Millî Savunma Bakanlığında Pardus Kullanımı 1/32
Takdim Planı * MSB de Pardus un Tarihçesi * MSB de Pardus un Gelişimi ve Kullanımı * Pardus Kurumsal Sürüm - 1 in İşletiminde Tespit Edilen Eksiklikler * Pardus Kurumsal Sürüm - 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * Pardus a İlişkin Planlanan Faaliyetler 2/32
MSB de Pardus un Tarihçesi Millî Savunma Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatını kapsayan, uçtan uca kiralık devreler üzerinde ve kriptolu olarak tesis edilen geniş alan ağında, Linux temelli olan, millî dağıtım sistemi oluşturulan, Pardus İşletim Sistemi kullanılmaktadır. 3/32 3/36
MSB de Pardus un Tarihçesi 2003 2006 2007 06 Temmuz 2009 09 Ekim 2012 Haziran 2014 Başbakanlık tarafından millî bir işletim sistemi geliştirilmesi için TÜBİTAK a görev verilmesi TÜBİTAK tarafından hazırlanan Linux tabanlı Pardus 2007 işletim sisteminin millî dağıtım olarak olarak hizmete sunulması Pardus Kurumsal Sürüm-1 in MSB de deneme kullanım çalışmalarına başlanması Pardus Kurumsal Sürüm-1 in, MSB Ağında toplam 587 birimde tesis edilerek, merkezde ve uçlarda kullanılmaya başlanması MSB Ağında başlangıcı Pardus Kurumsal Sürüm-2012 ye geçiş MSB Ağında etkin bir biçimde kullanılmaya devam edilmesi 4/32
MSB de Pardus un Gelişimi ve Kullanımı Millî Savunma Bakanlığı merkez ve taşra teşkilâtında, Askeralma, Seferberlik, Personel işlemlerinin etkin, verimli, güvenli, kesintisiz ve maliyet etkin olarak yerine getirilebilmesi maksadıyla, Millî Savunma Bakanlığı Ağının kurulumuna yönelik proje çalışmalarına 2005 yılında başlanmış, 2007 yılında donanım altyapısı kurulmuş ve Temmuz 2009 da ise Millî Savunma Bakanlığı Bilgi Sistemi (MBS) canlı olarak hizmete alınmıştır. 5/32
MSB de Pardus un Gelişimi ve Kullanımı * MSB Ağında kullanılacak işletim sisteminin belirlenmesine yönelik olarak proje aşamasında yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda: - Millî ekonomiye ve istihdama katkı sağlaması, - Millî dağıtım olması, - Ulusal ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirilebilir ve daha güvenli olması, - Sahip olma ve idame maliyetinin düşük olması, 6/32
MSB de Pardus un Gelişimi ve Kullanımı - Donanım gereksiniminin daha düşük olması nedenleriyle, Pardus İşletim Sisteminin kullanımına karar verilmiştir. * Sonuç olarak, TÜBİTAK UEKAE ile Temmuz 2007 yılında imzalanan protokol ile Millî Savunma Bakanlığı Ağında kullanılan bilişim cihazlarında Pardus İşletim Sistemi kurulumu çalışmalarına başlanmıştır. 7/32
MSB de Pardus un Gelişimi ve Kullanımı Bu kapsamda: * Pardus 2007 sürümü temel alınarak geliştirilen Pardus Kurumsal-1 sürümü, kamu kurumları arasında ilk kez MSB için özel olarak geliştirilerek MSB Ağı nda test amaçlı olarak kurulmuş, * Pardus Kurumsal-1 sürümü ile, 06 Temmuz 2009 itibariyle MSB bağlısı 587 birimde, 600 sunucu, 5700 ince istemci ve 1800 yazıcı ile canlı kullanıma başlanmış, * Kurumsal ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirme faaliyetine devam edilmiş ve Ekim 2012 ayı içerisinde MSB Ağında Pardus Kurumsal Sürüm-2012 ye geçiş sağlanmıştır. 8/32
MSB de Pardus un Gelişimi ve Kullanımı * Pardus Kurumsal-1 sürümünde çalışan başlıca servisler: - Terminal Sunucu, - Dosya Sistemi Sunucusu (NFS Server), - FTP Sunucusu (VSFTPD Server), - E-Posta Sunucusu (DOVECOT POP3 Server / Postfix SMTP Server), - PiSi Paket Sunucusu, - Dizin sunucusu (OpenLDAP Server), - Web Sunucusu (Apache Server) dur. 9/32
MSB de Pardus un Gelişimi ve Kullanımı * Pardus un Desteklediği Programlama Dilleri: - C, C++, Objective-C, - Java, Perl, - Python, - Ruby, - Pascal, - C# / Mono dur. 10/32
