Royalti Ve Lisans Ödemeleri Yil Sonunda Beyan Edilebilir Mi? 1.Royalti ve Lisans Kavramları Hakan UÇAK (E. Gümrük ve Ticaret Müfettişi) Royalti; bir ayrıcalık veya hak karşılığında yapılan veya talep edilen ödeme olarak tanımlanabilir. Özellikle uluslararası ticaretin artması ve belli ürünleri ya da markaların tüketiciler nezdinde daha fazla talep edilmesi nedeniyle bu eşyaları üreten ya da ithal eden ithalâtçı firmalar bu hakkın kullanılması karşılığında ek bir ödeme yapmaktadır. Bu ödemelere royalti ödemeleri denir. Royalti ödemeleri royalti sözleşmeleri kapsamında yasal hak sahibi ile bu hakkı kullanan arasında yapılmaktadır. Royalti sözleşmeleri bir marka hakkının kullanımı olabileceği gibi bir satış hakkının devrini de kapsayabilmektedir. Lisans; Patent, alâmetifarika, üretim yönetimi veya teknik bilgi gibi maddi olmayan hakların kiralanması karşılığında yapılan ödeme olarak tanımlanabilir. Lisans da royalti gibi bir markanın ya da hakkın kullanılması karşılığında satıcılara yapılan ek ödemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Lisans sözleşmesi de tıpkı royalti sözleşmesinde olduğu gibi hak sahibi firma ile hakkın kullandırıldığı firma arasında yapılabilmektedir. Lisans sözleşmesi marka ve patent hakkı yanında üretim yönetimi veya teknik bilgi (know-how) gibi üretim proseslerini de içermektedir. 4458 sayılı Gümrük Kanununun uygulanması amacıyla yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği uyarınca royalti ve lisans; ithal eşyasının imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kullanımı ya da yeniden satışı ile ilgili olarak patent, dizayn, know-how, model, marka, tescilli tasarım, telif hakkı ve imalat prosesleri olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan yola çıkılması durumunda royalti ve lisansın ithal işlemlerine ilişkin bir tanım yapıldığı görülmektedir. 2.Royalti ve Lisans Ödemelerinin İthalât Vergileri Karşısındaki Durumu Eşyanın ithalinde tahsil edilen gümrük vergileri ve eş etkili vergiler ile tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan vergilere ithalât vergileri denilmektedir. Eşyanın ithalâtı nedeniyle ödenen gümrük vergileri ile eş etkili vergiler ithalât vergisi olarak kabul edilmiştir. Bu bağlamda ithalât esnasında ödenen Katma Değer Vergisi ile Özel Tüketim Vergilerini ithalât vergisi olarak kabul etmek gerekmektedir. Diğer yandan tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleri ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalât vergilerinden kasıt ülkemizin Gümrük Birliğine üye olduktan sonra işlenmiş tarım ürünleri içindeki tarım paylarına ilişkin ithalât vergilerini düzenlemektir. Bilindiği üzere Gümrük Birliği sadece sanayi malları üzerinde ortak tarife getirmekte, tarım ürünleri bu tarifenin dışında kalmakta, işlenmiş tarım ürünleri içindeki tarım payı ithalâtının vergilendirilmesi amaçlanmaktadır. İthalâtta gümrük vergisi, eşyanın gümrük vergisi matrahı üzerinden hesaplanmaktadır. Eşyanın gümrük vergisi matrahı eşyanın gümrük kıymeti olarak adlandırılmaktadır. Gümrük Kanunu'nun 24 üncü maddesi uyarınca gümrük kıymeti; gümrük tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı düzenlemelerin uygulanması amacıyla, Türkiye'ye
