G E Ç E R. A Z Ö T E S I V E A Z B E R I - S I Ö L Ü M D Ü R.
MIMAR NEVZAT SAYIN KUSURSUZ TASARIM OLMAZ Mimari ye ilişkin olarak en iyi ilham perilerinin gelenekten geldiğine inanan ünlü mimar Nevzat Sayın, dünyayı değiştirmek için devrimci olacakken zamanla, devrimin uzak bir ihtimal olduğunu anlayarak, Başka bir yolla dünyayı değiştirip, güzelleştirebilir miyim? diye kendine sorarak yoluna devam eden bir mimarlık ikonu 1980-1984 yılları arasında okul sonrası eğitim için Cengiz Bektaş la çalışan Sayın, Ürgüp Yeraltında Bir Boşluk (1990), Gön Deri Fabrikası 1-2 (1992-1996), Tekirdağ/Saray, Boşluktaki Beyaz ev (1998) projeleriyle ise Mimarlar Odası ödülleriyle onurlandırılmış. 2004 yılında yayınlanan Nevzat Sayın Düşler Düşünceler İşler kitabı da Nevzat Sayın deyince ilk akla gelenler arasında. Zira kitap mimarlığa ilgi duyanların elinden düşmeyen bir yapıt. Olabildiğince herkes için, basit, yalın, kolay, cinlik yapmadan projelerini geliştirdiğini anlatan Sayın ın, 1985 ten beri adresi kendi mimarlık atölyesi olan Nevzat Sayın Mimarlık Hizmetleri Günümüz Türk mimarlığının önde gelen yaratıcılarından Sayın ın eserlerini ve estetik algısını daha iyi anlayabilmek üzere kendisiyle bir araya geldik. Mimar olmaya nasıl karar verdiniz? Kariyerinizin dönüm noktalarını anlatır mısınız? Dünyayı değiştirmek için devrimci olmuştum ama zamanla, devrimin uzak ihtimal olduğunu anladıkça başka bir yolla dünyayı değiştirip, güzelleştirebilir miyim diye düşündüm ve mimar olmaya karar verdim. Mimarlık eğitimim mimarlık okuluna girmeden önce, Ege Bölgesi ndeki antik kentlerle başladı. Mimarlık okulunda sistematik olarak sürdü, okul sonrası eğitim olarak Cengiz
O G Ü N E K A D A R K I Y E T I Ş M I Ş - L I Ğ I N I Z V E O L U Ş T U R D U Ğ U N U Z D Ü N Y A G Ö R Ü Ş Ü T A S A R I M L A R I N I - Z I N D A E N Ö N E M L I G I R D I S I D I R. Bektaş ın yanında anlam kazandı sonrasında da farklı denemelerle kendi mimarlığımı yapar oldum. Bu izler üzerinden de sürüyor. İstanbul da bir mimar olmak, bir mimar olarak yaşamak nasıl bir duygu? İki ucu var. Hem bu kadar çelişkilerle dolu ve canlı bir yerde yaşamaktan memnunum hem de geçmişe dair kıymetli şeylerin silinip, gitmesinden ve yeni eklemelerin çoğunun berbat şeyler olmasından üzgün ve kızgınım. Karmakarışık bir duygu Mimari başlı başına bir tasarım işi. Bir projeyi tasarlamaya başlamadan önceki duygu ve düşüncelerinizi alabilir miyiz? Daha sonraki süreç nasıl ilerliyor Aslında nasıl biriyseniz öyle tasarlıyorsunuz. O güne kadar ki yetişmişliğiniz ve oluşturduğunuz dünya görüşü tasarımlarınızın da en önemli girdisini oluşturuyor. Bu girdilerin yanı sıra sizin dışınızdaki girdiler de eklenince ortaya çıkan tasarım bütün bu verilerin ortak paydasında olsa bile sonunda binalarınız da biraz size benziyor. Peki, İstanbul; estetik bir şehir mi sizce? Son zamanlarda İstanbul la ilgili söz konusu olan projeler hakkında neler düşünüyorsunuz? Evet, kesinlikle güzel bir şehirde yaşıyoruz. Ama bu şehirle bu şehirde yaşayan şehirliler ve yöneticiler arasında hiçbir olumlu ve anlamlı bir ilişki yok Bu yüzden de İstanbul Projeleri bu güzelim şehirden hiç iz bırakmamak için icat edilmiş tahrip kalıpları gibi görünüyor