Pardus Kurumsal Sürüm-1 in İşletiminde Tespit Edilen Eksiklikler * 2009-2012 yılları arasında canlı olarak kullanılan Pardus Kurumsal-1 de tespit edilen eksiklikler aşağıdadır. - Parola girişi ve değişikliğinin yapıldığı uygulamanın Türkçe karakter setini (UTF-8) desteklememesinden dolayı Türkçe karakter kullanılamıyordu. 11/32
Pardus Kurumsal Sürüm-1 in İşletiminde Tespit Edilen Eksiklikler - Yazıcıların kapatıp açılması durumunda yazıcı sunucusunda yaşanan sorundan dolayı yazıcılar, mesai sonrası kapatılamıyordu. - İşletim sistemi çekirdeği eski olduğundan, tedarik edilecek yeni sunucu ve ince istemcilere uyum sorunları yaşanmaktaydı. 12/32
Pardus Kurumsal Sürüm-1 in İşletiminde Tespit Edilen Eksiklikler - Yedekleme yazılımına ait ajan yazılımlar Pardus ta stabil olarak çalıştırılamadığından yedekleme sağlıklı yapılamıyordu. - Yaygın olarak kullanılan yedekleme yazılımları (örnek; HP OpenView Data Protector gibi) ve VTYS (örnek; Oracle gibi) üreticileri tarafından Pardus a resmî olarak destek verilmemekteydi. 13/32
Pardus Kurumsal Sürüm-1 in İşletiminde Tespit Edilen Eksiklikler - Dizin sunucuda, MSB hiyerarşik adres defteri oluşturulamadığından e-posta istemci adres defteri listelenememekteydi. 14/32
Pardus Kurumsal Sürüm-1 in İşletiminde Tespit Edilen Eksiklikler Sorun Başlığı Sorun Türü Yaşanan Sorun OpenOffice, Firefox, KMail Sorunları OpenOffice Firefox KMail Uygulama arayüzü açılmamakta, arka planda askıda kalmaktaydı. Firefox uygulama arayüzü açılmamakta, arka planda askıda kalmaktaydı. - Mailbox klasöründe yetki sorunları oluştuğundan KMail uygulama arayüzü açılmamaktaydı. - KMail uygulamasına LDAP hesabı ile giriş yapılamamaktaydı. 15/32
Pardus Kurumsal Sürüm-1 in İşletiminde Tespit Edilen Eksiklikler Sorun Başlığı Sorun Türü Yaşanan Sorun Pardus Parola Sorunu Yazıcı Sorunları OpenLDAP Servisi Cups Yazdırma Servisi Değiştirilen parola ile giriş yapılamamaktaydı. Yazıcı güç düğmesinden kapatıldığında yazıcı sunucusunda (cups) yazıcı durumu normal olarak durduruldu olarak algılanmakta, yazıcı tekrar açıldığında ise yazıcı sunucusunda yazıcının durumu halen durduruldu olarak algılandığından bu yazıcı hizmet dışı kalmaktaydı. 16/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * TÜBİTAK-ULAKBİM ile yapılan Pardus İşletim Sistemi Bakım, İdame ve Yazılım Geliştirme Hizmeti Sözleşmesi ile yukarıda söz edilen eksiklikler giderilmiş ve aşağıda ifade edilen yetenekler kazanılmıştır: - MSB merkez ve taşra teşkilatında bulunan tüm sunucularında Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye merkezî ve kademeli olarak geçiş yapılmıştır. 17/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler - İnce istemcilerde akıllı kart kullanılması imkanı kazandırılmış, ince istemci kullanıcılarının Pardus uyumlu akıllı kartları ile oturum açması, hazırlamış oldukları e-posta mesajları ile dokümanları e-imzalı olarak imzalamalarına ve şifrelemelerine imkan sağlanmıştır. - Kullanıcı bazında USB portlarının merkezî olarak kontrolü, - Kullanıcı home directory lerine yönelik kota uygulamasına imkan sağlanmıştır. 18/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler - Açık Kaynak Kodlu Log Analyzer yazılımı ile Pardus sunuculardaki:. Oturum Açma Logu,. Print Logu,. USB Disk Hareket Logları,. Mail Logları ve. Sistem dosyalarına ilişkin değişim loglarının merkeze gönderilmesi ve izlenebilmesi imkan ve kabiliyeti kazanılmıştır. 19/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler - Yine Açık Kaynak Kodlu Nagios yazılımı ile Pardus sunucuların:. Disk,. RAM,. İşlemci,. Sunucu ağ kapasite kullanımı,. Swap alanı kullanımları vs. izlenebilmekte ve sorunlara etkin şekilde müdahale imkanı sağlanmaktadır. 