ihraç amacıyla yapılan satışta Gümrük Kanunu'nun 27 ve 28'inci maddeleri uyarıca yapılan düzeltmeler sonucunda elde olunan fiilen ödenen ya da ödenecek fiyat olarak belirtilmiştir. Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat; ithal eşyası için alıcının, satıcı veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya dolaylı yapılabilir. Fiilen ödenen ya da ödenecek fiyat sadece eşya için satıcının ihrcatçıya yapmış olduğu para transferini kapsamaz. Ayrıca satıcının bir yükümlüğünü karşılamak için yapılan ödemeler de satıcıya yapılmış gibi değerlendirilerek eşyanın gümrük vergisi matrahına dahil edilmektedir. Bu ödemelerin üçüncü kişilere yapılması ile satıcıya yapılması arasında herhangi bir fark görülmemektedir. Bu tanımda yer alan üçüncü kişi kavramı eşyanın alım-satım sözleşmesindeki taraflar dışındaki herhangi bir kişi ya da devlet olabilir. Gümrük Kanunu'nun 27'nci maddesi uyarınca; kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan royalti ve lisans ücretleri eşyanın gümrük kıymetine dahil edilmekte ve gümrük vergisi matrahına ve dolayısyla ithalâtta alınan diğer vergilerin matrahına dahil edilmektedir. Bu bağlamda gerek royalti gerekse de lisans ödemleri eşyanın gümrük kıymeti (matrahı) içinde telakki edilmekte ve gümrük idaresine beyan edilmektedir. Royalti ve lisans ödemlerinin fiilen ödenen ya da ödenecek fiyata eklenebilmesi koşulları Gümrük Yönetmeliği'nin 49'uncu maddesindeki şartlar dâhilinde olacaktır. Bu şartlar; 1) Ödeme kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olmalıdır, 2) Ödeme bu eşyanın satış koşulu olarak yapılmalıdır. İthal eşyasının sadece Türkiye'de imal edilen eşyanın karışımındaki maddelerden biri ve bir parçası olması durumunda ithal edilen eşya için gümrük kıymetinde royalti ve lisans ödemeleri ile düzeltme yapılabilmektedir. Eşyanın demonte vaziyette veya sulandırma ya da ambalajlama gibi basit işlem ve işçilik gerektiren şekilde ithal edilmesi durumunda bu eşyalar için ödenen royalti ve lisans ödemeleri de eşyanın gümrük vergisi matrahına dâhil edilecektir. Royalti ve lisans ücretlerinin kısmen ithal edilen eşya ile kısmen de ithal edilmelerinden sonra eşyaya eklenen parçalarla veya ithalât sonrası faaliyet veya hizmetler ile ilgiliyse uygun ve nesnel bir paylaştırma yapılabildiği müddetçe söz konusu ödemeler eşyanın gümrük kıymetine dâhil edilecektir. Bir markanın kullanılmasına ilişkin olarak ödenen royalti ya da lisans ücreti aşağıdaki durumlarda eşyanın gümrük kıymetine dâhil edilecektir. 1) Royalti veya lisans ücreti, aynı durumda yeniden satılan veya ithal edildikten sonra sadece küçük değişikliklerden geçen eşyaya ilişkin ise,
2) Eşya, ithalâttan önce veya sonra yapıştırılan ve royalti veya lisans ücretinin ödendiği marka altında pazarlanıyorsa, 3) Alıcı, bu tür eşyayı satıcı ile ilişkisi olmayan diğer satıcılardan temin etme özgürlüğüne sahip değilse. Bir royalti veya lisans ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bağlı olarak belirleniyor ise, aksi yönde bir kanıt bulunmadığı sürece, bu royalti veya lisans ücretinin ödenmesinin kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olduğu varsayılır. Ancak, bir royalti veya lisans ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bakılmaksızın belirleniyor ise, bu royalti veya lisans ücreti ödemesinin de kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olduğu kabul edilebilir. Konuya ilişkin bir örnek verecek olursak; Yurt dışındaki yerleşik A firması tarafından Yurt içindeki yerleşik B firmasına 100.000 TL kıymetinde pantolan cinsi eşya satılacağı, ayrıca söz konusu marka hakkının kullanılması için ayrıca 10.000 TL kıymetinde ek ödeme isteneceği sözleşme ile belirlenmiştir. Bu noktadan hareketle söz konusu marka bedeli olan 10.000 TL, eşyanın gümrük vergisi matrahı içinde telakki edilecek ve gümrük idaresine yapılacak beyanda bu eşyanın kıymeti Gümrük Kanunu'nun 27'nci maddesi kapsamında 110.00 TL olarak beyan edilecek ve ithalât vergileri de bu kıymet üzerinden hesaplanacaktır. 3.