çoğunlukla. Bir projeyi tasarım açısından kusursuz bulmanız için o projede neler olması gerekiyor? Kusursuz tasarım olmaz. Her tasarım önemli olduğuna karar verilmiş konuları çözüp, diğer konuları da bu çözümlerin uzantısında bir ölçüde çözmek üzerine kuruludur. İyi tasarım, odaklanılan konularda geliştirebildiği çözümler üzerinden değerlendirilir. Peki, bir yapıda Nevzat Sayın imzası olarak göze çarpan detaylar neler? Nevzat Sayın ın estetik kaygıları neler? Olabildiğince herkes için, basit, yalın, kolay, cinlik yapmadan, alışkanlıkların içinden bir yeni üretebilmek olarak özetlenebilir. Bu özet kullanışa, yapıma ve biçime dair değerlendirmelerde geçerlidir. Sizce günümüzün tasarım trendleri neler? Bu trend ler mimariye nasıl yansı- 09
M I M A R I Y E I L I Ş K I N O L A R A K E N I Y I I L H A M P E R I L E R I G E - L E N E K T E N G E - L I Y O R. M I M A R - L A R I N H E N Ü Z A D L A R I Y L A B I - L I N M E D I Ğ I B I R Z A M A N D A N yor? Daha önce yapılmış olanlara benzemeyen, orijinal, çarpıcı biçimlerden oluşan tuhaflıklar tasarım trendlerinin en önemli kriterleri gibi görünüyor ve mimariye de bu şekilde yansıyor. Size ilham veren isimler kimler? Hangi alanlardan besleniyorsunuz? Mimari ye ilişkin olarak en iyi ilham perileri gelenekten geliyor. Mimarların henüz adlarıyla bilinmediği bir zamandan Yakın zamanın mimar ilham perileri ise Ando, Chipperfield, Barragan, Kahn, Arkan, Cansever in işlerinden geliyor. Sanatçı ilham perileri de arkadaşlarım olan Ahmet Oran, Kemal Seyhan, Kemal Önsoy, Burcu Perçin, Günnur Özsoy, Seyhun Topuz, Ahmet Doğu İpek in işlerinden Aynı zamanda yaptığınız projelerle şehirlerin siluetlerini de şekillendiriyorsunuz. En sevdiğiniz ülkeler, en sevdiğiniz şehirler hangileri? Akdeniz ülkelerini seviyorum ama İskandinavya nın sakinliğinden de çok keyif alıyorum. Barcelona en sevdiğim şehir. Bu güne kadar en keyif alarak hayata geçirdiğiniz işler hangileri? Bütün işlerimden büyük keyif aldım ama Gön ilk işim ve hâlâ ilk aşk gibi Dijital avantajlar mimarların hayatına ne tür yenilikler getirdi? Ne işe yarayacağını bilemediğimiz bir çabukluk, nasıl ifade edeceğimizi bilemediğimiz bir beceri, henüz düşüncesi bile olgunlaşmamış bir işin prematüre 3D görüntüleri epeyce bir yenilik sayılır Önümüzdeki günlerdeki planlarınız neler? Hangi projelerle ilgileniyorsunuz? İstanbul daki eski rakı fabrikası ve İzmir deki eski şarap fabrikası kampüslerinde geliştirdiğimiz projeler en son büromuza giren işler. Son olarak İstanbul a bir ruh hali yakıştırmak gerekseydi, hangi ruh halini ona ait bulurdunuz? Bir tane ruh hali ile anlatılabilecek olsaydı kolay olurdu ama en azından üç ruh halinden söz etmeden olmaz. Kimi bölgeler agresif, kimi bölgeler pasif agresif, kimi bölgeler ise regresif gibi görünüyor. Dünyanın durmuş-oturmuş yerleri nden gelenler için şehri çekici kılan şeylerden biri de bu olmalı. Bu şehirde yaşayanların kimisi için yaratıcı ve zihin açıcı olan bu durum kimisi için dayanılmaz bir boğuntuya dönüşebiliyor. 10
2006 yılından beri dünya çapında 160 ödüllü tasarıma imza attık. Dünyanın prestijli tasarım ödülü PlusXAward ile 2013 ün en iyi tasarımlarına sahip en yenilikçi markası olduk. Bu gurur hepimizin.
