NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~685.000) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~380.000) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~185.000) BDT ve Orta Asya Ülkelerine yapılmaktadır. OCAK-NİSAN 2018 İHRACAT VERİLERİ Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Nisan ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15 artarak 13 milyar 549 milyon dolara yükseldi. Böylece ilk 3 ayda olduğu gibi, Nisan ayında da aylık ihracat rekoru kırılmış oldu. Yılın ilk 4 ayında ihracat yüzde 10,4 artışla 54,7 milyar dolara ulaştı. Son 12 aylık ihracat da yüzde 10,7 artarak 161,1 milyar dolara yükseldi. Değer olarak ihracat pazarlarına bakıldığında; Nisan ayında 161 ülke ve bölgeye ihracatın arttığı görülüyor. En fazla ihracat yapılan ilk 5 ülkeden; Almanya'ya ihracat yüzde 23,3, İngiltere'ye yüzde 16,1, İtalya'ya yüzde 15,7, Fransa'ya yüzde 41,5 ve İspanya'ya ise yüzde 34,4 arttı. En fazla ihracat yapılan 20 ülke arasında ise en yüksek artış yüzde 62,2 ile Rusya'ya yakalandı. Ülke grubu bazında ihracat ise şöyle şekillendi: Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; AB'ye ihracat yüzde 24 artış gösterdi. Afrika'ya ihracat yüzde 24,7 Bağımsız Devletler Topluluğu'na yüzde 13,6 arttı. Orta Doğu'ya ihracat yüzde 11,5 Kuzey Amerika ülkelerine ihracat ise yüzde 6,2 azaldı. Nisan ayında AB'nin ihracattaki payı yüzde 51,6 oldu. 1
İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği verilere göre; 2018 yılı Nisan toplamında, Türk araçları bir önceki yılın aynı dönemine göre %6 düşüş ile 393.405 adet, Yabancı araçlar %12 büyüme ile 115.431 adet taşıma gerçekleştirdiler. Nisan toplamında ise %2 düşüş ile 508.836 adet ihracat taşıması gerçekleştirildi. İhracat taşımalarının %77 si Türk, %23 ü ise Yabancı plakalı araçlar ile yapıldı. Suriye ye yapılan taşımalarda %29 oranında bir düşüş yaşandı, Geçen yıl ilk 2 aylık dönemde hızlı başlayan Irak pazarı, geçen yıla oranla %12 düşüş gösteriyor. Irak ve Suriye deki düşüş Ortadoğu ülkeleri toplamını da etkilediği için Ortadoğu da %17 düşüş olduğu görülüyor. Avrupa nın genelinde yaşanan artış eğilimi özellikle komşu ülkelerde; Romanya %23, Yunanistan %12, Bulgaristan %27 olmak üzere olumlu etkilere sebep oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de %22 e varan artışlar dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine %8 artış yaşandı. Mayıs ayında yapılan Romanya ve Bulgaristan KUKK toplantılarında alınan olumlu sonuçlar ile birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarımız artmaya devam edecektir. 