20/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * Pardus üzerinde çalışan web tarayıcı, e-posta istemci ve ofis yazılımlarındaki menü, alt menü ve diyalog pencerelerindeki ifadeler ile ofis yazılımı yardım dosyalarının içeriği Türkçeleştirilmiştir. * LibreOffice de Askerî Yazı Tipi olan Arial yazı tipi ve TL simge desteği sağlanmıştır. * İhtiyaç duyulan yaygın donanımlar (webcam, tarayıcı, yazıcı) için sürücü desteği sağlanmıştır. 21/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * MSB Ağında sunucu ve kullanıcı yönetimi, USB portlarının kontrolü, işletim sisteminin güncellenmesi vb. ihtiyaçlar halihazırda scriptlerle yürütülmekteydi, bu durum ise sistem yönetimini, sistemin kontrol ve takibini zorlaştırmaktaydı. 22/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * Söz konusu sorunları gidermek ve sistem yönetimini daha etkin yapabilmek maksadıyla, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından, öncelikle MSB özelindeki ihtiyaçlar doğrultusunda, daha sonra ise tüm kamu kurumlarında kullanabilecek bir yapıda Lider-Ahenk Kurumsal Kullanıcı Yönetim Uygulaması geliştirilmiştir. * Lider-Ahenk Kurumsal Kullanıcı Yönetim Uygulamasının Temmuz 2014 de MSB de kuruluma ve test çalışmalarına başlanacaktır. 23/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * Lider-Ahenk Kurumsal Kullanıcı Yönetim Uygulaması na geçiş ile: - Son kullanıcı cihazlarında (ince istemci, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar) USB portlarının yönetimi daha etkin olarak sağlanacak, - Sisteme kayıtlı olan kullanıcıların yönetilebilmesi sağlanacak, 24/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler - Son kullanıcı ve sunucu işletim sisteminde:. Yaşanan sorunlara yönelik uzaktan etkin müdahale imkanı elde edilecek,. İhtiyaç duyulan bug fix ve security güncellemelerin (update lerin) daha etkin yapılabilmesi sağlanmış olacaktır. 25/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * Pardus Kurumsal - 2012 sürümü üzerinde başlıca; Terminal, FTP, e-posta, Dizin, WEB, Dosya, DNS, NTP sunucu servisleri hizmet vermektedir. * Kullanıcı ortamında (ince istemcide) kullanılan başlıca uygulamalar ise: - Masaüstü Ortamı (LXDE), - Ofis Yazılımı (LibreOffice), - e-posta İstemcisi (Icedove), 26/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler - Web Tarayıcı (Iceweasel, Midori), - Dosya Yöneticisi (PCManFM), - PDF Okuyucu (Evince) - Düz Metin Düzenleyicisi (LeafPad), - Hesap Makinesi (Galculator), - Resim Görüntüleyici (GpicView) - Arşiv Yöneticisi (Xarchiver) dir. 27/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * Pardus Kurumsal - 2012 sürümü, donanım konusunda cimri olup, düşük profile sahip ince istemci ve sunucu donanımlarda kabul edilebilir performans ile halihazırda hizmet vermektedir. * Linux tabanlı olmayan işletim sistemlerinin, aynı donanımlar üzerinde, mevcut koşullarda, performans yönünden aynı noktada olmadığı olduğu gözlemlenmiştir. 28/32
Pardus Kurumsal Sürüm- 2012 ye Geçiş Kapsamında Kazanılan Yetenekler * 10 kullanıcının bağlı olduğu bir sistemde kabul edilebilir performans için minimum donanım değerleri aşağıdaki gibidir. İşletim Sistemi Pardus Kurumsal 2012 Sürüm Sunucu İnce İstemci İşlemci RAM İşlemci RAM Dual Core 2,8 GHz 3 GB Tek çekirdek 800 MHz 64 MB Linux Tabanlı Olmayan İşletim Sistemi Quad Core 2,9 GHz 4 GB Tek çekirdek 800 MHz 128 MB 29/32
Pardus a İlişkin Planlanan Faaliyetler * MSB Ağında Openstack uygulaması ile Pardus işletim sisteminin sanallaştırılması, * İnternet Ağında Pardus İşletim sistemine göç edilmesi planlanmaktadır. 30/32
Pardus Yüksek Lisans Doktora ve Devamı Üniversite İlk ve Orta Öğretim 31/32
Millî Savunma Bakanlığında Pardus Kullanımı 32/32