A L P A Y E R ÖZYEĞIN ÜNIVERSITESI ENDÜSTRI ÜRÜNLERI TASARIMI BÖLÜM BAŞKANI Red Dot: Türk tasarımında kırmızı noktalar 1954 den bu yana verilmekte olan Red Dot, benzerlerinden en fazla sayıda ve en geniş coğrafyadan başvuru alan uluslararası tasarım ödülü olması itibarıyla farklılaşıyor. Bu anlamda Red Dot ödülünü kazanmış olmak, ilgili endüstri çevrelerinde tasarım alanının en prestijli ve küresel yetkinlik göstergelerinden birisi olarak değerlendirilmekte ve kabul görmekte. Türkiye son üç-dört yıldır Red Dot ödül başvurularında en hızlı artış kaydedilen ülkeler arasında yer alıyor. Sadece bu bilgi dahi Türk endüstrisinin belli sektörlerindeki firmaların fiyat, kalite gibi unsurların yanı sıra küresel tasarım rekabetine dahil olduklarının somut bir göstergesi. Kalabalıklaşan yerel ve küresel pazarlarda tasarım ürün ve hizmetleri rakiplerinden ayırarak günümüz inovasyon ekonomisinin asli unsurlarından biri haline geliyor. Tasarımın firma ve markalar arasında kullanıcı ve müşteri gözünde anlamlı farklılıklar yaratabilen T A S A R I M Ü R Ü N V E H I Z M E T L E R I, G Ü N Ü - M Ü Z I N O V A S Y O N E K O - N O M I S I N I N A S L I U N - S U R L A R I N D A N B I R I H A L I N E G E L I Y O R. bir unsur oluşu, tasarıma dayalı inovasyonu özellikle son 10 yıldır giderek şiddetlenen bir rekabet alanı haline getirdi. Firmaların, markaların tasarım konusundaki yetkinliklerini, inovasyon kapasitelerini değerlendirip kamuoyu ile paylaşabilecek bağımsız piyasa aktörlerine gereksinimleri de bu süreçde ortaya çıktı. KÜRESEL TASARIM PİYASASININ GEREKLİLİĞİ Red Dot gibi uluslararası tasarım ödülleri, her ne kadar kökleri 1950 li, 1960 lı yıllarda özellikle Almanya, İngiltere ve Japonya gibi ülkelerde kamuoyunu İyi tasarım yönünde teşvik etmeye yönelik yerel ve merkezi kamusal (devlet/belediye gibi) tasarım teşvik inisiyatiflerine dayansa da, özellikle son 15 yıldır küresel tasarım piyasasının gerektirdiği rekabetçi kalite ve yenilikçilik referansları olarak ön plana çıkmaya ve yeni bir işlev kazanmaya başladı. Bu anlamda özellikle Red Dot, İF (Almanya), G Mark (Japonya) ve IDEA (ABD) tasarım ödülleri pek çok bilinen küresel marka için tasarım kalite algısının önemli yapı taşları olarak kabul görüyor. Red Dot ve benzeri tasarım ödüllerine yapılan başvurular geçtiğimiz son 10 yıldır istikrarlı bir şekilde artıyor. Bu ödüllerin arkasındaki değerlendirme sistematiği ayrı bir yazı konusu olmakla beraber, bunun mutlak değil mukayeseye dayalı göreceli bir değerlendirme olduğunu belirtmekte fayda var. Bu kapsamda, başvuruların sayısı, niteliği ve coğrafi çeşitliliği nispetinde Red Dot ve benzeri ödüller firmaların tasarım yetenek ve kapasiteleri hakkında potansiyel kullanıcı ve müşterilere anlamlı düzeyde fikir verebilmekte. Türkiye den başvurup Red Dot dan ödül kazanan başvuruların son üç yıla uzanan bir değerlendirmesi, Türkiye nin küresel tasarım rekabeti açısından durumuna dair
bir fikir verebilir. 2011 yılında Türkiye den dokuz ürün Red Dot tarafından ödüllendirilmiş, bunların ikisi Best of the Best kategorisinde ve aynı firmanın (Kütahya Porselen) iki ayrı ürününe verilmiş. Geri kalanların dört tanesi ise teşvik kategorisinde ödüllendirilmiş. Sektörel olarak bakıldığında Türk katılımcılar tarafından alınan ödüllerin dördü seramik vitrifiye, üçü ofis mobilyası iken geri kalan ikisi bir elektrikli mutfak aleti ile yat arasında paylaşılmış. 2012 yılında Türkiye den başvuran 12 ürün Red Dot ödülü almış. Bunların neredeyse yarısı beyaz eşya/ tüketici elektonik sektöründen iki firmanın (Arçelik ve Vestel) ürünleri iken, üç ödülü seramik vitrifiye, iki ödülü ise ofis mobilyası sektörlerinden ürünler almış. Geri kalan iki ödül bir mücevher/takı ile dekoratif tekstil ürünü arasından paylaşılmış. 