İthalâtta Katma Değer Vergisi Matrahı İthalâtta ödenen Katma Değer Vergisi'nin kanuni dayanağını 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu oluşturmaktadır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 21'inci maddesi uyarınca ithalâtta matrah aşağıdaki tanımlamıştır. İthalâtta verginin matrahı aşağıda gösterilen unsurların toplamıdır: a) İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dâhil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri, b) İthalât sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar, c) Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler. Kanun'da belirtilen vergilendirilmeyen giderler kavramını açıklamakta yarar bulunmaktadır. Bu kavram ile katma değer vergisi tahsil edilmemiş harcamalar kast edilmektedir. Bilindiği üzere Katma Değer Vergisi Kanunu uyarınca bir takım istisnalar ve muafiyetler sağlanmaktadır. Geçici depolama ve antrepolarda ithalât, ihracat ve transit rejim konusu eşyalar için verilen ardiye, tahmil ve tahliye hizmetleri 17-4/o maddesi uyarınca istisna kapsamında sayılmaktadır. Bu bağlamda söz konusu hizmetler karşılığında
vergilendirilmeyen bir hizmet olduğundan bu eşyalara ilişkin olarak ödenen giderler eşyanın ithali anında katma değer vergisi matrahına ilave edilecektir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 46'ncı maddesi uyarınca; ithalâtta alınan katma değer vergisinin, gümrük vergisi ile birlikte ve aynı zamanda ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Bu bağlamda yukarıda kısaca izah olunduğu üzere ithalât beyannamesinin tescil edilmesi ile birlikte aynı zamanda katma değer vergisi ödeme yükümlülüğü de doğmaktadır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 47'nci maddesi uyarınca ithalde alınan katma değer vergisi gümrük makbuzunda ayrıca gösterilir. 4.Royalti ve Lisans Ücretlerinin İstisnai Kıymet ile Beyanı İthalât ile alakalı ödenen royalti ve lisans ödemelerinin nasıl beyan edileceğini açıklayalım. İthalât konusu eşyanın satış faturasında eğer royalti veya lisans ücreti yer alıyorsa, eşyanın gümrük kıymeti içerisinde gümrük idaresine beyan edilcektir. Firmalar tarafından yapılan royalti veya lisans sözleşmelerinde royalti bedeli olarak eşyanın yurt içinde satışı sonucunda elde edilen hasılanın belli bir kısmı royalti veya lisans ücreti olarak belirlenmesi de mümkündür. Böyle bir durumun varlığında beyanın nasıl yapılacağını açıklayalım. Öncelikle ithalâtçı firma söz konusu eşyayı ithal ederken, beyanname ekinde yer alan kıymet bildirim formunda royalti veya lisans ödemesi yapacağını gümrük idaresine beyan edilecektir. Böyle bir durumda, ithalâtçı firma ithal anında royalti veya lisans ücreti beyan etmeyecektir. İthalât konusu eşyanın yurt içinde satışı sonrasında elde edilen hasılanın belli bir kısmı royalti ücreti olarak tespit edildiğinde ve royalti faturası ithalâtçı firmaya ulaştığında, bu bedel istisnai kıymet ile gümrük idaresine beyan edilecektir. İstisnai kıymet ile beyan Gümrük Yönetmeliği'nin 53'üncü maddesinde düzenlenmiştir. Anılan madde aşağıda yer almaktadır. Kanunun 24'üncü maddesine göre kıymet tespitinin yapıldığı hallerde beyan sahibinin talebi üzerine; a) Konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın, b) Gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalâtçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın, c) Satış sözleşmesinde, fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın, ç) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkanı olmayan sürekli akış halinde olan eşyanın, Gümrük kıymetinin tespitinde, beyan sahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller uygulanır.