2017 yılında Nahçıvan ve Azerbaycan a yapılan ihracat pazarında azalma görülmüştü, 2018 yılında ise Nahçıvan a %66, Azerbaycan a %22 artış olduğu görülüyor. Gürcistan a yapılan ihracat taşımalarında ise Türk araçlarının payları %2 oranında düştü ve Gürcistan plakalı araçlar pazarda yükselişe geçtiler. Türk araçlarının İran a yaptığı ihracat taşımalarında %27 düşüş görülüyor. İran araçları ise Türkiye den yaptığı ihracat taşımalarında %25 oranında artış gösteriyorlar. TÜRK ARAÇLARININ İHRACAT TAŞIMASI YAPTIĞI İLK 20 ÜLKE SIRA GİTTİĞİ ÜLKE 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Nisan'17 Nisan'18 Değişim PAY 1 IRAK 580.613 605.538 558.979 473.997 436.364 468.796 163.533 142.248-13% 36,16% 2 SURİYE 14.449 56.434 122.544 168.287 154.330 149.836 49.067 34.981-29% 8,89% 3 ALMANYA 87.889 85.577 87.532 89.970 94.404 96.418 31.498 31.960 1% 8,12% 4 NAHÇIVAN 40.468 60.056 26.604 33.920 57.567 40.756 8.584 14.243 66% 3,62% 5 İRAN 31.035 22.596 33.585 38.669 48.385 49.833 18.691 13.616-27% 3,46% 6 İTALYA 37.776 40.620 41.842 43.222 43.120 44.684 15.560 15.430-1% 3,92% 7 ROMANYA 28.136 23.830 23.849 23.229 29.307 33.552 11.162 13.707 23% 3,48% 8 FRANSA 28.204 27.884 27.237 29.652 31.142 30.755 10.618 11.433 8% 2,91% 9 AZERBAYCAN 22.412 37.558 50.805 35.207 26.553 31.358 9.861 12.030 22% 3,06% 10 GÜRCİSTAN 78.573 60.782 45.192 36.475 43.338 40.157 12.358 12.156-2% 3,09% 11 YUNANİSTAN 16.977 16.204 17.744 15.965 17.640 18.440 5.958 6.677 12% 1,70% 12 BULGARİSTAN 12.355 11.973 13.399 13.145 15.169 15.590 5.151 6.522 27% 1,66% 13 BİRLEŞİK KRALLIK 17.088 17.059 16.802 17.608 20.456 20.843 6.615 6.427-3% 1,63% 14 İSPANYA 8.165 10.514 11.582 14.106 15.393 18.709 6.066 6.393 5% 1,63% 15 POLONYA 9.812 9.217 10.366 11.131 13.792 13.618 4.552 5.259 16% 1,34% 16 ÖZBEKİSTAN 5.034 7.850 7.809 6.907 9.048 11.984 3.558 5.631 58% 1,43% 17 HOLLANDA 12.012 10.632 11.639 12.845 13.100 13.999 4.590 5.070 10% 1,29% 18 RUSYA FED. 11.586 12.360 13.733 11.620 300 8.704 486 4.685 864% 1,19% 19 TÜRKMENİSTAN 25.415 28.231 34.094 32.844 28.052 24.770 10.206 3.594-65% 0,91% 20 SIRBİSTAN 3.730 4.124 4.454 4.353 5.386 6.250 2.240 2.965 32% 0,75% DİĞER ÜLKELER 89.727 91.736 98.496 85.053 102.731 111.015 36.287 38.378 6% 9,76% TOPLAM 1.161.456 1.240.775 1.258.287 1.198.205 1.205.577 1.250.067 416.641 393.405-6% 2
Türkmenistan a yapılan taşımalarda %65 oranında ciddi düşüş olduğu görülmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalarımızda, Türkmenistan daki mevcut projelerin tamamlanması ve aynı ölçekte yeni projeler olmaması, ihracat taşımalarımızı olumsuz etkilemektedir. Bunun dışında, Türkmenistan ihracat pazarına bakıldığında, Türkmenistan araçlarının paylarını %8 den %26 ya çıkarttıkları görülmektedir. Türkmenistan taşımaları düşüşe geçmesine rağmen, Özbekistan taşımalarında ise %58 oranında artış yaşanıyor. Türkmenistan pazarındaki azalış, Özbekistan a artan pazarımız ile ikame ediliyor. Mayıs ayı içerisinde Semerkand da gerçekleştirilen Özbekistan- Türkiye KUKK toplantısı ile birlikte %50 artan geçiş belgesi kotası ile birlikte Özbekistan a olan taşımalarımızın daha da artacağı öngörülüyor. BDT ülkelerine yapılan taşımalarda en önemli yere sahip Rusya Federasyonu na baktığımızda bu yıl taşımaların hızla yükselişe geçmesi ile birlikte ihracat taşımalarımız %864 oranında artış olduğu görülüyor. Öyle ki Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri Mayıs ayında