54 ülkeden 4 bin 662 ürün için yapılan başvuruyla Red Dot tarihinin en yüksek katılımına sahne olan 2013 yılında toplam bin 328 ürün Red Dot tarafından ödüllendirilmiş. Türk firmalarının aldığı ödül sayısı ise toplam 25 ile bir önceki yılın iki katını aşmış. Bunların 10 tanesi beyaz eşya ve elektronik sektöründe faaliyet gösteren iki firmamız (Arçelik ve Vestel) tarafından paylaşılmış. Tezgahüstü küçük elektrikli mutfak aleti üreten orta ölçekli firmalar üç ödül alırken, seramik vitrifiye sektörü de üç Red Dot ödülüne layık görülmüş. Ofis mobilyası sektörümüz Red Dot almaya 2013 da iki ödül ile istikrarlı bir şekilde devam etmiş. Geri kalan dokuz ödül hemen hepsi ilk kez başvuruda bulunan firmalar tarafından kazanılmış. Başvuru sahibi firmalar gibi başvuru yapılan kategoriler de Türk ürünlerinin daha önce ödül almadıkları alanlar olmuş. Diş fırçası (Banat), Hidrolik Acil Durum Sedyesi (Gökler /Nitrocare), enteğre elektronik kontrol ünitesi (Arkel ) gibi ürünler sağlık ve profesyonel/endüstriyel ekipman sektörlerinde Türkiye ye ödül getirmişler. Bu anlamda 2013 hem nitelik hem de nicelik açısından Türkiye den yapılan ödül başvurularındaki sayısal ve çeşitlik artışını net bir şekilde yansıtıyor. ULUSLARARASI DÜZEYDE TEYID EDILDIK Son üç yıl içinde ben de ilk defa jüri üyesi olarak değerlendirmelere katıldım. Türkiye den Red Dot ile ödüllendirilen ürünler gözden geçirildiğinde şu saptamaları yapmak mümkün: Öncelikle beyaz eşya (Arçelik ve Vestel), seramik vitrifiye (Vitra, Kütahya Seramik gibi ) ve ofis mobilyası sektörlerinin (Koleksiyon, Ersa ve Nurus) istikrarlı bir şekilde ve çok sayıda ürünle her yıl Red Dot 13 R E D D O T Ö D Ü L Ü N Ü K A Z A N M I Ş O L M A K, T A S A R I M A L A N I - N I N E N P R E S T I J L I V E K Ü R E S E L Y E T - K I N L I K G Ö S T E R G E - L E R I N D E N B I R I S I. ödüllerine başvuruda bulundukları ve her yıl farklı sayıda ödül aldıkları görülmektedir. Bu sektörler 2011 öncesinde Red Dot ödüllerine başvuruda bulunduğu ve ödül alan ürünlere sahip firmaları barındırmaktalar. Bu bulgu sözkonusu sektörlerdeki Türk firmalarının küresel pazarda yabancı rakipleriyle, iç pazarda ise birbirleriyle olan rekabetlerinde tasarımın da bir unsur olarak rol oynadığını teyid etmekte. Her yıl artan sayıda ürünle başvuru yapılıyor ve ödüller alınıyor olması ise bu sektörlerdeki tasarım rekabetinin ve yatırımların artışı olarak yorumlanabilir. Bu beklenen bir sonuç. Her üç sektör de tasarımın ürün farklılaştırmada yoğun ve sistematik olarak kullanıldığı, hem küresel pazarlarda hem de iç pazarda yüksek rekabete maruz kalınan sektörler. Aynı sektörden bir kaç Türk firmasının istikrarlı olarak ve her yıl artan sayıda ürünle başvuru yapıyor olması alınan ödül sayılarına yansıdığı gibi, iç piyasada birbirleriyle rekabet içindeki firmaların (örn. Arçelik Vestel) aralarında tasarım yetkinlik ve kapasitelerinin uluslararası düzeyde teyid edilmesine yönelik özel bir rekabetin mevcudiyetini de göstermekte. 2012-2013 dönemi bu üç lider sektörün (beyaz eşya vitrifiye ofis mobilyası) dışından
yapılan başvurular ve alınan Red Dot ödülleriyle dikkat çekiyor. Bilhassa 2013 yılında küçük elektrikli ev aletleri, profesyonel ve endüstriyel ürünler gibi kategorilerde alınan ödüller Türk endüstrisinde uluslararası nitelikte çıktılar ortaya koyabilecek tasarım yetkinliklerinin diğer sektörlerde de yaygınlaşmaya başladığının bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Stratejik öneme sahip bir rekabet unsurunun Türk endüstrisinin diğer sektörlerince de benimsenip yetkin şekilde kullanılmaya başlanması sevindirici bir gelişme olarak kaydedilmeli. KÜRESEL TASARIM REKABETİNE CEVAP Tasarımcılar açısından yapılacak kısa bir değerlendirmede ise geçtiğimiz üç yıl içinde ödül kazanan 46 üründen yarısından fazlasının imalatçı firmalarla proje bazlı çalışan tasarım danışmanlık firmaları veya freelance tasarımcılarca tasarlandığı. Yani tasarım hizmetinin firma dışından alındığı görülmekte. Bunlardan 10 kadarı yabancı tasarım firmaları iken, tek bir yabancı tasarım firması Türk müşterisi (Arçelik) ile aynı yılda beş ödül kazanmış. Geri kalan ödüller ise firmaların kendi bünyelerindeki (in-house) tasarım ekiplerinin tasarladığı ürünlere verilmiş. Aynı firmanın tasarım ekibinin (Vestel) aynı yıl dört ödül birden kazanabildiğini de kayda geçmek lazım. Red Dot ödüllü ürünler ödül alan tüm firmalar tarafından reklam ve tanıtım kampanyalarında öne çıkartılmakta, Red Dot ödülü aracılığıyla firmaların tasarım ve yenilik konusundaki iddiası