(2) Birinci fıkra uygulamasında, 22 ila 24'üncü maddelerdeki genel ve özel koşullar aranmaz. Ancak bu genel ve özel koşulların aranmaması bu kişiye basitleştirilmiş usulle sağlanan diğer hakların kullanım hakkını vermez. Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen durumlarda yükümlülerin, anılan kıymet unsurlarının mevcudiyetini gösteren sözleşmelerin örneği ve onaylı çevirisini gümrük idarelerine sunmaları gerekir. (3) Birinci fıkrada belirtilen hallerde, vergi tahakkuku mevcut belgelerde belirtilen kıymet esas alınarak yapılır. Tamamlayıcı beyana göre gözden geçirilmiş kıymetin daha yüksek olması halinde ek vergi tahakkuku yapılır. Daha düşük olması halinde ise; farka isabet eden kıymetin iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren işleme ait tahlil raporu gibi bir belgenin onaylı örneğinin sunulması koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine Kanunun 211'inci maddesi çerçevesinde işlem yapılır. (4) Tamamlayıcı beyana isabet eden ithalât vergileri bakımından zamanaşımı tamamlayıcı beyanın verildiği tarihten itibaren başlar. (5) İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun öğrenildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir. (6) İstisnai kıymetle beyana ilişkin tamamlayıcı beyanların süresi içerisinde verilmemesi nedeniyle zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilir ve Kanunun 241'inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır. Yukarıda yer alan madde uyarınca, royalti ödemesine ilişkin faturanın ithalâtçı firma tarafından öğrenildiği ayı takip eden ayın 26'ncı günü akşamına kadar gümrük idaresine beyan edilip verginin ödenmesi gerekir. 5.Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2012/21 Sayılı Genelgesi Royalti veya lisans ödemelerine ilişkin beyanın nasıl yapılacağına ilişkin Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2012/21 sayılı Genelgesi konuya ilişkin bir düzenleme yapmıştır. Anılan Genelge'de, royalti veya lisans ücretinin mükelleflerin talebi doğrultusunda ve idarenin de uygun görmesi durumunda, yurt içi satış hasılatının belli bir kısmına tekabül eden (örneğin % 5) royalti bedelinin yıl sonunda beyan edilmesini mümkün kılmıştır. Anılan genelge uyarınca, ithalâtçı firma, ithalât konusu eşyanın FOB bedeli üzerinden bir royalti bedelini ithal anında gümrük idaresine beyan edecek, yıl sonunda ödenen toplam royalti ile beyan edilen royalti giderleri karşılaştıracak ve yıl sonunda beyan edilmesi gereken royalti tutarı çıkması halinde bu gider tekrar gümrük idaresine beyan edilecektir. Yukarıdaki açıklamalardan da görüleceği üzere, Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2012/21 sayılı Genelgesi ile royalti bedellerinin bir kısmının yıl sonunda beyan edilme yolunun açıldığı görülecektir.