yeterli gelmediği için ek 200 adet ikili geçiş belgesi kullanıma açılmıştır. Özellikle Mayıs ayında Gıda taşımacılığında ciddi artış olduğu görülüyor. Bununla birlikte, ulaşımın Rusya üzerinden transit geçerek daha rahat sağlandığı güzergâhlarda da taşımaların arttığını görüyoruz; Kazakistan a ve Kırgızistan a %30 oranında artışların olması Rusya nın transit öneminin Türk taşımacılar için ne kadar etkili olduğunu da gösteriyor. Önceki yıllarda Rusya da yaşanan sorunların artık çözülmüş olması ile birlikte Beyaz Rusya ya yapılan taşımalarda %52 oranında düşüş yaşanmaktadır. Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artması ile birlikte, ihracat taşımalarımızda Ukrayna ya %71, Moldova ya ise %21 oranında artış görülmektedir. BDT ve Orta Asya ülkeleri %11 oranında artış olması oldukça sevindiricidir. İHRAÇ TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Nisan'17 Nisan'18 Pay Değişim TÜRKİYE 1.176.557 1.255.115 1.258.287 1.198.205 1.205.577 1.250.067 416.641 393.405 77,31% -6% YABANCI 286.052 288.529 309.744 297.340 312.069 335.001 103.284 115.431 22,69% 12% BULGARİSTAN 62.383 60.905 62.222 61.240 62.386 65.373 20.112 21.139 18,31% 5% İRAN 33.464 33.866 32.161 31.143 39.893 38.918 12.173 15.231 13,19% 25% ROMANYA 25.054 28.237 32.527 31.741 32.469 35.621 10.975 12.094 10,48% 10% GÜRCİSTAN 16.471 20.146 26.126 25.244 25.348 27.728 7.982 10.484 9,08% 31% KKTC 15.468 15.821 18.105 19.128 19.801 23.171 7.525 8.008 6,94% 6% MAKEDONYA 13.079 14.228 17.715 16.870 16.828 18.055 5.814 6.369 5,52% 10% UKRAYNA 12.157 13.555 14.443 12.042 15.100 15.142 4.987 4.977 4,31% 0% SIRBİSTAN 5.883 7.360 9.215 11.016 12.715 15.062 4.352 5.310 4,60% 22% POLONYA 8.813 8.782 10.424 11.386 11.523 12.478 4.006 4.378 3,79% 9% MOLDOVA 14.284 14.242 14.068 9.683 11.053 9.918 3.430 3.094 2,68% -10% DİĞER ÜLKELER 78.996 71.387 72.738 67.847 64.953 73.535 21.928 24.347 21,09% 11% GENEL TOPLAM 1.462.609 1.543.644 1.568.031 1.495.545 1.517.646 1.585.068 519.925 508.836-2% İlk 4 ayda, Türkiye den yapılan ihracat taşımalarında; Türk araçlar bir önceki döneme göre yüzde 6 düşüş yaşadılar. Yabancı araçlar ise %12 artış yaşadılar, Genel toplamda ise %2 düşüş yaşanmıştır. Yabancı araçların payı %23, Türk araçların payı ise %77 olarak gerçekleşti. Bu yıl yabancı araçların da ihracat taşımalarında sayılarını artırması ile Türklerin taşımacılıktaki pazar payları düşmektedir. Yabancı taşımacılar arasında başta Bulgaristan, İran, Romanya ve Gürcistan araçları olmak üzere ciddi oranlarda artışlar yaşandı. 3
İTHALAT TAŞIMALARI İTHAL TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim Pay TÜRKİYE 326.733 410.563 432.861 425.029 370.325 453.678 23% 141.928 148.281 4% 66,05% TOPLAM YABANCI 166.869 191.401 192.583 200.460 212.948 228.819 7% 71.514 76.231 7% 33,95% İRAN 28.183 37.920 33.792 32.354 43.291 47.494 10% 13.154 17.321 32% 22,72% BULGARİSTAN 47.049 49.221 47.085 48.685 48.855 52.984 8% 16.284 16.710 3% 21,92% ROMANYA 19.245 22.051 22.543 23.295 23.063 24.815 