vurgulanmaktadır. Uluslararası bir tasarım ödülü üzerinden bu tür iletişim stratejilerinin oluşturulması, tasarımın giderek firmaların rekabet stratejilerinde daha önemli roller üstelenmeye başladığının da bir göstergesi. Sonuç olarak, 2011, 2012 ve 2013 yıllarında Red Dot Ürün Tasarımı Ödülü kazanan Türk firmaları ve ürünlerini kısaca değerlendirdiğimizde, Türk endüstrisinin tasarım yoğun ve görece yüksek ihraccat hacmine sahip beyaz eşya, vitrifiye ve mobilya gibi sektörlerindeki lider firmalarının maruz kaldıkları küresel tasarım rekabetine cevap verebilme yönünde doğru adımlar attığını, tasarım kabiliyet ve kapasitelerini geliştirdiklerini ve bunları Red Dot gibi uluslararası ödül sisteminin prestijli unsurları yoluyla sınanmasına dair artan bir özgüvene sahip olduklarını söyleyebiliriz. Alınan ödüller potansiyel R E D D O T Ö D Ü L - L Ü Ü R Ü N L E R Ö D Ü L A L A N T Ü M F I R M A - L A R T A R A F I N D A N R E K L A M V E T A N I - T I M K A M P A N Y A L A - R I N D A Ö N E Ç I K A - R I L I Y O R. kullanıcı ve müşteriler gözünde bu Türk firmalarının tasarım kalite ve yeniliği konusundaki yetkinliklerinin uluslararası tescili olarak değerlendirilmektedir. Ancak 2013 de Red Dot ödüllerinin 20 kadar kategoride bin 328 ürüne verildiği; Türk firmalarının sadece dokuz kategoride 25 ürünle varlık gösterebildiği ve ödüllerin 18 inin de sadece dört kategoride başarı sağladığı dikkate alındığında, Türk endüstrisinin genelinde tasarım yetkinliklerinin yaygınlaşması konusunda gidilecek epey yolumuz olduğunu da hatırlatmakta fayda var. 14
Şair Nedim Cad. No: 20/D Akaretler Beşiktaş-İstanbul TURKEY T.+90 212 225 20 03 F.+90 212 274 19 30 info@derindesign.com www.derindesign.com BEK Aziz Sarıyer
K U N T E R Ş E K E R C I O Ğ L U 16 I. TASARIM SÜRECI ÇOK TARAFLIDIR şbirliği içinde olduğu markalara ve firmalara tasarladığı nitelikli ve katma değeri yüksek ürünlerin yanı sıra Red Dot Product Design Award Winner 2013 te aldığı ödülle dikkatleri çeken Kilit Taşı Tasarım Ortağı Kunter Şekercioğlu, Tasarım süreci çok taraflıdır diyor. Acrobat diş fırçası serisiyle birçok ödülün sahibi olan ve dikkatleri üzerine çeken Kunter Şekercioğlu, Banat la Chicago Athenaeum Architecture and Design Museum tarafından organize edilen Good Design 2009, FEIBP İnovasyon Ödülü, Design Turkey 2010 İyi Tasarım Ödülü ve bu ödüllerin ardından Alman Teknoloji ve Ekonomi Bakanlığı nın binlerce ürün arasından seçerek aday gösterdiği Designpreis Deutchland 2011 Nominiert ödüllerini almış. Serinin Acrobat Junior isimli ürününün aldığı Red Dot Product Design Award Winner 2013 ise başarılı tasarımcının son uluslararası tasarım ödülü Tasarım sürecine etki eden birçok faktör olduğunun altını çizen Şekercioğlu, Red Dot a giden yolu ve tasarım anlayışını bizimle paylaşıyor ETIK KAYGILAR TAŞIRIM Banat için tasarladıkları Acrobat Junior çocuk diş fırçası nın 2013 yılında Red Dot Product Design Award Winner 2013 ödülüne layık görüldüğünü dile getirerek sözlerine başlayan Kilit Taşı Tasarım Ortağı Kunter Şekercioğlu, Red Dot u 1954 yılından bu yana farklı kategorilerde, uluslararası saygın jürilerin değerlendirmesi sonucu binlerce ürünün yüksek tasarım kalite onayı aldığı bir ödül sistemi olarak görüyor. Yarışmanın bilirkişi onayı yerine geçtiğini sözlerine ekleyen Kunter Şekercioğlu, Red Dot un güven yaratan bir organizasyon olduğunu vurguluyor. Bir ürünün size ait olduğunu tasarladığınız objenin hangi özelliklerinden anlayabiliriz? sorusunu ise Şekercioğlu şöyle yanıtlıyor: Bu soruyu tek bir taraftan bakarak cevaplandırmak doğru olmaz. Tasarım süreci çok taraflıdır. Hizmet alan firmanın beklentisi, uluslararası rekabet gücü ve tasarım stratejisi, hedef kitlenin ihtiyaçları, bunun yanında sektör içi ve sektör dışı eğilimler, üretim yöntemleri ve malzemeler gibi başlıklar tasarım sürecine