6.Royalti veya Lisans Gideri Yıl Sonunda Beyan Edilebilir mi? Yukarıda yer alan açıklamalarımızdan görüleceği üzere, Gümrük Yönetmeliği uyarınca; ithalât konusu eşyaya ilişkin royalti bedelinin ithalât sonrasında ortaya çıkması durumunda, royalti ödemesinin istisnai kıymet ile beyan edilip vergilerin ödenmesi gerektiği belirtilirken, Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2012/ 21 sayılı Genelgesinde ise bir kısmının ithal anında bir kısmının ise yıl sonunda beyan edilebileceği belirtiliyor. İthalât sonrasında oluşan bir royalti veya lisans ücreti nasıl beyan edilmelidir? Konuyu bir örnek dahilinde inceleyelim. Uygulama: İstanbul'da yerleşik X firması, Güney Afrika'da yerleşik Y firmasından FOB kıymeti 100.000 TL olan "kadife takım elbise" cinsi eşyayı 01.01. 2013 günü ithal etmektedir. Yapılan sözleşme uyarınca eşyanın teslim şekli FOB olarak kararlaştırılmış, X firması bu eşyanın taşınması kapsamında 10.000 TL nakliye ve 2.000 TL sigorta gideri yapmıştır. X firması ile Y firması arasında aynı zamanda royalti sözleşmesi imzalanmış olup, söz konusu eşyaların satışından kaynaklanan hasılatın % 10'u royalti bedel olarak belirlenmiştir. İthalât gerçekleştikten sonra X firması bu eşyaları 500.000 TL kıymet ile yurt içinde satmış, buna istinaden Y firması 50.000 TL değerindeki royalti bedeline ilişkin faturayı tanzim edip 01.03.2013 günü Y firmasına göndermiştir. X firması bu royalti bedelini 15.03.2013 günü ödemiştir. Örneğimizde gümrük vergisi oranı % 10, katma değer vergisi oranı ise % 8 olarak belrlenmiştir. Öncelikle ithal anındaki gümrük kıymeti ve katma değer vergisi matrahını nasıl beyan edeceğini açıklayalım. Gümrük Yönetmeliği uyarınca eşyanın beyan şekli aşağıdaki gibi olacaktır. X firması eşyayı FOB teslim şekline göre teslim aldığından götürü giriş liman veya mahalline kadar yapılan nakliye ve sigorta giderleri eklenmek suretiyle eşyanın gümrük kıymetine ulaşılacaktır. Bu açıklama ışığında eşyanın gümrük kıymeti aşağıdaki gibi olacaktır. FOB Kıymet 100.000 TL Navlun 10.000 TL Sigorta Gideri 2.000 TL Eşyanın Gümrük Kıymeti 112.000 TL 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 21'inci maddesi uyarınca katma değer vergisi matrahı aşağıdaki gibi olacaktır. FOB Kıymet 100.000 TL Navlun 10.000 TL Sigorta Gideri 2.000 TL Eşyanın Gümrük Kıymeti 112.000 TL Gümrük Vergisi 11.200 TL
KDV Matrahı 123.200 TL X firması ithalâtın yapıldığı tarihte 11.200 TL gümrük vergisi ve 9.856 TL katma değer vergisi ödeyecektir (toplam vergi tutarı 21.056 TL olacaktır). X firması ithalât konusu eşyalar için ödemiş olduğu royalti bedelini Gümrük Yönetmeliği'nin 53'üncü maddesi uyarınca, en geç 26.04.2013 gününe kadar beyan edip gümrük idaresine vergileri ödeyecektir. Bu tarihte beyan edilen royalti üzerinden 5.000 TL gümrük vergisi ve [(50.000+5000)x0,8] 4.400 TL katma değer vergisi ödenecektir. Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2012/ 21 sayılı Genelgesi uyarınca beyan ise aşağıdaki gibi olacaktır. 2012/21 sayılı Genelge uyarınca, X firmasının gümrük idaresine vereceği dilekçe ile kabul edilmesi halinde gümrük kıymeti aşağıdaki gibi beyan edilecektir. FOB Kıymet 100.000 TL Royalti 10.000 TL Navlun 10.000 TL Sigorta Gideri 2.000 TL Eşyanın Gümrük Kıymeti 122.000 TL Anılan genelge uyarınca X firması, FOB bedelinin % 10'unu ithal anında beyan edecektir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 21'inci maddesi uyarınca katma değer vergisi matrahı aşağıdaki gibi olacaktır. FOB Kıymet 100.000 TL Royalti 10.000 TL Navlun 10.000 TL Sigorta Gideri 2.000 TL Eşyanın Gümrük Kıymeti 122.000 TL Gümrük Vergisi 12.200 TL KDV Matrahı 134.200 TL 2012/21 sayılı Genelge uyarınca X firması ithal anında 12.200 TL gümrük vergisi ve 10.736 TL katma değer vergisini ithal anında ödeyecektir (toplam vergi tutarı 22.936 TL olacaktır). 2012/21 sayılı Genelge uyarınca ithal anından sonra ortaya çıkan 50.000 TL royalti ödemesinden ithal anında beyan edilen royalti tutarı düşürülecek ve kalan 40.000 TL üzerinden 31.12.2013 tarihine kadar 4.000 TL gümrük vergisi ve 3.520 TL katma değer vergisini ödeyecektir (toplam vergi tutarı 7.520 TL olacaktır). İdare hukukunda temel unsur idari düzenlemenin üst hukuk kurallarına uygun olmasıdır. Bu açıklamalar ışığında, Gümrük Yönetmeliği'nin 53'üncü maddesi uyarınca çıkarılan Genelgenin de ilgili maddeye uygun olması hukukun gereğidir.