8% 8.624 7.672-11% 10,06% SIRBİSTAN 4.831 6.583 6.994 8.269 9.404 11.708 25% 3.661 3.492-5% 4,58% POLONYA 9.361 8.707 10.028 11.375 11.626 11.714 1% 3.890 4.070 5% 5,34% UKRAYNA 6.261 7.394 8.098 7.710 8.411 8.698 3% 2.225 3.054 37% 4,01% MAKEDONYA 6.190 7.597 8.706 8.679 7.536 8.278 10% 2.280 2.310 1% 3,03% ALMANYA 3.620 4.153 3.641 4.961 5.374 6.449 20% 2.044 2.090 2% 2,74% MACARİSTAN 6.509 5.733 6.045 6.096 5.551 5.798 4% 1.732 1.715-1% 2,25% SLOVAKYA 2.294 3.126 3.720 4.808 5.367 6.140 14% 1.998 2.140 7% 2,81% DİĞER ÜLKELER 33.326 38.916 41.931 44.228 44.470 44.741 1% 15.622 15.657 0% 20,54% Genel Toplam 501.396 602.185 625.604 625.517 583.290 682.497 17% 213.442 224.512 5% 4
2018 yılının ilk 4 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda %5 artış olduğu görülüyor. Türk araçları %4, Yabancı araçlar ise %7 oranında taşıma sayılarını artırdılar. Geçen yıla göre Yabancı araçlar yoğun bir artış sağladıkları için Pazar payında da %34 e kadar paylarını artırmış durumdalar. İthalat taşıması yapan Yabancı araçları, başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya takip ediyor. TÜRK ARAÇLARININ YÜKLEME ÜLKELERİNE GÖRE İTHAL TAŞIMALARI YÜK ALINAN ÜLKE 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim ALMANYA 95.309 99.446 109.941 105.205 99.425 98.134-1% 31.738 32.494 2% IRAK 9.772 73.380 97.237 99.460 24.989 88.023 252% 23.676 20.668-13% İTALYA 52.811 58.240 48.621 48.356 55.827 62.917 13% 20.274 18.846-7% FRANSA 20.383 18.453 17.036 22.725 26.699 31.961 20% 9.993 11.947 20% ROMANYA 22.870 18.935 11.392 10.557 12.113 14.160 17% 4.589 4.590 0% YUNANİSTAN 11.985 11.166 12.360 11.288 10.599 12.878 22% 3.892 4.324 11% POLONYA 11.395 9.029 8.701 7.708 10.683 11.157 4% 3.660 3.913 7% İRAN 9.039 11.970 19.781 16.326 10.471 9.975-5% 3.533 4.932 40% BULGARİSTAN 6.821 6.490 6.055 6.868 9.409 8.901-5% 3.131 2.846-9% HOLLANDA 4.214 5.568 6.163 7.306 9.137 9.292 2% 2.889 3.398 18% İSPANYA 5.353 6.679 7.160 7.696 8.682 9.224 6% 3.009 2.870-5% TÜRKMENİSTAN 5.669 9.310 10.327 9.311 10.132 8.548-16% 3.872 3.016-22% ÖZBEKİSTAN 5.414 6.283 7.417 6.317 9.039 9.766 8% 2.853 3.826 34% BİRLEŞİK KRALLIK 6.025 5.425 5.120 6.049 9.952 8.218-17% 3.114 2.425-22% MACARİSTAN 4.655 4.553 4.885 4.641 5.657 6.583 16% 2.034 2.164 6% DİĞER ÜLKELER 55.018 65.636 60.665 55.216 57.511 63.941 11% 19.671 26.022 32% TOPLAM 326.733 410.563 432.861 425.029 370.325 453.678 23% 141.928 148.281 4% Türk araçlarının İthalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada 32.494 adet taşıma ile Almanya geliyor. İkinci sıradaki Irak ise her ay artış eğiliminde olmasına rağmen ihracattaki düşüş ile birlikte düşüş eğilimine geçmiş bulunuyor. İlk 4 ay toplamında Irak tan yapılan ithalat taşımalarında %13 oranında düşüş yaşandı ve 20.668 adet ithalat taşıması gerçekleştirildi. Avrupa ülkeleri arasında düşüşün yaşandığı ülkelerde %22 Birleşik Krallık, %9 Bulgaristan ve %7 ile İtalya bulunmaktadır. Diğer tüm Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımalarımız istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Yunanistan %11, Hollanda %18, Macaristan %6 ve Polonya %7 artış ile dikkat çekmektedir. İran dan yapılan ithalat taşımalarımızda ise Türk araçları %40 oranında artış yakaladılar. Diğer dikkat çeken ülke ise %34 artış ile Özbekistan oldu. İhracat taşımasında da ciddi artış görülen Özbekistan ın İthalat yönünde de artış göstermesi Özbekistan ın önemini tekrar vurguluyor. 5