etki eden önemli birer oyuncu. Buna ek olarak, tüketicinin yaşam kalitesini iyileştirmek için çalışırken tasarımcı olarak hizmet verdiğim firma ile işbirliğimde etik kaygılar taşırım. Bunun en başında, o firmaya duyduğum bağlılık gelir. 1996 yılından bu yana, aynı anda, aynı sektörden rakip iki markayla çalışmama tercihim de bundandır. HAYAT KALITESINI ARTIRMAK ODAK NOKTASI Acrobat diş fırçası serisini tasarlarken kullanıcının hayat kalitesini artırmayı odak noktası olarak aldıklarını ifade eden Şekercioğlu, Bu çalışma, Banat la 2003 yılında başlayan yolculuğumuzun en uzun süreli ve en büyük Ar-Ge yatırımının sonucu. Chicago Athenaeum Architecture and Design Museum tarafından organize edilen Good Design 2009, FEIBP İnovasyon Ödülü, Design Turkey 2010 İyi Tasarım Ödülü ve bu ödüllerin ardından Alman Teknoloji ve Ekonomi Bakanlığı nın binlerce ürün arasından seçerek aday gösterdiği Designpreis Deutchland 2011 Nominiert ile başarısını tescilleyen Acrobat bizi sevindiren ürünlerimizden biri. Ek olarak, geçtiğimiz yıl bu ürün ailesinin en yeni üyesi olan Acrobat Junior ın aldığı Red Dot Product Design Award Winner 2013 ise bu ailenin aldığı son uluslararası tasarım ödülü diyor. Kendi markaları ZULA için tasarladıkları porselen kahve fincanı tasarımı Dervish adlı ürünlerinin ise beğenilen bir diğer ürünleri olduğunu söyleyen Şekercioğlu, porselen üretiminde sınırları zorlayan çift cidarlı yapının Dervish in en önemli inovatif tarafı olduğunu vurguluyor. Şekercioğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor: Çift cidar fincanı kulpa ihtiyaç duymadan kullanmanıza imkan sağlıyor. Aynı zamanda, fincanı kavrayarak, samimi ve sahiplenen bir tutuşla kahvenizi yudumluyorsunuz. Fincanın tabaktaki yuvaya yerleşerek akıcı ve devam eden bir form oluşturması ise dökülme riskini azaltıyor. Tabağındaki dalgalı form taşıma kolaylığı sağlıyor. Dervish e Design Turkey 2010 Üstün Tasarım Ödülü ile beraber Fransa dan da Label Observeur du Design 2011 ödülünü getirdi. 15 SENEDIR SATIŞI DEVAM EDEN ILK TASARIM Arzum adına 2005 senesinde tasarladıkları Cezve nin, sektörde ürün segmentasyonunda yeni bir başlık açtığını söyleyen Kunter Şekercioğlu, bu tasarımın piyasaya çıkmasını takiben onlarca firmanın portföylerine elektrikli Türk kahvesi cezvesi eklediğine dikkat çekiyor. Yurtdışında birebir kopyalarına rastlayabileceğiniz Cezve, önce 2007 senesinde en yenilikçi 20 üründen biri seçildi, ardından da 2008 de Design Turkey İyi Tasarım Ödülü ne layık görüldü. Bu ürünlere ek olarak, Scrikss için tasarladığım Scrikss99 masa kaleminden bahsetmeden edemeyeceğim diyen Şekercioğlu, Scrikss99 un üretilen ilk tasarımı olduğunu ve 15 senedir satışının devam ettiğini belirterek bunun gurur verici olduğunu açıklıyor. Peki, acaba Kunter Şekercioğlu hangi tasarımcıları takip ediyor? Benzersiz Arzum Cezve, önce 2007 senesinde en yenilikçi 20 üründen biri seçildi, ardından da 2008 de Design Turkey İyi Tasarım Ödülü ne layık görüldü. tasarım yaklaşımı ve ürün tasarımlarındaki yalınlığıyla Jasper Morrison, romantik kadınsı dokunuşlarıyla ürünlerini canlı bulduğum Patricia Urquiola ve en önemlisi tasarım sürecini benzer yaşadığımızı her daim gözlemlediğim, geometri ve strüktürel çözümleriyle Konstantin Grgic takip ettiğim tasarımcılar arasındadır diyor Şekercioğlu ve ekliyor; Türkiye deki meslektaşlarımı da yakından takip ediyorum. TASARIM FIRMANIN STRATEJIK PLANI- NIN BIR PARÇASI Tasarım, firmanın stratejik planının bir parçası hatta başlangıç noktası olduğunda, süreç her iki taraf için de benzersiz faydalar yaratır diyen Şekercioğlu, doğru yönetilen bir tasarım stratejisinin sonunda, hayata geçen tasarımların markanın değerinin katlanmasına sebebiyet verdiğinin altını çiziyor. Bunun uzun bir yolculuk olduğunun da bilincine varmak gerektiğini hatırlatan Şekercioğlu, önümüzdeki günlerdeki planlarını ise şöyle anlatıyor: İlerleyen günlerde Frankfurt ta gerçekleşen Ambiente Fuarı nı ziyaret edeceğim. Mutfak, ev ve hediye sektörlerinde alanında çok uluslu ve ulusal markaları gözlemleyebildiğiniz uluslararası bu fuar, her sene ziyaret ettiğim organizasyonlardan biri. Fuar esnasında ilk kez sergilenecek olan yeni tasarımlarımı görmek de beş gün süren fuarda önemli ve keyifli molalar olacak. T A S A R I M, F I R - M A N I N S T R A T E - J I K P L A N I N I N B I R P A R Ç A S I O L D U - Ğ U N D A, S Ü R E Ç H E R I K I T A R A F I Ç I N D E B E N Z E R S I Z F A Y D A - L A R Y A R A T I R.