Gümrük Yönetmeliği'nin 53'üncü maddesi, royalti bedellerine ilişkin olarak sonradan kesinleşen tutarlar baz alınarak ortaya çıkan gümrük vergisi ve katma değer vergisi farklarının sene sonunda değil de öğrenildiği ayı takip eden ayın 26'ncı gününe kadar beyan edilip ödenmesini emrederken, 2012/21 sayılı Genelge Gümrük Yönetmeliğinin 53'üncü maddesine aykırı olarak bu ödemenin yıl sonuna kadar beyan edilip ödenmesine ilişkin bir yol göstermektedir. Kaldı ki 2012/21 sayılı Genelge faize ilişkin bir düzenleme getirmediğinden ötürü ödenmesi gereken vergi tutarı firma tarafından herhangi bir faiz ödenmeksizin kullanılmakta ve Hazine bundan zarar görmektedir. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Gümrükler Genel Müdürlüğü Sayı: B.21.0.GGM.0.04.01.00-010.06.01 19/06/2012 Konu: Gümrük Kıymetinin Tespiti. GENELGE (2012/21) 4458 sayılı Gümrük Kanununun 27/1-c maddesi uyarınca, kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan royalti ve lisans ücretlerinin, aynı Kanunun 24'üncü maddesi hükümlerine göre gümrük kıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına ilave edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, Gümrük Yönetmeliğinin "İstisnai kıymetle beyan" başlıklı 53'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, beyan sahibinin talebi üzerine; gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalâtçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın gümrük kıymetinin tespitinde gümrük idaresince basitleştirilmiş usuller uygulanır. Ancak Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, royalti miktarının net veya brüt satış hasılatı veya kâr üzerinden hesaplanması gereken durumlarda, Gümrük Yönetmeliğinin 53'üncü maddesi uygulanarak gümrük kıymetine dahil edilecek royalti miktarının tespitinde güçlükler yaşandığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla; yükümlülerin bu yönde talepte bulunmaları, talep dilekçelerine royalti hesaplanmasına ilişkin sözleşme, hesaplama detayları gibi işleme ilişkin diğer belgelerin eklenmesi ve talebin gümrük idaresince de uygun bulunması şartıyla; 1- Eşyanın serbest dolaşıma girişi sırasında, her bir eşya için ödenecek royalti tutarının, eşyanın FOB bedeli esas alınarak sözleşme gereği net veya brüt satış hasılatı veya kârına uygulanacak royalti oranına göre yapılacak uygun bir paylaştırma sonucunda hesaplanması, 2- Hesaplanan tutarın gümrük kıymetine dahil edilmesi ve vergi tahakkukunun buna göre yapılması,
3- Her takvim yılı sonuna kadar ödenen royalti tutarının gümrük idaresine beyan edilen royalti tutarından fazla olması durumunda, yükümlü tarafından takvim yılı sonuna kadar tamamlayıcı beyan ile gümrük idaresine bildirimde bulunması, 4- Belirtilen yükümlülüklere uyulmaması veya tamamlayıcı beyanda bulunulmaması halinde Gümrük Yönetmeliğinin 53'üncü maddesinin altıncı fıkrasına göre gerekli işlemlerin yapılması, uygun bulunmuştur. Bilgi ve gereğini rica ederim. ----------o----------