TRANSİT TAŞIMALAR Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve Yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor. Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapılıyor. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlar ise gene yoğunlukta olarak İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler. Transit taşımalarda yabancı araçlar arasında ilk sırada İran geliyor. İran araçları yoğunlukla Avrupa ülkelerinden aldığı yükleri İran a veya İran ın yükünü Avrupa ülkelerine taşıyorlar. Bulgaristan araçları ise Avrupa dan aldıkları yükleri Türkiye yi transit geçerek yoğunlukla Gürcistan ve Ermenistan a taşıyorlar. Türkiye'den TRANSİT Dolu Çıkış Yapan Taşıt Ülkeleri TAŞIT ÜLKESİ 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim TÜRKİYE 34.646 31.726 48.507 56.867 47.567 56.013 18% 19.002 16.327-14% İRAN 25.957 32.601 28.807 28.371 32.179 34.180 6% 9.498 9.893 4% BULGARİSTAN 6.012 5.638 5.237 4.274 3.273 3.742 14% 1.023 1.117 9% GÜRCİSTAN 3.539 3.911 3.769 3.361 3.203 2.806-12% 803 822 2% ALMANYA 1.410 867 2.057 2.648 1.361 1.639 20% 783 529-32% AZERBAYCAN 183 457 959 1.523 1.432 1.342-6% 306 425 39% MOLDOVA 432 335 443 474 765 835 9% 257 349 36% UKRAYNA 238 108 551 728 724 1.089 50% 429 325-24% LÜBNAN 448 880 566 2.053 1.432 1.573 10% 562 278-51% ROMANYA 1.465 1.535 1.329 886 561 510-9% 138 137-1% HOLLANDA 149 153 455 442 475 424-11% 176 134-24% İTALYA 97 76 206 294 249 332 33% 124 111-10% POLONYA 627 529 877 828 430 403-6% 136 106-22% SLOVENYA 182 159 313 302 240 352 47% 111 82-26% MACARİSTAN 286 509 529 433 210 186-11% 79 77-3% DİĞER ÜLKELER 8.352 2.605 3.817 4.044 2.459 2.248-9% 918 562-39% Genel Toplam 84.023 82.089 98.422 107.528 96.560 107.674 12% 34.345 31.274-9% BOŞ GİRİŞLER Türk araçları boş giriş sayılarını düşürmesine karşın Yabancı araçlar %25 oranında boş girişlerini artırdılar. Türk taşımacılar; Avrupa dan aylık ~5.000 araç, Irak ve Suriye den ~50.000 araç, Azerbaycan ve Gürcistan dan ~10.000 araç, İran dan ~2.500 araç, Rusya dan ~2.000 araç ile aylık ~ 70.000 araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık ~10.000 adet boş giriş yapıyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya geliyor. TÜRKİYE'ye BOŞ GİRİŞ Yapan Araçlar Taşıt Ülkesi 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim TÜRKİYE 871.078 914.232 932.356 899.046 873.613 904.929 4% 301.200 264.624-12% YABANCI 149.543 137.519 151.082 136.198 129.287 125.093-3% 36.724 45.985 25% Genel Toplam 1.020.621 1.051.751 1.083.438 1.035.244 1.002.900 1.030.022 3% 337.924 310.609-8% 6