S E R D A L K. A V C I ARÇELIK ENDÜSTRIYEL TASARIM YÖNETICISI Arçelik Endüstriyel Tasarım olarak dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmeye çalışıyoruz. Gündemi takip etmek amacı ile güncel tasarım ve trend araştırmaları yapıyoruz. Arçelik ve endüstriyel ürün tasarımı Endüstri ürünleri tasarımı veya endüstriyel tasarım; hedef müşteri kitlesinin ilgili ihtiyaçları ve problemlerini estetik bir anlayışla gerçek bir ürüne dönüştürme sürecidir. Özgün bir yaratıcılıkla beğeni, fonksiyonellik, pazarlanabilirlik, malzeme bilgisi, üretim yöntem ve olanakları yanı sıra en önemlisi ergonomi kriterlerini de göz önünde bulundurup çözerek, düşünülen fikrin endüstriyel olarak seri üretim için planlanlaması da bu sürecin bir parçasıdır. Tasarımcı, ürün-insan ilişkisini kurgularken, özellikle kullanıcıya yaşatacağı yeni deneyimi de tasarlar. Tüm bunları yaparken de rekabette birçok açıdan fark yaratmak, o tasarımın başarı ölçütüdür. Sürecin bir diğer önemli parametresi de tasarlanan ürünün hedef kitleye ulaşma yolunda seçilen markanın kimlik ve algı değerlerine de doğrudan hitap edip, belli bir tutarlılığı koruması gerekliliği. Öte yandan Türkiye de endüstriyel tasarım kelimesinin halk içinde telaffuz edilmesinin tarihi çok da eski değildir. 10-12 sene öncesine kadar endüstriyel tasarım ın ne olduğu, endüstriyel tasarımcı nın ne yaptığı çok net bilinmiyordu. Bardağın dolu tarafından baktığımızda ise Türkiye de bu farkındalık sürecinin çok hızlı geliştiğini görüyoruz. Bu süreçte, gelişen teknolojinin ve bize sunduklarının etkisi büyük. İnsanlar artık çok fazla efor sarf etmeden, sadece internet ortamında birçok bilgiye ulaşabiliyorlar. Bu durum insanların düşünce ve davranış biçimlerini de direkt veya dolaylı olarak etkiliyor. Arçelik Türkiye de üretim sektörünün lokomotif şirketlerinden biri olarak, seri üretim sürecinin önemli bir başlangıç parçası olması nedeniyle, öngörülü ve öncü bir yaklaşım ile yaklaşık 22 sene önce bu konuda eksikliği değerlendirip önemli bir adım attı. Türkiye de ilk Endüstriyel Ürün Tasarımı Bölümü nü, bir yöneticilik olarak kurdu ve bu bölüm 1992 yılında faaliyetlerine başladı. Gündemi takip etmek amacı ile güncel tasarım ve trend araştırmaları yapıyoruz. Avrupa daki trend araştırması konusunda profesyonel olan firmalarıyla, özel ürün ve hizmet oluşturma hedeflerimize dönük değerlendirmeler oluşturmak doğrultusunda beraber çalışmalar yürütüyoruz. Geçmiş ile kıyasladığımızda yaşamın her alanında olduğu gibi, tasarım alanında da artık değişim ve etkileşim çok hızlı. Yeni teknolojiler sayesinde aradığımız bilgilere, hatta fazlasına ulaşmamız artık çok kolay. Bu değişimi ve hızı yakalamak için artık sürekli online olmanız gerekiyor. Tasarım ve teknoloji sürecinde aktif bir iletişim ağı, güncel kalıp ileriye dönük düşünebilmek için artık çok kritik bir nokta oluşturuyor. Bir süredir trend araştırmalarımızda gözlemlediğimiz basit bir örnek verelim: Tüm dünyada son zamanlarda insanların eğitim ve dolayısıyla da bilinç düzeyi arttıkça kadınerkek arasındaki eşitsizlik azalmaya başladı. Gittikçe kadınların da erkekler gibi iş hayatında, sosyal hayatta öne çıktıklarını görüyoruz. Sadece bu olgu bile tek başına birçok alana etki ediyor. Mesela ev ürünlerine baktığımızda artık sadece kadına yönelik, kadının ilgisini çekecek ürünler yapılmıyor. Artık evde ütüyü de, mutfakta yemeği de erkek de yapabiliyor. Bu büyük bir değişim. Doğrudan ürünlerin yapısını, formunu, ara yüz tanımını ve kullanılacak malzemeleri etkileyebilecek bir tasarım girdisi. İkinci bir örnek ise mimarinin ürünlere etkisi olabilir. Bireyselleşme, şeffaflık ve modernleşme sonucu mimarinin değiştiğini görüyoruz. Son senelerde mutfakların artık kapalı ya da misafirden saklanacak bir mekan değil, tam tersine salonla iç içe girdiğini gözlemliyoruz. Bu değişim mutfağın
dekorasyonunu etkilediği kadar mutfak aletlerinin tasarımlarını da etkilemeye başlıyor. Ankastre ürünlerin son senelerde bu kadar popüler olmasının önemli nedenlerinden biri de budur aslında. Mutfaktaki aletler, salondaki elektronik aletlere benzemeye başlamış durumda. Çünkü artık mutfak da evde vakit görsel tüm ihtiyaçlarını karşılarken, tasarım geçirilen, sahibinin tarzını, statüsünü yansıtan adına marka ile beraber özgün bir tat, bir sosyal bir mekan halini almış durumda. fark yaratmak. Son dönemde aldığımız Bunlarla beraber öne çıkan unsur ise uluslararası tasarım ödülleri de (IF Design, artık ürünün estetik ve işlevsel tasarımı Red Dot, Good Design ve Design Turkey) kadar, kullanıcısına yaşattığı deneyim ve bunu başarma yönünde doğru kulvarlarda sistem tasarımlarının öne çıkması. Günlük ilerlediğimizi gösteriyor ve bizi mutlu ediyor, hayatımızda kullandığımız elektronik ara ileriye dönük cesaretimizi artırıyor. yüzlü hatta bir şekilde belli bir iletişim ağına Tasarım kelimesinin birçok alanda önemli bağlı ürünlerin sayısının son dönemde ciddi bir değer sıfatı olmaya başladığı son dönemde Türkiye de Endüstriyel Ürün Tasarımının artışını görüyoruz. Bir bilgi ağında bir şekilde birbirine bağlı cihazların sayısı, 2009 yılında daha yeni yeni telaffuz edilir ve süreçlerdeki öneminden bahsedilir olması, aslında toplam dünya nüfusunu geçti. Beklenti ve öngörü ise çok daha büyük. 2020 li yıllarda birbirine bir bilgi ağı ile bağlı cihazların içselleştirilmemiş olduğunun bir göstergesi içeriğinin ve öneminin henüz yeteri kadar sayısının 50 milyarlar seviyesinde olması bekleniyor. Bu artış beraberinde farklı servis ve hizmetleri ve veya bunlara talebi de getiriyor, bu nedenle farklı düşünmeye zorluyor. Artık kullanıcılarla ürünler arasındaki iletişimi kurgularken, teknolojinin farklı kullanım alanlarında sunduğu özellikleri, kullanıcılarda daha duygusal ve sezgisel etkiler, dolayısı ile farklı bir deneyim ve bağımlılık oluşturabilecek şekilde düşünmek ve uygulamak, ürünlerde yaratacağımız özgünlüğün en önemli parçası olmaya başlamış durumda. Bir tasarım ekibi olarak, bu yaklaşımları, ihtiyaçları önceden görüp, bunların ürün tasarımına entegrasyonunu düşünmemiz gerekiyor. Bu nedenle ekibimizin sürekli güncel ve farkındalık düzeyinin yüksek olması firmaların üretim şirketleri olma yolunda kat bir bakıma. Bu toplam bir süreç aslında, büyük önem taşıyor. Beraber çalıştığımız edilen muhteşem yolları, son dönemlerde komponent geliştiren şirketlerle onların önemi giderek artan marka şirketleri olma da ileriye dönük teknolojik ve gelişim yol yolunda özgün ve yaratıcı ürün tasarımları haritalarını kendi araştırmalarımızı da onlarla ile besleme ihtiyacı, tasarımı, şirket organizasyon yapılarında ileri dönem stratejilerin belir- paylaşarak, geleceğe taşıyoruz. Bunun yanında yurt içi ve yurt dışında iletişimde olduğumuz akademik kurumların tasarım bölümleri ihtiyacı doğuruyor. Arçelik A.Ş. olarak bunun lenmesi sürecinde önemli noktalara koyma ile, her sene farklı hedefler doğrultusunda farkındayız ve tüm süreçlerimizde endüstriyel ürün tasarımı ile beraber inovasyona bitirme projelerine ekip olarak destek verip, farklı fikirleri de inceliyor ve bu akademik büyük önem veriyoruz, bu gelecek için tüm kurumlardaki endüstriyel ürün tasarımcı ekibimize büyük cesaret ve heyecan veriyor. kaynaklarını takip etmeye çalışıyoruz. Hazırladığımız trend gözlem araştırmaları bize bu anlamda yön gösteriyor, ışık tutuyor. Ama trendler, tasarım sürecinin sağlıklı 19 işlemesi için sadece küçük bir veri aslında. Bugün dünyanın 100 den fazla ülkesinde pazara sunduğumuz markalarımız var. Bu farklı pazarlardaki ihtiyaçlara da karşılık öneri ve çözümler yaratabilir olmamız gerekiyor. Bizim amacımız, trendin gideceğini düşündüğümüz yönlerde, kullanıcının işlevsel ve T A S A R I M C I, K U L L A N I C I Y A Y A Ş A T A C A Ğ I Y E N I D E N E Y I M I D E T A S A R L A R.
20 E S K I D E N D A H A K A L I - T E L I, Ö Z E N L I P R O - J E L E R V A R D I. Ş I M - D I S I R A D A N V E F O R M Ü L E D A Y A - L I T A S A R I M L A R Ç O K F A Z L A.